Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο ήρωας του βιβλίου καταδικάζεται γιατί δεν τηρεί τους κανόνες. Μ' αυτή την έννοια είναι ξένος στην κοινωνία που ζει. Ζει στο περιθώριο, στα περίχωρα της ιδιωτικής, μοναχικής, αισθησιακής ζωής.

"Ο Ξένος" είναι ένα από τα σημαντικότερα έργα του Καμύ, ενδεικτικό των απόψεων του για το παράλογο. Όπως δε λέει ο Σαρτρ, το βιβλίο γράφτηκε για το παράλογο και ενάντια σ' αυτό. Ο πρωταγωνιστής του βιβλίου, ο Μερσώ, αρνείται τη συμβατικότητα της καθημερινής ζωής και αδιαφορεί για τις συναισθηματικές και ηθικές αξίες της κοινωνίας μέσα στην οποία ζει. Κατηγορείται όχι τόσο για το έγκλημα που έχει διαπράξει όσο για το ότι είναι τόσο διαφορετικός από τους ομοίους του, "ξένος" ανάμεσα τους.

"... Αυτό που θα διαβάσει ο αναγνώστης στον Ξένο είναι η ιστορία ενός ανθρώπου που, δίχως τίποτα το ηρωικό στη συμπεριφορά του, δέχεται να πεθάνει για την αλήθεια. Ένιωσα εξάλλου την ανάγκη να πω, κι ας μοιάζει παράδοξο, πως προσπάθησα ν' αποδώσω με τον ήρωά μου το μόνο Χριστό που μας αξίζει. Είναι φανερό λοιπόν, μετά τις εξηγήσεις μου, ότι το είπα χωρίς πρόθεση βλασφημίας, απλώς και μόνο με την κάπως ειρωνική τρυφερότητα που δικαιούται να νιώθει ένας καλλιτέχνης για τα πρόσωπα που δημιουργεί". ΑΛΜΠΕΡ ΚΑΜΥ, 1954

Η έννοια του παραλόγου και η σχέση ανάμεσα στο παράλογο και την αυτοκτονία αποτελούν τα θέματα αυτού του δοκιμίου. Από τη στιγμή που ο άνθρωπος παραδέχεται τη διάσταση ανάμεσα στη λογική επιθυμία του για κατανόηση και ευτυχία και στη σιωπή του κόσμου, μπορεί άραγε να κρίνει αν η ζωή αξίζει τον κόπο να την ζει κανείς; Τούτο είναι το θεμελιώδες ερώτημα της φιλοσοφίας. Αν όμως το παράλογο μου φαίνεται πρόδηλο, οφείλω να το διατηρήσω με μια διαυγή προσπάθεια και να δεχτώ να ζήσω βιώνοντάς το. Η εξέγερσή μου, η ελευθερία, το πάθος μου, θα είναι οι συνέπειές του. O άνθρωπος, σίγο...

Ενώ μαίνεται ακόμα ο πόλεμος στην Αλγερία, ο Αλμπέρ Καμύ, στην "Ομιλία στη Σουηδία" (10 Δεκεμβρίου 1957), γυμνός μπρος στους προβολείς της αιφνίδιας δημοσιότητας που του χαρίζει το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας, στρέφεται προς την τέχνη του και καταθέτει "τη διπλή υποχρέωση που προσδίδει αξία στο έργο του: να ταχθεί στην υπηρεσία της αλήθειας και της ελευθερίας". Έχοντας συνείδηση ότι ανήκει σε μια γενιά που δεν έχει προορισμό να ξαναφτιάξει τον κόσμο αλλά "να τον εμποδίσει να χαλάσει" μπρος στην καταστροφική πορεία της Ιστορίας, θα αναρωτηθεί τέσσερις μέρες μετά, στη "Διάλεξή...

«Για έναν άνθρωπο "από καλό σπίτι" το να είναι ευτυχισμένος σημαίνει να συνεχίσει το πεπρωμένο όλων, όχι θέλοντας να απαρνηθεί αλλά να ευτυχήσει. Για να είσαι ευτυχισμένος χρειάζεται χρόνος, πολύς χρόνος· χρειάζεται υπομονή. Και το χρόνο μάς τον κλέβει η ανάγκη για χρήματα. Ο χρόνος αγοράζεται. Όλα αγοράζονται. Να είσαι πλούσιος σημαίνει να έχεις το χρόνο για να είσαι ευτυχισμένος, όταν σου αξίζει να είσαι ευτυχισμένος».

Το θέμα αυτού του μυθιστορήματος του Αλμπέρ Καμύ είναι η επίμονη αναζήτηση της ευτυχίας ακόμα κι όταν το τίμημά της είναι το έγκλημα. Τις περιπέτειες του ήρωα, του Μερσώ (το ίδιο όνομα με τον πρωταγωνιστή του Ξένου), τροφοδοτεί η εμπειρία μιας δύσκολης και παθιασμένης νιότης - φτώχια, αρρώστια, ταξίδια στην κεντρική Ευρώπη και στην Ιταλία, η ζωή συντροφιά με τις τρεις φίλες του στο "Σπίτι μπροστά στον Κόσμο" ("ένα σπίτι στο οποίο δεν διασκεδάζεις αλλά ένα σπίτι όπου νιώθεις ευτυχισμένος") αλλά και η μοναχική ζωή στα ριζά του βουνού Σενουά. Ο ευτυχισμένος θάνατος γράφτηκε στ...

