Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Τα κείμενα πάντα μιλούν μεταξύ τους, συνδιαλέγονται. Πολύ περισσότερο όταν ο διάλογος είναι ρητός και η αναφορικότητα δεδηλωμένη. Οποιαδήποτε, άρα, κατάτμηση των κειμένων, οποιαδήποτε απομόνωσή τους, προϋποθέτει ασφαλώς ένα κίνητρο ξένο προς την προθετικότητα των κειμένων και των συγγραφέων τους. Από το 12ο τεύχος του περιοδικού "Σημειώσεις" (Νοέμβριος 1977), στο οποίο δημοσιεύθηκε το κείμενο του Μάριου Μαρκίδη "Erich Fromm: ο φόβος της ελευθερίας και η θεραπεία του", εγκαινιάσθηκε μια συζήτηση, η οποία ενέπλεξε τα κείμενα των Τάκη Κονδύλη (τευχ.13-14 και 17), Γεράσιμου...

Καμμιά απαισιοδοξία δεν είναι νοητή χωρίς ρητή ή σιωπηρή αναφορά σε μια καλύτερη πραγματικότητα, που κάποτε υπήρξε ή θα έπρεπε να υπάρξει· και καμμιά αισιοδοξία δεν μπορεί να θεωρηθεί εύλογη, αν δεν αναφέρεται στην υπερνίκηση των υφιστάμενων κακώς κειμένων. Γιατί, αν αποδεχτούμε την ανθρώπινη πραγματικότητα όπως ήταν και εξακολουθεί να είναι, δίχως την παραμικρή επιθυμία για τούτη ή εκείνη την αλλαγή και δίχως να τρέφουμε κανέναν φόβο και καμμιά ελπίδα ως προς τις ενδεχόμενες μεταβολές της, τότε γίνεται περιττή κάθε απαισιόδοξη ή αισιόδοξη στάση. Κάτι τέτοιο όμως θα σήμαιν...

Σε αυτό το ανέκδοτο στην ελληνική γλώσσα κείμενο του αείμνηστου καθηγητή Παναγιώτη Κονδύλη, που αποτελεί τη συγγραφή του λήμματος "Αντίδραση - Παλινόρθωση" για το γερμανικό λεξικό ιστορικών εννοιών Historisches Lexicon zur politisch-sozialen Sprache in Deutschland, εξετάζεται η προέλευση, η εξέλιξη, ο μετασχηματισμός και η οριστική διαμόρφωση των εννοιών Reaktion (αντίδραση) και Restauration (παλινόρθωση), από την εμφάνισή τους κατά την περίοδο της Γαλλικής Επανάστασης έως και την περίοδο ίδρυσης της Γερμανικής αυτοκρατορίας, που σήμανε και το χρονικό σημείο αποδυνάμωσης τη...

Ένα έργο του Παναγιώτη Κονδύλη -ιδίως μετά την αδόκητη απώλειά του- αποτελεί μια δημιουργική πρόκληση για την πολιτικο-κοινωνική μας πραγματικότητα. Στο Περί Αξιοπρέπειας, παράλληλα με τον στοχαστή, ο καθηγητής Κονδύλης με τη βαθειά γνώση και εποπτεία μας εξηγεί πως η dignitas-αξιοπρέπεια, από συστατικό της Romanitas μεταλλάσσεται σε θεολογική αρετή τον Μεσαίωνα, εξελίσσεται σε κοινωνικό-ανθρωπολογικό χαρακτηριστικό στον Διαφωτισμό για να καταλήξει σήμερα "ένας κοινός τόπος μεταξύ πολλών άλλων". Ταυτροχρόνως δίνει την ευκαιρία στον αναγνώστη να περιδιαβεί ένα μεγάλο μέρος τ...

Γράφοντας την ιστορία του τρόπου με τον οποίο οι άνθρωποι στη νεώτερη Δύση βίωσαν και παράστησαν τον θάνατο, ο Vovelle γράφει συνάμα μια ιστορία των ευρωπαϊκών νοοτροπιών από μιαν ιδιαίτερα γόνιμη σκοπιά. Γιατί η αντιμετώπιση του θανάτου δεν είναι απλό προσωπικό γεγονός· σ' αυτή διασταυρώνεται η κοσμοθεώρηση μιας κοινωνίας, η ιεράρχησή της και ο βαθμός της κυριαρχίας της πάνω στη φύση. Εξ αιτίας της καθολικής του εμβέλειας, πάλι, το γεγονός του θανάτου βρίσκεται στο επίκεντρο κάθε είδους αρχειακών, φιλολογικών και καλλιτεχνικών πηγών, οι οποίες στο έργο αυτό χρησιμοποιούντα...

Γράφοντας την ιστορία του τρόπου με τον οποίο οι άνθρωποι στη νεώτερη Δύση βίωσαν και παράστησαν τον θάνατο, ο Vovelle γράφει συνάμα μια ιστορία των ευρωπαϊκών νοοτροπιών από μιαν ιδιαίτερα γόνιμη σκοπιά. Γιατί η αντιμετώπιση του θανάτου δεν είναι απλό προσωπικό γεγονός· σ' αυτή διασταυρώνεται η κοσμοθεώρηση μιας κοινωνίας, η ιεράρχησή της και ο βαθμός της κυριαρχίας της πάνω στη φύση. Εξ αιτίας της καθολικής του εμβέλειας, πάλι, το γεγονός του θανάτου βρίσκεται στο επίκεντρο κάθε είδους αρχειακών, φιλολογικών και καλλιτεχνικών πηγών, οι οποίες στο έργο αυτό χρησιμοποιούντα...

