Γκάτσος Νίκος 1911;-1992
Gkátsos Níkos
Νίκος Γκάτσος (1911 ή 1914-1992). Ο Νίκος Γκάτσος γεννήθηκε στα Χάνια Φραγκόβρυσης της Αρκαδίας. Τέλειωσε το Γυμνάσιο στην Τρίπολη και στη συνέχεια εγκαταστάθηκε με τη μητέρα και την αδελφή του στην Αθήνα, όπου σπούδασε στο τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου. Την περίοδο 1935-1936 ταξίδεψε στη Νότιο Γαλλία και το Παρίσι. Την πρώτη του εμφάνιση στη λογοτεχνία έκανε το 1931 με τη δημοσίευση του ποιήματος "Της μοναξιάς" στο περιοδικό "Νέα Εστία", ενώ την ίδια περίοδο μπήκε στον κύκλο του περιοδικού "Νέα Γράμματα" με το οποίο συνεργάστηκε και ως κριτικός λογοτεχνίας, δραστηριότητα που ανέπτυξε και σε άλλα λογοτεχνικά περιοδικά της Αθήνας. Το 1943 εξέδωσε την "Αμοργό", ποιητική συλλογή που θεωρήθηκε ως ορόσημο στην ιστορία της ελληνικής υπερρεαλιστικής ποίησης και επηρέασε σύγχρονους και μεταγενέστερούς του ποιητές. Μετά την "Αμοργό" ωστόσο δε δημοσίευσε παρά τρία ποιήματα στον περιοδικό τύπο. Στη μεταπολεμική περίοδο συνεργάστηκε με το περιοδικό του Κ.Γ. Κατσίμπαλη "Αγγλοελληνική Επιθεώρηση" και με το Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας. Ασχολήθηκε επίσης με τη θεατρική μετάφραση (Λόρκα, Στρίντμπεργκ, Ο’Νηλ, Λόπε ντε Βέγκα, Τενεσσή Ουΐλλιαμς κ.α.) σε παραστάσεις του Εθνικού Θεάτρου, του Θεάτρου Τέχνης και άλλων αθηναϊκών θιάσων και από τη δεκαετία του ’50 με τη στιχουργική. Στίχοι του μελοποιήθηκαν από το Μάνο Χατζιδάκι, το Μίκη Θεοδωράκη, το Σταύρο Ξαρχάκο και άλλους έλληνες συνθέτες. Τιμήθηκε με το Βραβείο του Δήμου Αθηναίων για το σύνολο του έργου του (1987) και εκλέχτηκε αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας της Βαρκελώνης για τη συμβολή του (μέσω των μεταφράσεών του) στην προώθηση της ισπανικής λογοτεχνίας (1991). Πέθανε στην Αθήνα. Το 1995 κυκλοφόρησε στην Κωνσταντινούπολη τουρκική μετάφραση του ποιητικού έργου του από τον Ηρακλή Μήλλα. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Νίκου Γκάτσου βλ. "Γκάτσος Νίκος" στο "Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό", τ. 3, Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1985, Δημοσθένης Κούρτοβικ, "Νίκος Γκάτσος", στο "Έλληνες μεταπολεμικοί συγγραφείς: ένας οδηγός", Αθήνα, Πατάκης, 1995, σ. 55-56, Αλέξης Ζήρας, "Γκάτσος Νίκος", στο "Λεξικό Νεοελληνικής Λογοτεχνίας", Αθήνα, Πατάκης, 2007, σ. 403-404, και Φίλιππος Μανδηλαράς-Αγγελική Πασσιά, "Νίκος Γκάτσος: Εργογραφία", περιοδικό "Ελί-τροχος", τχ. 11, Χειμώνας 1996-1997, σ. 8-13. (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).
