Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο Σεζάν έχει θέση "κλειδί" στη εξέλιξη της τέχνης τον 20ο αιώνα. Tο έργο του καθόρισε σε μεγάλο βαθμό ό,τι επρόκειτο να συμβεί και η απήχησή του φτάνει ως τις μέρες μας. H σύνδεσή του με τους ιμπρεσιονιστές είναι τόσο στενή που δύσκολα θα τον ξεχωρίζαμε απ’ αυτούς, όμως προχώρησε πιο πέρα, για να υπερασπιστεί με πείσμα -συχνά και με δύστροπη εμμονή- και, τελικά, να επικυρώσει τον δικό του τρόπο να "βλέπει" και να αποδίδει ζωγραφικά τον κόσμο. Ό,τι υπάρχει, ό,τι βλέπουμε, δεν είναι ανεξάρτητο, όλα δομούνται οργανικά: αυτή η ιδέα δεσπόζει στο έργο του. "O Σεζάν", γράφει ο...

Ο Σεζάν έχει θέση "κλειδί" στη εξέλιξη της τέχνης τον 20ο αιώνα. Tο έργο του καθόρισε σε μεγάλο βαθμό ό,τι επρόκειτο να συμβεί και η απήχησή του φτάνει ως τις μέρες μας. H σύνδεσή του με τους ιμπρεσιονιστές είναι τόσο στενή που δύσκολα θα τον ξεχωρίζαμε απ’ αυτούς, όμως προχώρησε πιο πέρα, για να υπερασπιστεί με πείσμα -συχνά και με δύστροπη εμμονή- και, τελικά, να επικυρώσει τον δικό του τρόπο να "βλέπει" και να αποδίδει ζωγραφικά τον κόσμο. Ό,τι υπάρχει, ό,τι βλέπουμε, δεν είναι ανεξάρτητο, όλα δομούνται οργανικά: αυτή η ιδέα δεσπόζει στο έργο του. "O Σεζάν", γράφει ο...

Από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, το 1945, έως τον θάνατο του, το 1980, ο Ζαν Πωλ Σαρτρ ήταν ο πιο γνωστός και πολυδιαβασμένος γάλλος συγγραφέας και ένας από τους πιο διάσημους φιλόσοφους. Συγγραφέας πολύ σημαντικών φιλοσοφικών έργων, όπως "Το Είναι και το μηδέν", αλλά και εξαιρετικών λογοτεχνικών έργων, όπως η "Ναυτία", η τριλογία "Οι δρόμοι της ελευθερίας" και οι αυτοβιογραφικές "Λέξεις", ο Σαρτρ υπήρξε παράλληλα "πατέρας" της ευρέως γνωστής και δημοφιλούς εκδοχής του υπαρξισμού, σημαντικού φιλοσοφικού ρεύματος του 20ού αιώνα. Το "Ανακαλύψτε τον Σαρτρ" εξετάζει τ...

"Κάθε πρωί που ξυπνώ", έγραφε ο ζωγράφος των εύκαμπτων ρολογιών και των φλεγόμενων καμηλοπαρδάλεων, "βιώνω μια από τις μεγαλύτερες απολαύσεις: να είμαι ο Σαλβαδόρ Νταλί..." Ο Νταλί, ένας Καταλανός εθισμένος στη δόξα και το χρυσάφι, ζωγράφισε πολύ και μίλησε πολύ. Το αγαπημένο του θέμα συζήτησης ήταν "πώς να γίνετε μεγαλοφυΐα". Η συνταγή του: "Ω, Σαλβαδόρ, τώρα το ξέρεις: αν παίζεις τη μεγαλοφυΐα, στο τέλος γίνεσαι!" Στα 6 του χρόνια ήθελε να γίνει μαγείρισσα, και επέμενε να χρησιμοποιεί τη λέξη σε γένος θηλυκό· στα 7 του, ο Ναπολέων. "Από τότε", είπε αργότερα, "η φιλοδοξία...

Η αγάπη του κοινού για το έργο του Ροντέν φαίνεται ότι δεν έπαψε ποτέ να μεγαλώνει, τόσο ανάμεσα στους "εκλεκτούς" -ο Ρίλκε έλεγε ότι όποιος είχε διανύσει ήδη ένα μεγάλο μέρος της ζωής του, "εδώ θα ανακαλύψει την ίδια τη ζωή, σε όλες της τις διαστάσεις"-, όσο και ανάμεσα στους "πολλούς", πάντα διψασμένους για καλλιτεχνικές εικόνες στις οποίες να προβάλουν τις εικόνες της ψυχής τους -"Ο σκεπτόμενος" ή "Το φιλί" είναι από τα πιο κοινά έργα των λεγόμενων "φανταστικών μουσείων". Άλλωστε, κανένας σύγχρονος γλύπτης -και βέβαια κανένας γλύπτης του 19ου αιώνα- δεν θα άξιζε να μπει...

