Σκαμπαρδώνης Γιώργος
Skampardónis Giórgos
Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1953 και σπούδασε γαλλική φιλολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης. Εργάστηκε σε εφημερίδες, στο ραδιόφωνο και στην τηλεόραση, έγραψε σενάρια για τηλεοπτικά ντοκιμαντέρ και το σενάριο για την ταινία του Παντελή Βούλγαρη "Όλα είναι δρόμος" σε συνεργασία με τον σκηνοθέτη. Διεύθυνε την εφημερίδα "Θεσσαλονίκη" και τα περιοδικά "Θ-97" (Βραβείο Ιπεκτσί), "Τάμαριξ" και "Χίλια Δέντρα". Διετέλεσε διευθυντής του καλλιτεχνικού περιοδικού "Πανσέληνος" της "Κυριακάτικης Mακεδoνίας" που τιμήθηκε με το Ευρωπαϊκό βραβείο European Newspaperdesign Awards 2000. Η συλλογή διηγημάτων του "Η Στενωπός των υφασμάτων" τιμήθηκε με το κρατικό βραβείο διηγήματος το 1993. Συνεργάστηκε επί δύο χρόνια με την "Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία". Το 2010 τιμήθηκε με το βραβείο του Ιδρύματος Μπότση. Το 2012 έλαβε το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών "Πέτρος Χάρης" για το βιβλίο του "Περιπολών περί πολλών τυρβάζω" (Εκδόσεις Πατάκη). Εργογραφία: - "Μάτι φώσφορο, κουμάντο γερό", διηγήματα. Θεσσαλονίκη, Ιανός, 1989. Αθήνα, Καστανιώτης, 1992. - "Η ψίχα της μεταλαβιάς", διηγήματα. Θεσσαλονίκη, Τραμ, 1990. - "Η στενωπός των υφασμάτων", διηγήματα. Αθήνα, Καστανιώτης, 1992. - "Πάλι κεντάει ο στρατηγός", διηγήματα. Αθήνα, Καστανιώτης, 1996. - "Ακριανή λωρίδα. Η ψίχα της μεταλαβιάς", διηγήματα. Αθήνα, Καστανιώτης, 1998. - "Γερνάω επιτυχώς", μυθιστόρημα, Αθήνα, Κέδρος, 2000. - "Ουζερί Τσιτσάνης", μυθιστόρημα, Αθήνα, Κέδρος, 2001. - "Επί ψύλλου κρεμάμενος", Αθήνα, Κέδρος, 2003. - "Πολύ βούτυρο στο τομάρι του σκύλου", μυθιστόρημα, Αθήνα, Κέδρος, 2006. - "Όλα βαίνουν καλώς εναντίον μας", μυθιστόρημα, Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα, 2008. - "Μεταξύ σφύρας και Αλιάκμονος", Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα, 2009. - "Περιπολών περί πολλών τυρβάζω", Αθήνα, Εκδόσεις Πατάκη, 2011. Μεταφράσεις των έργων του: Στα γερμανικά: -Επιλογή 19 διηγημάτων από τις τρεις πρώτες συλλογές με γενικό τίτλο "Der Staatsanwalt im Nebel" ("O εισαγγελέας εν ομίχλη"), Romiosini, 1998. -"Griechische Erzahlungen", ανθολογία, Insel Verlag, Franfurt am Main und Leipzig 1991,το διήγημα "Pater Loukas der Geringsten einer" ("Πάτερ Λουκάς ελάχιστος") από τη συλλογή "Μάτι φώσφορο, κουμάντο γερό". -"Griechische Erzahlungen", ανθολογία, dtv, 1993, το διήγημα "Das Vipernwasser" ("Τo ασπιδόνερο") από τη συλλογή "Μάτι φώσφορο, κουμάντο γερό". -"Saloniki Erzalt", ανθολογία, εκδόσεις Romiosini, το διήγημα "Das ausgerichete Stilett" ("Ζυγισμένο στιλέτο") από τη συλλογή "Μάτι φώσφορο, κουμάντο γερό". Στα αγγλικά: -Στο περιοδικό "Μondo Greco", 4, fall 2000, το διήγημα "Madame Soso takes a stroll" ("Η κυρία Σωσώ θα βγει βόλτα"), από