Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Το 1988 ο λόγιος Νάσος Δετζώρτζης (1911-2003), περιπαθής αναγνώστης και μεταφραστής του Μαρσέλ Προυστ από το 1933, καταπιάνεται να μεταφράσει τρεις ολιγοσέλιδες επιστολές που αντάλλαξαν -εν είδει θερμής χειραψίας- ο Αντρέ Ζιντ και ο Μαρσέλ Προυστ τον Ιανουάριο του 1914. Τι καθιστά αυτή την πρώτη ανταλλαγή επιστολών μεταξύ Ζιντ και Προυστ τόσο σημαντική ως προς το έργο του Μαρσέλ Προυστ, έλκοντας συγχρόνως το ενδιαφέρον του Νάσου Δετζώρτζη, σε βαθμό να μεταφράσει την εν λόγω βραχύλογη επιστολογραφία; Στην επίμονη και επίπονη προσπάθεια εύρεσης εκδότη για τον πρώτο τόμο του μ...

"Το μαύρο χιούμορ είναι οριοθετημένο από πολλά πράγματα, όπως απ' την ηλιθιότητα, τη σκεπτικιστική ειρωνεία, την αστειότητα χωρίς οξύτητα· είναι ο κατ' εξοχήν θανάσιμος εχθρός της αισθηματικότητας, που αιώνια έχει το ύφος ότι πνέει τα λοίσθια, που βρίσκεται πάντα στο γαλάζιο φόντο", γράφει ο Μπρετόν. Ένας γαλαξίας συγγραφέων, βιογραφίες εκτυφλωτικές, παρουσιάζεται και ανθολογείται. Ο Μποντλέρ, ο Ρεμπό, ο Ντε Λ' Ιλ Αντάμ, ο Ζαρί, ο Απολινέρ, ο Λωτρεαμόν, ο Πόε, ο Κάφκα, ο Νίτσε, ο Σαντ, ο Νταλί, ο Πικάσο, ο Ζιντ, ο Κρο, ο Σουίφτ και άλλοι, εξυψώνουν ό,τι αποκαλείται χιούμ...

Η μετάφραση των ποιημάτων είναι το είδος της γραφής που δίνει τη μικρότερη ικανοποίηση. Όσο καλά και να δουλέψει κανείς, όσο επιτυχής και αν είναι, θα υπάρχει πάντα ένα αντικείμενο - το πρωτότυπο - που μένει εκεί για να μας δείχνει πως βρισκόμαστε πάντα χαμηλότερα από το σωστό, πως ακόμη κι αν πάμε ψηλότερα, πάλι χαμηλότερα θα είμαστε· αλίμονο αν προσπαθήσουμε να καλυτερέψουμε το ποίημα που μεταφράζουμε. Και τούτο ακόμη: όταν μεταφράζουμε από μια ξένη γλώσσα που ξέρουμε λίγο ή πολύ, σε μια γλώσσα - τη δική μας - που μας είναι έμφυτη και την αγαπούμε περισσότερο, κάνουμε κά...

Επιστροφή στον Αντρέ Ζιντ; Εκπλήξεις του είδους είναι συνηθισμένο φαινόμενο στην ευρωπαϊκή λογοτεχνία, αλλά στην περίπτωση, συμβαίνει ουσιαστικά κάτι άλλο. [...] Ο Αντρέ Ζιντ δεν υπήρξε ποτέ πεζογράφος με την έννοια που έχει η λέξη, όταν αναφερόμαστε στον Ντοστογιέβσκι ή στον Μπαλζάκ. Η πεζογραφία του είναι ιδιόμορφη τόσο στη δομή της όσο και στο περιεχόμενο. Δε θα' ταν μάλιστα υπερβολή αν λέγαμε ότι το πεζογραφικό του έργο που κινείται στα αποδεκτά πλαίσια της κλασικής πεζογραφίας είναι και το ασθενέστερο. Γιατί ο Ζιντ δε ήταν τόσο ο νηφάλιος αφηγητής, όσο ο όλο πάθος σ...

