Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

O Tζότο κατέχει εξέχουσα θέση στην ιστορία της δυτικής ζωγραφικής, γιατί είναι εκείνος ο καλλιτέχνης που προετοίμασε τον δρόμο για τους μεγάλους ζωγράφους της Aναγέννησης. Σύμφωνα με τους ιστορικούς της τέχνης, είναι αυτός που άλλαξε την τέχνη της ζωγραφικής από ελληνική (δηλαδή βυζαντινή) σε λατινική και της έδωσε μοντέρνα μορφή. Mε άλλα λόγια, εισάγει με το έργο του το μοντέρνο στοιχείο, το οποίο θα σημαδέψει, όχι μόνο την ίδια την τέχνη, αλλά και την καλλιτεχνική συνείδηση των νεότερων χρόνων.

Στο Καραβάτζο, κωμόπολη βόρεια του Μιλάνου, οφείλει το όνομα με το οποίο έγινε γνωστός ο Μικελάντζελο Μερίζι, γεννημένος εκεί στα 1571. Tη μύησή του στην τεχνική της ζωγραφικής και το καλό σχέδιο την οφείλει στον Μιλανέζο ζωγράφο Σιμόνε Πετερζάνο. Όμως, πιο χαρισματικός από τον δάσκαλό του, γρήγορα τον εγκαταλείπει. Σε ηλικία 21 ετών εγκαταλείπει και τη Λομβαρδία και αναζητεί την τύχη του στη Ρώμη, το σημαντικότερο καλλιτεχνικό κέντρο της εποχής. Πριν ακόμη συμπληρώσει τα 30 του χρόνια τον περιβάλλει η αίγλη του πιο φημισμένου ζωγράφου. Ωστόσο, στην τελευταία περίοδο της ζ...

Κρήτη, Βενετία, Ρώμη, Τολέδο, είναι οι διαδοχικές φάσεις στην καλλιτεχνική πορεία του Γκρέκο. H πρώτη τού έδωσε το βάπτισμα του ζωγράφου μέσα στη μεταβυζαντινή παράδοση, οι δύο ενδιάμεσες τον μύησαν στα μυστικά της αναγεννησιακής τέχνης και η τελευταία, το Τολέδο, έμελλε να τού χαρίσει την καλλιτεχνική αίγλη. Mε λίγα λόγια, ο Γκρέκο είναι αμάλγαμα δύο πολιτισμών. Έκανε τα πρώτα βήματα στον ορθόδοξο κόσμο της Ανατολής, αλλά διείσδυσε και γνώρισε τη δόξα στον καθολικό κόσμο της Δύσης.

Πρόθεση των ζωγράφων του μπαρόκ ήταν να "αιχμαλωτίσουν" τον θεατή με την πρώτη ματιά, εξ' ού και η έμφαση στο φως και στα οπτικά εφέ που αυτό προκαλεί. Τα έργα του Ρέμπραντ επιβάλλονται στον θεατή και τον ξαφνιάζουν· ωστόσο, την ίδια στιγμή νιώθει κανείς την ανάγκη να προσπαθήσει να ανακαλύψει ορισμένες πλευρές τους που δεν είναι προφανείς. Η τέχνη του μπαρόκ δεν απευθύνεται μόνο στο συναίσθημα· είναι πρωτίστως πνευματική άσκηση.

Ο Γκόγια υπήρξε αδιαμφισβήτητη ζωγραφική ιδιοφυία σε μια εποχή ανανέωσης και καινοτομιών αυτής της δύσκολης τέχνης, την οποία ο ίδιος είχε χαρακτηρίσει "ιερή επιστήμη, που απαιτεί πολύ μελέτη ακόμα και από εκείνους που γεννήθηκαν για να την υπηρετούν" (σε αναφορά του σχετικά με τη διδασκαλία της τέχνης, που κατέθεσε στην Ακαδημία του Σαν Φερνάντο, τον Οκτώβριο του 1792). Η Ευρώπη γέννησε από τις αρχές του 18ου αιώνα μέχρι τα πρώτα χρόνια του 19ου μερικά από τα σημαντικότερα ονόματα της δυτικής ζωγραφικής: Βατώ, Σαρντέν, Χόγκαρθ, Τιέπολο, Μενγκς, Φραγκονάρ, Ρέινολντς, Νταβίν...