3.000 χρόνια ελληνική ερωτική ποίηση
Συλλογικό έργο
Εκδοτική Θεσσαλονίκης (2008)
[...] Στον μικρό αυτό τόμο προσπάθησα να χωρέσω το ευρύτερο και πιο αντιπροσωπευτικό μέρος της τρισχιλιετούς ελληνικής ποιητικής παραγωγής, στο θέμα του έρωτα. Από τον ομηρικό μονόλογο της Ανδρομάχης, το περίφημο χορικό της "Αντιγόνης" του Σοφοκλή, τους αρχαίους λυρικούς, τον μονόλογο της Αρετούσας, και τα δημοτικά τραγούδια, μέχρι τους λαϊκούς τραγουδοποιούς, και τους νεότερους και σύγχρονους ποιητές, ξετυλίγονται όλες οι πτυχές του πολυτραγουδισμένου έρωτα: παθιασμένος, ανεκπλήρωτος, ρομαντικός, χυδαίος, απροσδόκητος, παιγνιώδης, ανιδιοτελής, αστείος, δολοφονικός, πληρωμέ...
Ανθολογία της ελληνικής ποίησης (20ός αιώνας)
Συλλογικό έργο
Κότινος (2009)
Η πρώτη μεσοπολεμική δεκαετία (1920-1930) μπορεί να είναι μάλλον φτωχή σε νέες, ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες παρουσίες στον χώρο της ποίησης, δεν παύει, ωστόσο, να αποτελεί ένα ενδιάμεσο, στη βαριά έως και ζοφερή ατμόσφαιρα του οποίου κυοφορούνται συνθήκες πρόσφορες για την ανάδειξη του "καινούριου". Εγγύηση γι' αυτό αποτελούν οι ποιητές που έκαναν την εμφάνισή τους λίγα χρόνια πριν, ανάμεσα στα 1910 και στα 1920 (Ρώμος Φιλύρας, Ναπολέων Λαπαθιώτης, Κώστας Ουράνης, Κ.Γ. Καρυωτάκης, Νίκος Χάγερ-Μπουφίδης, Τέλλος Άγρας, Μήτσος Παπανικολάου), και οι οποίοι τώρα διανύουν την περίοδο...
Η νεοελληνική ερωτική ποίηση
Συλλογικό έργο
Ελευθεροτυπία (2010)
Ο δεύτερος τόμος της ανθολογίας περιλαμβάνει τις ενότητες: - Η μελαγχολία [Ζαχαρίας Παπαντωνίου, Γεώργιος Αθάνας, Κώστας Ουράνης, Κώστας Καρυωτάκης, ..., Γιάννης Χατζίνης] - Η αγωνία για το χαμένο κέντρο [Τ. Κ. Παπατσώνης, Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος, Γ. Θ. Βαφόπουλος, ..., Γιώργος Σεφέρης] - Το φωτεινό ρήγμα [Γιώργος Σαραντάρης, Νικόλαος Κάλας, Νίκος Εγγονόπουλος, Ανδρέας Εμπειρίκος, Οδυσσέας Ελύτης, Νίκος Γκάτσος, Γιώργος Λίκος, Νίκος Καρύδης, Μάτση Χατζηλαζάρου] - Η μυθολογία των ήρεμων τόπων [Γιάννης Ρίτσος, Νικηφόρος Βρεττάκος, Τάσος Λειβαδίτης, Κώστας Μόντης, ..., Γιώργ...
Δίστομο 10 Ιουνίου 1944: Το ολοκαύτωμα
Συλλογικό έργο
Σύγχρονη Έκφραση (2010)
... Το Σάββατο 10 Ιουνίου 1944 τα χιτλερικά στρατεύματα κατοχής, εφαρμόζοντας εμπράκτως τις αρχές του πολιτισμού του υπερανθρώπου και τις αξίες της αρείας φυλής, έγραψαν ακόμη μία αιματοβαμμένη σελίδα στην ιστορία της ανθρωπότητας. Το Δίστομο της Βοιωτίας γνώρισε την απερίγραπτη σφαγή και τον όλεθρο. Η σφαγή του Διστόμου έδειξε σε τι έσχατη θηριωδία οδηγεί τον άνθρωπο ο φασισμός και ο πόλεμος. Τ' αχνάρια από το αίμα των θυμάτων δείχνουν το πέρασμα της βαρβαρότητας. Το Δίστομο μένει στην Ιστορία για να θυμίζει τη φασιστική αγριότητα και να σηματοδοτεί το μέγεθος της χρεοκ...
