Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Τα αρχιτεκτονικά αντικείμενα, όλο και πιο επιτηδευμένα και συγχρόνως αυτιστικά, δεν συγκροτούν πλέον το μέλλον της αρχιτεκτονικής, η οποία εξαρτάται κατ ουσίαν από την πόλη και την ικανότητά της να ανανεώνεται, να εξαπλώνεται, να δημιουργεί συσχετισμούς. Αντί να παρουσιάσουμε μεμονωμένα έργα, δείχνουμε μια πόλη: την Αθήνα. Όχι την αρχαία Αθήνα, την οποία φωτογραφίζουν εκατομμύρια τουρίστες απ' όλο τον κόσμο, αλλά τη σύγχρονη Αθήνα, που εξαπλώνεται από το Φάληρο έως την Κηφισιά, από το Κερατσίνι έως τη Βουλιαγμένη· αυτή την αστικοποίηση που κανείς δεν θέλει να βλέπει, ούτε...

Η πόλη θεωρείται σήμερα ο κατεξοχήν χώρος ανάδυσης και υλοποίησης νέων ταυτοτήτων και κοινωνικοτήτων. Εκεί εκδηλώνονται οι διαδικασίες απεδαφικοποίησης και επανεδαφικοποίησης στα συμφραζόμενα της σύγχρονης παγκοσμιοποίησης. Οι περιοχές στο εσωτερικό μιας πόλης (κτίρια, δρόμοι, πλατείες, μνημεία, γειτονιές), ή ακόμα και η ίδια η πόλη ως ολότητα, αποτελούν "αμφισβητούμενους χώρους", πεδία κοινωνικών και πολιτισμικών συγκρούσεων με στόχο τον έλεγχο, τη χρήση, τη διαχείριση και την οικειοποίησή τους. Συνιστούν έτσι προνομιακούς τόπους μελέτης των σχέσεων εξουσίας και αντίστασης...

Στη σύγχρονη πόλη οθόνη η εμπειρία του χώρου εγκλωβίζεται στην πρόσληψη της εικόνας του. Η κοινωνική ζωή προβάλλεται σαν μια σειρά στιγμιότυπα χωρίς ειρμό και συνοχή, σαν μια σειρά πλάνα εκτός τόπου και χρόνου. Έτσι οι σύγχρονες εικόνες χωροποιούν την ανθρώπινη δράση, ανάγοντας τη ζωή στο σκηνικό της. Ακινητοποιούν το χρόνο, κάνοντας το παρόν να επικρατήσει πάνω στο παρελθόν, προεξοφλώντας ουσιαστικά το μέλλον με την τυποποιητική τους επίδραση. [...]

Στη σύγχρονη πόλη οθόνη η εμπειρία του χώρου εγκλωβίζεται στην πρόσληψη της εικόνας του. Οι εικόνες που κατεργάζεται η διαφήμιση αλλά και εκείνες που παράγονται σε τεράστιες ποσότητες από τους σύγχρονους καταναλωτές εθίζουν σε μια πρόσληψη της κοινωνικής ζωής που την ταυτίζει με το σκηνικό της. Ακινητοποιούν το χρόνο, κάνοντας το παρόν να επικρατεί πάνω στο παρελθόν, προεξοφλώντας ουσιαστικά το μέλλον με την τυποποιητική τους δύναμη. Αναζητώντας την προοπτική της απελευθέρωσης από τη μαγική επιρροή των σύγχρονων εικόνων και την εμπειρία του χώρου που επεξεργάζονται, αυτό...

Ο Βάλτερ Μπένγιαμιν (1892-1940) έχει αναγνωριστεί ως ένας από τους σημαντικότερους και πολυσχιδέστερους στοχαστές του εικοστού αιώνα. Το έργο του αποδείχθηκε πρωτοπόρο ως προς κομβικά πεδία της σύγχρονης φιλοσοφικής, επιστημονικής και κοινωνικής σκέψης, όπως η ιστοριογραφία, η φιλοσοφία της γλώσσας, η λογοτεχνική θεωρία, η μεταφρασεολογία, οι πολιτισμικές σπουδές, η αστική γεωγραφία, η μαζική κουλτούρα και επικοινωνία, οι τεχνολογίες του οπτικού πολιτισμού. Συνδεδεμένος με τη Σχολή της Φρανκφούρτης, ο Μπένγιαμιν διαμόρφωσε εντούτοις μια ιδιότυπη εννοιολογική εξάρτυση και με...