Η αγάπη του κοινού για το έργο του Ροντέν φαίνεται ότι δεν έπαψε ποτέ να μεγαλώνει, τόσο ανάμεσα στους "εκλεκτούς" -ο Ρίλκε έλεγε ότι όποιος είχε διανύσει ήδη ένα μεγάλο μέρος της ζωής του, "εδώ θα ανακαλύψει την ίδια τη ζωή, σε όλες της τις διαστάσεις"-, όσο και ανάμεσα στους "πολλούς", πάντα διψασμένους για καλλιτεχνικές εικόνες στις οποίες να προβάλουν τις εικόνες της ψυχής τους -"Ο σκεπτόμενος" ή "Το φιλί" είναι από τα πιο κοινά έργα των λεγόμενων "φανταστικών μουσείων". Άλλωστε, κανένας σύγχρονος γλύπτης -και βέβαια κανένας γλύπτης του 19ου αιώνα- δεν θα άξιζε να μπει...

Κατά την ταραχώδη περίοδο από τη Γαλλική Επανάσταση του 1789 έως την έκδοση του "Κομμουνιστικού μανιφέστου" το 1848, σημειώθηκαν μεγάλες αλλαγές στη φιλοσοφία, τη λογοτεχνία, τις καλές τέχνες, τη μουσική, αλλά και την πολιτική. Πρόκειται για την περίοδο της "επανάστασης του Ρομαντισμού", κατά τη διάρκεια της οποίας γεννήθηκαν καινούργιες πολιτικές και καλλιτεχνικές αντιλήψεις, με κεντρικό άξονα την ελευθερία. Όταν μιλάμε για Ρομαντισμό, μας έρχονται αυτομάτως στον νου παθιασμένοι ποιητές με περιπετειώδη βίο, όπως ο λόρδος Μπάιρον. Τι γίνεται όμως με τον Ναπολέοντα ή τον...

Απ' όλους τους πρωταγωνιστές της μεγάλης περιπέτειας του ιμπρεσιονισμού, ο Πιέρ Ωγκύστ Ρενουάρ (1841-1919) είναι ίσως ο ζωγράφος που ύμνησε όσο κανένας άλλος την ομορφιά. Η τόσο ιδιαίτερη ματιά του στη ζωή χαρακτηριζόταν από χαρά και αθωότητα. Η χάρη των προσωπογραφιών του, η λαμπρότητα των ρωπογραφικών σκηνών ή η λεπτότητα των γυναικείων γυμνών του είναι καρπός μιας φιλοσοφίας που βασιζόταν στην αδιατάρακτη αρμονία. Ο ιμπρεσιονισμός χαρακτηρίστηκε από μια ζωγραφική λεπταίσθητη, γεμάτη χρώματα, στην οποία, για πρώτη φορά στην ιστορία της τέχνης, το φως εκρήγνυται με όλη του...

[...] Η τέχνη του Μαγκρίτ δείχνει στο μάτι και στο νου τον ιδιαίτερα ασαφή χαρακτήρα όλων εκείνων των στοιχείων που συναποτελούν το πεδίο του ορατού. Όμως, η αποκάλυψη αυτού που είναι κρυμμένο και λανθάνον ποτέ δεν γίνεται με τρόπο που να αντιφάσκει με την οπτική αντίληψη. Σε καμιά περίπτωση δεν επέτρεψε ο Μαγκρίτ στην τεχνική του να πάρει μια εντελώς επιφανειακή αισθητική μορφή. Θεωρούσε ότι δεν ήταν ούτε δυνατόν, ούτε επιθυμητό οι υλικές προϋποθέσεις ενός έργου να διαταράσσουν το εντελώς άυλο, ασώματο νόημα που παράγουν. Δουλειά του ζωγράφου δεν είναι να αμφισβητήσει τον...