Το 1821 στην ελληνική ποίηση
Συλλογικό έργο
Κέδρος (2011)
Εκατόν ενενήντα χρόνια από την κήρυξη της ελληνικής επανάστασης οι εκδόσεις "Κέδρος" εκδίδουν την ανθολογία του ποιητή Ηλία Γκρή "Το 1821 στην ελληνική ποίηση". Πρόκειται για ένα απάνθισμα όπου πρωταγωνιστούν θρυλικά πρόσωπα και τόποι, σύμβολα της Επανάστασης του 1821. Τα 140 ποιήματα που ανθολογούνται γράφτηκαν σε διάστημα 190 ετών από 109 Έλληνες ποιητές, με προεξάρχοντες τους Διονύσιο Σολωμό και Ανδρέα Κάλβο. Σχεδόν όλοι οι μείζονες και καταξιωμένοι Έλληνες ποιητές ανθολογούνται σε αυτή τη συλλογή. Πολλοί ακόμη, είτε αναφέρονται στο επίμετρο ονομαστικά είτε παρ...
Ο πατέρας
Strindberg August 1849-1912
Εκδόσεις Πατάκη (2011)
ΙΛΑΡΧΟΣ Η Βέρθα είναι ακόμα παιδί. Δεν έχει τη δική μας πείρα για να ξέρει ποιά είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ένα κορίτσι της ηλικίας της. ΛΑΟΥΡΑ Ναι, αλλ' αφού εμείς διαφωνούμε - καλύτερα ν' αφήσουμε τη Βέρθα ν' αποφασίσει. ΙΛΑΡΧΟΣ Όχι! Δε θ' αφήσω κανέναν - ούτε γυναίκα, ούτε παιδί - να με υποκαταστήσει στα δικαιώματά μου! Βέρθα, πήγαινε μέσα! (Η Βέρθα βγαίνει) ΛΑΟΥΡΑ Δεν την άφησες να μιλήσει, γιατί φοβήθηκες ότι θα 'ρθεί με το μέρος μου. [...] ΛΑΟΥΡΑ Κι αν υποθέσουμε ότι είμαι έτοιμη να υποστώ τα πάντα - τον εξευτελισμό, την ντροπή, την κοινή περιφρό...
Φουέντε Οβεχούνα
Vega Carpio Lope Felix de
Εκδόσεις Πατάκη (2011)
[...]Ο χρόνος που γράφτηκε η Φουέντε Οβεχούνα είναι το 1618. Ο χρόνος στον οποίο αναφέρεται είναι το 1476. Θέμα του έργου, χωρίς ν' ακολουθούνται τα Χρονικά κατά γράμμα, είναι τα γεγονότα της 23ης Απριλίου της χρονιάς εκείνης στη Φουέντε Οβεχούνα, ένα μικρό χωριό 500 κατοίκων - όλοι τους γεωργοί και κτηνοτρόφοι - στην ορεινή περιοχή της Κόρδοβα. Πρόθεση του συγγραφέα είναι, μέσα απ' αυτό το επικό δράμα, να εκθειάσει τη μοναρχία ως θεσμό εκθέτοντας παράλληλα τους υπονομευτές της.
