Αλεξάνδρου Άρης 1922-1978
Alexándrou Áris
ΑΡΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ (1922-1978). Ο Άρης Αλεξάνδρου (λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Αριστοτέλη Βασιλειάδη) γεννήθηκε στο Λένινγκραντ, γιος του Βασίλη Βασιλειάδη που καταγόταν από την Τραπεζούντα και της εσθονικής καταγωγής ρωσίδας Πολίνα Άντοβνα Βίλγκεμσον. Η οικογενειακή του γλώσσα ήταν τα ρωσικά. Μετά από δύο χρόνια παραμονής στη Θεσσαλονίκη (1928-1930) εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στην Αθήνα και έμεινε σε μια προσφυγική πολυκατοικία. Στην Αθήνα έμαθε ελληνικά στο δημοτικό σχολείο και το 1933 γράφτηκε στο Βαρβάκειο Γυμνάσιο, όπου συνδέθηκε φιλικά με τον Αντρέα Φραγκιά. Οι δυο φίλοι μαζί με τους Γεράσιμο Σταύρου, Χρίστο Θεοδωρόπουλο και Λεωνίδα Τζεφρώνη δημιούργησαν μια μυστική ομάδα μαρξιστικού προσανατολισμού κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Μεταξά, στα πλαίσια της οποίας συνέχισαν να δρουν και κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής. Το 1940 ο Άρης έδωσε εξετάσεις στο Πολυτεχνείο και στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών χωρίς επιτυχία, πέτυχε όμως στις εξετάσεις της ΑΣΟΕΕ, στις οποίες πήρε μέρος λίγο αργότερα. Το 1941 προσχώρησε μαζί με τους συντρόφους του σε κομμουνιστική οργάνωση από μέλη της πρώην ΟΚΝΕ, από την οποία αποχώρησε ένα χρόνο αργότερα. Μετά την επανέναρξη των μαθημάτων στις πανεπιστημιακές σχολές επέστρεψε στην Ανωτάτη Εμπορική, εγκατέλειψε όμως τις σπουδές του λίγους μήνες αργότερα και ξεκίνησε τη μακροχρόνια μεταφραστική του εργασία στον εκδοτικό οίκο Γκοβόστη, στα πλαίσια της οποίας πρωτοχρησιμοποίησε το όνομα Άρης Αλεξάνδρου. Παράλληλα πήρε μέρος σε αντιφασιστικές εκδηλώσεις παραμένοντας εκτός οργανώσεων. Το 1944 τον συνέλαβαν τα αγγλικά στρατεύματα κατά τα Δεκεμβριανά και στάλθηκε στο στρατόπεδο Ελ Ντάμπα στη Βόρειο Αφρική, από όπου επέστρεψε το 1945. Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου εξορίστηκε στο Μούδρο (1948-1949), τη Μακρόνησο (1949), τον Άγιο Ευστράτιο (1950-1951). Ως το 1958 έζησε στις φυλακές Αβέρωφ, Αίγινας και Γυάρου μετά από καταδίκη του Στρατοδικείου Αθηνών για ανυποταξία. Το 1959 παντρεύτηκε την Καίτη Δρόσου. Αμέσως μετά την επιβολή της δικτατορίας του Παπαδόπουλου έφυγε για το Παρίσι, όπου έκανε διάφορες χειρονακτικές δουλειές ενώ εργάστηκε επίσης ως συντάκτης στο λεξικό Robert ως το 1974, οπότε ξανάρχισαν οι αναθέσεις μεταφράσεων από έλληνες εκδότες. Ο Άρης Αλεξάνδρου πέθανε στις 2 Ιουλίου του 1978 από αλλεπάλληλα καρδιακά εμφράγματα σε ηλικία 56 χρόνων. Ως μεταφραστής συνεργάστηκε και με άλλους έλληνες εκδότες, καθώς επίσης με τα περιοδικά Ελεύθερα Γράμματα (1946) και Εποχές (1963) · κείμενά