Πρόθεση των ζωγράφων του μπαρόκ ήταν να "αιχμαλωτίσουν" τον θεατή με την πρώτη ματιά, εξ' ού και η έμφαση στο φως και στα οπτικά εφέ που αυτό προκαλεί. Τα έργα του Ρέμπραντ επιβάλλονται στον θεατή και τον ξαφνιάζουν· ωστόσο, την ίδια στιγμή νιώθει κανείς την ανάγκη να προσπαθήσει να ανακαλύψει ορισμένες πλευρές τους που δεν είναι προφανείς. Η τέχνη του μπαρόκ δεν απευθύνεται μόνο στο συναίσθημα· είναι πρωτίστως πνευματική άσκηση.

Ο Paolo Giovio στο έργο του "Η ζωή του Pαφαήλ του Oυρμπίνο" (1527) εκφράζει τον βαθύ θαυμασμό του για τον καλλιτέχνη, εγκωμιάζοντας τη "θαυμαστή πραότητα αλλά και σπιρτάδα του αρμονικού του πνεύματος". Αναφέρεται, επίσης, στην κομψότητα και τη χάρη των έργων του, ότι δηλαδή ξέρει να μετριάζει και να απαλύνει, ως καλλιτέχνης, "την τραχύτητα των πολύ ζωντανών χρωμάτων", συμφιλιώνοντας το "σχέδιο" με τα "φωτεινά και ανθεκτικά χρώματα της ελαιογραφίας", σημειώνει προλογικά ο Antonio Manuel Gonzalez Rodriguz. Προχωρώντας σε σύντομη διαχρονική εξέταση του Ραφαήλ, παραθέτει συνθε...

Η προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ έχει θέσει ένα ερώτημα που πολλοί Αμερικανοί δεν είχαν καν διανοηθεί πως θα ρωτούσαν: είναι η αμερικανική δημοκρατία σε κίνδυνο; Ο Steven Levitsky και ο Daniel Ziblatt, καθηγητές του Χάρβαρντ, έχουν περάσει πάνω από είκοσι χρόνια μελετώντας τη διάλυση των δημοκρατιών σε Ευρώπη και Λατινική Αμερική - και πιστεύουν πως η απάντηση στο ερώτημα είναι ναι. Η δημοκρατία δεν τελειώνει πλέον μ’ έναν πάταγο -με μια επανάσταση ή κάποιο στρατιωτικό πραξικόμημα- αλλά μ’ έναν λυγμό: την αργή αλλά σταθερή αποδυνάμωση βασικών θεσμών, όπως η δικαιοσύνη και ο τύ...

Η προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ έχει θέσει ένα ερώτημα που πολλοί Αμερικανοί δεν είχαν καν διανοηθεί πως θα ρωτούσαν: είναι η αμερικανική δημοκρατία σε κίνδυνο; Ο Steven Levitsky και ο Daniel Ziblatt, καθηγητές του Χάρβαρντ, έχουν περάσει πάνω από είκοσι χρόνια μελετώντας τη διάλυση των δημοκρατιών σε Ευρώπη και Λατινική Αμερική - και πιστεύουν πως η απάντηση στο ερώτημα είναι ναι. Η δημοκρατία δεν τελειώνει πλέον μ’ έναν πάταγο -με μια επανάσταση ή κάποιο στρατιωτικό πραξικόμημα- αλλά μ’ έναν λυγμό: την αργή αλλά σταθερή αποδυνάμωση βασικών θεσμών, όπως η δικαιοσύνη και ο τύ...

Μια οξυδερκής ανάλυση του πώς η πολιτική που βασίζεται στον φόβο, στη μυστικότητα, στις πελατειακές σχέσεις και στην τυφλή πίστη σε όσα θεωρούνται αυτονόητες αλήθειες, έχει συνδυαστεί με την παρακμή της δημόσιας σφαίρας και του δημόσιου διαλόγου, ώστε να δημιουργηθεί ένα περιβάλλον επικίνδυνα ανορθολογικό. "Όταν ο Πρόεδρος Μπους διέταξε τις αμερικανικές δυνάμεις να εισβάλουν στο Ιράκ, το 70% των Αμερικανών πίστευε ότι ο Σαντάμ Χουσεΐν ήταν αναμειγμένος σε ό,τι συνέβη την 11η Σεπτεμβρίου 2001. [...] Ζούμε σε μια εποχή κατά την οποία τα τηλεοπτικά σποτ των 30 δευτερολέπτων...

