Λαπαρίδης Νίκος
Laparídis Níkos
Ο Νίκος Λαπαρίδης, επίτ, Λυκειάρχης, γεννήθηκε το 1920 στο Νοβοροσίσκι της Ρωσίας. Έλκει την καταγωγή από τη Ζάβερα της Ματσούκας. Η οικογένειά του ήρθε στην Ελλάδα το 1925 και εγκαταστάθηκε στην Κοιλάδα Κοζάνης. Έζησε και μεγάλωσε σε ποντιακό χωριό αμιγές από Ματσουκάτες. Κατέχει το γλωσσικό ιδίωμα της Ματσούκας πηγαίο και ανόθευτο από κάθε επίδραση νεοποντιακών και νεοελληνικών στοιχείων. Σπούδασε αρχικά στην Παιδαγωγική Ακαδημία και αργότερα Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Υπηρέτησε σε Γυμνάσια - Λύκεια Κοζάνης και Θεσσαλονίκης και συνταξιοδοτήθηκε με το βαθμό του Λυκειάρχη. Από νωρίς ασχολήθηκε με την Ποντιακή Λαογραφία, γλωσσολογία και λογοτεχνία. Είναι συνεργάτης του "Αρχείου του Πόντου", της "Ποντιακής Εστίας", του "Ποντιακού Βήματος" της "Εγκυκλοπαίδειας του Ποντιακού Ελληνισμού" και πολλών περιοδικών. Έγραψε πολλά άρθρα και μελέτες στην ποντιακή διάλεκτο και ιδιαίτερα στο τοπικό ιδίωμα της Ματσούκας. Έλαβε μέρος σε πολλά συνέδρια, σε λογοτεχνικά και λαογραφικά συμπόσια, καθώς και σε τηλεοπτικές - ραδιοφωνικές εκπομπές. Εξέδωσε το "Ετυμολογικό Λεξιλόγιο αρχαίων ελληνικών λέξεων διατηρουμένων εις την ποντιακήν διάλεκτον" σε β΄ έκδοση με το οποίο παρουσιάζει την προέλευση και την καταγωγή της ποντιακής διαλέκτου καθώς και το αδιάσπαστο της ελληνικής γλώσσας. Τελευταία έγραψε τη "Ματσούκα του Πόντου, Ιστορική διαδρομή", τα "Παρχάρια της Ματσούκας", ένα νοσταλγικό ταξίδι στη χιλιοτραγουδισμένη Ματσούκα και το σύντομο ιστορικό βιβλίο "Ο Δήμος Ελλησπόντου", (τα Μπουτσάκια Νομού Κοζάνης).
Η Ζάβερα της Ματσούκας του Πόντου
Λαπαρίδης Νίκος
Κυριακίδη Αφοί (2003)
Ένα έργο που έλειπε από τις ποντιακές βιβλιοθήκες και που έρχεται να πληρώσει ένα κενό. Ένα βιβλίο που έλειπε μάλιστα από δύο κόσμους. Πρώτα πρώτα από τον παλιό, τους ξεριζωμένους ανθρώπους που έζησαν τα μεγάλα γεγονότα της νεότερης ιστορίας, που βρέθηκαν μέσα στις φλόγες του πολέμου στον Πόντο, τους γονείς και τους παππούδες μας και δεύτερον τους νεότερους, της δεύτερης και τρίτης γενιάς των προσφύγων, που δεν θυμούνται, αλλά έχουν μια αόριστη αίσθηση της εποχής του χαλασμού. [...]
Ο δήμος Ελλησπόντου
Λαπαρίδης Νίκος
Κυριακίδη Αφοί (2003)
[...] Το νέο βιβλίο του επίτιμου Λυκειάρχη Νίκου Λαπαρίδη "Ο δήμος Ελλησπόντου, μια ιστορική αναδρομή" είναι διαχρονική καταγραφή ιστορικών γεγονότων της μαρτυρικής γης των Μπουτσακίων των μετανομασθέντων σήμερα Δήμου Ελλησπόντου. Όμως πέρα από την παρουσίαση ιστορικών γεγονότων της αρχαίας Μακεδονίας, των Βυζαντινών χρόνων, της τουρκοκρατίας, είναι συγχρόνως και ένα ντοκουμέντο για την απεικόνιση της γενοκτονίας του Ποντιακού λαού, για τον ξεριζωμό και την εγκατάστασή τους στη μητέρα Ελλάδα, στη μαρτυρική Μακεδονία, και για τα απερίγραπτα προβλήματα εγκατάστασης, για τις...