τη συλλογή "Πάλι κεντάει ο στρατηγός". Στα γαλλικά: -Περιοδικό "Desmos" ("Le Lien"), 2, hiver 2000, το διήγημα "Le pharmacien dans le jardin" ("Ο φαρμακοποιός στον κήπο") από τη συλλογή "H στενωπός των υφασμάτων". Στα ολλανδικά: -"Ga de k1okken Iuiden", ανθολογία, επιμέλεια Hero Hokwerda, εκδόσεις Meulenhoff, Amsterdam, 1997, το διήγημα "Ousour" ("Ουσούρ") από τη συλλογή "Η ψίχα της μεταλαβιάς". Στα τσέχικα: - "Ceme olivy", ανθολογία, εκδόσεις Aspida, Praha, 2000, το διήγημα "Cyclista zahyra primo" ("Ο ποδηλάτης στρίβει ευθεία") από τη συλλογή "Πάλι κεντάει ο στρατηγός". Στα ιταλικά: - Περιοδικό "Racconto", τεύχος 21, Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 1996, το διήγημα "La batteria fuori della piano regolatore" ("Η ντραμς εκτός σχεδίου πόλεως") από τη συλλογή "H στενωπός των υφασμάτων". (φωτογραφία: Κώστας Μητρόπουλος)
Μια πόλη που ξεχνάει το όνομά της
Συλλογικό έργο
Ιανός (2011)
Ένα πορτρέτο της Θεσσαλονίκης, μέσα από φωτογραφίες του Αλέξανδρου Αβραμίδη, της τελευταίας δεκαετίας. Άνθρωποι, χώροι και καταστάσεις εναλλάσσονται σε μία προσπάθεια να αναδειχθεί η ιδιαίτερη φυσιογνωμία της πόλης. Εικόνες που προέκυψαν είτε μέσα από τις προσωπικές αναζητήσεις του φωτογράφου είτε στα πλαίσια φωτογραφικών εργασιών που του ανέθεσαν έντυπα του περιοδικού και ημερήσιου τύπου. Το βιβλίο πλαισιώνεται από κείμενα των: Γιώργου Σκαμπαρδώνη, Δημήτρη Ρηγόπουλου, Θανάση Βικόπουλου, Όλγας Τσαντήλα, Κυριακής Τσολάκη, Κώστα Κουκουμάκα, Παναγιώτη Ιωσηφέλη, Στέφανου Τσιτσό...
Περιπολών περί πολλών τυρβάζω
Σκαμπαρδώνης Γιώργος
Εκδόσεις Πατάκη (2011)
Είκοσι έξι διηγήματα που εκπτερώθηκαν την τελευταία τριετία. Ιστορίες αντλημένες από τις διαρκείς ένδον και έξω περιπολίες. Περιπέτειες εμπνευσμένες από τη γενέθλια πόλη και από άλλους τόπους, ελληνικούς, μεταπλασμένες κατά βούληση στο δικό τους, πια, αυτόνομο επέκεινα. Νομίσματα της βρύσης. Εκφωλεύσεις πτηνών. Καταστάσεις της δικής μου ζωής, φίλων, γνωστών και αγνώστων, άλλες που τράφηκαν στις όχθες της φαντασίας ή συμπληρώθηκαν απ' αυτήν κι άλλες που τις ακεραίωσε η ίδια, η σχεδόν υπαρκτή πραγματικότητα. Καημός μες στην καρδούλα μου. Μια προσπάθεια να ορίσω το "ψιλοβρέχει...
Περί ζώων
Συλλογικό έργο
Ψυχογιός (2011)
Έλληνες και ξένοι πανεπιστημιακοί, λογοτέχνες και δημοσιογράφοι γράφουν μικρές ιστορίες για τα ζώα και υποστηρίζουν ότι τα ζώα δεν είναι κατώτερα όντα: Αισθάνονται, πονούν, αγαπούν, αντιλαμβάνονται, κρίνουν, θυμούνται, έχουν συνείδηση, έχουν ικανότητες που δεν έχουμε, έχουν δικαιώματα. Με λογική και συναίσθημα σχολιάζεται η σχέση των ζώων με τον άνθρωπο, η παρουσία τους στον μύθο και το παραμύθι, στην τέχνη και την τεχνολογία, στη θρησκεία και τη φιλοσοφία, και καταγγέλλεται η σκληρότητα με την οποία συχνά αντιμετωπίζονται. Στο βιβλίο αυτό παρουσιάζονται τεκμηριωμένα και...