Πώς "ξαφνικά" καταλήφθηκαν οι πλατείες; Τι ήταν το φαινόμενο των "αγανακτισμένων"; Τι σήμαινε και ποια ζητήματα έθετε η "πραγματική" ή "άμεση δημοκρατία"; Ποιες δυναμικές απελευθέρωσε και ποιά τα όρια του; Τι είδους νέο δημόσιο χώρο όρισε; Τι νέο έφερε σε επίπεδο πολιτικής κουλτούρας και κινηματικής οργάνωσης; Ποιά ήταν η σχέση του με προηγούμενα υποκείμενα; Τι προκλήσεις έθεσε για το ισχύον πολιτικό εποικοδόμημα αλλά και για τις δυνάμεις του ανταγωνιστικού κινήματος; Ποιά η σχέση του με προηγούμενες κοινωνικές εκρήξεις (Δεκέμβρης του 2008) και κινήματα ενάντια στην κρίση;...

Η "Εταιρεία Μελέτης Νέου Ελληνισμού" προσπάθησε, με το διεθνές συνέδριο "Νεοελληνική πόλη: Οθωμανικές κληρονομιές και ελληνικό κράτος" που διοργάνωσε το 1984, να απογράψει, συγκριτικά με άλλες χώρες, το επίπεδο των σχετικών σπουδών στην Ελλάδα. Όπως φαίνεται από τα Πρακτικά του συνεδρίου, που εξέδωσε το 1985 η Εταιρεία, η προσπάθεια αυτή απέβη χρήσιμη και καρποφόρα: δεκάδες σύνεδροι, ιστορικοί και αρχιτέκτονες Έλληνες και ξένοι, πολλές πρωτότυπες ανακοινώσεις, διάθεση για επιστημονικό διάλογο. Δεκατρία χρόνια αργότερα, η ίδια Εταιρεία (με συνδιοργανωτή το Ινστιτούτο Μεσογε...

"Η κριτική της σημερινής κοινωνίας δεν αρκεί να περιλάβει την κριτική των αξιών που απηχούν κάποια σύμβολα, αλλά είναι απαραίτητο να κατευθυνθεί στην καρδιά του συμβολικού μηχανισμού: στον τρόπο που θεμελιώνονται, λειτουργούν και αλλάζουν οι συμβολικές σχέσεις, στον τρόπο που εξασφαλίζουν τη συμμετοχή των ατόμων στο συμβολικό σύμπαν της κοινωνίας. Είναι αναγκαίο να αναζητηθούν οι αιτίες της συμμόρφωσης προς τους κανόνες των συμβολικών μηχανισμών, αλλά και τα περιθώρια της απείθειας. Πρέπει να ανιχνευτεί ο αντίχτυπος των κοινωνικών αντιθέσεων στις συμβολικές σχέσεις. Και, πά...

Τα τελευταία χρόνια ζούμε μια πρωτόγνωρη κατάσταση αναβρασμού στο χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Κατά κύριο λόγο η κατάσταση αυτή πυροδοτείται από την προώθηση, εκ μέρους του υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, μιας σειράς αμφιλεγόμενων νομοθετικών ρυθμίσεων, πολλές εκ των οποίων έχουν ήδη αποσυρθεί εξαιτίας των μαζικών κινητοποιήσεων της ακαδημαϊκής κοινότητας. Σχεδόν όλες αυτές οι ρυθμίσεις, με επιστέγασμα, βέβαια, την από πολλές πλευρές προωθούμενη συνταγματική αναθεώρηση, εντάσσονται στην προσπάθεια μιας συνολικής και ριζικής αναμόρφωσης που γίνεται στη βάση συγκε...

Αντικείμενο του τόμου αποτελούν το θέατρο και οι αντιλήψεις περί θεατρικότητας, ως αφετηρία για την εξέταση της έντασης μεταξύ της πραγματικότητας και των αναπαραστάσεών της. Τα κείμενα φιλοδοξούν να ιχνηλατήσουν την περιοχή που καλύπτει το θέατρο ως μοντέλο για την κατανόηση του προβλήματος της αναπαράστασης. Με πρώτο ζητούμενο την οριοθέτηση αυτής της περιοχής, κεντρικό άξονα της διερεύνησης αποτελεί η κατανόηση της αναπαράστασης ως διαδικασίας και όχι ως δεδομένου, παγιωμένου συσχετισμού. Στον παρόντα τόμο των τοπικών, επιστήμονες διαφορετικών κλάδων αναζητούν τομές στο...