Η ζωή και η ανάστασις ημών
Συλλογικό έργο
Παρρησία (2012)
Αγαλλιάσθω η ψυχή μου επί τω Κύριω ενέδυσε γαρ με ιμάτιον σωτήριον, και χιτώνα ευφροσύνης περιέβαλέ με ως νυμφίω περιέθηκέ μοι μίτραν, και ως νύμφην κατεκόσμησέ με κόσμω και ως γην αύξουσαν το άνθος αυτής, και ως κήπος τα σπέρματα αυτού εκβλαστάνει, ούτως ανατέλει Κύριος δικαιοσύνην, και αγαλλίαμα εναντίον πάντων των εθνών. (Ησ. 61:10-11)
Μονόπρακτα
Williams Tennessee
Εκδόσεις Πατάκη (2013)
"Οι ηρωίδες του Ουίλλιαμς βρίσκονται, ή θέλουν να βρίσκονται, δίπλα σ' ένα ντουζ. Ένα ντουζ με χλιαρό νερό. Ξέρετε γιατί; Γιατί έχουν αδύνατα νεύρα. Τις πιο πολλές φορές κάθε τόσο αποχωρούν από τη σκηνή κουρασμένες-αδιάθετες και επιστρέφουν σε λίγο με επιφωνήματα ανακουφίσεως. Λίγη κολόνια ή άρωμα στ' αυτιά, στο μέτωπο, το κουμπί του ραδιοφώνου πιο σωστά στο σταθμό κι όλα έχουν μια λάμψη για ζωή. Μα μόνο για λίγο όμως, γιατί μετά αρχίζουν πάλι τις σολωμικές φαντασιώσεις. Τις λαμπρές πτώσεις. Τα νεραϊδοπαρσίματα". Γιώργος Χρονάς, Ψεύτικες βλεφαρίδες.
Rebetiko Fantasy
Νούσης Γιώργος
Παπαγρηγορίου Κ. - Νάκας Χ. (2016)
Διασκευή σε ενιαίο έργο για κιθάρα των τραγουδιών: Καίγομαι καίγομαι (Σταύρος Ξαρχάκος / Νίκος Γκάτσος) Τα παιδιά της γειτονιάς σου (Παραδοσιακό
Όλα τα τραγούδια
Γκάτσος Νίκος 1911;-1992
Εκδόσεις Πατάκη (2018)
Τρέχω πετάω χαιρετώ τα πιο τρελά παιδιά και κάθε πέτρα που πατάω ανοίγει σαν καρδιά. Δείχτε μου δρόμο να περάσω με ήλιο με βροχή θέλω τον κόσμο να διαβάσω και πάλι απ' την αρχή. Η νέα αναθεωρημένη έκδοση του τόμου "Νίκος Γκάτσος, Όλα τα τραγούδια", εμπλουτισμένη με περισσότερα στοιχεία και πληροφορίες, με φωτογραφίες και άλλα ντοκουμέντα που προσδίδουν στο βιβλίο έναν χαρακτήρα πιο "προσωποπαγή", παραδίδεται σήμερα ως οριστική με σκοπό να αποτελέσει βασικό εργαλείο για μελετητές και ερμηνευτές των στίχων του ποιητή καθώς και πηγή ευχαρίστησης, ακόμα και έμπνε...
Ο Μανόλης Αναγνωστάκης ανθολογεί
Παπατσώνης Τάκης Κ. 1895-1976
Μεταίχμιο (2019)
Ο μεγάλος ποιητής Μανόλης Αναγνωστάκης διάλεξε έργα 22 συνολικά ποιητών (μεταξύ των οποίων και οι: Νικηφόρος Βρεττάκος, Νίκος Γκάτσος, Άρης Δικταίος, Νίκος Εγγονόπουλος, Οδυσσέας Ελύτης, Ανδρέας Εμπειρίκος, Τάκης Παπατσώνης, Γιάννης Ρίτσος, Γιώργος Σαραντάρης, Γιώργος Σεφέρης) από τη μοντέρνα σύγχρονή του ποιητική παραγωγή και τα ηχογράφησε προκειμένου να αναμεταδοθούν από τον ραδιοφωνικό σταθμό του Ηρακλείου Κρήτης σε 20 εκπομπές. Η πολύτιμη αυτή ανθολόγηση εκδίδεται για πρώτη φορά σε μορφή βιβλίου συνοδευμένη από τη συνέντευξη που έδωσε ο Μανόλης Αναγνωστάκης στον Γιώ...