O Heinrich Woelfflin, στην εισαγωγή του βιβλίου του "Η κλασική τέχνη" (1899), χαρακτήριζε την πλέον ώριμη περίοδο της ιταλικής Αναγέννησης, η οποία καλύπτει το πρώτο περίπου τρίτο του 16ου αιώνα, ως ανολοκλήρωτη προσπάθεια, "ημιτελή κορύφωση". "Αναπόδραστα οδηγούμαστε στο ερώτημα πότε έφτασε να παγιωθεί ως επίτευγμα, πόσα απ' τα εγχειρήματα αυτών των σύντομων, ελάχιστων χρόνων της κορύφωσης έμειναν απλώς σχέδια ή υπέστησαν κάποια πρόωρη καταστροφή. Ο "Μυστικός Δείπνος" του Λεονάρντο ντα Βίντσι δεν είναι παρά ένα κατεστραμμένο έργο, ενώ "Η μάχη του Ανγκιάρι", που τού είχε αν...

O Heinrich Woelfflin, στην εισαγωγή του βιβλίου του "Η κλασική τέχνη" (1899), χαρακτήριζε την πλέον ώριμη περίοδο της ιταλικής Αναγέννησης, η οποία καλύπτει το πρώτο περίπου τρίτο του 16ου αιώνα, ως ανολοκλήρωτη προσπάθεια, "ημιτελή κορύφωση". "Αναπόδραστα οδηγούμαστε στο ερώτημα πότε έφτασε να παγιωθεί ως επίτευγμα, πόσα απ' τα εγχειρήματα αυτών των σύντομων, ελάχιστων χρόνων της κορύφωσης έμειναν απλώς σχέδια ή υπέστησαν κάποια πρόωρη καταστροφή. Ο "Μυστικός Δείπνος" του Λεονάρντο ντα Βίντσι δεν είναι παρά ένα κατεστραμμένο έργο, ενώ "Η μάχη του Ανγκιάρι", που τού είχε αν...

Ο Paolo Giovio στο έργο του "Η ζωή του Pαφαήλ του Oυρμπίνο" (1527) εκφράζει τον βαθύ θαυμασμό του για τον καλλιτέχνη, εγκωμιάζοντας τη "θαυμαστή πραότητα αλλά και σπιρτάδα του αρμονικού του πνεύματος". Αναφέρεται, επίσης, στην κομψότητα και τη χάρη των έργων του, ότι δηλαδή ξέρει να μετριάζει και να απαλύνει, ως καλλιτέχνης, "την τραχύτητα των πολύ ζωντανών χρωμάτων", συμφιλιώνοντας το "σχέδιο" με τα "φωτεινά και ανθεκτικά χρώματα της ελαιογραφίας", σημειώνει προλογικά ο Antonio Manuel Gonzalez Rodriguz. Προχωρώντας σε σύντομη διαχρονική εξέταση του Ραφαήλ, παραθέτει συνθε...

"Και μόνο το όνομά του -επισημαίνει προλογικά ο Juan J. Luna- περικλείει έναν ολόκληρο κόσμο. Είναι η μετάβαση από τον 15ο στον 16ο αιώνα στη Γερμανία, δηλαδή ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα στον Μεσαίωνα και στη νέα εποχή που ανατέλλει στα καθημαγμένα εδάφη της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, η οποία στο καλλιτεχνικό πεδίο εκφράζεται με το πέρασμα από τον "εξπρεσιονισμό" της γοτθικής τέχνης στις νέες τάσεις της Αναγέννησης".

-Πάνω από 900 φωτογραφίες, σχέδια και χάρτες. -Τμήματα και κατόψεις των σημαντικότερων αξιοθέατων. -Αεροφωτογραφίες των κυριότερων πόλεων της Ελβετίας. -Που θα φάτε, που θα μείνετε και πώς θα μετακινηθείτε.

