Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Το Μουσείο Μπενάκη, κρίνοντας πως οφείλει να τιμά όσους από τους διαπρεπέστερους Έλληνες επιστήμονες προάγουν τα γράμματα, τις τέχνες και τις ανθρωπιστικές σπουδές, αποφάσισε να απονείμει τις πρώτες του διακρίσεις στον Χαράλαμπο Μπούρα. Κι αυτό όχι επειδή τυχαίνει να είναι μέλος της Διοικητικής Επιτροπής του Ιδρύματος από το 1990, αλλά για ό,τι του χρωστά η αρχιτεκτονική κληρονομιά του τόπον μας από τις αρχές της δεκαετίας του '60. Από τότε δηλαδή που με το διδακτικό του έργο, τις μελέτες, τα άρθρα και τα αναστηλωτικά του υποδείγματα, τις υπεύθυνες θεωρητικές και πρακτικές...

Ήδη από την εποχή που ζούσε, αλλά και μετά το θάνατό του, ο Δημήτρης Πικιώνης (1887-1968) αποτέλεσε μια εξαιρετικά σύνθετη και αντιφατική προσωπικότητα, που είχε τη ιδιότητα να γοητεύει όσους τον προσέγγιζαν αλλά και να προκαλεί έντονες αντιδράσεις σε όσους έτυχε να διαφωνούν μαζί του. Δημιουργήθηκε, με αυτό τον τρόπο, ένα "ζήτημα Πικιώνη", που εμπόδιζε τη νηφάλια εκτίμηση της συμβολής του. Χρειάστηκε να μεσολαβήσουν αρκετές δεκαετίες, ώς τη δεκαετία του 1990, για να αρθούν, και πάλι όχι ολοκληρωτικά, οι επιφυλάξεις εναντίον του και να αναγνωριστεί επιτέλους ο Πικιώνης...

Ήδη από την εποχή που ζούσε, αλλά και μετά το θάνατό του, ο Δημήτρης Πικιώνης (1887-1968) αποτέλεσε μια εξαιρετικά σύνθετη και αντιφατική προσωπικότητα, που είχε τη ιδιότητα να γοητεύει όσους τον προσέγγιζαν αλλά και να προκαλεί έντονες αντιδράσεις σε όσους έτυχε να διαφωνούν μαζί του. Δημιουργήθηκε, με αυτό τον τρόπο, ένα "ζήτημα Πικιώνη", που εμπόδιζε τη νηφάλια εκτίμηση της συμβολής του. Χρειάστηκε να μεσολαβήσουν αρκετές δεκαετίες, ώς τη δεκαετία του 1990, για να αρθούν, και πάλι όχι ολοκληρωτικά, οι επιφυλάξεις εναντίον του και να αναγνωριστεί επιτέλους ο Πικιώνης...

Οι τόποι εμφανίζονται πρωτόγνωροι, μαγευτικοί και σαγηνευτικοί όπως τους καταγράφει ο φωτογραφικός φακός στο γαλάζιο τ' ουρανού και της θάλασσας μιας χώρας που φαίνεται σαν ν' ανήκει ταυτόχρονα σε έναν και σ' όλους.

[...] Το έργο των δύο αρχιτεκτόνων συνιστά μια συμπτωματική θα λέγαμε συμπόρευση του διεθνούς αρχιτεκτονικού προβληματισμού με τις αρχιτεκτονικές ιδιαιτερότητες του τόπου τους, των Χανίων, ως απόρροια της πολυπολιτισμικότητας που αδιάλειπτα τα διακρίνει. Σε ρήξη με τον οικουμενισμό της αρχέτυπης δομής, ο τοπικισμός και η εντοπιότητα, δείχνουν την προέλευση τους όχι από τον Λόγο, αλλά περισσότερο από τον Μύθο. Οι Αριστομένης και Γιώργος Βαρουδάκης κατάφεραν να αρθρώσουν συγκροτημένο αρχιτεκτονικό λόγο σε μια κάθε άλλο παρά πρόσφορη εποχή. Το αρχιτεκτονικό τους έργο εικονο...

