Λυπουρλής Δημήτριος Δ. 1934-2018
Lypourlís Dimítris D.
Ομότιμος καθηγητής του Α.Π.Θ. Τις βασικές φιλολογικές του σπουδές τις έκανε στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης δίπλα σε λαμπρούς δασκάλους. Μετεκπαιδεύτηκε στην Ιταλία και στην Γερμανία. Καθηγητής της Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης από το 1969 ως το 1996, οπότε και αποχώρησε οικειοθελώς από την ενεργό υπηρεσία, για να αφοσιωθεί στο συγγραφικό του έργο. Υπήρξε Κοσμήτορας της Φιλοσοφικής Σχολής και Συγκλητικός κατά το ακαδημαϊκό έτος 1977-1978 και πρώτος Πρόεδρος του Τμήματος Φιλολογίας κατά τα έτη 1984-1986. Για πέντε εξάμηνα πρόσφερε τις υπηρεσίες του και στο Πανεπιστήμιο της Κύπρου ως επισκέπτης καθηγητής. Έλαβε μέρος σε πολλά συνέδρια (ιδίως για θέματα αριστοτελικά και ιπποκρατικά) και έδωσε πλήθος διαλέξεων στο εσωτερικό και το εξωτερικό. Ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τον αρχαίο ελληνικό επιστημονικό λόγο. Από την άποψη αυτή γόνιμο έδαφος για έρευνα του προσέφεραν κατά κύριο λόγο τα αρχαία ελληνικά ιατρικά κείμενα, καθώς και τα κείμενα του Αριστοτέλη. Κυριότερες εργασίες - βιβλία (πέρα από τα άρθρα και τις δημοσιεύσεις σε περιοδικά και σε εφημερίδες): - "Η παραγωγική κατάληξη -ικός στην προσωκρατική φιλοσοφία και στο Ιπποκρατικό Corpus" (1968) - "Άρτεμις Ορθρία" (1968) - "Ιπποκρατική ιατρική" (1972) - "Αρχαία ελληνική μετρική" (1975) - "Επίθετα από ουσιαστικοποιημένα επίθετα" (1977) - "Πέντε φιλολογικά μελετήματα" (1986) - "Αριστοτελικά μελετήματα" (1986) - "Εν παρόδω Α΄ - Β΄" (1987-1995) - "Γλωσσικές παρατηρήσεις Α΄ - Β΄" (1990-1994) - "Ιπποκρατική συλλογή Α΄" (1991) - "Ο Δημήτρης Λυπουρλής στο Βαφοπούλειο" (1998) - "Ην ποτε: Τρεις "ιστορίες" αρχαίας ελληνικής καθημερινότητας" (1998) - "Αριστοτέλης, Ηθικά Νικομάχεια, βιβλίο Β΄" (2000) - "Ιπποκράτης, τόμοι I-V" (2000-2001) - "Λεξικό αρχαίων συγγραφέων, Ελλήνων και Λατίνων" (μετάφραση από τα Γερμανικά, 1996). Ένας ακόμα τομέας που κίνησε με ιδιαίτερο τρόπο το ενδιαφέρον του ήταν η διδασκαλία των Αρχαίων Ελληνικών στη Μέση Εκπαίδευση. Πήρε μέρος σε πλήθος ειδικών σεμιναρίων, έκανε διαλέξεις, δημοσίευσε σχετικά άρθρα. Έφυγε από τη ζωή στις 15 Νοεμβρίου 2018.
Περί στεφάνου
Δημοσθένης
Ζήτρος (2010)
[...] Και ο "Περί στεφάνου" λόγος, μολονότι πνίγεται μέσα σε ένα ασφυκτικό πολιτικό περιβάλλον που περιέχει οπωσδήποτε διαστάσεις εξωτερικής πολιτικής, όσο και εσωτερικής πολιτικής ουσίας μέχρι, αν όχι κυρίως, και εμπάθειας, δικανικός λόγος είναι. Ίσως ο τελευταίος. Με δικανικούς λόγους άρχισε, με δικανικό λόγο τελείωσε αυτός ο φωτεινός Αθηναίος πολιτικός του παρακμιακού 4ου αι. π.Χ. [...] (από τον πρόλογο του βιβλίου)
Περί παίδων αγωγής. Παραμυθητικός προς Απολλώνιον. Παραμυθητικός προς την εαυτού γυναίκα
Πλούταρχος
Ζήτρος (2002)
Περί μέθης. Περί αρετών και κακιών. Περί κόσμου
Αριστοτέλης 385-322 π.Χ.
Ζήτρος (2006)
Οι πραγματείες αυτές, οι οποίες θεωρήθηκαν από τους ερευνητές ως νόθα έργα του Αριστοτέλη, με τα θέματα που πραγματεύονται αναδεικνύουν και άλλες πτυχές του φιλοσοφικού στοχασμού του μεγάλου φιλοσόφου που σχετίζονται με την εκπαίδευση. Στην επικαιρότητα έρχεται το ζήτημα της δια βίου εκπαίδευσης, όπως αυτό αναδύεται μέσα από την ανάλυση και συζήτηση των φιλοσοφικών θεμάτων στα συμπόσια, με τη συνοδεία του οίνου. Επίσης αναδεικνύεται το πρόβλημα της αγωγής και της ηθικής διάπλασης του ανθρώπου μέσα από τη διάκριση των αρετών σε θεωρητικό και πρακτικό επίπεδο. Τέλος, με τ...
Περί Ειρήνης. Κατά των Σοφιστών. Επιστολή προς Φίλιππον ΙΙΙ. Επιστολή προς Αλέξανδρον V
Ισοκράτης
Ζήτρος (2001)
Παράλληλοι βίοι: Λυκούργος - Νουμάς
Πλούταρχος
Ζήτρος (2012)
[...] Ο Λυκούργος της Σπάρτης και του Πλουτάρχου αναδύεται από το σκοτάδι ή το ημίφως των μυθικών χρόνων της εποχής του χαλκού και φέρνει το φως, τον ήλιο της Δικαιοσύνης, στην σπαρασσόμενη από εμφύλιους πολέμους περιοχή της Λακεδαιμονικής γης. Η μορφή του Λυκούργου δεν είναι μυθική μόνον εκ του λόγου ότι βρίσκεται στα όρια του μύθου και της ιστορίας, δεδομένου ότι έζησε στους πρώιμους αρχαϊκούς χρόνους, τον 8ο αιώνα π.Χ. Άλλωστε, δε θεωρώ ότι οι προϊστορικοί χρόνοι ανήκουν στη μυθολογία. Απλά, τα στοιχεία καταγραφής λείπουν. Και αυτά όχι όλες τις φορές. Οι τρεις εκστρατείε...
Παράλληλοι βίοι
Πλούταρχος
Ζήτρος (2006)
[...] Στους "Παράλληλους βίους" ο Πλούταρχος αφηγείται τις γενναίες πράξεις και περιγράφει τους χαρακτήρες Ελλήνων και Ρωμαίων στρατιωτικών, νομοθετών, ρητόρων και πολιτικών.
Παράλληλοι βίοι
Πλούταρχος
Ζήτρος (2005)
Στην αρχή του έργου αυτού ο Πλούταρχος εξηγεί στους αναγνώστες του το σκεπτικό και τη φιλοσοφία των "Παράλληλων βίων" του. Δε θα εκθέσει καθεμιά από τις περίφημες πράξεις με λεπτομέρειες, αλλά θα μιλήσει συνοπτικά, γιατί δε γράφει Ιστορία αλλά βίους. Θέλει να δώσει τα σημάδια της ψυχής του Αλεξάνδρου (και του Καίσαρα), να τους ψυχογραφήσει και να μιλήσει για τη ζωή τους, για το χαρακτήρα τους. Αρχίζοντας τη σκιαγράφηση του Αλεξάνδρου, μιλά για την καταγωγή του, που την ανάγει στον Ηρακλή, γενάρχη των Μακεδόνων, αλλά και για τη φημολογία ότι ήταν γιος του Δία. Φυσικοί γο...
Παράλληλοι βίοι
Πλούταρχος
Ζήτρος (2006)
[...] Το σπουδαιότερο έργο του Πλουτάρχου, μια σειρά από παράλληλες βιογραφίες, 48 στον αριθμό, από τις οποίες κατέχουμε 46, άρχισαν να γράφονται κατά πάσα πιθανότητα ήδη από την αρχή της βασιλείας του Τραϊανού και η συγγραφή τους συνεχίστηκε μέχρι το θάνατο του Πλουτάρχου (περ. 120-5 μ.Χ. [...] Στους "Παράλληλους βίους" αναλαμβάνει το εγχείρημα να εξερευνήσει τη σχέση μεταξύ χαρακτήρα και πολιτικής δράσης στη ζωή φημισμένων πολιτικών και στρατηγών. Ακριβώς αυτή η έμφαση στο χαρακτήρα θέτει τους βίους ξέχωρα από την καθαρή στρατιωτική και πολιτική ιστορία και τους δίνει τη...