Έχουν γίνει άραγε οι σύγχρονες πόλεις κανάλια και εργαλεία μιας κυριαρχικής διευθέτησης των σχέσεων εξουσίας, εστιασμένης στην απόσπαση κέρδους από κάθε δραστηριότητα που αναπτύσσεται στο πλαίσιο της αστικής ζωής; Μήπως ο εξοντωτικός καπιταλισμός στη σημερινή νεοφιλελεύθερη ή ακόμα και μετά-νεοφιλελεύθερη φάση του εκμεταλλεύεται τις πόλεις και η ζωή στην πόλη απλώς αντανακλά αυτή τη διαδικασία; Υπάρχουν δυνατότητες αντίστασης και δημιουργικές εναλλακτικές που πηγαίνουν πέρα από τις σύγχρονες μορφές κυριαρχίας στις σημερινές πόλεις; Το μοίρασμα (commoning), ένας σχετικά...

Tα άρθρα που περιλαμβάνονται στον τόμο αποτελούν προϊόν μιας ομάδας η οποία λειτουργεί συλλογικά με τη μορφή εργαστηρίου και αποσκοπεί στην ανάπτυξη της "κριτικής διεπιστημονικότητας" με εκδόσεις σε ετήσια βάση. Επιδίωξη της ομάδας είναι να συμβάλει στη διεξαγωγή ενός κριτικού διαλόγου ανάμεσα στους διάφορους κλάδους της γνώσης, που θα έχει ως αποτέλεσμα όχι απλώς την ανταλλαγή ιδεών και μεθόδων αλλά και την αναθεώρηση των επιστημών και των μεταξύ τους σχέσεων σε ένα νέο πλαίσιο οργάνωσης και εποπτείας όπου κεντρικός άξονας θα είναι ο άνθρωπος. Η παραπάνω προσπάθεια δεν εί...

Τα άρθρα του τόμου αποτελούν προϊόν των εργασιών μιας ομάδας λειτουργεί συλλογικά με τη μορφή εργαστηρίου και αποσκοπεί στην ανάπτυξη της "Κριτικής διεπιστημονικότητας" με εκδόσεις σε ετήσια βάση. Επιδίωξη της ομάδας είναι να συμβάλει στη διεξαγωγή ενός κριτικού διαλόγου ανάμεσα στους διάφορους κλάδους της γνώσης, που θα έχει ως αποτέλεσμα όχι απλώς την ανταλλαγή ιδεών και μεθόδων αλλά την αναθεώρηση των επιστημών και των μεταξύ τους σχέσεων σε ένα νέο πλαίσιο οργάνωσης και εποπτείας όπου κεντρικός άξονας θα είναι ο άνθρωπος. Η παραπάνω προσπάθεια δεν είναι κάτι το ουτοπ...

Τα άρθρα του τόμου αποτελούν προϊόν των εργασιών μιας ομάδας λειτουργεί συλλογικά με τη μορφή εργαστηρίου και αποσκοπεί στην ανάπτυξη της "Κριτικής διεπιστημονικότητας" με εκδόσεις σε ετήσια βάση. Επιδίωξη της ομάδας είναι να συμβάλει στη διεξαγωγή ενός κριτικού διαλόγου ανάμεσα στους διάφορους κλάδους της γνώσης, που θα έχει ως αποτέλεσμα όχι απλώς την ανταλλαγή ιδεών και μεθόδων αλλά την αναθεώρηση των επιστημών και των μεταξύ τους σχέσεων σε ένα νέο πλαίσιο οργάνωσης και εποπτείας όπου κεντρικός άξονας θα είναι ο άνθρωπος. Η παραπάνω προσπάθεια δεν είναι κάτι το ουτοπικ...

Αν οι κοινωνίες προσπαθούν να ελέγξουν την ετερότητα ορθώνοντας τείχη γύρω από εκείνους που ταυτίζονται μαζί της (πόλη των θυλάκων, γκέτο, θρησκευτικό άβατο, χώροι εγκλεισμού), τότε η αναθεώρηση της σχέσης μας με το χώρο, πέρα από τη μοντερνιστική ουτοπία και τον μεταμοντέρνο κυνισμό, μπορεί να επιτρέψει τη διάνοιξη περασμάτων προς την ετερότητα και διαφορετικών προοπτικών για την ανθρώπινη κοινωνία. Εμπνεόμενος από τους παραδειγματικούς μετέωρους χώρους της θεατρικής σκηνής και της συλλογικής μνήμης και διερευνώντας τους τρόπους με τους οποίους οι ανάγκες και τα όνειρα των...

