Μερτίκας Γιώργος Ν.

Ο κόσμος, το κείμενο και ο κριτικός

Scripta (2004)

Τα δοκίμια που περιέχονται στον παρόντα τόμο παρουσιάζονται με τρεις αλληλοσυνδεόμενους τρόπους. Στην αρχή ο συγγραφέας εξετάζει τον εγκόσμιο και εκκοσμικευμένο χώρο, αντιπροσωπευτικά δείγματα του οποίου αποτελούν οι συγγραφείς Σουίφτ, Χόπκινς, Κόνραντ και Φανόν, λόγω της προσοχής που δίνουν στις λεπτομέρειες της καθημερινής ύπαρξης. Στη συνέχεια, τον συγγραφέα απασχολούν προβλήματα σύγχρονης κριτικής θεωρίας και καταλήγοντας ασχολείται με το τι συμβαίνει όταν η κουλτούρα προσπαθεί να κατανοήσει, να κυριαρχήσει ή ακόμη και να ανακαταλάβει έναν άλλο, λιγότερο ισχυρό κόσμο.

Ο μηδενισμός πριν από τον Νίτσε

Εκδόσεις Πατάκη (2004)

Σ' αυτό το ρηξικέλευθο έργο, ο Michael Gillespie υποστηρίζει ότι ο Νίτσε παρανόησε τον μηδενισμό και ότι η δική του παρανόηση αποπροσανατόλισε σχεδόν το σύνολο των μεταγενέστερων στοχαστών που ασχολήθηκαν με το θέμα. Αναπλάθοντας τις πνευματικές καταβολές του μηδενισμού πριν πάρει την τελική του μορφή από τον Νίτσε, ο Gillespie εστιάζει την προσοχή του σε αποφαστιστικές καμπές της εξέλιξης του μηδενισμού, από τον Όκκαμ και τη νομιναλιστική επανάσταση μέχρι τον Καρτέσιο, τον Φίχτε, τους Γερμανούς Ρομαντικούς, τους Ρώσους μηδενιστές και τον ίδιο τον Νίτσε. Η ανάλυσή του αποδ...

Ο μηδενισμός πριν από τον Νίτσε

Εκδόσεις Πατάκη (2004)

Σ' αυτό το ρηξικέλευθο έργο, ο Michael Gillespie υποστηρίζει ότι ο Νίτσε παρανόησε τον μηδενισμό και ότι η δική του παρανόηση αποπροσανατόλισε σχεδόν το σύνολο των μεταγενέστερων στοχαστών που ασχολήθηκαν με το θέμα. Αναπλάθοντας τις πνευματικές καταβολές του μηδενισμού πριν πάρει την τελική του μορφή από τον Νίτσε, ο Gillespie εστιάζει την προσοχή του σε αποφαστιστικές καμπές της εξέλιξης του μηδενισμού, από τον Όκκαμ και τη νομιναλιστική επανάσταση μέχρι τον Καρτέσιο, τον Φίχτε, τους Γερμανούς Ρομαντικούς, τους Ρώσους μηδενιστές και τον ίδιο τον Νίτσε. Η ανάλυσή του αποδ...

Οι οικονομικές πλευρές της υποχρεωτικής ανταλλαγής μειονοτήτων μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας

Νήσος (2017)

Η μετάφραση στα ελληνικά της εργασίας του Μεχμέτ Μιχρί Μπελί έχει πολλαπλή σημασία: Πρώτον, γιατί γράφτηκε πριν από οκτώ σχεδόν δεκαετίες - είναι ιδιαίτερα σπάνιες οι μελέτες του είδους από Τούρκους ερευνητές, ειδικά την εποχή εκείνη. Δεύτερον, γιατί ο ίδιος ο συγγραφέας είναι μια προσωπικότητα με ειδικό βάρος τόσο για την Τουρκία όσο και για την Ελλάδα, μέσα από τη στράτευσή του στα ιδανικά της ελευθερίας και του αγώνα κατά της καταπίεσης και την ένταξή του στη μαχόμενη Αριστερά - υπό διωγμό στην Τουρκία, με θητεία στον Δημοκρατικό Στρατό στην Ελλάδα. Σε νεαρή ηλικία, υπό...