The reception of Classical antiquity by modern Greek society was subject to a complex historical process, now in need of rigorous reappraisal. Instead of merely importing older cultural genealogies from post-Enlightenment Europe, Greek intellectuals constructed their own readings of the past, based on the notion of an uninterrupted continuity in the history of the Hellenic nation. Archaeology was called upon to perform a crucial role in forging a new identity for Greece based on the antiquity of Hellas. This idiosyncratic approach combined the rationality of Western epis...

Κυρίαρχο στοιχείο του ελληνικού τοπίου είναι η θάλασσα. Οι εκτεταμένες ακτογραμμές της χώρας έχουν ανάπτυγμα δεκαπέντε χιλιάδων χιλιομέτρων. Στο περίγραμμά τους περιέχονται αναρίθμητοι όρμοι, κόλποι, ακρωτήρια, χερσόνησοι και ισθμοί. Η ανοιχτή επιφάνεια της θάλασσας έξω από τις ακτές χωρίζονται σε τέσσερα κύρια και πέντε μικρότερα πελάγη, που με τη σειρά τους υποδιαιρούνται σε δώδεκα θάλασσες. Σαν κάποιος να τα σκόρπισε με τυχαία ζάρια, υπάρχουν περισσότερα από 1500 μικρά και μεγάλα νησιά που επιπλέουν στο υδάτινο στοιχείο, άλλοτε σε πυκνές και άλλοτε σε αραιές διατάξεις, σ...

[...] Το λεύκωμα αυτό, πρώτο μέρος μιας δίτομης έκδοσης με θέμα τους ελληνικούς οικισμούς, βασίζεται αποκλειστικά πάνω στη δύναμη της καταγραφής από το μάτι του φωτογράφου Νίκου Δεσύλλα, που ταξίδεψε από άκρου σε άκρο στην Ελλάδα συγκεντρώνοντας το σχετικό υλικό. Για αυτό, συζητώντας για το περιεχόμενο της έκδοσης, θα έπρεπε κανείς να εστιάσει στο κυρίαρχό της συστατικό, δηλαδή τις φωτογραφίες, με δύο τρόπους: γενικότερα σε σχέση με την προϊστορία της φωτογράφησης ανάλογων θεμάτων στην Ελλάδα και ειδικότερα σε σχέση με την τέχνη του Δεσύλλα. [...] Δημήτρης Φιλιππίδης, ομ...

Οι νεοκλασικές πόλεις δεν ταυτίζονται με μια συγκεκριμένη πολεοδομική μορφή στην Ελλάδα. Είναι "νεοκλασικές" επειδή σχεδιάστηκαν και χτίστηκαν σε μια ορισμένη ιστορική περίοδο (1830-1920), τότε που επικρατούσε η νεοκλασική αρχιτεκτονική. Η νεοκλασική πόλη είναι, κατά βάθος, μια νέα κατάσταση, ένας νέος τρόπος ζωής - είναι η καθαρή έκφραση του μοντέρνου πνεύματος τον 19ο αιώνα. Αντιπροσωπεύει τον εξευρωπαϊσμό και την πρόοδο, με εφαρμογή το αστικό περιβάλλον. Το πλούσια εικονογραφημένο αυτό βιβλίο βασίζεται σε επιτόπια έρευνα και φωτογράφιση και σε εκτενή μελέτη των σχετικ...

Neoclassical towns cannot be identified with a specific form of town planning in Greece. They are neoclassical because they were designed and built during a particular period of history (1830-1920) in which neoclassical architecture predominated. The neoclassical town is, at bottom, a new situation, a new way of life - it is the clear expression of the modern spirit in the 19th century. It represents, that is, Europeanisation and progress as applied to the urban environment. This lavishly illustrated book is based on research and photography in the field, and on an extensi...

Η Αθήνα είναι η πόλη-μανιφέστο της συγχρονικότητάς μας: μια πόλη θορυβώδης, με ατμοσφαιρική ρύπανση, μια πόλη εκτεταμένη και αποσπασματική. Απέναντι στις πόλεις της κουλτούρας και του ορθού λόγου προβάλλεται ως πόλη του μύθου και του χάους. Απέναντι στις πόλεις της τάξης, του μέτρου, ενσαρκώνει το υπέρμετρο και την απουσία κανονισμού. Επίσης, μοιάζει να είναι η πρέσβειρα στην Ευρώπη των αενάοκ επεκτεινόμενων μεγαλουπόλεων της Ασίας και της Νότιας Αμερικής, από το Σάο Πάουλο έως την Καλκούτα, από το Τόκυο έως το Μεξικό. Το 1997, δεκατέσσερις ομάδες αρχιτεκτόνων ανταποκρίθ...