"Δεν είναι ένα ακόμη βιβλίο που ασχολείται με τη θεωρία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, ούτε μια εξειδικευμένη μελέτη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της ευρωπαϊκής διακυβέρνησης και πολιτικής. Είναι, πολύ απλά, η πλέον ευανάγνωστη, πλήρης και ισορροπημένη ανάλυση μέχρι σήμερα ενός ασυνήθιστου πειράματος διακρατικής συνεργασίας [...] μια αξιοθαύμαστη δουλειά". (Stanley Hoffmann, "Foreign Affairs")

Το 1985, στην ηλικία των εβδομήντα εννιά, ο Βικτώρ Βαζαρελί ρωτήθηκε πώς οραματιζόταν την τέχνη του μέλλοντος. "Η αφηρημένη τέχνη του μέλλοντος", απάντησε, "θα στοχεύει στην παγκοσμιοποίηση της σκέψης. Η τεχνική της θα εξελιχθεί προς την κατεύθυνση της γενικότερης τεχνολογικής προόδου. Θα είναι απρόσωπη, θα δίνει την αίσθηση ότι μπορεί να κωδικοποιηθεί. Η τέχνη υπήρξε από την αρχή κοινό αγαθό. Η λογοτεχνία έγινε κι αυτή κτήμα όλης της ανθρωπότητας χάρη στην τυπογραφία. Μπορώ να φανταστώ την πιθανότητα ολόκληρες εκθέσεις απλώς να προβάλλονται σ' έναν τοίχο. Η δυνατότητα να π...

Αρκεί να είναι κανείς μεγάλος ζωγράφος για να μετατραπεί σε μύθο; Είναι, άραγε, αρκετό να έχει ζωγραφίσει κανείς έναν θρυλικό πίνακα για να μετατραπεί σε θρύλο; Μάλλον όχι. Πράγματι, η ιστορία της τέχνης είναι γεμάτη από μεγάλους ζωγράφους που δεν κατάφεραν να επιβιώσουν σαν μύθοι, αλλά και από θρυλικά έργα που δεν κατάφεραν να μετατρέψουν τους δημιουργούς του σε θρύλους. Για να γίνει κανείς θρύλος, δεν αρκεί να είναι εξαιρετικός ζωγράφος, να φιλοτεχνεί εξαιρετικά έργα. Χρειάζεται να έχει μια μοναδική, εντελώς ξεχωριστή - ή τουλάχιστον, μια ζωή που να θεωρείται και, το κυρι...

Αρκεί να είναι κανείς μεγάλος ζωγράφος για να μετατραπεί σε μύθο; Είναι, άραγε, αρκετό να έχει ζωγραφίσει κανείς έναν θρυλικό πίνακα για να μετατραπεί σε θρύλο; Μάλλον όχι. Πράγματι, η ιστορία της τέχνης είναι γεμάτη από μεγάλους ζωγράφους που δεν κατάφεραν να επιβιώσουν σαν μύθοι, αλλά και από θρυλικά έργα που δεν κατάφεραν να μετατρέψουν τους δημιουργούς του σε θρύλους. Για να γίνει κανείς θρύλος, δεν αρκεί να είναι εξαιρετικός ζωγράφος, να φιλοτεχνεί εξαιρετικά έργα. Χρειάζεται να έχει μια μοναδική, εντελώς ξεχωριστή - ή τουλάχιστον, μια ζωή που να θεωρείται και, το κυρι...

Aφορά το, ή αφορά στο; Eπιτόπου ή επί τόπου, προπάντων ή προ πάντων, εξαρχής ή εξ αρχής; Xάρη, χάρις, χάριν. Tα μπαρς και τα κλαμπς, τα μπακς και τα χαφς. Έχει ή δεν έχει τύχη η ομάδα; Tο αυτεπίστροφον και το αμφίψωμον. O Kαβάφης και ο Tερζής. Oι ταινίες της Aλίκης Bουγιουκλάκης και οι κολόνες της ΔEHς. H χαμένη τιμή του Aυνάν. Tο πάρτι της Άρτεμης και ο ναός της Aρτέμιδος. Tο Παρίσι και τα φώτα του. Tα φλάουτι και τα κόρνι. Oύτε νυχτερινή, ούτε περίπολος. Tι δουλειά έκαναν οι δεσποινίδες της Aβινιόν; H βουλευτής, η βουλευτίνα, ή η βουλεύτρια; Oι ακροατές και οι ακροάτριες,...