Έρως 13
Συλλογικό έργο
Ψυχογιός (2011)
Ο έρωτας είναι απλώς μια λέξη μέχρι κάποιος να έρθει και να της δώσει ένα νόημα. Όταν συμβεί αυτό, η ζωή μας αλλάζει για πάντα. Είναι η κορυφαία επιθυμία του ανθρώπου, το πιο ισχυρό αντίδοτο απέναντι στον μεγάλο αντίπαλο, το θάνατο. Ο έρωτας είναι η άνευ όρων εκχώρηση στον Άλλον, το κομμάτι μας που παραχωρούμε σε μια άλλη ύπαρξη. Είναι εκείνο που κάνει μια ζωή άξια να βιωθεί, εκείνο που γεννά τα πιο έντονα συναισθήματα: χαρά, πόνο, ανάγκη, αγωνία. Παρόλο που τον μοιραζόμαστε, άντρες και γυναίκες, συχνά τον βλέπουμε διαφορετικά. Άλλη η αντρική ματιά και άλλη η γυναικ...
Η εντεκάδα
Συλλογικό έργο
Μπαρτζουλιάνος Ι. Ηλίας (2010)
Οι εκδόσεις "Μπαρτζουλιάνος" και οι εκδόσεις "Παρουσία" κυκλοφόρησαν ένα καλαίσθητο βιβλίο με εικαστικό και λογοτεχνικό περιεχόμενο που αφορά το ποδόσφαιρο, με τίτλο: "Η εντεκάδα". Αφορμή στάθηκαν τα έργα του αρχιτέκτονα και εικαστικού, κ. Δήμου Φλέσσα, έργα εμπνευσμένα από τον αθλητισμό και κυρίως από το ποδόσφαιρο, τα οποία είχαν εκτεθεί στο Μόναχο της Γερμανίας (στο πλαίσιο του Mundial 2006) και στην Αθήνα στον πολυχώρο "Ιανός" (στο πλαίσιο του Euro 2008). Σύμφωνα με τη γνώμη αρκετών κριτικών τέχνης τα έργα θεωρούνται μοναδικά όχι μόνο για τα ελληνικά δεδομένα, αλλά...
Μεταξύ σφύρας και Αλιάκμονος
Σκαμπαρδώνης Γιώργος
Ελληνικά Γράμματα (2009)
Ένα χρόνο μετά το μυθιστόρημα "Όλα βαίνουν καλώς εναντίον μας" για το Μάρκο Βαμβακάρη, ο Γιώργος Σκαμπαρδώνης επανέρχεται με μια συλλογή διηγημάτων, γραμμένων από το 2004 έως τα μέσα του 2009. Στα διηγήματα αυτά κυριαρχούν κι επανέρχονται θέματα από το οικείο σύμπαν του συγγραφέα: τα άφεγγα μέρη, οι αναδιπλώσεις της μνήμης, οι υπόγειες κρύπτες. Το ανεπαλήθευτο, το παίγνιο, οι εμμονές: το νερό, η θάλασσα, η υπέρβαση της αντοχής, η απώλεια. Οι δύσκολες σχέσεις, η φθορά, η κρίσιμη στιγμή που φέρνει την αλλοίωση και σε ορίζει. Η μοναχικότητα, τα ζώα, ο φόβος, η πνιγμονή, ο α...