[...] Τα κείμενα που παρουσιάζονται στο συλλογικό αυτό τόμο βασίζονται στην επιστημονική συζήτηση και παραγωγή που έλαβε χώρα στο διεθνές επιστημονικό συμπόσιο στην Κεφαλλονιά το 2003, με θέμα "Σεισμοί και δομημένο περιβάλλον: επιπτώσεις στον πολεοδομικό σχεδιασμό και την οικιστική ανάπτυξη", που έγινε με αφορμή τη συμπλήρωση πενήντα χρόνων από τους τρομερούς σεισμούς των Ιονίων Νήσων του έτους 1953. Μια πραγματικά ενδιαφέρουσα συλλογή άρθρων διεπιστημονικού χαρακτήρα που αποτελείται από τέσσερις θεματικές ενότητες με τους ακόλουθους τίτλους: α) Η διαχείριση της καταστροφ...

[...] Στον παρόντα τρίτο τόμο "Ομιλιών", που ήδη παραδίδει στο κοινό το Μουσείον της Πόλεως των Αθηνών (Ίδρυμα Βούρου - Ευταξία), περιλαμβάνονται όλες οι διαλέξεις των "διαπρεπών ομιλητών", που προφρόνως εχρησιμοποίησαν το βήμα του για την ανάπτυξη και προβολή εξόχως ενδιαφερόντων, θεμάτων, ιδεών και απόψεων κατά την τριετία 2003-2007. Δεν περιλαμβάνεται μόνον η ομιλία του εκλεκτού ιστορικού ερευνητή και φίλου του Μουσείου κ. Κωνσταντίνου Κωτσοβίλη για τον αοίδιμο βασιλέα Όθωνα Α΄, που εξεδόθη αυτοτελώς υπό του ιδίου. [...] Αντώνιος Γ. Βογιατζής, πρόεδρος του Δ.Σ. του Μο...

Για να συλλάβει κανείς το πνεύμα της δουλειάς της ομάδας αρχιτεκτόνων ISV, αρκεί να εντοπίσει την επίδραση που έχουν ασκήσει στις νεωτερικές τάσεις της σύγχρονης ελληνικής αρχιτεκτονικής. Την ένταξη αυτή διεκδικούν συνειδητά και οι ίδιοι, συγκροτώντας σταδιακά και δημοσιοποιώντας ένα ευκρινές υπόδειγμα αρχιτεκτονικής δράσης προσαρμοσμένο στον συγκεκριμένο τόπο. Όσο προκλητικό κι αν ακούγεται, η ομάδα ISV καταθέτει μια καθολική πρόταση ζωής, που διαχρονικά υπερβαίνει τις καθαρά σχεδιαστικές επιλογές της ομάδας και απευθύνεται στους σύγχρονους όρους διαβίωσης. Στόχος αυτού...

Ο αθλητισμός είναι στενά δεμένος με τη διαμόρφωση του μοντέρνου πνεύματος και συνδυάστηκε με την εξίσου μοντέρνα εφεύρεση του ελεύθερου χρόνου, των καλοκαιρινών διακοπών, της υγείας και της ομορφιάς του γυμνασμένου σώματος. Τα νέα αθλητικά κτίρια -τα μεγάλα γήπεδα, τα κλειστά κολυμβητήρια, τα γυμναστήρια των σχολείων- είναι εξ ορισμού μοντέρνα και αποτελούν παραδειγματικό πεδίο εφαρμογής των ιδανικών του αθλητισμού στην εποχή της νεωτερικότητας. Το ενδιαφέρον μας για τα κτίρια αυτά συνδυάζει τη θεωρητική προσέγγιση του αθλητισμού και του σώματος με τα προβλήματα της τεκμηρί...

