Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο αφηγητής του "Λυκόφωτος των θεών της στέπας" παρακολουθεί μαθήματα στο Ινστιτούτο Γκόρκι της Μόσχας, μαζί με πολλούς σοβιετικούς συγγραφείς. Συναναστρέφεται νεαρές Ρωσίδες, όπως η Λίντα την οποία αγαπάει. Η φθορά των σχέσεων της Αλβανίας με τη Σοβιετική Ένωση, η υπόθεση Πάστερνακ, μια επιδημία ευλογιάς θα διαρρήξουν το παραπέτασμα των φαινομένων και των προσχημάτων, θα αποκαλύψουν ότι "ο καιρός της δολιότητας" έχει φθάσει. Μετά το καλοκαίρι στη Ρίγα, όπου ο αφηγητής περνάει τις διακοπές του σε ένα αναπαυτήριο με τη συντροφιά γέρων συγγραφέων που παίζουν πινγκ-πονγκ, ακολο...

Ο τόμος περιέχει πέντε δοκίμια του Άρη Μπερλή: - Η πραγματικότητα και η δυνατότητα - "Σύμφωνοι, θα πεθάνουμε όλοι μας· αλλά προς τι;" - Η αισθαντικότητα ως μέσο εξόδου από την ιστορία - Η ποίηση του Ελύτη καταντίκρυ της δεινής κυριολεξίας του θανάτου - Ο πολιτικός Ελύτης και, ως επίμετρο, δύο δοκίμια του Γιώργου Κοροπούλη: - Το μενεξεδί αποτύπωμα - Περί ονομάτων ορθότητος

Αν η μετάφραση της ποίησης μπορεί ν' αναζητήσει νόμιμα μια δικαίωση, θα τη βρει ίσως όχι, ή μάλλον όχι με τρόπο πλήρη, στην τελική μορφή του μεταφρασμένου ποιήματος, που θα πάρει το δρόμο της προς κάποιον οσοδήποτε μικρό ή μεγάλο αριθμό βιβλιοθηκών. Επιθυμία του μεταφραστή της ποίησης δεν είναι να κάνει στη γλώσσα του ένα άλλο βιβλίο παράλληλο με εκείνο του ποιητή που μεταφράζει, αλλά να αναγνώσει τρόπον τινά πρακτικά και απόλυτα, ενώπιος ενωπίω, ένα κείμενο που αγαπά εκθέτοντας τον εαυτό του στο ρίσκο μιας γραπτής ανάγνωσης στη γλώσσα που αισθάνεται κατά κάποιον τρόπο δική...

Και εγέλασεν ο Θεός ζ΄, χα, χα, χα, χα, χα, χα, χα. Γελάσαντος δε του Θεού εγεννήθησαν Θεοί ζ΄, οίτινες τον κόσμο περιέχουσιν... Καγχάσαντος πρώτον πρώτον αυτού εφάνη φως αυγή, και διηύγασεν τα πάντα· εγένετο δε Θεός επί του κόσμου και του πορός·... Εκάγχασε δε β΄ ην πάντα ύδωρ. Ακούσασα η γη ήχους εξεβόησε και εκύρτανεν, και εγένετο το ύδωρ τριμερές εφάνη Θεός, ετάγη επί της αβύσσου... Βουλευομένου δε το γ΄ καγχάσαι, εφάνησαν... εκλήθη Ερμής... Εκάγχασε το τέταρτον ο Θεός και εφάνη γέννα κρατούσα σποράν... Εγέλασε το πέμπτον... και εφάνη Μοίρα κρατούσα ζυγόν, μ...

Ενώ συνήθως αρχίζουμε με τα κείμενα, αυτή τη φορά προτείναμε να "ιστορηθούν" ζωγραφιές. Η Δάφνη Ζουμπουλάκη είχε την ιδέα ο κάθε ζωγράφος να ζητήσει από ένα συγγραφέα να γράψει μια ιστορία για κάποια συγκεκριμένα έργα του. Ένα συγγραφέα που θα διάλεγε γιατί κάτι τους συνέδεε· κάτι "άρεσε", κάτι "μίλαγε" στο ζωγράφο. Κάτι που έλπιζε πως ο συγγραφέας - αποδεχόμενος την πρόκληση - θα φώτιζε στο έργο του; Ότι κάτι θα λεγόταν αυτή τη φορά με λόγια. Μια ζωγραφιά μπορεί να διαβαστεί με ποικίλους τρόπους. Εδώ έχουμε μια συνάντηση, μια "ανάποδη" ανάγνωση. Τώρα οι συγγραφείς έρχοντα...