Παράλληλοι βίοι
Πλούταρχος
Ζήτρος (2006)
Στους "Παράλληλους βίους" ο Πλούταρχος αφηγείται τις γενναίες πράξεις και περιγράφει τους χαρακτήρες Ελλήνων και Ρωμαίων στρατιωτικών, νομοθετών, ρητόρων και πολιτικών. [...] Στο παρόν ζεύγος των ένδοξων ανδρών ο Πλούταρχος επέλεξε να παραλληλίσει τη ζωή του Αθηναίου Σόλωνα και του Ρωμαίου Ποπλικόλα. Αρχίζει με το Σόλωνα και ακολουθεί τη γνώριμη τακτική του, αναφερόμενος στο οικογενειακό δέντρο του Αθηναίου σοφού, που από την πλευρά του πατέρα του ανάγεται στο βασιλιά Κόδρο. Η μητέρα του είναι από την ίδια γενιά με τον Πεισίστρατο, και αυτή η συγγένεια Σόλωνα - Πεισίστρατο...
Παράλληλοι βίοι
Πλούταρχος
Ζήτρος (2007)
[...] Ανάμεσα στα 227 περίπου έργα του, που αναγράφονται στον κατάλογο του Λαμπρία, τα γνωστότερα είναι οι "Παράλληλοι Βίοι" και τα "Ηθικά ή Moralia. Στους "Παράλληλους Βίους" ο Πλούταρχος αφηγείται τις γενναίες πράξεις και περιγράφει τους χαρακτήρες Ελλήνων και Ρωμαίων στρατιωτικών, νομοθετών, ρητόρων και πολιτικών. Τα "Ηθικά" είναι μια σειρά περισσότερων από εξήντα δοκιμίων πάνω σε θέματα ηθικά, θρησκευτικά, φυσικά, πολιτικά και φιλολογικά. Ο Πλούταρχος έγινε δημοφιλής, επειδή πραγματευόταν συγκεκριμένα ανθρώπινα προβλήματα. Η φιλοσοφία του ήταν εκλεκτική, καθώς συγκέντρω...
Παράλληλοι βίοι
Πλούταρχος
Ζήτρος (2007)
[...] Ανάμεσα στα 227 περίπου έργα του, που αναγράφονται στον κατάλογο του Λαμπρία, τα γνωστότερα είναι οι "Παράλληλοι Βίοι" και τα "Ηθικά ή Moralia. Στους "Παράλληλους Βίους" ο Πλούταρχος αφηγείται τις γενναίες πράξεις και περιγράφει τους χαρακτήρες Ελλήνων και Ρωμαίων στρατιωτικών, νομοθετών, ρητόρων και πολιτικών. Τα "Ηθικά" είναι μια σειρά περισσότερων από εξήντα δοκιμίων πάνω σε θέματα ηθικά, θρησκευτικά, φυσικά, πολιτικά και φιλολογικά. Ο Πλούταρχος έγινε δημοφιλής, επειδή πραγματευόταν συγκεκριμένα ανθρώπινα προβλήματα. Η φιλοσοφία του ήταν εκλεκτική, καθώς συγκέντρω...
Παράλληλοι βίοι
Πλούταρχος
Ζήτρος (2007)
Το σπουδαιότερο συγγραφικό έργο του Πλουτάρχου είναι κατά κοινή ομολογία οι "Παράλληλοι βίοι", παράλληλες δηλαδή βιογραφίες, κατά ζεύγη ενός Έλληνα και ενός Ρωμαίου πολιτικού ή στρατηγού, 48 στον αριθμό, από τους οποίους διασώθηκαν οι 46. Έγραψε βέβαια και τα "Ηθικά", πάμπολλες δηλαδή πραγματείες με θέματα την αρετή, τη θεολογία, τη θρησκεία, την πολιτική και το ρόλο της φιλοσοφίας στη διαμόρφωση του χαρακτήρα, κυρίως των δημόσιων ανδρών, από τις επιλογές και τις δράσεις των οποίων εξαρτάται ανέκαθεν η ζωή των αρχομένων. Όμως φαίνεται ότι με τα "Ηθικά" του δεν αισθανόταν να...