Το λεύκωμα καταγράφει, για πρώτη φορά, τη μοντέρνα αρχιτεκτονική κατοικίας του '30 που χτίστηκε σε προάστια και εξοχικές τοποθεσίες της Αθήνας, όπου και όπως αυτή σώζεται σήμερα. Κύριος στόχος της έκδοσης είναι να διαφυλάξει φωτογραφικά τις μορφές αυτών των δειγμάτων αρχιτεκτονικής πριν χαθούν. Συνάμα να εντοπίσει και να αξιολογήσει τα βασικά χαρακτηριστικά της και να δείξει τις πιθανές συνδέσεις με ό,τι προηγήθηκε και ό,τι ακολούθησε μεταπολεμικά στα περίχωρα της Αθήνας. Η σύγχρονη φωτογράφιση συνοδεύεται από πλούσιο αρχειακό φωτογραφικό υλικό (από τα αρχεία των Άρη Κων...

Ο λόγος για την αρχιτεκτονική στη νεότερη εποχή υπάρχει από την πρώτη στιγμή που γεννιέται το ελληνικό κράτος. Η παρακολούθηση της διαχρονικής του εξέλιξης, αν κάποτε καταγραφόταν, θα παρουσίαζε πολλές εκπλήξεις. Το εγχείρημα, όμως, ξεπερνά τις δυνατότητες αυτού του τόμου. Γι' αυτό περιοριζόμαστε σε μια περίοδο 77 μόλις ετών (1925-2002). Σκόπιμα, επίσης, παραλείπεται ο εξίσου σημαντικός λόγος για την ελληνική πόλη, ώστε να μην αδικηθεί η αξία του με αναγκαστικές αλλά αθέλητες παραλείψεις, θα ήταν ορθότερο να αποτελέσει το αντικείμενο ξεχωριστής μελέτης. Οι απώλειες, ωστόσο,...

Ο λόγος για την αρχιτεκτονική στη νεότερη εποχή υπάρχει από την πρώτη στιγμή που γεννιέται το ελληνικό κράτος. Η παρακολούθηση της διαχρονικής του εξέλιξης, αν κάποτε καταγραφόταν, θα παρουσίαζε πολλές εκπλήξεις. Το εγχείρημα, όμως, ξεπερνά τις δυνατότητες αυτού του τόμου. Γι' αυτό περιοριζόμαστε σε μια περίοδο 77 μόλις ετών (1925-2002). Σκόπιμα, επίσης, παραλείπεται ο εξίσου σημαντικός λόγος για την ελληνική πόλη, ώστε να μην αδικηθεί η αξία του με αναγκαστικές αλλά αθέλητες παραλείψεις, θα ήταν ορθότερο να αποτελέσει το αντικείμενο ξεχωριστής μελέτης. Οι απώλειες, ωστόσο,...

Δώδεκα αρχιτέκτονες και μία ιστορικός της τέχνης συναντήθηκαν για να διερευνήσουν τις γεωγραφικές συντεταγμένες και τα νοηματικά όρια της μοντέρνας αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα. Το ερώτημα που τους συνδέει είναι ρητορικό και οδηγεί σε όλα συμπληρωματικά ερωτήματα για το σημείο συνάντησης του ιστορικού με το πνεύμα της προστασίας και τη σύγχρονη αρχιτεκτονική δημιουργία. Η καλλιέργεια του προβληματισμού για την αρχιτεκτονική εκδοχή της νεωτερικότητας και τη μεταλλασσόμενη ερμηνεία της θα βοηθήσει να γνωρίσουμε καλύτερα τον 20ό αιώνα και να στηρίξουμε, στην αυτογνωσία αυτή, τ...

Μέσα στους δύο τελευταίους αιώνες, ο επιστημονικός κλάδος της τριπλής σχέσης μας με τα ιστορικά κτίρια -δηλαδή η προστασία, η συντήρηση και η αποκατάσταση- έχει κάνει εντυπωσιακά άλματα. Παράλληλα, έχουν εξελιχτεί και οι τρόποι ένταξης νέων χρήσεων σε πρόσφορα παλαιά κελύφη, τα οποία ενσωματώνονται στη σύγχρονη ζωή -κεντρικό θέμα αυτού του βιβλίου. Η διπλή αυτή πράξη, ένταξη και ενσωμάτωση, χαρακτηρίζει τη μεταμόρφωση της παλαιότερης αρχιτεκτονικής από την αρχική της κατάσταση σε κάτι ριζικά διαφορετικό, ως προς τη μορφή και το περιεχόμενο. Ως διδακτικό βοήθημα, το παλαιό...