Οι συνέπειες της νεοτερικότητας

Κριτική (2001)

Δίνοντάς μας ένα νέο χαρακτηρισμό για τη φύση της νεοτερικότητας, ο συγγραφέας επικεντρώνεται στα δίπολα κίνδυνος - ασφάλεια και εμπιστοσύνη - διακυβέρνηση. Διότι η νεοτερικότητα έχει δυο όψεις: Οι σύγχρονοι κοινωνικοί θεσμοί προσφέρουν στους ανθρώπους πολλαπλάσιες ευκαιρίες για να απολαύσουν μια ασφαλή ζωή απ' όσο επέτρεπε οποιοδήποτε προνεοτερικό σύστημα. Αλλά η νεοτερικότητα έχει και τη σκοτεινή της πλευρά, που συνδέεται με την ανάπτυξη του ολοκληρωτισμού, την αλλοτρίωση και την επαπειλούμενη καταστροφή του περιβάλλοντος.

Πολιτική θεολογία

Κουκκίδα (2016)

Τούτη η δεύτερη έκδοση της "Πολιτικής θεολογίας" έμεινε αμετάβλητη. Σήμερα, ύστερα από δώδεκα χρόνια, μπορεί να κρίνει κανείς κατά πόσο άντεξε η μικρή τούτη πραγματεία που δημοσιεύτηκε τον Μάρτιο του 1922. Η αντιπαράθεση με τη φιλελεύθερη κανονιστική αντίληψη και το δικό της "κράτος δικαίου" κρατήθηκε επίσης αυτολεξεί. Μερικές συντομεύσεις έγκεινται απλώς στη διαγραφή περικοπών που καταπιάνονταν με θέματα επουσιώδη. Στα τελευταία χρόνια προέκυψαν πολλές καινούργιες περιπτώσεις εφαρμογής της πολιτικής θεολογίας. Η «αντιπροσώπευση» από τον 15ο ως τον 19ο αι., η μοναρχία του...

Τα ερείπια του παρελθόντος

Εκδόσεις Πατάκη (2003)

Ποιο είναι το πεπρωμένο της παράδοσης στον σύγχρονο κόσμο; Ενώ άλλοτε οι παραδόσεις ήσαν πηγή συνοχής και συνέχειας, σήμερα οι περισσότερες έχουν διαβρωθεί ή εξαφανίστηκαν εντελώς. Ορισμένοι πιστεύουν ότι η καταστροφή των παραδόσεων είναι βασική αιτία της σύγχρονης πνευματικής και κοινωνικής παρακμής. Κάποιοι άλλοι αντιμετωπίζουν το ίδιο ακριβώς φαινόμενο ως χειραφέτηση, που ανοίγει το δρόμο σε νέους τρόπους ζωής και νέες μορφές πολιτιστικής έκφρασης. "Τα ερείπια του παρελθόντος" εξετάζουν κριτικά τις δύο αυτές προοπτικές και τοποθετούν τη διαμάχη σε μια διαφορετική βάση....

Τα ερείπια του παρελθόντος

Εκδόσεις Πατάκη (2003)

Ποιο είναι το πεπρωμένο της παράδοσης στον σύγχρονο κόσμο; Ενώ άλλοτε οι παραδόσεις ήσαν πηγή συνοχής και συνέχειας, σήμερα οι περισσότερες έχουν διαβρωθεί ή εξαφανίστηκαν εντελώς. Ορισμένοι πιστεύουν ότι η καταστροφή των παραδόσεων είναι βασική αιτία της σύγχρονης πνευματικής και κοινωνικής παρακμής. Κάποιοι άλλοι αντιμετωπίζουν το ίδιο ακριβώς φαινόμενο ως χειραφέτηση, που ανοίγει το δρόμο σε νέους τρόπους ζωής και νέες μορφές πολιτιστικής έκφρασης. "Τα ερείπια του παρελθόντος" εξετάζουν κριτικά τις δύο αυτές προοπτικές και τοποθετούν τη διαμάχη σε μια διαφορετική βάση....

Τα όρια της δικαιολογημένης ανυπακοής

Ευρασία (2003)

Ο Neumann αρχίζει τη μελέτη του όλου θέματος με την πιο ακραία εκδήλωση ανυπακοής, εκείνη της τυραννοκτονίας. Η τυραννοκτονία είναι μια πολιτική ενέργεια που έχει ως στόχο της είτε ένα νόμιμο άρχοντα ο οποίος παραβιάζει τον νόμο είτε κάποιο σφετεριστή. Η αρχαία αυτή παράδοση πήρε πολλά προσωπεία μέσα στους αιώνες για να καταλήξει στις μέρες μας σ' ό,τι είναι γνωστό ως "τρομοκρατία". Όπως και ο ίδιος ο Neumann παρατηρεί, για να γίνει αποδεκτή μια τέτοιου είδους ενέργεια ως πολιτική προϋποτίθεται μια νοοτροπία που θέτει την κοινότητα υπεράνω των ατόμων...

Τα όρια της δικαιολογημένης ανυπακοής

Ευρασία (2003)

Ο Neumann αρχίζει τη μελέτη του όλου θέματος με την πιο ακραία εκδήλωση ανυπακοής, εκείνη της τυραννοκτονίας. Η τυραννοκτονία είναι μια πολιτική ενέργεια που έχει ως στόχο της είτε ένα νόμιμο άρχοντα ο οποίος παραβιάζει τον νόμο είτε κάποιο σφετεριστή. Η αρχαία αυτή παράδοση πήρε πολλά προσωπεία μέσα στους αιώνες για να καταλήξει στις μέρες μας σ' ό,τι είναι γνωστό ως "τρομοκρατία". Όπως και ο ίδιος ο Neumann παρατηρεί, για να γίνει αποδεκτή μια τέτοιου είδους ενέργεια ως πολιτική προϋποτίθεται μια νοοτροπία που θέτει την κοινότητα υπεράνω των ατόμων...

Τα όρια του φιλελευθερισμού

Ύψιλον (2014)

Στα δοκίμια αυτού του βιβλίου εξετάζεται η σύγκρουση του πολιτικού και της κουλτούρας, ένα ζήτημα που δεσπόζει στις σύγχρονες διαμάχες γύρω από το φιλελευθερισμό. Ο Leo Strauss στο κείμενό του εξετάζει την έννοια του πολιτικού στον Καρλ Σμιτ, ο Benjamin Arditi ερευνά επίσης διεξοδικά αυτό το θέμα όπως αναπτύσσεται τόσο από τον Σμιτ όσο και από νεότερους στοχαστές. Ο Christian Emden εντοπίζει τους κοινούς τόπους του Σμιτ και της Χάννα Άρεντ κυρίως γύρω από το ζήτημα της κρίσιμης κατάστασης, ή κατάστασης έκτακτης ανάγκης. Το βιβλίο κλείνει με τη γνωστή κριτική του L. Strauss...

Το ασυνείδητο πριν από τον Freud

Εναλλακτικές Εκδόσεις (2010)

Οι απαρχές της παρούσης εργασίας ανάγονται στα χρόνια πού ακολούθησαν τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, τότε πού ή ψυχανάλυση ήταν μια καινοτομία κι εγώ, αφελώς, φανταζόμουν πώς ο Freud μόλις είχε ανακαλύψει την ασυνείδητη νοητική λειτουργία. Κανείς από τους δασκάλους μου δεν μου είχε εξηγήσει, ότι τα σημαντικώτερα επιτεύγματα αποτελούν, συνήθως, την κορύφωση μίας πνευματικής πορείας πού διαρκεί αιώνες. Έτσι, όταν ανεκάλυψα ότι ο Nietzsche είχε διατυπώσει αρκετές από τις εναισθησίες του φροϋδικού δόγματος, είκοσι ή και περισσότερα χρόνια πριν από τον Freud, αναζωπυρώθηκε το ενδιαφ...

Το σαθρό υλικό του ανθρώπου

Κριτική (2015)

Ο Isaiah Berlin, ένας από τους κορυφαίους εκπροσώπους της παράδοσης του φιλελεύθερου ουμανισμού, υποστηρίζει εδώ με πάθος, οξυδέρκεια και σαφήνεια ότι τα «μεγάλα αγαθά» της ανθρωπότητας -ελευθερία, δικαιοσύνη, ισότητα- δεν είναι αυτονόητα. Σε μια εποχή αυξημένου ιδεολογικού φονταμενταλισμού, η φωνή του Berlin θα πρέπει να ακουστεί με προσοχή. Η απολαυστική γραφή και το ιδιαίτερο ύφος κάνουν το βιβλίο ένα έξοχο ανάγνωσμα.