Αξιολογώντας με ευαισθησία ένα πλήθος πηγών και παραδειγμάτων από τους τρεις τελευταίους αιώνες της ιστορίας του δυτικού πολιτισμού, ο Sennett ζητά να φωτίσει μιαν ουσιώδη στροφή: εκείνη που οδήγησε από την εναρμόνιση της δημόσιας και ιδιωτικής σφαίρας στην σύγκρουσή τους και στη σημερινή πρόταξη του ιδιωτικού στοιχείου απέναντι στο δημόσιο ως συνέπεια του κατακερματισμού της κοινωνίας σε άτομα. Η δημόσια σφαίρα ήταν ένας αυτονόητος χώρος εκδίπλωσης του ατόμου πέρα από τον στενό κύκλο της οικογένειας και των προσωπικών του φίλων· η επαφή με ξένους και συνάμα η απόσταση απ'...

Το πολυσυζητημένο βιβλίο του Bell αποτελεί μιαν από τις διεισδυτικότερες αναλύσεις του παρόντος των δυτικών μεταβιομηχανικών κοινωνιών και συνάμα μια βαρύνουσα προσπάθεια πρόγνωσης του μέλλοντός τους, που απειλείται από τη σύγκρουση ασυμβίβαστων τάσεων στους κόλπους τους. Οι ίδιες οι επιτυχίες τους στον τεχνικό και οικονομικό τομέα τις οδηγούν σε μια βαθιά κρίση, γιατί γεννούν τρόπους σκέψης, αξιολογήσεις και συμπεριφορές που σε κρίσιμα σημεία έρχονται σε απ' ευθείας αντίθεση. Από τη μια μεριά η καπιταλιστική οργάνωση της παραγωγής, ο συναγωνισμός και η αύξηση της παραγωγικ...

Τα κείμενα του Martin Heidegger που παρουσιάζονται εδώ (από τα μαθήματα του Μαρβούργου του 1925 και του 1928) προσφέρουν στον αναγνώστη μια εξαιρετικά πιστή, προσιτή και βαθιά ερμηνεία της φαινομενολογίας, αναδεικνύοντας παράλληλα την άγνωστη στο ελληνικό κοινό φαινομενολογική διάσταση της φιλοσοφίας του Heidegger. Και τα δύο κείμενα αναλύουν στη διαπλοκή τους τρεις θεμελιώδεις φιλοσοφικές έννοιες, έτσι όπως υιοθετήθηκαν από τη φαινομενολογία: την αποβλεπτικότητα, το a priori και την κατηγορική εποπτεία. Χωρίς να απομακρύνεται από την "ορθόδοξη" φαινομενολογία του δασκάλου...

Η φιλοσοφική παραγωγή του νεοελληνικού διαφωτισμού, το ίδιο όπως και οι υπόλοιπες θεωρητικές και ιδεολογικές του εκφάνσεις, τεκμηριώνει ιδιόμορφα τον τρόπο, με τον οποίο ένα τμήμα του τοτινού ελληνισμού πήρε συνείδηση του εαυτού του, ζητώντας να ανδρωθεί και να καθορίσει αυτόβουλα τις τύχες του. Αυτό αρχικά γίνεται μέσω της προσπάθειας να μετακενωθούν τα ευρωπαϊκά "Φώτα" στον ελληνόφωνο χώρο. Η φιλοσοφική μελέτη του νεοελληνικού διαφωτισμού δείχνει ποιες μορφές πήρε η προσπάθεια αυτή, αλλά και σε τι εμπόδια πρόσκοψε. Έχει λοιπόν όχι μόνο θεωρητικό, αλλά και -ακόμα περισσότε...

"Ο Αστός" δεν αποτελεί απλώς έναν ανθρώπινο χαρακτήρα ανάμεσα σε άλλους. Συνιστά έναν ψυχολογικό και συνάμα κοινωνιολογικό και ιστορικό τύπο, ο οποίος ενσαρκώθηκε στην καπιταλιστική οργάνωση της οικονομίας και της κοινωνίας, σφραγίζοντας έτσι τον νεώτερο δυτικό πολιτισμό. Ο Sombart εντοπίζει τα ιδιαίτερα γνωρίσματα της αστικής-καπιταλιστικής νοοτροπίας σε αντιπαράθεση με την προαστική οικονομική συμπεριφορά, εξηγεί το ρόλο του σταθμιστικού λογισμού στη γένεση της καπιταλιστικής επιχείρησης και συνάμα εκθέτει τα φιλοσοφικά, θρησκευτικά και πολιτισμικά ρεύματα, τα οποία συνέτ...

Το βιβλίο του Freyer, έργο της ωριμότητάς του και απόσταγμα μακράς περισυλλογής πάνω στη φύση της κοινωνίας γενικά και της νεώτερης ευρωπαϊκής κοινωνίας ειδικότερα, έχει λιγότερο ιστορικό και περισσότερο κοινωνιολογικό και φιλοσοφικό χαρακτήρα. Ξεκινά από τη θεμελιώδη διαπίστωση ότι η ραγδαία άνοδος της βιομηχανίας και της τεχνικής κατά τον 19ο και τον 20ό αι. αποτελεί μια τομή στην παγκόσμια ιστορία, ενοποιώντας για πρώτη φορά ουσιαστικά τον πλανήτη και θέτοντας έτσι πιεστικά το ερώτημα για το κοινό πεπρωμένο του. Ο Freyer αναζητά τα έσχατα θεμέλια του βιομηχανικού πολιτισ...