Όλα βαίνουν καλώς εναντίον μας
Σκαμπαρδώνης Γιώργος
Ελληνικά Γράμματα (2008)
Ο φλογερός και νοσηρός έρωτας του Μάρκου για την πρώτη γυναίκα του Ζιγκοάλα, που συζούσε με τον παιδικό του φίλο και κουμπάρο τους, είναι η βασική, οδυνηρή πηγή έμπνευση του θεμελιωτή του ρεμπέτικου, στα χρόνια 1932-1940. Το πάθος αυτό περνάει διάφορες φάσεις, κορυφώνεται τραγικά μέσα στη φθορά του και ξαναγεννιέται διαρκώς. Είναι η ίδια εποχή που ο Μάρκος, από άσημος εκδοροσφαγεύς, γνωρίζει τη δόξα: γίνεται ο πρωτοπόρος που θα ανοίξει νέους δρόμους στη λαϊκή μουσική και στη διασκέδαση, όντας συνέχεια σε σύγκρουση με τις μουσικές αντιλήψεις της εποχής, τη φτώχεια, τη στε...
Γιώργος Νταλάρας: Σαν τραγούδι μαγεμένο
Συλλογικό έργο
Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (2008)
Απο τις "πολυάριθμες κριτικές και τα επίθετα" για το ρεμπέτικο τραγούδι, με τα οποία με πολλή αγάπη έχουν εκφραστεί οι θαυμαστέςτου -άνθρωποι διαφορετικών κοινωνικών τάξεων, εποχών και ιδιοτήτων- αν μου ζητούσαν να κρατήσω μια δυο λέξεις μόνο, θα διάλεγα αυτό: Το ρεμπέτικο είναι το πιο επαναστατικό και πιο ζωντανό είδος της μουσικής μας. Θεωρώ ότι ποτέ δεν ήταν και ποτέ δε θα γίνει μουσειακό ή γραφικό. Θα συγκινεί και θα εμπνέει πάντα τους πιο αξιόλογους, ταλαντούχους και ευαίσθητους ανθρώπουςmς κάθε γενιάς. Τους μουσικούς, συνθέτες και τραγουδιστές, που στην ουσία θα είναι...
Chercher... la France
Συλλογικό έργο
Αντίκτυπος (2007)
Πρόκειται για μια συλλογή πεζογραφημάτων από συγγραφείς, δημοσιογράφους, πανεπιστημιακούς, επιστήμονες και καλλιτέχνες που το κοινό τους γνώρισμα είναι ότι σπούδασαν και έζησαν στη Γαλλία από τη δεκαετία του '60 μέχρι σήμερα. Η φοιτητική ζωή, οι συνθήκες διαβίωσης σε μια άλλη χώρα, οι αγωνίες της καθημερινότητας, η νοσταλγία, οι κλαυσίγελες καταστάσεις, αλλά και οι δύσκολες συνθήκες στη δικτατορία, η Γαλλία του πολιτισμού και της πολιτικής, είναι το φόντο της αφήγησης των ιστοριών.
Πολύ βούτυρο στο τομάρι του σκύλου
Σκαμπαρδώνης Γιώργος
Κέδρος (2006)
Ο διοικητής της ΚΥΠ, στρατηγός Κωνσταντίνος Δοβρόμηρος, αναλαμβάνει την προστασία του Ντε Γκωλ, κατά την επίσημη επίσκεψη του Γάλλου προέδρου στη Θεσσαλονίκη, στις 19 Μαΐου 1963 - τρεις μέρες πριν δολοφονηθεί ο Λαμπράκης. Είναι πολλοί που δεν θέλουν τον Ντε Γκωλ ζωντανό και ο Δοβρόμηρος επιστρατεύει 3.000 παρακρατικούς να τον βοηθήσουν - ο υπαρχηγός του, όμως, που συνδέεται με ξένες μυστικές υπηρεσίες και με την "Κόκκινη Προβιά" έχει άλλες εντολές κι άλλη άποψη. Θα σωθεί ο Γάλλος πρόεδρος; Και -εκτός του Δοβρόμηρου- ποιοι είναι όλοι αυτοί που περιδινίζονται ξαφνικά στον...