Στην αφιερωματική του επιστολή προς τον ηγεμόνα της Βερόνας Cangrande della Scala ο Δάντης δεν διστάζει να ποδηγετήσει την ανάγνωση της "Θείας Κωμωδίας" με τρόπο που εξόργισε τη νεότερη κριτική: πολλές σελίδες δαπανήθηκαν για ν' αμφισβητηθεί η αυθεντικότητα του κειμένου και όχι λιγότερες για την υπεράσπισή της. Η προτίμηση του μεγάλου ποιητή στην ερμηνεία του έργου του βάσει της θεολογικής του αλληγορίας -που διατυπώνεται ρητά στην ανάλυση του εισαγωγικού μέρους από το Πρώτο Άσμα του "Παραδείσου"- ήταν αναπόφευκτο να έρθει σε σύγκρουση με τις νεωτερικές απόψεις για την πολυ...

"Μάλιστα, καθώς δεν είν' ευχαριστημένος να διαβάζει στις τυπωμένες μεταφράσεις, άπιστες ή από άμετρη ελευθερία ή από πιστότητα δουλική, παρακαλεί να μεταφράζουν κατά γράμμα ποιητάδες και φιλοσόφους, που αυτός ύστερα σχεδόν τους ξαναφτειάνει, για να τους έχει δικούς του." (Niccolo Tommaseo, "ll seconto esilio")

Τυπικά, η "Αισθηματική ιστορία", που μόλις τελείωσε, είναι μετάφραση· και άλλες "Αισθηματικές ιστορίες" ίσως να είναι μεταφράσεις· όμως το διακύβευμα, και σ' αυτές τις περιπτώσεις, δεν (θα) είναι καθ' εαυτήν η μετάφραση, αλλά, ολοφάνερα πια, ομολογημένα, η "μεταστροφή" ("η εκτροπή-και-η-εκ-νέου-οικειοποίηση", θα λέγαμε ακριβέστερα και πιο άκομψα), του δεδομένου ποιητικού υλικού (της συντελεσμένης μετάφρασης)· ή, απλούστερα, η πλήρης ανάκτηση της αξίας χρήσης του: εδώ πρέπει να μετατοπιστεί εφεξής η έμφαση, για να μη χαθεί το παιγνίδι που παίζουμε ήδη μεταφράζοντας-ή-γράφοντ...

Τυπικά, η "Αισθηματική ιστορία", που μόλις τελείωσε, είναι μετάφραση· και άλλες "Αισθηματικές ιστορίες" ίσως να είναι μεταφράσεις· όμως το διακύβευμα, και σ' αυτές τις περιπτώσεις, δεν (θα) είναι καθ' εαυτήν η μετάφραση, αλλά, ολοφάνερα πια, ομολογημένα, η "μεταστροφή" ("η εκτροπή-και-η-εκ-νέου-οικειοποίηση", θα λέγαμε ακριβέστερα και πιο άκομψα), του δεδομένου ποιητικού υλικού (της συντελεσμένης μετάφρασης)· ή, απλούστερα, η πλήρης ανάκτηση της αξίας χρήσης του: εδώ πρέπει να μετατοπιστεί εφεξής η έμφαση, για να μη χαθεί το παιγνίδι που παίζουμε ήδη μεταφράζοντας-ή-γράφοντ...

Και ο βασιλεύς Δαβίδ πρεσβύτερος προβεβηκώς ημέραις, και περιέβαλλον αυτόν ιματίοις, και ουκ εθερμαίνετο και είπον οι παίδες αυτού Ζητησάτωσαν τω κυρίω ημών τω βασιλεί παρθένον νεάνιδα, και παραστήσεται τω βασιλεί και έσται αυτόν θάλπουσα και κοιμηθήσεται μετ' αυτού, και θερμανθήσεται ο κύριος ημών ο βασιλεύς, και εζήτησαν νεάνιδα καλήν εκ παντός ορίου Ισραήλ και εύρον την Αβισάκ την Σωμανίτιν και ήνεγκαν αυτήν προς τον βασιλέα, και η νεάνις καλή έως σφόδρα· και ην θάλπουσα τον βασιλέα και ελειτούργει αυτώ, και ο βασιλεύς ουκ έγνω αυτήν. (Βασιλειών Γ΄, 1, 1-4)