Αλεξάνδρου Άρης 1922-1978
Alexándrou Áris
ΑΡΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ (1922-1978). Ο Άρης Αλεξάνδρου (λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Αριστοτέλη Βασιλειάδη) γεννήθηκε στο Λένινγκραντ, γιος του Βασίλη Βασιλειάδη που καταγόταν από την Τραπεζούντα και της εσθονικής καταγωγής ρωσίδας Πολίνα Άντοβνα Βίλγκεμσον. Η οικογενειακή του γλώσσα ήταν τα ρωσικά. Μετά από δύο χρόνια παραμονής στη Θεσσαλονίκη (1928-1930) εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στην Αθήνα και έμεινε σε μια προσφυγική πολυκατοικία. Στην Αθήνα έμαθε ελληνικά στο δημοτικό σχολείο και το 1933 γράφτηκε στο Βαρβάκειο Γυμνάσιο, όπου συνδέθηκε φιλικά με τον Αντρέα Φραγκιά. Οι δυο φίλοι μαζί με τους Γεράσιμο Σταύρου, Χρίστο Θεοδωρόπουλο και Λεωνίδα Τζεφρώνη δημιούργησαν μια μυστική ομάδα μαρξιστικού προσανατολισμού κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Μεταξά, στα πλαίσια της οποίας συνέχισαν να δρουν και κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής. Το 1940 ο Άρης έδωσε εξετάσεις στο Πολυτεχνείο και στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών χωρίς επιτυχία, πέτυχε όμως στις εξετάσεις της ΑΣΟΕΕ, στις οποίες πήρε μέρος λίγο αργότερα. Το 1941 προσχώρησε μαζί με τους συντρόφους του σε κομμουνιστική οργάνωση από μέλη της πρώην ΟΚΝΕ, από την οποία αποχώρησε ένα χρόνο αργότερα. Μετά την επανέναρξη των μαθημάτων στις πανεπιστημιακές σχολές επέστρεψε στην Ανωτάτη Εμπορική, εγκατέλειψε όμως τις σπουδές του λίγους μήνες αργότερα και ξεκίνησε τη μακροχρόνια μεταφραστική του εργασία στον εκδοτικό οίκο Γκοβόστη, στα πλαίσια της οποίας πρωτοχρησιμοποίησε το όνομα Άρης Αλεξάνδρου. Παράλληλα πήρε μέρος σε αντιφασιστικές εκδηλώσεις παραμένοντας εκτός οργανώσεων. Το 1944 τον συνέλαβαν τα αγγλικά στρατεύματα κατά τα Δεκεμβριανά και στάλθηκε στο στρατόπεδο Ελ Ντάμπα στη Βόρειο Αφρική, από όπου επέστρεψε το 1945. Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου εξορίστηκε στο Μούδρο (1948-1949), τη Μακρόνησο (1949), τον Άγιο Ευστράτιο (1950-1951). Ως το 1958 έζησε στις φυλακές Αβέρωφ, Αίγινας και Γυάρου μετά από καταδίκη του Στρατοδικείου Αθηνών για ανυποταξία. Το 1959 παντρεύτηκε την Καίτη Δρόσου. Αμέσως μετά την επιβολή της δικτατορίας του Παπαδόπουλου έφυγε για το Παρίσι, όπου έκανε διάφορες χειρονακτικές δουλειές ενώ εργάστηκε επίσης ως συντάκτης στο λεξικό Robert ως το 1974, οπότε ξανάρχισαν οι αναθέσεις μεταφράσεων από έλληνες εκδότες. Ο Άρης Αλεξάνδρου πέθανε στις 2 Ιουλίου του 1978 από αλλεπάλληλα καρδιακά εμφράγματα σε ηλικία 56 χρόνων. Ως μεταφραστής συνεργάστηκε και με άλλους έλληνες εκδότες, καθώς επίσης με τα περιοδικά Ελεύθερα Γράμματα (1946) και Εποχές (1963) · κείμενά του δημοσίευσε στα περιοδικά Καλλιτεχνικά Νέα, Καινούρια Εποχή , Επιθεώρηση Τέχνης, Εποχές, Η συνέχεια. Το 1946 εκδόθηκε η πρώτη ποιητική συλλογή του με τίτλο Ακόμα τούτη η Άνοιξη. Ακολούθησαν οι συλλογές Άγονος γραμμή (1952) και Ευθύτης οδών (1959). Τιμήθηκε με το βραβείο ειρήνης στο φεστιβάλ της Μόσχας του 1962. Το έργο του Άρη Αλεξάνδρου τοποθετείται στο χώρο της μεταπολεμικής ελληνικής λογοτεχνίας. Με το ποιητικό του έργο διέγραψε την πορεία από τον στρατευμένο υπέρ του κομμουνισμού λόγο στην έκφραση της απογοήτευσης για το μάταιο των αγώνων και στην ειρωνεία. Ως σταθμός ωστόσο στην ιστορία της νεώτερης λογοτεχνίας μας θεωρήθηκε το μυθιστόρημά του Το Κιβώτιο, που ολοκληρώθηκε το 1972 μετά από εφτά χρόνια συγγραφής και εκδόθηκε από τον Κέδρο το 1975. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Άρη Αλεξάνδρου βλ. Αργυρίου Αλεξ., «Άρης Αλεξάνδρου», Η ελληνική ποίηση· Η πρώτη μεταπολεμική γενιά, σ.328-330. Αθήνα, Σοκόλης, 1982, Αργυρίου Αλεξ., «Αλεξάνδρου Άρης», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό 1. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1983, Αργυρίου Αλεξ., «Άρης Αλεξάνδρου», Η μεταπολεμική πεζογραφία· Από τον πόλεμο του ’40 ως τη δικτατορία του ‘67 Β’, σ.136-160. Αθήνα, Σοκόλης, 1988 και Αργυρίου Αλεξ., «Χρονολόγιο Άρη Αλεξάνδρου», Διαβάζω 212, 29/3/1989, σ.20 - 24. (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).
Το 1821 στην ελληνική ποίηση
Συλλογικό έργο
Κέδρος (2011)
Εκατόν ενενήντα χρόνια από την κήρυξη της ελληνικής επανάστασης οι εκδόσεις "Κέδρος" εκδίδουν την ανθολογία του ποιητή Ηλία Γκρή "Το 1821 στην ελληνική ποίηση". Πρόκειται για ένα απάνθισμα όπου πρωταγωνιστούν θρυλικά πρόσωπα και τόποι, σύμβολα της Επανάστασης του 1821. Τα 140 ποιήματα που ανθολογούνται γράφτηκαν σε διάστημα 190 ετών από 109 Έλληνες ποιητές, με προεξάρχοντες τους Διονύσιο Σολωμό και Ανδρέα Κάλβο. Σχεδόν όλοι οι μείζονες και καταξιωμένοι Έλληνες ποιητές ανθολογούνται σε αυτή τη συλλογή. Πολλοί ακόμη, είτε αναφέρονται στο επίμετρο ονομαστικά είτε παρ...
Το μεγάλο ταξίδι
Semprun Jorge 1923-2011
Εξάντας (2001)
Ο συγγραφέας άφησε να κυλήσουν δεκαεφτά χρόνια πριν αφηγηθεί αυτή την ιστορία. Τον χειμώνα του 1943 η Γκεστάπο συνέλαβε τον αφηγητή, που είταν τότε δεκαοχτώ χρονών και χρησιμοποιούσε το ψευδώνυμο Ζεράρ. Αφού τον κράτησε στη φυλακή της Κομπιένης, τον έστειλε ανατολικά: εκατόν είκοσι άνθρωποι, όρθιοι σ' ένα βαγόνι για ζώα, θα περάσουν πέντε εφιαλτικά μερόνυχτα ώσπου να φθάσουν στο τέρμα του ταξιδιού, ένα στρατόπεδο κοντά στη Βαϊμάρη. Τη διαδρομή διακόπτουν αδιάλειπτα αναφορές στο πολυτάραχο παρελθόν του Ζεράρ και σ' ένα μέλλον που ο αφηγητής βιώνει προκαταβολικά κατά τη διάρκ...
Το μεγάλο ταξίδι
Semprun Jorge 1923-2011
Εξάντας (1974)
Ο συγγραφέας άφησε να κυλήσουν δεκαεφτά χρόνια πριν αφηγηθεί αυτή την ιστορία. Τον χειμώνα του 1943 η Γκεστάπο συνέλαβε τον αφηγητή, που είταν τότε δεκαοχτώ χρονών και χρησιμοποιούσε το ψευδώνυμο Ζεράρ. Αφού τον κράτησε στη φυλακή της Κομπιένης, τον έστειλε ανατολικά: εκατόν είκοσι άνθρωποι, όρθιοι σ' ένα βαγόνι για ζώα, θα περάσουν πέντε εφιαλτικά μερόνυχτα ώσπου να φθάσουν στο τέρμα του ταξιδιού, ένα στρατόπεδο κοντά στη Βαϊμάρη. Τη διαδρομή διακόπτουν αδιάλειπτα αναφορές στο πολυτάραχο παρελθόν του Ζεράρ και σ' ένα μέλλον που ο αφηγητής βιώνει προκαταβολικά κατά τη διάρκ...
Το πορτραίτο του Ντόριαν Γκρέι
Wilde Oscar 1854-1900
Εκδόσεις Γκοβόστη (2015)
Η προσωπικότητα του Ντόριαν Γκρέι είναι ένας συνδυασμός τόσων αντιθέσεων που μετά βίας μπορούμε να τις καταλάβουμε. Είναι καλός και συγχρόνως κακός· όμορφος και συγχρόνως ειδεχθής· αψεγάδιαστος και συγχρόνως τρομερά επιλήψιμος. Το πιο σημαντικό όλων: είναι κυριολεκτικά δύο σε ένα - είναι αυτός που είναι, μια ζώσα ύπαρξη και συγχρόνως ένα πορτραίτο, μια ορατή αντανάκλαση της ψυχής του. Το ζήτημα είναι ότι ο Ντόριαν δεν είναι ο μόνος που έχει μια στρεβλή άποψη για την αληθινή ομορφιά. Γνωρίζει καλά ότι και οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν την τάση να μπερδεύουν την εξωτερική ε...
Το πορτρέτο του Ντόριαν Γκρέι
Wilde Oscar 1854-1900
Alter - Ego ΜΜΕ. Α.Ε. (2012)
Η συγκλονιστική ιστορία του Ντόριαν, ο οποίος ανταλλάσσει την ψυχή του με την αιώνια νεότητα. Το βιβλίο που σκανδάλισε τα βικτωριανά ήθη, συνέβαλε στην καταδίκη του Γουάιλντ για προσβολή της δημοσίας αιδούς και εντέλει κατέκτησε την αθανασία του αριστουργήματος. "Το Πορτρέτο του Ντόριαν Γκρέι" πρωτοδημοσιεύτηκε σε συνέχειες στο περιοδικό "Lippincottl' s" το 1890, ξεσηκώνοντας θύελλα αντιδράσεων για την ακολασία του κεντρικού ήρωα: "Η ιστορία -που σχετίζεται μόνο με θέματα κατάλληλα για το Τμήμα Εγκληματολογικής Έρευνας ή για μια δίκη κεκλεισμένων των θυρών- είναι πρό...
Το σιδερένιο τακούνι
London Jack 1876-1916
Εκδόσεις Γκοβόστη (2011)
Το "Σιδερένιο τακούνι" είναι το σκληρό όνομα που δίνει ο Τζακ Λόντον στην Πλουτοκρατία. Το βιβλίο του με αυτόν τον τίτλο κυκλοφόρησε το 1907 και μας περιγράφει τον πόλεμο που θα ξεσπάσει μια μέρα -αν οι κακές μοίρες το επιτρέψουν- ανάμεσα στην Πλουτοκρατία και το Λαό. Αλίμονο! Ο Τζακ Λόντον είχε εκείνη την ιδιαίτερη μεγαλοφυΐα που προβλέπει όσα ο όχλος δεν μπορεί να διακρίνει και κατείχε μια ειδική γνώση που του επέτρεπε να προαισθάνεται το μέλλον. Προέβλεψε τα γεγονότα εκείνα που εκτυλίσσονται τώρα μπροστά στα μάτια μας. Το τρομερό δράμα που μας παρουσιάζει τόσο ζωντανά το...
Τορτίλα φλατ
Steinbeck John 1902-1968
Εκδόσεις Γκοβόστη (2013)
"Ο Στάινμπεκ είναι ένας καλλιτέχνης του λόγου. Διηγείται τις ιστορίες αυτών των αξιαγάπητων απατεωνίσκων με ειλικρινή τρυφερότητα και γνήσια ποιητική πρόζα." ("New York Herald Tribune") "Η γοητεία, το χιούμορ, το πάθος, το πνεύμα, η σοφία και η ανθρωπιά φέγγουν δυνατά μέσα από τις σελίδες του Στάινμπεκ." ("The New York Times") Πίσω από τη λαμπρή και πολύχρωμη φωταψία του Μπρόντγουεϊ και εκεί όπου δε φτάνουν οι εκτυφλωτικοί προβολείς του Χόλυγουντ, ζουν και τελειώνουν τις άθλιες μέρες τους άνθρωποι που από καιρό έπαψαν να έχουν κάθε κοινό με τους άλλους ανθρώπους. Μέ...