Λυπουρλής Δημήτριος Δ. 1934-2018
Lypourlís Dimítris D.
Ομότιμος καθηγητής του Α.Π.Θ. Τις βασικές φιλολογικές του σπουδές τις έκανε στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης δίπλα σε λαμπρούς δασκάλους. Μετεκπαιδεύτηκε στην Ιταλία και στην Γερμανία. Καθηγητής της Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης από το 1969 ως το 1996, οπότε και αποχώρησε οικειοθελώς από την ενεργό υπηρεσία, για να αφοσιωθεί στο συγγραφικό του έργο. Υπήρξε Κοσμήτορας της Φιλοσοφικής Σχολής και Συγκλητικός κατά το ακαδημαϊκό έτος 1977-1978 και πρώτος Πρόεδρος του Τμήματος Φιλολογίας κατά τα έτη 1984-1986. Για πέντε εξάμηνα πρόσφερε τις υπηρεσίες του και στο Πανεπιστήμιο της Κύπρου ως επισκέπτης καθηγητής. Έλαβε μέρος σε πολλά συνέδρια (ιδίως για θέματα αριστοτελικά και ιπποκρατικά) και έδωσε πλήθος διαλέξεων στο εσωτερικό και το εξωτερικό. Ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τον αρχαίο ελληνικό επιστημονικό λόγο. Από την άποψη αυτή γόνιμο έδαφος για έρευνα του προσέφεραν κατά κύριο λόγο τα αρχαία ελληνικά ιατρικά κείμενα, καθώς και τα κείμενα του Αριστοτέλη. Κυριότερες εργασίες - βιβλία (πέρα από τα άρθρα και τις δημοσιεύσεις σε περιοδικά και σε εφημερίδες): - "Η παραγωγική κατάληξη -ικός στην προσωκρατική φιλοσοφία και στο Ιπποκρατικό Corpus" (1968) - "Άρτεμις Ορθρία" (1968) - "Ιπποκρατική ιατρική" (1972) - "Αρχαία ελληνική μετρική" (1975) - "Επίθετα από ουσιαστικοποιημένα επίθετα" (1977) - "Πέντε φιλολογικά μελετήματα" (1986) - "Αριστοτελικά μελετήματα" (1986) - "Εν παρόδω Α΄ - Β΄" (1987-1995) - "Γλωσσικές παρατηρήσεις Α΄ - Β΄" (1990-1994) - "Ιπποκρατική συλλογή Α΄" (1991) - "Ο Δημήτρης Λυπουρλής στο Βαφοπούλειο" (1998) - "Ην ποτε: Τρεις "ιστορίες" αρχαίας ελληνικής καθημερινότητας" (1998) - "Αριστοτέλης, Ηθικά Νικομάχεια, βιβλίο Β΄" (2000) - "Ιπποκράτης, τόμοι I-V" (2000-2001) - "Λεξικό αρχαίων συγγραφέων, Ελλήνων και Λατίνων" (μετάφραση από τα Γερμανικά, 1996). Ένας ακόμα τομέας που κίνησε με ιδιαίτερο τρόπο το ενδιαφέρον του ήταν η διδασκαλία των Αρχαίων Ελληνικών στη Μέση Εκπαίδευση. Πήρε μέρος σε πλήθος ειδικών σεμιναρίων, έκανε διαλέξεις, δημοσίευσε σχετικά άρθρα. Έφυγε από τη ζωή στις 15 Νοεμβρίου 2018.
Πολιτεία
Πλάτων
Ζήτρος (2006)
Η "Πολιτεία" είναι δημιούργημα του Πλάτωνα, όταν αυτός βρισκόταν στο μεσουράνημα της δημιουργικής ανάπτυξης του στοχασμού του. Κεντρικός πυρήνας του έργου είναι το θέμα της δικαιοσύνης. Πεποίθηση του Πλάτωνα είναι ότι μια ιδανική πολιτεία θα επιτευχθεί από τη λειτουργία του ήθους αρχόντων και αρχομένων. Υπογραμμίζει τη σημασία της παιδείας για την ανάπτυξη των κοινωνικών αρετών και ιδιαίτερα της δικαιοσύνης. Η μελέτη της Πλατωνικής Πολιτείας μας ανοίγει διάπλατα το δρόμο για μια ζωή φιλοσοφημένη. Το βιβλίο περιέχει: Εισαγωγικά στον Πλάτωνα και στην "Πολιτεία", ευρεία...