Η μνήμη, κοινή ή ατομική, καθιστά το χώρο επίδικο αντικείμενο, διακύβευμα σε αναμετρήσεις που σημαδεύουν την κοινωνική ζωή. Είναι η μνήμη άραγε εγκλωβισμένη σε τόπους, σκαλωμένη για πάντα σε ίχνη, ή μήπως διαρκώς αναπλάθεται σκηνοθετώντας ξανά και ξανά το περιβάλλον της εμφάνισής της; Βιωμένη ή εξιστορημένη, ενεργοποιούμενη σε κοινές εκδηλώσεις ή εξαιτίας αναπάντεχων συσχετίσεων, η μνήμη γεννά σήμερα και κάθε στιγμή το χώρο του παρόντος. Έτσι, στη διαχείριση του χώρου και του χρόνου διαρκώς αναδύονται όχι μόνο στρατηγικές δικαιολόγησης του παρόντος αλλά και σχέσεις ανάμεσα...

Το βιβλίο παρουσιάζει και αναλύει 75 σύγχρονα τοπία από όλη την Ελλάδα, τα περισσότερα άγνωστα, με τη βοήθεια αεροφωτογραφιών από ελικόπτερο και επίγειων ερευνών. Εισάγει μια πρωτότυπη γεωγραφική προσέγγιση στην οποία δεν πριμοδοτούνται μόνο "ωραία" και "μοναδικά" τοπία, αλλά και τοπία της καθημερινής ζωής και εργασίας. Περιλαμβάνονται τοπία από την ύπαιθρο, τους παραδοσιακούς οικισμούς, τις αστικές περιοχές, τις ακτές και τους ορεινούς όγκους. Περιλαμβάνει όμως και τοπία τα οποία μια συμβατική προσέγγιση θα απέκρυπτε, όπως τα αυθαίρετα στις παρυφές των πόλεων, τις χωματε...

Κυρίες και Κύριοι, Η βία είναι ένα συνολικό φαινόμενο με βαθιές κοινωνικές ρίζες, υποκείμενο σε πολιτικές και ιδεολογικές χρήσεις· είναι και ένα φαινόμενο με βάθος χρόνου, με ιστορικότητα. Αλλάζει δηλαδή μορφή και περιεχόμενο στο χρόνο - γεννά ο ιστορικός χρόνος νέα βία. Ασφαλώς, οι σκληρότερες εκφράσεις βίας -και καταπίεσης- ανιχνεύονται στα συμφραζόμενα της πολιτικής στο επίπεδο των διεθνών σχέσεων· μιλώ για την οργανωμένη, κρατική ή και παρακρατική, ένοπλη βία. Και αυτό όχι μόνον επειδή αφήνει πίσω της πολλούς νεκρούς και τραυματίες, αλλά και γιατί βίαια ανατρέπει κοιν...

Η καλλιτεχνική έκφραση και η κριτική σκέψη είναι δυο από τις πολυτιμότερες εκφάνσεις της ανθρώπινης δημιουργικότητας. Σε όλους τους πολιτισμούς, ανεξάρτητα από το εκάστοτε θεσμικό πλαίσιο, οι άνθρωποι παράγουν τέχνη και διατυπώνουν κρίσεις για φαινόμενα και γεγονότα που τους αφορούν. Από τη φύση τους, οι δυο λειτουργίες συνδέονται άρρηκτα επειδή έχουν ως κοινή αφετηρία τον ανθρώπινο νου και ως κοινό αντικείμενο την εικόνα του κόσμου. Η σχέση τους γίνεται πιο στενή και επίσημη στην περίπτωση της τεχνοκριτικής, όταν δηλαδή το κρινόμενο μέρος είναι η τέχνη. Το ίδιο συμβαίνει κ...

Περιέχονται οι ενότητες κειμένων & εικόνων: - Γιώργος Βουλγαράκης, πρόλογος - Τάκης Γεωργακόπουλος, πρόεδρος Π.Ε.Α.: "Η "Ανοιχτή πόλη" του Αιγαίου" - Κατερίνα Κοτζιά, Ηλίας Κωνσταντόπουλος, Λόης Παπαδόπουλος, Κορίνα Φιλοξενίδου: Εισαγωγή των επιμελητών - Stefano Boeri, "Μια μεσογειακή ουτοπία" 1. Το Αρχιπέλαγος 1.1 Πόντος - Massimo Cacciari, "Το Αρχιπέλαγος" - Ruggiero Romano, "Για την υδάτινη πόλη του Αιγαίου" - Σπύρος Ι. Ασδραχάς, "Το ελληνικό Αρχιπέλαγος: μια διάσπαρτη πόλη" - Άγγελος Ελεφάντης, "Βαπόρια, θέλουμε βαπόρια" - Δημήτρης Φατούρος, "Διέξοδος σ...