Κορυφαίο έργο της ρομαντικής λογοτεχνίας και ένα από τα πιο γνωστά μυθιστορήματα όλων των εποχών. Η "Παναγία των Παρισίων" είναι η ιστορία του δύσμορφου κωδωνοκρούστη Κουασιμόδου και της όμορφης τσιγγάνας Εσμεράλδας. Ο πραγματικός πρωταγωνιστής του βιβλίου, όμως, είναι ο καθεδρικός ναός του Παρισιού, η περίφημη Νοτρ Νταμ, της οποίας ο επιβλητικός όγκος ρίχνει βαριά τη σκιά του σε όλα όσα διαδραματίζονται, δίνοντας παράλληλα στον Ουγκό την ευκαιρία να περιγράψει με ιδιαίτερη ενάργεια το μεσαιωνικό Παρίσι αλλά και να σχολιάσει τα κακώς κείμενα της εποχής του.

Ο εμφύλιος πόλεμος είναι ίσως το πιο τραυματικό γεγονός στην ιστορία του νεότερου Ελληνισμού. Μέσα από την τραγική αυτή σύγκρουση βρέθηκαν σε αντίπαλα στρατόπεδα ακόμη και φίλοι και συγγενείς πρώτου βαθμού. Ο ιστορικός Andre Gerolymatos περιγράφει τα γεγονότα που μετέτρεψαν τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα σε εμφύλιο πόλεμο και οδήγησαν την Ελλάδα σε εθνικό σπαραγμό. Παραθέτει μαρτυρίες ανθρώπων που έζησαν σε εκείνη την ταραγμένη εποχή και περιγράφει παράλληλα τις επιδιώξεις και τη στρατηγική των Μεγάλων Δυνάμεων. Δεν διστάζει επίσης να περιγράψει τις αγριότητες που διαπράχθη...

"Όλοι ξέρουμε ότι ο καλός άνθρωπος δεν είναι απαραίτητα και καλός καλλιτέχνης. Κανείς, όμως, δεν θα γίνει γνήσιος καλλιτέχνης, αν δεν είναι σπουδαίος άνθρωπος, και επομένως καλός". (Μαρκ Σαγκάλ)

[...] Ο Καραβάτζο είναι ο πιο μυστηριώδης και ίσως ο πιο επαναστατικός ζωγράφος στην ιστορία της τέχνης. Στη Ρώμη, 34 χρόνια μετά το θάνατο του Μιχαήλ Αγγέλου, ανέτρεψε ριζικά το μανιερισμό των παλαιότερων ζωγράφων, τον οποίο θεωρούσε αφύσικο, ανούσιο και επιτηδευμένο. Διαμόρφωσε μια νέα ρεαλιστική γλώσσα στη ζωγραφική, διαλέγοντας τα μοντέλα του από το δρόμο. Σε κάθε ζωγραφική σύνθεση επέλεγε την πιο δραματική στιγμή, ακόμα και στα ιερότερα θέματα, όπως ήταν η Κοίμηση της Θεοτόκου, την οποία απεικόνισε, σχεδόν χωρίς αντίστοιχο προηγούμενο, ως νυχτερινή σκηνή. Το έμβλημά το...

"Δεν περιορίζομαι στο εδώ και τώρα, ανήκω τόσο στους νεκρούς, όσο και στους αγέννητους. Πιο κοντά στην καρδιά της δημιουργίας από τους περισσότερους, όχι όμως και αρκετά κοντά ακόμη. Εκπέμπω, άραγε, ζεστασιά; Ή μήπως ψυχρότητα; Δεν μιλάει πια κανείς για τέτοια πράγματα όταν έχει ξεφύγει απ' τη λευκή θερμότητα. Όσο περισσότερο απομακρύνομαι, τόσο πιο ταπεινός γίνομαι. Κάπου κάπου χαίρομαι με τη δυστυχία των άλλων. Υπάρχουν πολλές αποχρώσεις στον ένα και μοναδικό σκοπό. Οι παπάδες, απλώς, δεν είναι αρκετά ταπεινοί για να το καταλάβουν. Όσο για τους νομοδιδάσκαλους, αυτοί δεν...