Ανδρικές απολαύσεις
Συλλογικό έργο
Ελληνικά Γράμματα (2004)
1. Ένας ήθελε να μάθει πόσο ψηλά φτάνουν τα πουλιά όταν είναι άνθρωποι και έγινε της ζωής του ο πόθος. 2. Ένας από μικρός πάει στο γήπεδο και μαθαίνει να αγαπάει την ομάδα του, κάποια στιγμή και μέσα από διάφορα περιστατικά συνειδητοποιεί ότι τελικά παραμένει στη ζωή του η πιο μεγάλη απόλαυση. 3. Ένας περιγράφει μια παρέα και μέσα από αυτή την παρέα ένα καφενείο. Ανόμοιοι άνθρωποι μα ταυτόχρονα ίδιοι. Μέσα από σκόρπιες κουβέντες, αναπόληση απολαυστικών στιγμών, τσιγάρα και χαρτιά, περιμένουν το ξημέρωμα. 4. Ένας μέσα από μια σειρά συμπτώσεων με αφορμή τον αριθμό τρία επι...
Επί ψύλλου κρεμάμενος
Σκαμπαρδώνης Γιώργος
Κέδρος (2003)
Είκοσι πέντε διηγήματα - έμμονες ιδέες. Γυναίκες που πάντα επιστρέφουν από αναπάντεχες διαδρομές. Η λάμψη που θρυμματίζει τους καθρέφτες με σφυρί. Ζώα, πολλά ζώα, που ζούνε στη ζωή μου ή στο μυαλό, σ' έναν αυθαίρετο, μυστικό Κήπο - Ενυδρείο. Λοξό, ειρωνικό αεράκι κάτω απ' το σκίαστρο των γαριφάλων, που σώζει ανάποδα τη μνήμη και την Ιστορία. Έμμονες ιδέες σε σταθερές μεταβλητές. Διηγήματα - αδέσποτα σκυλιά; Πάντως τριποδίζουν στον υπερυψωμένο χωματόδρομο που ταξιδεύει μόνος του.
Η δημιουργός. Πληγή από μαχαίρι. Η μύηση. Αγύριστο κεφάλι
Συλλογικό έργο
Μεταίχμιο (2002)
15 Διηγήματα από 15 Έλληνες πεζογράφους, που με τις πένες τους αποτελούν και χαρακτηρίζουν αυτό που ονομάζουμε σύγχρονη ελληνική λογοτεχνία. Τα διηγήματα τους αυτά δημοσιεύονται για πρώτη φορά σε μορφή βιβλίου, στους πέντε μικρούς τόμους που μόλις κυκλοφόρησαν. Η σειρά είναι στημένη σαν πυραμίδα και η αρίθμηση των βιβλίων συμπίπτει με τον αριθμό των διηγημάτων σε κάθε τόμο. Στις ιστορίες των δεκαπέντε διηγημάτων θα γνωρίσουμε την υποτακτική υπηρέτρια Γκαλίνα και τον μεθύστακα άντρα της, το κρητικόπουλο που ζει με τις διηγήσεις της γιαγιάς του, την κυρία Λελέ που πενηνταρ...
Βόλος: Μια πόλη στη λογοτεχνία
Συλλογικό έργο
Μεταίχμιο (2001)
[...] Στριμωγμένος ανάμεσα σε βουνό και σε θάλασσα ο Βόλος -η πρωτεύουσα ενός νομού, που άλλοι τον παρομοιάζουν με δαγκάνα και άλλοι με μισάνοιχτη αγκαλιά-, φαίνεται να βρίσκεται στο σημείο τομής ενός νοερού ελλαδικού σταυρού. Τύχη και συνάμα ατυχία για τους κατοίκους του: Να ξέρουν ότι ισορροπούν ανάμεσα στη μητρόπολη του Νότου (Αθήνα) και στην πρωτεύουσα των Βαλκανίων (Θεσσαλονίκη), να αισθάνονται το κέντρο μιας ευθείας που ενώνει το Ιόνιο με τα παραλία της Μικρασίας [...] "Όχι, όχι. Δεν είναι μια συνηθισμένη επαρχιακή πόλη ο Βόλος. Έχει κάτι το αλλιώτικο, κάτι το ξεχωρι...
