Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

"Ο 20ός αιώνας φτάνει στο τέλος του, και μπαίνουμε όλοι στον πειρασμό να αναρωτηθούμε: ποιά θέση θα καταλάβει στην ιστορία; Πώς θα τον θυμόμαστε αύριο; Όπως όλοι, δεν γνωρίζω τις απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα· αλλά είμαι βέβαιος ότι μία επινόηση του 20ού αιώνα θα μείνει χαραγμένη στη μνήμη μας: τα στρατόπεδα του ολοκληρωτισμού. Έχουμε ανακαλύψει το ακραίο πολιτικό καθεστώς, τον ολοκληρωτισμό, και το ακραίο του ολοκληρωτισμού, τα στρατόπεδα συγκεντρώσεως. Ο μακάβριος αυτός θεσμός προσφέρεται σε όλων των ειδών τα ιστορικά, πολιτικά και ψυχολογικά σχόλια. Τα όσα γράφ...

Brave New World είναι έκφραση του Σαίξπηρ (από την Τρικυμία), οπότε αποδίδεται "Θαυμαστός καινούργιος κόσμος"· αλλά, όπως, επισημαίνει ο Τέοντορ Αντόρνο, αναφέρεται και στον Νέο Κόσμο, την Αμερική, το εργαστήρι για την κοινωνία τού μέλλοντος. Το περίφημο προφητικό μυθιστόρημα του Χάξλεϋ, η περιγραφή τού εφιαλτικού Καινούργιου κόσμου, με το απολύτως ιεραρχικό και πανίσχυρο κράτος, με τα επιτεύγματα της τεχνολογίας, της γενετικής μηχανικής, της φαρμακοβιομηχανίας, της εφαρμοσμένης ψυχολογίας. Οι άνθρωποι ζουν σε μία αρνητική Ουτοπία, σε ευημερία, ασφάλεια, μα και σε ανελευθε...

Η κοινωνία μας στηρίζεται στην ελεεινή πίστη στο ιδιωτικό άτομο -δηλαδή πιστεύει ότι ο καθένας ξέρει πού πηγαίνει, τι θέλει, τι κάνει, τι αγοράζει. Στηρίζεται στο ότι οι περισσότεροι άνθρωποι αγοράζουν και θέλουν αυτό που τους προστάζουν να αγοράσουν. Το αυτοκίνητο είναι το σύμβολο αυτής της κοινωνίας.

O αμερικανός ιστορικός και κοινωνιολόγος Kρίστοφερ Λας (1932-1994) έγραψε το βιβλίο αυτό, που διαβάστηκε πολύ στη χώρα του και στο εξωτερικό, το 1979. Θεωρεί χαρακτηριστικό της ζωής στην Aμερική της δεκαετίας του 1970 τον "ναρκισσισμό". O συγγραφέας αναφέρεται στην υποδοχή και την επίδραση του βιβλίου του σε ένα Eπίμετρο που έγραψε το 1990 και περιλαμβάνεται στην παρούσα έκδοση. "Eκπληκτική κατανόηση της σύγχρονης ζωής, με μία ηθική πεποίθηση που σπάνια συναντάται στη σημερινή ιστορία και κοινωνιολογία οι οποίες έχουν ξεκοπεί από τις ηθικές αξίες. O Λας συνέλαβε πράγματι...

Στον "Σωσία", ο συγγραφέας καταδύεται στον ψυχικό κόσμο του δημόσιου υπαλλήλου Γκολιάτκιν (που μας φέρνει στο μυαλό τον βιβλικό Γολιάθ). Ο ήρωάς μας θέλει να "τραβάει τον δρόμο του", αλλά και θέλει να "μη διαφέρει καθόλου απ' τους άλλους ανθρώπους". Διχάζεται: ο πραγματικός Γκολιάτκιν εμμένει στην ιδιαιτερότητά του, ο σωσίας του υποτάσσεται στον γενικό κομφορμισμό, γίνεται ίδιος με τους άλλους ανθρώπους. Ο Ντοστογιέφσκι περιγράφει αριστοτεχνικά τη σύγκρουση των δύο στάσεων, την έκφρασή τους στη ζωή του ήρωα, την τραγική κατάληξη...

Παρά τον υπότιτλο, που περιορίζει την αλλαγή του χαρακτήρα στον Αμερικανό, το κλασικό βιβλίο του Ρήσμαν αναλύει ουσιαστικά τον σύγχρονο άνθρωπο, όπου κι αν ζει. Έχει επηρεάσει πολλούς μεγάλους στοχαστές της Ευρώπης και έχει σφραγίσει την κοινωνιολογική σκέψη από τη δεκαετία του 1950 και μετά. Μελετά τους ανθρώπους που ήταν στραμμένοι στην παράδοση, τους ανθρώπους που ήταν εστιασμένοι στον εαυτό τους και στις επιδόσεις τους, τους σύγχρονους ανθρώπους που είναι στραμμένοι στους άλλους.