"...Α! ας ήταν να είχα έρθει ως απλός τουρίστας! Ή ως φυσιοδίφης που θα ανακάλυπτε εδώ γεμάτος ενθουσιασμό πλήθος καινούργια φυτά, που θα αναγνώριζε στα υψίπεδα το "ψωροβότανο του Καυκάσου" του κήπου μου... Δεν ήρθα όμως καθόλου στη Σοβιετική Ένωση για να αναζητήσω αυτά. Εκείνο που με ενδιαφέρει είναι οι άνθρωποι, και τι μπορούμε να κάνουμε γι' αυτούς, τι κάναμε ήδη. Το δάσος που με ελκύει εδώ, φοβερά πυκνό, που μέσα του χάνομαι, είναι το δάσος των κοινωνικών ζητημάτων. Στη Σοβιετική Ένωση αυτά τα ζητήματα σε προκαλούν, σε πιέζουν και σε καταπιέζουν από όλες τις μεριές..."...

Το βιβλίο αυτό είναι το αποκορύφωμα της αδελφικής αγάπης. Ο συγγραφέας με μια απαράμιλλη δεξιοτεχνία μας περιγράφει τη θυσία στο βωμό του έρωτα και του καθήκοντος. Τα συναισθήματα που κυριαρχούν στο μυθιστόρημα αυτό αποτελούν την πεμπτουσία του ανθρώπινου πόνου, που οδηγεί μέχρι το θάνατο. Μέσα από μια συναρπαστική διαδοχή ψυχικών καταστάσεων η ηρωίδα φτάνει στην υπέρτατη βαθμίδα της τελειότητας, όπου κυρίαρχο ρόλο παίζει η πίστη και η εγκαρτέρηση και γίνεται σύμβολο μιας ολοκληρωμένης προσωπικότητας με φιλοσοφικό και μεταφυσικό υπόβαθρο.

"Η πόρτα ήταν κλειστή. Η εσωτερική κλειδαριά δεν πρόβαλε όμως σχεδόν καμία αντίσταση και με ένα χτύπημα του ώμου θα μπορούσα να τη σπάσω... Εκείνη τη στιγμή άκουσα θόρυβο από βήματα. Κρύφτηκα στην εσοχή του τοίχου. Δεν μπορούσα να δω ποιος έβγαινε από τον κήπο. Ωστόσο άκουσα, ένιωσα ότι ήταν η Αλίσα. Έκανε τρία βήματα μπρος και φώναξε αδύναμα: "Εσύ είσαι Ζερόμ;". Η καρδιά μου, που χτυπούσε σαν τρελή, σταμάτησε και, καθώς ο λαιμός μου είχε γίνει κόμπος και δεν μπορούσα να βγάλω λέξη, εκείνη επανέλαβε πιο δυνατά: "Ζερόμ, εσύ είσαι;" Ακούγοντάς τη να με φωνάζει, με κατέ...

"Η πόρτα ήταν κλειστή. Η εσωτερική κλειδαριά δεν πρόβαλε όμως σχεδόν καμία αντίσταση και με ένα χτύπημα του ώμου θα μπορούσα να τη σπάσω... Εκείνη τη στιγμή άκουσα θόρυβο από βήματα. Κρύφτηκα στην εσοχή του τοίχου. Δεν μπορούσα να δω ποιος έβγαινε από τον κήπο. Ωστόσο άκουσα, ένιωσα ότι ήταν η Αλίσα. Έκανε τρία βήματα μπρος και φώναξε αδύναμα: "Εσύ είσαι Ζερόμ;". Η καρδιά μου, που χτυπούσε σαν τρελή, σταμάτησε και, καθώς ο λαιμός μου είχε γίνει κόμπος και δεν μπορούσα να βγάλω λέξη, εκείνη επανέλαβε πιο δυνατά: "Ζερόμ, εσύ είσαι;" Ακούγοντάς τη να με φωνάζει, με κατέλαβε...

Ο Ζερόμ, ένα ασθενικό αγόρι που μεγαλώνει στο Παρίσι, περνά τα καλοκαίρια του στο σπίτι του θείου του στη Χάβρη. Εκεί θα γεννηθεί ο βαθύς έρωτάς του για την ξαδέρφη του την Αλίσα. Η σχέση τους όμως δεν θα εξελιχθεί όπως θα αναμενόταν, αφού η Αλίσα θα πειστεί πως η αγάπη του Ζερόμ για κείνην θέτει σε κίνδυνο την ψυχή του και θα αποφασίσει να τον σώσει θυσιάζοντας την ομορφιά της. Μια καθηλωτική ιστορία που εξερευνά τα όρια του έρωτα και της αυταπάρνησης, το μυθιστόρημα το οποίο καθιέρωσε τον Αντρέ Ζιντ ως έναν από τους κορυφαίους γάλλους συγγραφείς. Η πόρτα ήταν κλειστή....