Το σαθρό υλικό του ανθρώπου

Κριτική (2015)

Ο Isaiah Berlin, ένας από τους κορυφαίους εκπροσώπους της παράδοσης του φιλελεύθερου ουμανισμού, υποστηρίζει εδώ με πάθος, οξυδέρκεια και σαφήνεια ότι τα "μεγάλα αγαθά" της ανθρωπότητας -ελευθερία, δικαιοσύνη, ισότητα- δεν είναι αυτονόητα. Σε μια εποχή αυξημένου ιδεολογικού φονταμενταλισμού, η φωνή του Berlin θα πρέπει να ακουστεί με προσοχή. Η απολαυστική γραφή και το ιδιαίτερο ύφος κάνουν το βιβλίο ένα έξοχο ανάγνωσμα.

Το στρεβλό υλικό της ανθρωπότητας

Κριτική (2004)

Ο Isaiah Berlin (1909-1997) θεωρείται ένας από τους κορυφαίους εκπροσώπους της παράδοσης του φιλελεύθερου ουμανισμού και από τους μεγαλύτερους ιστορικούς των ιδεών. Στο "Στρεβλό υλικό της ανθρωπότητας" ισχυρίζεται με πάθος, οξυδέρκεια και σαφήνεια ότι αυτά που ονομάζει "μεγάλα αγαθά" της ανθρωπότητας -ελευθερία, δικαιοσύνη, ισότητα- δεν είναι εύλογα, και δεν θα γίνουν ποτέ. Ο πλουραλισμός και η πολυμορφία της σκέψης είναι αναπόφευκτα. Σε μια εποχή αυξημένου ιδεολογικού φονταμενταλισμού και έλλειψης ανεκτικότητας, η φωνή του Μπερλίν θα πρέπει να ακούγεται με περισσότερη προσ...

Το φιλοσοφικό λεξικό του Cambridge

Κέδρος (2011)

Το "Φιλοσοφικό Λεξικό του Καίμπριτζ" θεωρείται το πλέον έγκυρο λεξικό φιλοσοφίας στον κόσμο. Γραμμένο από μια διεθνή ομάδα τετρακοσίων σαράντα συγγραφέων-επιστημόνων, προσφέρει στον αναγνώστη την πλουσιότερη, πληρέστερη και πιο επικαιροποιημένη μελέτη των σημαντικότερων ιδεών και θεωριών που ανέπτυξαν μείζονες φιλόσοφοι στην ιστορία του ανθρώπινου πνεύματος, καθώς και των φιλοσοφικών ρευμάτων που έχουν αναδυθεί από την εποχή της αρχαιότητας έως τις μέρες μας. Το "Φιλοσοφικό Λεξικό του Καίμπριτζ" καλύπτει όλο το φάσμα της Φιλοσοφίας, από την αρχαία ελληνική φιλοσοφία έω...

Τρεις κριτικοί του Διαφωτισμού Vico, Hamann, Herder

Κριτική (2002)

Σ' αυτό το βιβλίο συνδυάζονται για πρώτη φορά τρεις σημαντικές μελέτες που εκπόνησε ο Sir Isaiah Berlin, ακολουθώντας το επιστημονικό του σχέδιο - να εξηγήσει τον αντίλογο στον υπέρμετρα επιστημονικό γαλλικό διαφωτισμό, εξετάζοντας σε βάθος και με συμπάθεια τις απόψεις των επικριτών του. Το επίμαχο θέμα ανάμεσα στους υπέρμαχους του Διαφωτισμού και σ' αυτούς τους τρεις επικριτές του είναι σήμερα τόσο βασικό όσο ήταν και τότε. Ο Berlin, με τη γνωστή για την εντιμότητά της προσέγγισή του, αναλύει τις ιδέες των τριών σχολιαστών και αποδεικνύει πόσο άμεση σχέση έχει η σκέψη του...

Συνολικά Βιβλία 38
243.186 Βιβλία
122.585 Συντελεστές
4.631 Εκδότες
Με την υποστήριξη του ΒιβλιοNet και του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου