Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Κοίτα τον τόπο σου, κοίτα την εύφορη Γαλλία και ιδές τις πολιτείες και τα χωριά πώς τα 'χει ρημάξει και παραμορφώσει ο σκληρός εχθρός. Καθώς κοιτάει η μάνα το μωρό της, όταν θάνατος του κλει τ' αβρά ετοιμοθάνατά του μάτια, δες, την καταλύτρα αρρώστια της Γαλλίας· δες τις πληγές, τις πιο αφύσικες πληγές, που 'δωσες στο ίδιο συ στο πονεμένο στήθος της. Ω, γύρισε αλλού την κόψη του σπαθιού σου· χτύπα αυτούς που πληγώνουν, μην πληγώνεις όσους βοηθάν. Μια στάλα αίμα απ' της πατρίδας σου το στήθος θα 'πρεπε να σε θλίβει πιο πολύ από ποτάμια ξένο αίμα: γι' αυτό, γύρνα με πλημμύρα...

... Πολύ προδοτικά διέφθειρες τη νεολαία του κράτους γιατί έφτιαξες δημοτικά σχολεία· κι ενώ πρώτα οι προπάτορές μας δεν είχαν άλλα βιβλία από την τσέτουλα και τις γιώτες, εσύ μας έκανες με τυπογραφεία· και, ενάντια στο βασιλιά, το στέμμα του και το αξίωμα, έφτιαξες χαρτοποιεία. Θα σου αποδειχτεί κατάμουτρα πως έχεις γύρω σου ανθρώπους που κάνουν συχνά λόγο για όνομα και για ρήμα και τέτοια αποτρόπαια λόγια, που χριστιανικό αυτί δε βαστάει να τ' ακούσει. Έφτιαξες ειρηνοδικεία και τραβούν εκειπέρα φτωχούς ανθρώπους για πράματα που δεν είναι σε θέση να δώσουν λόγο...

.... μπορώ να χαμογελάω και να σκοτώνω ενώ χαμογελάω, να λέω ευχαριστώ σ' ό,τι μου θλίβει την καρδιά, να βρέχω τα μάγουλα μου με δάκρυα τεχνητά, το πρόσωπό μου να το προσαρμόζω σ' όλες τις περιστάσεις. Θα πνίξω ναύτες πιο πολλούς απ' τη γοργόνα, πιο πολλούς θα θανατώσω που με κοιτάζουν κι απ' το βασιλίσκο, θα παίξω το ρήτορα τόσο καλά όσο κι ο Νέστορας, θα εξαπατώ με πανουργία πιο πολλή από τον Οδυσσέα, και σαν το Σίνωνα, θα πάρω μια άλλη Τροία. Μπορώ στο χαμαιλέοντα να προσθέσω χρώματα κι άλλα, και ν' αλλάξω σαν Πρωτέας μορφές κατά πώς με συμφέρει, και να καθίσω στο θρανίο...

Ο Βασιλιάς Ριχάρδος ο Β΄, το πιο καθαρά ιστορικό από τα ιστορικά δράματα του Σαίξπηρ, είναι ο βασιλιάς που για ν' ανταποκριθεί στα έξοδά του νοίκιασε το βασίλειό του σε έναν ιδιώτη κόντε. Ο Βασιλιάς, που κατά το σχόλιο: "χρεοκόπησε σαν ιδιώτης", έχει ωστόσο την απαίτηση ό,τι κάνει να' ναι καθαγιασμένο άνωθεν, παρουσιάζεται επικίνδυνα ανεύθυνος και ανάξιος για οποιοδήποτε αξίωμα.

ΓΡΑΜ. Εδώ ν' το κατηγορητήριο του λόρδου Χάστιγξ· που, καλλιγραφημένο με μεγάλα γράμματα, θα το διαβάσουν σήμερα στον άγιο Παύλο: και πρόσεξε τι ωραία συνέπεια έχει: έντεκα ώρες έκαμα να το αντιγράψω, τι χτες τη νύχτα ο Κέιτσμπυ μου το 'στείλε. Το πρωτόγραφο εχρειάστη άλλο τόσο για να γίνει· κι όμως πριν από πέντε ώρες ζούσε ο Χαστιγξ άμεμπτος, ακατάκριτος, αθώος, ελεύθερος. Ωραίος κόσμος πράγματι! Ποιος είναι τόσο βλάκας που να μη βλέπει ετούτη τη χειροπιαστήν απάτη; Κι όμως ποιος έχει τάση τόλμη να μην κάνει πως δεν τη βλέπει; Είναι κακός αυτός ο κ...

Γραμ. Εδώ μ' το κατηγορητήριο του λόρδου Χάστιγξ· που, καλλιγραφημένο με μεγάλα γράμματα, θα το διαβάσουν σήμερα στον Άγιο Παύλο: και πρόσεξε τι ωραία συνέπεια έχει: έντεκα ώρες έκαμα να το αντιγράψω, τι χτες τη νύχτα ο Κέιτσμπυ μου το' στειλε. Το πρωτόγραφο εχρειάστη άλλο τόσο για να γίνει· κι όμως πριν από πέντε ώρες ζούσε ο Χάστιγξ άμεμπτος, ακατάκριτος, αθώος, ελεύθερος. Ωραίος κόσμος πράγματι! Ποιος είναι τόσο βλάκας που να μη βλέπει ετούτη τη χειροπιαστήν απάτη;...

Η μεγαλοφυΐα του ποιητή στον "Έμπορο" πήρε αυτό το στοιχείο του μύθου με το ομόλογο και τη λύτρα ανθρώπινο κρέας, το δραματοποίησε και το 'φερε στο φως της σκηνής, αντιμέτωπους, ενώπιος ενωπίω τον νόμο της πολιτείας -πολιτείας εμπόρων- με το δίκαιον του τοκογλύφου.

Η χάρη που 'χει το έλεος δεν επιβάλλεται, στάζει σαν τη γλυκιά βροχή απ΄τον ουρανό πάνω στο χώμα: είναι διπλά ευλογημένο· βλογάει κι αυτόν που δίνει κι αυτόν που παίρνει: είναι των κραταιών το κραταιότερο· ταιριάζει του θρονιασμένου ρήγα πιο καλά απ' το στέμμα του· το σκήπτρο του έχει δύναμη εξουσίας πρόσκαιρης, αλλά το έλεος είναι πάνω απ' το σκηπτρούχο κύρος, είναι ιδιότητα του ίδιου του Θεού και η γήινη εξουσία μοιάζει πιο πολύ με θεία όταν το έλεος συνοδεύει τη δικαιοσύνη. Λόγιασε τούτο, πως με της δικαιοσύνης την πορεία δεν θα 'βλεπε κανείς μας σωτηρία.

Ο Έκτορας κι οι σύντροφοι φέρνουν την Ανδρομάχη, Την Ανδρομάχη την αυρή, τα φωτοβόλα μάτια. Απ' την Πλακία τη φέρνουνε κι από την άγια Θήβη οπούχει τις πολλές πηγές τις κρουσταλένιες βρύσες. Απ' τ' αλμυρό το πέλαγο τη φέρνουνε με πλοίο μαζί στο πλοίο φέρνουνε και τα καλά της νύφης, χρυσά βραχιόλια κι υφαντά λαμπρά και πορφυρένια, πολλά στολίδιαν ακριβά και πλήθος μπιχλιμπίδια, κι αργυροελεφαντόδετα αμέτρητα ποτήρια που μ' εντολή φορτώθηκαν του αγαπητού πατέρα. Κι έφτασε η διάδοση γοργά στην Τροία και στους φίλους κι ευθύς στους δίφρους ζέψανε τα δυνατά μουλάρια, κι όλοι απά...

"Θυμήσου τον πατέρα σου, θεόμορφε Αχιλλέα, θα 'χει τα χρόνια μου. Είναι ακόμα ζωντανός ακούω, χαίρεται κι ελπίζει πως θα 'ρθει μέρα που θα υποδεχτεί το γιο του στην πατρίδα. Αλλά εγώ ο άμοιρος που γέννησα άξιους γιους στην Τροία τη μεγάλη, -είχα πενήντα γιους όταν ήρθαν εδώ οι Αχαιοί, κι ο Άρης μου τους ξέκαμε. Τον ένα και ξεχωριστό, τον πρόμαχο της Τροίας Έκτορα, τον σκότωσες εσύ τελευταία αμυνόμενον περί πάτρης... Γι' αυτόν έρχομαι τώρα εδώ φέρνοντας άπειρα άποινα. Σεβάσου, Αχιλλέα, τους θεούς φέρε στο νου σου τον πατέρα σου και μένα ελέησε. Εμένα τον ελεεινότερο που υπόμ...

"Σας εξορκίζω λοιπόν για ύστατη φορά. Υπερασπίστε την πόλη και τον πολιτισμό μας. Υπερασπίστε την Αθήνα και τη Δημοκρατία απ' όλους τους εχθρούς της εσωτερικούς ή εξωτερικούς, Έλληνες ή Βάρβαρους, ιερωμένους ή κοσμικούς, εχθρούς της Δημοκρατίας., κρατήστε αδούλωτη την Πόλη και το λαό της Αθήνας. Μη διστάσετε να διαθέσετε όλους τους θησαυρούς της Ακρόπολης αν χρειαστεί, κι όλον τον διάκοσμο που κοσμεί ναούς, μνημεία, δημόσια μέγαρα, σπίτια μας και γυναίκες μας. Μη λησμονείτε την τελευταία επιδρομή των Βαρβάρων. Είναι κοντά μας το 480 όπου τα ρήμαξαν, τα λεηλάτησαν, τα πυρπόλ...

Εκείνα τα χρόνια, μάλιστα στην επαρχία, στο χωριό, ο δάσκαλος -όχι μόνο για τα παιδιά παρά και για τους μεγάλους- ήταν κάτι σαν αδερφός του θεού, σαν ο άμεσος βοηθός του, που μαζί σχεδιάζανε και οικοδομούσαν και τη στήνανε μέσα στο χάος τη δημιουργία του κόσμου. Μ' όλον που η Γαλάτεια ήρθε στον κόσμο όταν η πατρίδα ήταν βουτηγμένη στο πένθος και την οδύνη από τη μικρασιατική καταστροφή, στο σχολείο, σε όλο το δημοτικό, ευτύχησε κι από δασκάλους κι από βιβλία. Τις δυο πρώτες τάξεις τις έβγαλε με την ...κυρία, μια νεαρή δασκάλα από γειτονικό χωριό, σοβαρή κι ευσυνείδητη, με...

Το θέμα σε τούτη την κωμωδία είναι η πάλη ανάμεσα στη φιλία και το πάθος. Το πάθος το ερωτικό που όταν αφηνιάζει και δεν υποτάσσεται στον έλεγχο της αρετής και της ευθύνης, μπορεί να κόψει στέρεους δεσμούς, όπως το ερωτικό πάθος που ανάβει στον Προτέο για τη Σύλβια, την αγαπημένη του φίλου του Βαλεντίνου, απείλησε να καταστρέψει την αδελφική φιλία που είχε βλαστήσει ανάμεσά τους.

Όταν ενού ανθρώπου ο υπηρέτης πρέπει να παίζει μαζί του το σκύλο, το πράμα, βλέπεις, δεν πάει καλά... Του 'μαθα ό,τι ακριβώς θα 'λεγε κανείς: "έτσι θα 'θελα να διδάξω ένα σκύλο"... Πόσοι αφέντες θα 'καναν αυτό για τον υπηρέτη τους; Όχι, παίρνω όρκο πως έχω κάτσει στον φάλαγγα για πουτίγκες που έκλεψε, αλλιώς θα τον είχαν εκτελέσει· έχω κάτσει στο σκύφουνα για χήνες που έπνιξε, αλλιώς θα τον είχαν βασανίσει γι' αυτό. Εσύ δεν τα συλλογίζεσαι αυτά τώρα. Όχι, εγώ θυμάμαι το κόλπο που μου 'κανες όταν αποχαιρετούσα τη μαντάμ Σίλβια: δε σου 'πα να κοιτάς εμένα και να κάνεις ό,τι κ...

Το έργο "Εύθυμες Κυράδες" η παράδοση το θέλει να ΄χει γίνει λιγότερο με τη βούληση του ποιητή και περισσότερο με τη βούληση της βασίλισσας. Έτσι εξηγείται πώς ο πεθαμένος και διαβασμένος Φάλφαστ κάνει ξανά την παρουσία του, όχι σαν φάντασμα να τρομοκρατήσει, παρά ολοζώντανος, με όλες τις πληθωρικές σάρκες του που δεν τον άφηναν "να ιδεί το γόνατό του". Μαζί και την ... αυλή του που είχε όταν εζούσε σαν βασιλιάς του γέλιου. Όλοι οι παρόντες σαν να χε επισυμβεί η Δευτέρα Παρουσία, είχαν μαζευτεί από τα πέραντα, είχανε συγκολλήσει τα κομμάτια τους κι είχαν πια αναλάβει υπηρεσί...

Παρθένα μου, την έχεις βάλει σε τέτοιο χορό που είναι να θαμάξεις: οι καλύτεροι αυλικοί, τότε που η αυλή αυλιζότανε στο Ουίνζορ, δε μπόρεσαν να τη μπάσουν σε τέτοιο χορό· κι όμως εκεί 'τανε ιππότες, ήτανε λόρδοι, ήταν αρχόντοι με τ' αμάξια τους, σου ορκίζομαι αμάξι στ' αμάξι, γράμμα στο γράμμα, δώρο στο δώρο· και να μοσχοβολάν τόσο γλυκά -όλο μόσκο- κι όλο φρου φρου, σου ορκίζομαι, μες στο μετάξι και στο μάλαμα· και με τέτοιες απρεπείς ουρολογίες· και με τέτοιο κρασί και ζάχαρη και, εγώ σ' το βεβαιώνω, ποτέ δε μπόρεσαν να πάρουν έν' ανάβλεμμά της. Στην ίδια εμένα, σήμερα το...