Παράλληλοι βίοι
Πλούταρχος
Ζήτρος (2009)
Το σπουδαιότερο συγγραφικό έργο του Πλουτάρχου είναι κατά κοινή ομολογία οι "Παράλληλοι βίοι", παράλληλες δηλαδή βιογραφίες, κατά ζεύγη ενός Έλληνα και ενός Ρωμαίου πολιτικού ή στρατηγού, 48 στον αριθμό, από τους οποίους διασώθηκαν οι 46. Έγραψε βέβαια και τα "Ηθικά", πάμπολλες δηλαδή πραγματείες με θέματα την αρετή, τη θεολογία, τη θρησκεία, την πολιτική και το ρόλο της φιλοσοφίας στη διαμόρφωση του χαρακτήρα, κυρίως των δημόσιων ανδρών, από τις επιλογές και τις δράσεις των οποίων εξαρτάται ανέκαθεν η ζωή των αρχομένων. Όμως φαίνεται ότι με τα "Ηθικά" του δεν αισθανόταν να...
Πανηγυρικοί και άλλοι λόγοι
Λυσίας
Ζήτρος (2004)
Με τον παρόντα τόμο ολοκληρώνεται η μετάφραση και ο σχολιασμός όλων των σωζόμενων έργων του Λυσία. Έτσι, ο αναγνώστης μπορεί να έχει μια πλήρη εικόνα ενός από τους δεινότερους ρήτορες της αρχαιότητας με τη μεγάλη ευστροφία και τη ρωμαλεότητα του πνεύματος, αφού, ως λογογράφος, προτιμήθηκε από πλείστους όσους παράγοντες της θρησκευτικής, πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής ζωής της τότε Αθήνας να συντάξει τους λόγους που θα εκφωνούσαν στα δικαστήρια να υπερασπισθούν ως κατηγορούμενοι ή να καταγγείλουν ως κατήγοροι τις θέσεις τους στις εκδικαζόμενες υποθέσεις ή να εκφωνήσου...
Ομηρικοί ύμνοι. Βατραχομυομαχία.
Ζήτρος (2005)
Στη σειρά "Αρχαίοι Συγγραφείς" των Εκδόσεων ΖΗΤΡΟΣ κυκλοφόρησαν σ' έναν τόμο οι "Ομηρικοί ύμνοι" και η "Βατραχομυομαχία" σε μετάφραση, σχόλια και ανάλυση του φιλολόγου Θεοδώρου Γ. Μαυροπούλου και με καλλιτεχνική παρέμβαση της Αναστασίας Π. Βαλαβανίδου. Οι "Ομηρικοί ύμνοι" είναι ένα σώμα από τριαντατέσσερα ποιητικά συνθέματα με χρήση του "δακτυλικού εξαμέτρου", τυπικού στίχου των ομηρικών επών Ιλιάδας και Οδύσσειας. Η συλλογή αυτή ύμνων αναφέρεται κυρίως σε θεούς και σε θεές του αρχαίου ελληνικού δωδεκαθέου, αλλά και σε άλλες θεότητες, σε μυθικούς ήρωες, σε επώνυμες προσ...
Οικονομικός
Ξενοφών ο Αθηναίος
Ζήτρος (2007)
Ο "Οικονομικός" του Ξενοφώντα είναι το μοναδικό κείμενο που ανοίγει μια συζήτηση για τον "Οίκο" στην ελληνική λογοτεχνία. Διεξάγεται συζήτηση για τον ορισμό της οικονομίας και γίνεται έπαινος της γεωργίας, που θεωρείται η πιο ευγενής απασχόληση. Η συζήτηση προεκτείνεται στο γάμο και στα καθήκοντα της γυναίκας στο σπίτι, στα πλεονεκτήματα της τάξης και στο είδος της ζωής που οφείλει να έχει η γυναίκα, για να διατηρεί σε καλή κατάσταση τα υπάρχοντά της και σε αρμονία τις σχέσεις της. Ο αναγνώστης θα βρει πληροφορίες σχετικά: - με το γάμο και τις υποχρεώσεις των συζύγων, ο...