Ουζερί Τσιτσάνης
Σκαμπαρδώνης Γιώργος
Κέδρος (2001)
Θεσσαλονίκη, πρώτο τρίμηνο του '43. Κατοχή, αντίσταση, εβραϊκά γκέτο. Κατασκοπία, ένας κυνηγημένος έρωτας, ΕΑΜ, ταγματασφαλίτες, μουλωχτοί σκοτωμοί, πείνα, εξωφρενικά γλέντια. Μάχη του Στάλιγκραντ, κρίσιμη καμπή του πολέμου. Απ' τον παλιό Σταθμό Θεσσαλονίκης ξεκινούν τα πρώτα τρένα για το Άουσβιτς. Το "Ουζερί Τσιτσάνης", Παύλου Μελά 22 δουλεύει στο κέντρο της κατεχόμενης πόλης, στο μάτι του κυκλώνα. Κι ο Βασίλης Τσιτσάνης, 28 χρονών τότε, μέσα σ' όλον αυτόν τον εφιάλτη, ίσως κι εξαιτίας του, συνθέτει τα καλύτερα τραγούδια του. Γράφει: "Όποιος γεννιέται μερακλής, δεν ξέρει τ...
Εν Θεσσαλονίκη: 13 σύγχρονοι πεζογράφοι
Συλλογικό έργο
Ιανός (2001)
Οι πνευματικοί άνθρωποι που ζουν και εργάζονται στη Θεσσαλονίκη, είναι αυτοί που δημιουργούν και την πνευματική της φυσιογνωμία. Ειδικότερα οι πεζογράφοι της άνοιξαν καινούργιους δρόμους στα γράμματά μας, τόσο με τον εσωτερικό μονόλογο των "Μακεδονικών ημερών" του μεσοπολέμου, όσο και με τη νεορεαλιστική πρόζα του "Κύκλου της "Διαγωνίου"" μετά το 1960. Η μελέτη "Εν Θεσσαλονίκη, 13 σύγχρονοι πεζογράφοι" έχει σκοπό να κάνει γνωστό σε ένα ευρύτερο κοινό -μέσα από το έργο δεκατριών καταξιωμένων συγγραφέων της πόλης, που ασφαλώς δεν είναι οι μόνοι - τα πεζογραφικά αυτά ρεύματ...
Γερνάω επιτυχώς
Σκαμπαρδώνης Γιώργος
Κέδρος (2000)
Μια καθημερινή γυναίκα που γερνάει, μονολογεί. Στιγμές, βρυχάται. Άλλοτε ψιθυρίζει. Τραυλίζει. Έχει φριχτές εμμονές, φοβίες για το νερό. Την τρέλα. Παραληρεί για την κλεμμένη αγάπη. Για τις γέννες της, τις ενοχές της, για το πεθαμένο της μωρό. Για τα βουβά, καθημερινά φονικά. Ξερνάει αληθινά και ψεύτικα ονόματα. Η παρανοϊκή πραγματικότητα περνάει στριφτά μέσα από το τυραννισμένο μυαλό της. Οι μέρες, οι μνήμες στρεβλώνονται από την έμμονη θηλυκότητα, το όνειρο, την αποξένωση, την απώλεια, την πρόσκαιρη ευτυχία. Μια γυναίκα χτισμένη μέσα στη Γέφυρα των άλλων, επιβιώνει. Επαν...
Στα γήπεδα η πόλη αναστενάζει
Συλλογικό έργο
Ιανός (1999)
Στα γήπεδα η πόλη αναστενάζει... και ονειρεύεται... Και εμπνέει τους συγγραφείς της που μέσα από κείμενα βιωματικής μνήμης, στο "φωτισμό" και στις "σκιές" κάθε εποχής και με τη δική του όραση και ευαισθησία ο καθένας, "αιχμαλωτίζουν": τη γοητεία του κυριακάτικου απογεύματος στις κερκίδες· τις έντονες συγκινήσεις και τη "μυθολογία" του κόσμου της μπάλας· την ατμόσφαιρα και την αίσθηση της Θεσσαλονίκης που περιστρέφεται γύρω από τις ομάδες της, τους παίκτες της, τους φιλάθλους της. Αναβλύζει έτσι μια πόλη που πάλλεται και εκφράζεται στα κυριακάτικα καφενεία (Τηλ. Αλαβέρας), σ...