"Έζησα ανάμεσα σε ζωγράφους", έγραψε ο Γκαίτε, "και έμαθα, όπως αυτοί, να βλέπω τα αντικείμενα με μάτι καλλιτέχνη... Το μάτι ήταν το κατ' εξοχήν όργανο με το οποίο αντιλαμβανόμουν τον κόσμο". Ο Γκαίτε ίδρυσε δύο βραχύβια περιοδικά τέχνης και επί έξι χρόνια διοργάνωνε ετήσιους ζωγραφικούς διαγωνισμούς στην Βαϊμάρη. Ζωγράφιζε και ο ίδιος και τα γραπτά του δείχνουν πως ήταν μεγάλος τεχνοκρίτης. Τα κείμενα του παρόντος τόμου χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες: Δοκίμια γενικής αισθητικής, μελέτες για την τέχνη της κλασικής αρχαιότητας και παρατηρήσεις για τη Μεσαιωνική και Αναγεννη...

"Μια αλλόκοτη τρέλα διακατέχει τις εργατικές τάξεις των εθνών στα οποία βασιλεύει ο καπιταλιστικός πολιτισμός. Η τρέλα αυτή είναι ο έρωτας για τη δουλειά, το θανατηφόρο πάθος για τη δουλειά, που φτάνει μέχρι την εξάντληση των ζωτικών δυνάμεων του ατόμου και των απογόνων του. Για να δοθεί δουλειά σε όλους τους ακαμάτηδες της τωρινής κοινωνίας, για να μπορέσει να αναπτυχθεί απεριόριστα ο βιομηχανικός εξοπλισμός, θα πρέπει η εργατική τάξη να αναπτύξει απεριόριστα τις καταναλωτικές της ικανότητες. Αν η εργατική τάξη, ξεριζώνοντας από την καρδιά της το διεστραμμένο πάθος π...

Ο Τζέρυ Μπράουν συζητάει με την Βαντάνα Σίβα για τη λεηλασία της φύσης και της γνώσης με τον Ιβάν Ίλλιτς και τον Καρλ Μίτσαμ για την πολιτική της φιλίας με τον αντισυνταγματάρχη Νταίηβ Γκρόσμαν για τον μύθο του φονικού ενστίκτου με τον Ντόνοβαν Γουέμπστερ για τα απομεινάρια του πολέμου με την Έλενα Νόρμπεργκ-Χοτζ για την παγκοσμιοποίηση και την καταστροφή της κουλτούρας με την Σουζάνα Σέφερ για τη μάθηση μέσα στη ζωή με τον Νόαμ Τσόμσκυ για την εναντίωση στο προνόμιο και την εξουσία με τον Νταίηβιντ Κόρτεν για τις μυθολογίες της παγκόσμιας ανάπτυξης με την Σούζαν Αρ...

Ατομική βόμβα χθές, γενετική βόμβα αύριο· καμία από τις δυο τους δεν θα ήταν νοητή χωρίς την πληροφορική βόμβα. Πράγματι, η συστηματική απορρύθμιση της παγκόσμιας οικονομίας θα ήταν ακατονόητη, αν δεν την προσεγγίζαμε με βάση την διατάραξη του συστήματος της πληροφορίας. Διαδοχικά οικονομικά κράχ, επανειλημμένες πυρηνικές δοκιμές, πολιτική και κοινωνική αποσύνθεση: σημάδια που αναγγέλουν ότι ο κόσμος μας ετοιμάζεται να ξαναζήσει το δράμα της Βαβέλ. O Πωλ Βιριλιό, που πρώτος ασκεί κριτική στον Κυβερνοκόσμο, καταγγέλει σήμερα όχι τόσο μια τεχνική, όσο ένα αλληλεπιδρασιακό...

Όπως όλοι οι μεγάλοι μύθοι που σέβονται τον εαυτό τους, ο μύθος της "κατανάλωσης" έχει τον λόγο του και τον αντίλογό του: ο εξυμνητικός λόγος για την αφθονία συνοδεύεται από έναν "κριτικό" αντίλογο, σκυθρωπό και ηθικολογικό, για τα κακά της καταναλωτική κοινωνίας και την τραγική κατάληξη στην οποία θα οδηγήσει οπωσδήποτε τον πολιτισμό μας. Η μαγεία της κοινωνίας μας είναι λευκή, δεν είναι πια εφικτή η αίρεση μέσα στην αφθονία. Πρόκειται για την προφυλακτική λευκότητα μιας χορτασμένης κοινωνίας, μιας κοινωνίας χωρίς ίλιγγο και χωρίς ιστορία, χωρίς μύθο άλλον από τον εαυτό...