"Επαναστατώ, άρα υπάρχουμε" επιβεβαιώνει ο Αλμπέρ Καμύ. Η εξέγερση είναι ο μόνος τρόπος για να ξεπεράσουμε το παράλογο. Αλλά το αληθινό θέμα του "Επαναστατημένου ανθρώπου" είναι τα ερωτήματα που θέτει το διεισδυτικό πνεύμα του Καμύ: Πώς ο άνθρωπος, στο όνομα της εξέγερσης, συμβιβάστηκε με το έγκλημα; Πώς η εξέγερση κατέληξε στα αυταρχικά κράτη του 20ου αιώνα που αντιγράφουν τα στρατόπεδα συγκέντρωσης; Πώς η ανθρώπινη περηφάνια αλλαξοδρόμησε; Ο "Επαναστατημένος άνθρωπος" είχε ευθύς εξαρχής τεράστιο αντίκτυπο, προκάλεσε όμως και πολλές αντιδράσεις από διάφορες πλευρές: κομ...

Δεν μεταφράζεις εύκολα τον «Καλιγούλα» του Albert Camus. Πρέπει να έχεις χτυπηθεί κι εσύ σε με ανύποπτη στιγμή -έτσι καθώς κατεβαίνεις από κάποιο λεωφορείο ίσως, ή φέρνοντας το φλιτζάνι του καφέ στα χείλη, κοιτάζοντας μια χιλιοειδωμένη διαφήμιση -απ' τον κεραυνό: "Οι άνθρωποι πεθαίνουν και δεν είναι ευτυχισμένοι". Ή από τον άλλο, εκείνον που καθώς πέφτει βλέπεις: "Όλο και λιγοστεύουν οι άνθρωποι γύρω μου, παράξενο...". Αυτοί που "σκοτώσαμε" ξεχνώντας να τους αγαπήσομε, αυτοί που έφυγαν χωρίς ποτέ να μάθουν πόσο τους είχαμε αγαπήσει. Για όποια αιτία. Λιγοστεύουν. Πρέπει...

Καλιγούλας (Ατάραχος). Η σειρά με την οποία θα γίνουν οι εκτελέσεις, δεν έχει στην πραγματικότητα καμία σημασία. Ή μάλλον, όλες αυτές οι εκτελέσεις έχουν ίση σπουδαιότητα, πράγμα από το οποίο έπεται ότι καμία τους δεν έχει καμία σπουδαιότητα. Σημειώστε, ακόμη, ότι το να κλέβεις άμεσα τους πολίτες δεν είναι πιο ανήθικο από το να επιβάλεις έμμεσους φόρους που κάνουν πιο ακριβά τα είδη πρώτης ανάγκης. Το να κυβερνάς σημαίνει να κλέβεις - κι αυτό το ξέρει όλος ο κόσμος. Σημασία, όμως, έχει ο τρόπος που το κάνεις. Εγώ, σκοπεύω να κλέβω ανοιχτά. Και αυτό θα σας ξυπνήσει λιγάκι. (...

Είμαι ευγνώμων, πριν απ' όλα στην Αλίκη Δανέζη Knutsen, που είχε την πρωτότυπη ιδέα να αναθέσει τη μετάφραση του Καλιγούλα της σε κάποιον που η μητρική του γλώσσα δεν είναι η ελληνική αλλά η γαλλική. Αυτό δεν είναι άσχετο: ο Καμύ είναι μέρος της κουλτούρας μου από τα σχολικά μου χρόνια, όταν μας μάθαιναν να εκτιμάμε τη γλώσσα κάθε συγγραφέα -όπως ακριβώς και δική του ιδιαίτερη γλώσσα- και να τη σεβόμαστε σαν τέτοια. Αυτός ο σεβασμός με οδήγησε στη δουλειά μου: να κρατήσω, όσο το δυνατόν, τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της γλώσσας του Καμύ. Μια γλώσσα αυστηρά, θα έλεγα αυστηρότατα,...

Η αυτοκτονία μιας γυναίκας κάνει το νεαρό και επιτυχημένο δικηγόρο Ζαν-Μπαπτίστ Κλαμάνς να συνειδητοποιήσει πως κανόνας της ως τότε ζωής του στάθηκε η αδιαφορία του για τους άλλους. Συγκλονισμένος από την ανακάλυψη αυτή, βυθίζεται στην κραιπάλη και καταλήγει αλκοολικός σε κάποιο μπαρ του Άμστερνταμ. Η καθοδική του πορεία όμως αντιπροσωπεύει τη φθορά και τη σήψη ενός ολόκληρου κόσμου που βασίζεται σε ψεύτικες αξίες και σε μια υποκριτική ηθική.