Το μουσείο του Πράδο, επονομαζόμενο και Βασιλικό Μουσείο, είναι θεματοφύλακας μιας τεράστια πολιτιστικής κληρονομιάς με ανεκτίμητη αξία. Δημιούργημα των ισπανών βασιλέων, συνιστά μάρτυρα των αρετών τους ως μαικήνων και του εκλεπτυσμένου γούστου τους ως συλλεκτών. Οι αίθουσες του μουσείου της Μαδρίτης φιλοξενούν αριστουργήματα επτά αιώνων (από τον 12ο αιώνα μέχρι τον 19ο). Το Πράδο κατέχει σήμερα αριθμό έργων περίπου δέκα φορές μεγαλύτερο από εκείνον που εξέθετε όταν άνοιξε για πρώτη φορά και αποτελεί σταθερό προορισμό για τους φιλότεχνους αλλά και τους απλούς τουρίστες που...

"Δεν είναι ένα ακόμη βιβλίο που ασχολείται με τη θεωρία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, ούτε μια εξειδικευμένη μελέτη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της ευρωπαϊκής διακυβέρνησης και πολιτικής. Είναι, πολύ απλά, η πλέον ευανάγνωστη, πλήρης και ισορροπημένη ανάλυση μέχρι σήμερα ενός ασυνήθιστου πειράματος διακρατικής συνεργασίας [...] μια αξιοθαύμαστη δουλειά". (Stanley Hoffmann, "Foreign Affairs")

Ο Πίτερ Μπέγκελ (ή Μπρέχελ, όπως είναι η πιο σωστή προφορά του ονόματός του στα ολλανδικά) ήταν περίπου 40 ετών όταν ο Δούκας της Άλμπα μπήκε στις Βρυξέλλες. Ήταν παντρεμένος και είχε ήδη έναν γιο. Η φήμη του ως ζωγράφου δεν ήταν τόσο μεγάλη στην Ευρώπη όσο του Μιχαήλ Άγγελου, που είχε πεθάνει πρόσφατα, ούτε και όσο του Τιτσιάνο, που όλοι οι ηγεμόνες επιδίωκαν να τους φιλοτεχνήσει το πορτρέτο. Ωστόσο, πολλοί γνώριζαν τον Μπρέγκελ και τα έργα του είχαν ήδη αξία στην ιδιαίτερη πατρίδα του, όπως συμπεραίνουμε από το γεγονός ότι 16 πίνακές του περιλαμβάνονταν στον κατάλογο περι...

Κλασικό έργο της γαλλικής ερωτικής λογοτεχνίας, ιδιαίτερα ελευθερόστομο, με θέμα τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση μιας πολύ νεαρής κοπέλας από τον πατριό της. Υπάρχουν και εδώ τα γνωστά μοτίβα: αθωότητα, ένας έκφυλος μεγαλύτερος άνδρας χωρίς αναστολές και βεβαίως μία κυρία, η οποία συμμετέχει και διαφθείρει περαιτέρω τη νεαρά

Το 1530 ο Marcantonio Michiel έτυχε να προσέξει στο σπίτι του Gabriele Vendramin, στη Βενετία, έναν "πίνακα που απεικόνιζε ένα χωριουδάκι σε ώρα καταιγίδας, μια τσιγγάνα και έναν στρατιώτη, έργο του Zorzi de Castelfranco". Επρόκειτο για την "Καταιγίδα" του Τζορτζόνε, έναν από τους πιο γοητευτικούς και αινιγματικούς πίνακες όλων των εποχών. Όταν το 1522 πέθανε ο ιδιοκτήτης του, άρχισε για τον πίνακα μια μακρά περιπλάνηση, που τον οδήγησε στις κατοικίες πλούσιων συλλεκτών, εμπόρων οίνου και καπνού. Ήδη από τις αρχές του 19ου αιώνα, ταξιδευτές και λόγιοι μπορούσαν να θαυμάσου...

Στις αρχές του 19ου αιώνα, ο Ναπολέων Βοναπάρτης, στο πλαίσιο ενός γενικού προγράμματος άσκησης πολιτιστικής πολιτικής, είχε δώσει συγκεκριμένες οδηγίες για τη δημιουργία μεγάλων εθνικών πινακοθηκών, οι οποίες θα αποτελούσαν τόπους διαφύλαξης της εθνικής καλλιτεχνικής κληρονομιάς, αλλά και διαπαιδαγώγησης του λαού. Έτσι γεννήθηκε η Πινακοθήκη της Μπρέρα, με έργα απ' όλες τις καλλιτεχνικές σχολές της Ιταλίας. Οι συλλογές της Πινακοθήκης εμπλουτίστηκαν σημαντικά και σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα, κυρίως με αναγεννησιακά έργα θρησκευτικού περιεχομένου που προέρχονταν α...