Λένε πολλοί ότι «η σύγχρονη τέχνη βρίσκεται σε κρίση», χωρίς να καταλαβαίνουν ότι η κρίση αυτή συμβαδίζει με έναν τρόμο που απειλεί πράγματι κάθε παράσταση. Χωρίς την τρομοκρατία, τα έργα του 20ού αιώνα είναι αδιανόητα, αόρατα. Χωρίς τον πολλαπλασιασμό των κινδύνων, το δράμα των σημερινών επιφάσεων είναι ακατανόητο, κατά ορισμένους επιλήψιμο... Πράγματι, ενώ στις αρχές του 20ού αιώνα η Τέχνη ήταν ακόμα μόνον ο πρόδρομος των τραγωδιών που έμελλε σύντομα να μας πλήξουν, στις αρχές του 21ου αιώνα ίσα ίσα η επιστήμη οφείλει να προεικονίσει το άγχος του μέλλοντος. Απαιτώντας με...

Μέσα στην τερατώδη σύγχυση της σύγχρονης ζωής, που ελάχιστα την συγκαλύπτει η εύρυθμη λειτουργία του οικονομικού και κρατικού μηχανισμού, το άτομο προσκολλάται απελπισμένο στην συλλογικότητα. Νομίζει ότι μόνον οι μεγάλες συλλογικότητες μπορούν να το βοηθήσουν, και είναι υπερπρόθυμο να αποποιηθεί την προσωπική του ευθύνη: θέλει μόνο να υπακούει. Έτσι, χάνεται το πολυτιμότερο αγαθό από όλα: η συμβίωση των ανθρώπων· ο άνθρωπος ως πρόσωπο παύει να είναι το ζωντανό μέλος της κοινωνίας και γίνεται μια βίδα στην "συλλογική" μηχανή.

"Συνάμα αλληλογραφία και δοκίμιο, το βιβλίο αυτό της Ετέλ Αντνάν συνοψίζει την ευαισθησία και τη διεισδυτικότητά της, που την έχουν κάνει διάσημη σε ολόκληρο τον κόσμο. Παγκόσμια έκθεση γυναικείου βιβλίου στη Βαρκελώνη, ημερίδα για τον Ιμπν Αραμπί στην Μούρθια, συζητήσεις για τον πόλεμο του Κόλπου στη Γερμανία, επιστροφή στη λαβωμένη Βηρυττό, με ενδιάμεσους σταθμούς την Αιξ-αν-Προβάνς, τη Σκόπελο, το Άμστερνταμ, τη Ρώμη. Στο τέλος του αιώνα και της χιλιετίας μας, με υπόβαθρο τον πόλεμο στον Κόλπο και τον εμφύλιο στην πατρίδα της, τον Λίβανο, τα γράμματα αυτά μετατρέπονται...

Η Σχολή Μπάουχαους ιδρύθηκε αμέσως μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο στην Βαϊμάρη της αναστατωμένης Γερμανίας. Με διευθυντές, διαδοχικά, τον Βάλτερ Γκρόπιους, τον Γιοχάνες Μάγυερ και τον Μης βαν ντερ Ρόε, έζησε, μετακομίζοντας στο Ντεσάου και στο Βερολίνο, μέχρι την ανάρρηση του Χίτλερ στην εξουσία το 1933. Φιλοδόξησε να προχωρήσει την τέχνη και να την φέρει πιο κοντά στον απλό άνθρωπο (δίνοντας το βάρος στον σχεδιασμό αντικειμένων καθημερινής χρήσης), αλλά συντρίφτηκε από τις πολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες της εποχής. Η τεχνοκρίτης και ιστορικός τέχνης Εύα...

Είναι έργο του κάθε έθνους να γράφει τη "δική του" ιστορία. Από την Ρωσική Επανάσταση του 1905 μέχρι μιαν ασήμαντη κλοπή αγγινάρων στην Γενεύη το 1743, το εξαιρετικό και το κοινότοπο επανεξετάζονται και περνούν από το κόσκινο μιας επιλεκτικής μνήμης. Με το βιβλίο, τον κινηματογράφο και την τηλεόραση, η ιστορία επηρεάζει τον τρόπο μας να βλέπουμε τον κόσμο. Αλλά ποια ιστορία; Μήπως η κινηματογραφική ταινία γουέστερν δεν αποσιωπά την τύχη των Ινδιάνων και δεν προτείνει μια στερεότυπη αμερικανοποίηση; Ο Μαρκ Φερρό ξεσκεπάζει τους μηχανισμούς της κατασκευής των ιστορικών σ...

Δεν θεωρώ ατιμωτική την ηλιθιότητα. Πιστεύω πως αν δεν ήσουν έστω μια φορά στη ζωή σου ηλίθιος, και μάλιστα βαθιά ηλίθιος, δεν έχεις καμία πιθανότητα να υποψιαστείς τι είναι η ζωή. Νομίζω πως χρωστούμε στους ηλίθιους περισσότερα απ' όσα πιστεύουμε. Αυτοί τραβούν και πάντα τραβούσαν κουπί, με την ενεργητικότητα, την αξεπέραστη ζωτικότητά τους. Δίχως τους ηλίθιους, όλα θα είχαν βουλιάξει στον μηδενισμό! Ο κόσμος θα είχε εξαφανιστεί, από φόβο μη γελοιοποιηθεί!