Οι τέσσερις διάλογοι του "Κορυντόν" δεν αποτελούν ούτε εξομολόγηση, ούτε λίβελο, ούτε επιθεώρηση των σεξουαλικών παρεκκλίσεων, αλλά μια προσπάθεια διύλισης του ευαίσθητου ζητήματος του ουρανισμού - δηλαδή της παιδεραστίας. Στηριζόμενος στον Μονταίν, τον Πασκάλ, τον Σπινόζα και άλλους πολλούς, ο Ζιντ υπογραμμίζει τον παιδευτικό χαρακτήρα της παιδεραστίας, χωρίς όμως ποτέ να αρθρώνει την απολογία της.

Ούτε εξομολόγηση, ούτε λιβελογράφημα, ούτε απολογισμός σεξουαλικών παρεκκλίσεων, αυτοί οι τέσσερις διάλογοι με τον Κορυντόν, τον ιατρό των ψυχών, παρουσιάζονται ως ένα δοκίμιο διαλεύκανσης του ευαίσθητου θέματος του Ουρανισμού - δοκίμιο που διατείνεται ότι "είναι ειλικρινές, χωρίς να είναι κυνικό και φυσικά χωρίς να είναι απλοϊκό". Στηριζόμενος στον Μονταίν, στον Πασκάλ, στον Σπινόζα και σε άλλους, ο Ζιντ, υπογραμμίζει τον εκπολιτιστικό ρόλο της "επιθυμίας". Ποτέ όμως δεν αποτυπώνει την απολογία του. Έτσι, μ' αυτό το έργο, απλώς, μάχεται για να μην καταστήσει η "διαφορετικό...

Ένα πρωί, έκανα μια περίεργη ανακάλυψη που αφορούσε τον εαυτό μου: ο Μοχτίρ, ο μόνος που δε με νευρίαζε ανάμεσα στους προστατευόμενους της γυναίκας μου, ήταν μόνος μέσα στο δωμάτιό μου μαζί μου. Στεκόμουν όρθιος δίπλα στη φωτιά, με τους δύο αγκώνες μου ακουμπισμένους πάνω στο τζάκι, μπροστά σ' ένα βιβλίο, και μολονότι έδειχνα απορροφημένος, μπορούσα κι έβλεπα μέσα στον καθρέφτη την αντανάκλαση των κινήσεων του παιδιού, στο οποίο είχα στραμμένη την πλάτη. Μια ανεξήγητη περιέργεια μ' έκανε να παρακολουθώ τις χειρονομίες του. Ο Μοχτίρ δεν ήξερε ότι τον παρακολουθούσα και με νό...

Περιέχονται τα κείμενα του Αντρέ Ζιντ "In memoriam" και "Το De Profundis του Όσκαρ Ουάιλντ", μαζί με προοίμιο του μεταφραστή, εισαγωγή και επίμετρο του συγγραφέα.

Τα "Τέλματα" και "Ο Προμηθέας ελεύθερος δεσμώτης" είναι δύο από τις τρεις αλληγορικές φάρσες που έγραψε ο Ζιντ. Το 1893, θέλοντας να ξεφύγει από την πνιγηρή ατμόσφαιρα των λογοτεχνικών σαλονιών και να απελευθερωθεί από την πουριτανική διαπαιδαγώγησή του, ο νεαρός Αντρέ Ζιντ φεύγει για ένα ταξίδι στη Βόρεια Αφρική, όπου ανακαλύπτει την απόλαυση και την ηδονή. Επιστρέφοντας μεταμορφωμένος και αναζητώντας μια διέξοδο στην αποξένωση που ένιωθε, αποφασίζει να γράψει τα "Τέλματα", όπου η γραφή του, απελευθερωμένη πια όπως κι εκείνος, τον οδηγεί στη σύλληψη της ιδέας της ελεύθερης...