Δημά Κωνστάνς
Dimá Konstáns
Η Κωνστάνς Δημά γεννήθηκε στον Γράμμο Καστοριάς. Μεγάλωσε στην πρώην Τσεχοσλοβακία, σημερινή Τσεχία. Φοίτησε εκεί σε ένα λύκειο με ενισχυμένη τη διδασκαλία στη γαλλική γλώσσα. Στη συνέχεια, σπούδασε στην Ανώτερη Οικονομική Σχολή Λειτουργία και Οργάνωση Τουρισμού. Κατόπιν έκανε σπουδές Γαλλικής και Βουλγαρικής Φιλολογίας, καθώς και μεταπτυχιακά στη Διδασκαλία της Γαλλικής γλώσσας στη Βουλγαρία και στη Γαλλία. Πολύγλωσση, εργάστηκε ως ξεναγός και μεταφράστρια. Έκανε μελέτες και δημοσιεύσεις πάνω στη συγκριτική γλωσσολογία. Έλαβε μέρος ως διερμηνέας σε γλωσσολογικά συμπόσια του Πανεπιστημίου της πόλης Βελίκο Τύρνοβο Βουλγαρίας. Βραβεύτηκε με το Βραβείο Νέων Επιστημόνων στο διαγωνισμό που διοργάνωσε το Πανεπιστήμιο της Σόφιας το 1979, και με το Βραβείο Ποίησης στο διαγωνισμό " Concours d'ecriture. Francophonie 1999 " που διοργάνωσαν οι Γαλλόφωνες Πρεσβείες στην Αθήνα. Δίδαξε ως καθηγήτρια γαλλικής γλώσσας στη δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια εκπαίδευση από το 1973 μέχρι το 2004, πρώτα στη Βουλγαρία και στη συνέχεια στην Ελλάδα. Το 2009 ολοκλήρωσε την καριέρα της στην εκπαίδευση στο Βέλγιο. Την ίδια χρονιά επέστρεψε οριστικά στην Ελλάδα και εγκαταστάθηκε στην Κρήτη. Από το 2006 έως το 2016 υπήρξε σύμβουλος του περιοδικού Θ.Ε.Α. των Βρυξελλών. Έχει εκδώσει τέσσερις ποιητικές συλλογές. Τρεις στην Ξάνθη: την "Imo Pectore" (1990), τις "Αποχρώσεις των ονείρων" (1993) και τη δίγλωσση (ελληνο-γαλλική) ποιητική συλλογή "Σκιά και φως" (1995). Και μία στην Αθήνα: την τετράγλωσση (ελληνικά, γαλλικά, τσέχικα, βουλγαρικά) ποιητική συλλογή σε μορφή e-book "Asphyxie", παραγωγή Βασίλης Ντουμάνης, 2008. Έχει ακόμη εκδώσει στα ελληνικά και στα γαλλικά τη μυθιστορηματική μαρτυρία "Οι μικροί πρίγκιπες του σύμπαντος" (Les petits princes de l'univers), εκδ. Εστία, 1998 & εκδ. L'Harmattan, Παρίσι, 2002. Επίσης το δοκίμιο "Les formes de l'amour dans l'oeuvre de Jean-Claude Villain" (Οι μορφές αγάπης στο έργο του Ζαν-Κλωντ Βιλλαίν), εκδόσεις Κορνήλιας Σφακιανάκη & Εργαστηρίου Συγκριτικής Γραμματολογίας του ΑΠΘ, σειρά: "Διακειμενικά", αρ. 5, Θεσσαλονίκη, 2006, το μυθιστόρημα "La solitude a la couleur de l'azur", εκδόσεις Persee, Aix-en-Provence, 2011 και την ελληνική του βερσιόν "Το κυανόχρωμα της μοναξιάς", εκδ. Σαιξπηρικόν, Θεσσαλονίκη, 2015. Το Σεπτέμβρη του 2019 βγήκαν στο Παρίσι από τις εκδόσεις St Honore τα αφηγήματά της συγκεντρωμένα υπό τον τίτλο "Le salut de la lumiere" και τον Ιούλιο του 2020 στο Ηράκλειο Κρήτης η ελληνική τους βερσιόν σε μορφή ebook (URL) και pdf, παραγωγή του DVD: Γιώργος Καραγιαννάκης που φέρουν τον τίτλο "Φωτεινή έξοδος". Έχει πλούσιο μεταφραστικό έργο που επεκτείνεται σε ποικίλα λογοτεχνικά είδη και πληθώρα δημοσιευμάτων σε ελληνικά και ξένα λογοτεχνικά περιοδικά. Έχει μεταφράσει αξιόλογους σύγχρονους Έλληνες και ξένους δημιουργούς, εκ των οποίων τη Βικτωρία Θεοδώρου, τον Γιάννη Υφαντή, τον Γιώργο Φρέρη, τον Γάλλο ποιητή, συγγραφέα και δοκιμιογράφο Jean-Claude Villain, , τους σύγχρονους Βέλγους ποιητές Francis Dannemark, Guy Goffette, Henri Michaux, Caroline Lamarche, Andre Schmitz, Carino Bucciarelli, Achille Chavee και τις Βουλγάρες ποιήτριες Τσβετάνκα Ελένκοβα και Μαριάνα Αλεξάνδροβα. Βιβλία σε μετάφρασή της από τα ελληνικά στα γαλλικά βγήκαν από τις εκδόσεις L'Harmattan του Παρισιού, το 2001: "Poemes choisis" (Εκλογή ποιημάτων) της Βικτωρίας Θεοδώρου, και το 2003 το: "Temple du monde" ("Ναός του Κόσμου") του Γιάννη Υφαντή. Το άρθρο - μελέτη: "Γράφω ή μεταφράζω στη γλώσσα του άλλου; Η περίπτωση των Ελλήνων γαλλόφωνων συγγραφέων." ("Ecrire ou traduire dans la langue de l'autre ? Le cas des ecrivains grecs francophones") του Γιώργου Φρέρη δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Καθηγητών Γαλλικής Contact+, τεύχος 86, Αθήνα, 2019. Από τα γαλλικά στα ελληνικά δημοσιεύτηκαν: η συλλογή δοκιμίων "Οι θυσιασμένοι: ο ταύρος, ο Βαν Γκογκ και ο Δον Ζουάν" ("Les sacrifies: le taureau, Van Gong et Don Jouan"), εκδ. Ανεμοδείκτης, Αθήνα, 2005, το ποιητικό και θεατρικό έργο "Ο τάφος των βασιλέων" ("Le tombeau des rois") και "Λάβρυς" ("Labrys") του Ζαν-Κλωντ Βιλλαίν, Copyright: ψηφιακή βιβλιοθήκη eBooks4Greeks, 2019 και από τα ελληνικά στα βουλγάρικα: η μικρή δίγλωσση ποιητική συλλογή του Γιώργου Φρέρη "Garbati ploskosti - Επιπεδόκυρτα", Stranitsa, τεύχος 2, Φιλιππούπολη (Βουλγαρία), 2019. Έχει μεταφράσει επίσης από τα τσέχικα στα ελληνικά και γαλλικά το σενάριο για τη μεγάλου μήκους ταινία "Φθινοπωρινή επιστροφή" ("Podzimnί navrat") του Γιώργου Αγαθονικιάδη, Copyright: Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, Αθήνα, 5.1.2000 και 18.11.1999 αντίστοιχα. Η Κωνστάνς Δημά μιλάει στο ντοκιμαντέρ του σκηνοθέτη Γιώργου Αγαθονικιάδη με θέμα τα Ελληνόπουλα της Τσεχίας. Τσεχική τηλεόραση Στούντιο Μπρνο, 2000: "Recke deti" ("Τα Ελληνόπουλα"), και ΕΤ1 Aθήνα, 2001: "Τα τρένα που φύγαν". Ακόμη, έχει συνεργαστεί με τον σκηνοθέτη Γιώργο Αγαθονικιάδη στη συγγραφή του σεναρίου για τη μεγάλου μήκους ταινία του, "Φθινοπωρινή επιστροφή", με μαθητές της Βαρβακείου Σχολής της Αθήνας στο λεύκωμα "Les coins lumineux d'Athenes - Φωτεινές γωνιές της Αθήνας") και με μαθητές του ελληνικού Γυμνασίου-Λυκείου Βρυξελλών στο λεύκωμα "Invitation a un voyage captivant" (Πρόσκληση σ' ένα συναρπαστικό ταξίδι). Επίσης, έχει συνεργαστεί με ποιητές και μεταφραστές κι έχει δημοσιεύσει έργα τους σε διάφορους εκδοτικούς οίκους και περιοδικά στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Ποιήματα και πεζά της έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά, γαλλικά, τσέχικα, βουλγαρικά, αγγλικά, ισπανικά, ιταλικά και ρωσικά. Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στην οκτάγλωσση ιστοσελίδα της: www.constance-dima.com