του δημοσίευσε στα περιοδικά Καλλιτεχνικά Νέα, Καινούρια Εποχή , Επιθεώρηση Τέχνης, Εποχές, Η συνέχεια. Το 1946 εκδόθηκε η πρώτη ποιητική συλλογή του με τίτλο Ακόμα τούτη η Άνοιξη. Ακολούθησαν οι συλλογές Άγονος γραμμή (1952) και Ευθύτης οδών (1959). Τιμήθηκε με το βραβείο ειρήνης στο φεστιβάλ της Μόσχας του 1962. Το έργο του Άρη Αλεξάνδρου τοποθετείται στο χώρο της μεταπολεμικής ελληνικής λογοτεχνίας. Με το ποιητικό του έργο διέγραψε την πορεία από τον στρατευμένο υπέρ του κομμουνισμού λόγο στην έκφραση της απογοήτευσης για το μάταιο των αγώνων και στην ειρωνεία. Ως σταθμός ωστόσο στην ιστορία της νεώτερης λογοτεχνίας μας θεωρήθηκε το μυθιστόρημά του Το Κιβώτιο, που ολοκληρώθηκε το 1972 μετά από εφτά χρόνια συγγραφής και εκδόθηκε από τον Κέδρο το 1975. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Άρη Αλεξάνδρου βλ. Αργυρίου Αλεξ., «Άρης Αλεξάνδρου», Η ελληνική ποίηση· Η πρώτη μεταπολεμική γενιά, σ.328-330. Αθήνα, Σοκόλης, 1982, Αργυρίου Αλεξ., «Αλεξάνδρου Άρης», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό 1. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1983, Αργυρίου Αλεξ., «Άρης Αλεξάνδρου», Η μεταπολεμική πεζογραφία· Από τον πόλεμο του ’40 ως τη δικτατορία του ‘67 Β’, σ.136-160. Αθήνα, Σοκόλης, 1988 και Αργυρίου Αλεξ., «Χρονολόγιο Άρη Αλεξάνδρου», Διαβάζω 212, 29/3/1989, σ.20 - 24. (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).
Ο φιλαράκος
Maupassant Guy de 1850-1893
Εκδόσεις Γκοβόστη (2013)
Είναι ο σπουδαίος ζωγράφος των ανθρώπινων συναισθημάτων. Ανατόλ Φρανς Ο "Φιλαράκος" γράφτηκε όταν ο Γκυ ντε Μωπασσάν βρισκόταν στο απόγειο της συγγραφικής του τέχνης. Είναι ένα κλασικό μυθιστόρημα αποπλάνησης, ίντριγκας και αθέμιτης κοινωνικής αναρρίχησης την περίοδο της belle epoque του Παρισιού. Ο Ζωρζ Ντυρουά, ο ήρωας του βιβλίου, είναι ένας ξοφλημένος δημοσιογράφος και πρώην υπαξιωματικός των Ουσσάρων με ταπεινή καταγωγή, ο οποίος με δόλια μέσα και συνάπτοντας σχέσεις με ισχυρές και ευκατάστατες γυναίκες καταφέρνει να αναρριχηθεί στην κορυφή της παριζιάνικης κοιν...
Οι Αρταμάνοφ
Gorkij Maksim 1868-1936
Εκδόσεις Πατάκη (2018)
Μια οικογενειακή σάγκα, που αφηγείται την ιστορία τριών γενιών της οικογένειας Αρταμάνοφ στη Ρωσία επί µισό αιώνα, από την απελευθέρωση των δουλοπάροικων το 1861, η οποία πραγµατοποιήθηκε από τον Τσάρο Αλέξανδρο Β΄, µέχρι την Οκτωβριανή Επανάσταση το 1917. Ο πατριάρχης της οικογένειας, ο Ηλίας, άρτι απελευθερωθείς δουλοπάροικος, εγκαθίσταται σε µια κωµόπολη µε τους τρεις γιους του και ιδρύει µια υφαντουργία. Ο γενάρχης, αυταρχικός µε την οικογένειά του, άπληστος και αποφασισµένος ως επιχειρηµατίας, αφοσιώνεται στο εργοστάσιο και, γενικά, στη νέα ζωή? τα παιδιά και τα εγγ...
Οι δαιμονισμένοι
Dostojevskij Fedor Michajlovic 1821-1881
Εκδόσεις Γκοβόστη (2014)
Τα πάντα, στο Ντοστογιέβσκη, είναι ένας αδιάκοπος κυματισμός. Όλα στην γεμάτη περιπέτειες ζωή του, συμβαίνουν μέσα στα πιο αβέβαια και πιο ασαφή πλαίσια. Τα έργα του, λοιπόν, δεν αποτελούν σταθμούς στον βίο του, ούτε στην εξελικτική πορεία του πνεύματός του. Είναι νησάκια με στίγμα ακαθόριστο μέσα σ‘ έναν απέραντο ωκεανό, που διαρκώς κυλάει και αναταράζεται - νησάκια, που άλλοτε καταποντίζονται κάτω από τα βουερά κύματα κι άλλοτε αναδύονται φρέσκα στον αφρό. Το 1867, σε ηλικία πενήντα ετών, ο συγγραφέας παντρεύεται για δεύτερη φορά. Είναι η εποχή ανάμεσα στο Έγκλημα και Τιμ...
Οι τρεις αδελφές. Ο θείος Βάνιας. Ο βυσσινόκηπος
Chekhov Anton Pavlovich 1860-1904
Εκδόσεις Γκοβόστη (2003)
Όταν οι άγγελοι περπατούν
Συλλογικό έργο
Μεταίχμιο (2007)
Όταν οι άγγελοι περπατούν, τα πιο πεζά περιστατικά θυμίζουν θρύλους και παραμύθια. Οι πιο συνηθισμένοι άνθρωποι αποκαλύπτουν μια άλλη τους πλευρά, αλλόκοτη και μυστική. Ο καιρός είναι πάντα φθινόπωρο. Το καλοκαίρι ακόμα δεν έχει φύγει. Η άνοιξη στέλνει απ' την αντίπερα όχθη τις σκληρές της αντανακλάσεις. Το αγρίμι του χειμώνα λουφάζει κρυμμένο στα μελαγχολικά σύννεφα. Οι λακκούβες των δρόμων με το μαύρο νερό καθρεφτίζουν κοπάδια σπάνιων πουλιών. Όλα μετέωρα, ακολουθούν τους ρυθμούς ενός απλού κι απόκοσμου βηματισμού. Στα πάρκα κυκλοφορούν ολομόναχες οι σιλουέτες των ίσκιων....
Ρέκβιεμ
Akhmatova Anna 1889-1966
Άγρα (2011)
Στη Ρωσία στα τέλη της δεκαετίας του '30, ένας από τα εκατομμύρια των αθώων που συλλαμβάνονταν και αγνοούνταν σε μπουντρούμια και στρατόπεδα, είναι και ο γιος της Άννας Αχμάτοβα, μιας από τις μεγαλύτερες Ρωσίδες ποιήτριες του 20ού αιώνα. Τότε λοιπόν εκείνη συνθέτει ποιήματα που δεν τολμάει να τα εμπιστευτεί στο χαρτί: έμπιστοι φίλοι τα αποστηθίζουν και τα απαγγέλλουν σταθερά, επί χρόνια, για να μην τα ξεχάσουν. Ξορκίζοντας την προσωπική της τραγωδία, η Αχμάτοβα μιλάει στο όνομα όλων των θυμάτων, καθώς και όλων των γυναικών που, όπως εκείνη, έκαναν ουρά για εβδομάδες κ...
Σατυρικόν
Petronius
Νεφέλη (2009)
Βλέπω λοιπόν τον Πετρώνιο -ή όπως αλλιώς λεγότανε· τι σημασία έχει τώρα πια;- να κάθεται και να γράφει την παραμύθα του, αντλώντας από τις προσωπικές του αναμνήσεις και από τα διαβάσματά του, κάπου εκεί στο δεύτερο μισό του 1ου μ.Χ. αιώνα ή και στα πρώτα χρόνια του 2ου (και πάλι, τι σημασία έχει;). Τον βλέπω να γράφει, χωρίς καλά καλά να ξέρει πώς θα προχωρήσει και πού θα καταλήξει. Κατ' αυτήν την έννοια, το "Σατυρικόν" δεν είναι μόνο το "πρώτο ρεαλιστικό μυθιστόρημα", όπως χαρακτηρίστηκε, μα και το πρώτο κείμενο ημιαυτόματης γραφής, που προχωράει βάσει τυχαίων συνειρμών μν...
Στα ξένα χέρια
Gorkij Maksim 1868-1936
Alter - Ego ΜΜΕ. Α.Ε. (2009)
Αγαπήσαμε πολύ τον Γκόρκη, τον αγαπήσαμε όπως αγαπούν τα μικρά παιδιά τη μάνα τους γιατί μικρά παιδιά το δικό του ανήσυχο και γεμάτο στοργή χνώτο ζέστανε το μάγουλό μας, κι έπειτα έφηβους με τα μυαλά ανταριασμένα και την καρδιά φουσκωμένη απ' τις μεγάλες ανησυχίες του καιρού μας το δικό του το χέρι ήταν που άτρομο μας έδειχνε το σωστό δρόμο, κιόλας πια ώριμοι άντρες με πληγωμένα τα πόδια απ' την τροχιά πορεία ανεβαίναμε τον ανήφορο, με αγωνία και λαχτάρα σκύβαμε να βρούμε τα χνάρια των δικών του ματωμένων βημάτων που θα μας έφερνε στην Αλήθεια, στην Ανθρωπιά και στην Παγκόσ...
Στα ξένα χέρια
Gorkij Maksim 1868-1936
Εκδόσεις Γκοβόστη (2010)
"Νομίζω πως θα έρθει καιρός που τα έργα του Γκόρκη θα τα λησμονήσουν, αλλά τον Γκόρκη είναι ζήτημα αν θα τον λησμονήσουν κι ύστερα από χίλια χρόνια", γράφει ο Τσέχοβ σ' ένα γράμμα του το 1903. Αυτό που θα θυμούνται και ύστερα από χίλια χρόνια είναι ο άνθρωπος Γκόρκη, ο Αλεξέι Μαξίμοβιτς Πεσκόφ που περιγράφει στα βιβλία του "Παιδικά χρόνια", "Στα ξένα χέρια" και "Τα πανεπιστήμιά μου", μια μυθιστορηματική αυτοβιογραφική τριλογία που αποτελεί ένα από τα πιο δυνατά αφηγήματα στη ρωσική και την παγκόσμια λογοτεχνία. Λίγο πριν από το θάνατο της μητέρας του μάζευε με τους φίλου...
Ταράς Μπούλμπα
Gogol Nikolaj Vasilievic 1809-1852
Alter - Ego ΜΜΕ. Α.Ε. (2009)
Ο Μπούλμπα ήταν φοβερά πεισματάρης. Ήταν από κείνους τους χαρακτήρες που θα μπορούσαν να σφυρηλατηθούν στο δύσκολο 15ο αιώνα, στη μισονομαδική εκείνη γωνιά της Ευρώπης, όταν όλη η νότια αρχέγονη Ρωσία, παρατημένη από τους πρίγκηπές της, είχε ερημωθεί και είχε κατακαεί μέχρι το τελευταίο χόρτο, απ' τ' ασυγκράτητα μογγολικά στίφη όταν, στερημένος απ' το σπίτι του κι από κάθε λογής στέγη, ο άνθρωπος έγινε αναγκαστικά ριψοκίνδυνος ξεχνώντας πως υπάρχει φόβος στον κόσμο. Την πανάρχαιη ειρηνική σλαβική ψυχή την ατσάλωσε η φλόγα του πολέμου και ξεπήδησε το κοζάκικο, αυτό το πλατύ,...
Ταράς Μπούλμπα
Gogol Nikolaj Vasilievic 1809-1852
Εκδόσεις Γκοβόστη (2019)
Η πασίγνωστη ιστορική νουβέλα "Ταράς Μπούλμπα περιλαμβανόταν στη συλλογή "Μίργκοροντ" μαζί με τα διηγήματα "Γαιοκτήμονες της παλαιάς εποχής" και "Ιστορία της διαμάχης του Ιβάν Ιβάνοβιτς με τον Ιβάν Νικηφόροβιτς", αλλά διαφέρει πολύ από τα διηγήματα αυτά. Εδώ περιγράφεται ο ηρωικός αγώνας των Ζαποροζιάνων κοζάκων κατά των Πολωνών, χωρίς να αποσιωπάται η αγριότητά τους. Ο Μπούλμπα είναι φοβερά πεισματάρης. Ήταν από εκείνους τους χαρακτήρες που θα μπορούσαν να σφυρηλατηθούν στο δύσκολο 15ο αιώνα, στη μισονομαδική εκείνη γωνιά της Ευρώπης, όταν όλη η νότια αρχέγονη Ρωσία, παρατ...