Ερατώ - Βιβλίο ΣΤ'
Ηρόδοτος
Ζήτρος (2006)
Στο βιβλίο αυτό περιγράφεται η εκστρατεία του Ξέρξη εναντίον της Ελλάδας μέχρι και τη μάχη στις Θερμοπύλες. Με αφετηρία το Ηροδότειο κείμενο παρατίθενται κατατοπιστικά σχόλια σχετικά με την πορεία του περσικού στρατού, τα εδάφη που αυτός διασχίζει όσο και αναφορικά με θέματα πολεμικής τακτικής.
Παράλληλοι βίοι
Πλούταρχος
Ζήτρος (2006)
[...] Στους "Παράλληλους βίους" ο Πλούταρχος αφηγείται τις γενναίες πράξεις και περιγράφει τους χαρακτήρες Ελλήνων και Ρωμαίων στρατιωτικών, νομοθετών, ρητόρων και πολιτικών.
Περί ύλης ιατρικής
Διοσκουρίδης
Ζήτρος (2006)
Ο Διοσκουρίδης, συγγραφέας του έργου "Περί ύλης Ιατρικής", ήταν περιώνυμος γιατρός του πρώτου μεταχριστιανικού αιώνα. Το έργο αυτό αποτέλεσε τη βάση της φαρμακολογίας και το χρησιμοποίησαν με απόλυτη εμπιστοσύνη για 15 αιώνες στις ευρωπαϊκές χώρες· σε όλη αυτή τη μακρόχρονη περίοδο το έργο του ήταν πηγή της αρχαίας φαρμακογνωσίας· ιδιαίτερα το εκτιμούσε ο μεγάλος γιατρός του δεύτερου μεταχριστιανικού αιώνα Γαληνός. Το έργο του Διοσκουρίδη εξακολουθεί να είναι πολύ χρήσιμο και σήμερα, όπως προβάλλεται από την έκδοση μας.
Πολιτεία
Πλάτων
Ζήτρος (2006)
Η "Πολιτεία" είναι δημιούργημα του Πλάτωνα, όταν αυτός βρισκόταν στο μεσουράνημα της δημιουργικής ανάπτυξης του στοχασμού του. Κεντρικός πυρήνας του έργου είναι το θέμα της δικαιοσύνης. Πεποίθηση του Πλάτωνα είναι ότι μια ιδανική πολιτεία θα επιτευχθεί από τη λειτουργία του ήθους αρχόντων και αρχομένων. Υπογραμμίζει τη σημασία της παιδείας για την ανάπτυξη των κοινωνικών αρετών και ιδιαίτερα της δικαιοσύνης. Η μελέτη της Πλατωνικής Πολιτείας μας ανοίγει διάπλατα το δρόμο για μια ζωή φιλοσοφημένη.
Ηθικά Νικομάχεια
Αριστοτέλης 385-322 π.Χ.
Ζήτρος (2006)
Στα έξι τελευταία βιβλία των "Ηθικών Νικομαχείων" ο Αριστοτέλης, συνεχίζοντας τη μελέτη της έννοιας "αρετή", πραγματεύεται -με τον ίδιο αξιοθαύμαστο και γοητευτικό τρόπο όπως στα τέσσερα πρώτα βιβλία- έννοιες όπως "δικαιοσύνη", "φρόνηση", "ηδονή", "φιλία". Ιδιαίτερα η γόνιμη πραγμάτευση της έννοιας της δικαιοσύνης αποτέλεσε τη βάση για την πραγμάτευση του ίδιου θέματος από τη σύγχρονη νομική επιστήμη.
Ηθικά Νικομάχεια
Αριστοτέλης 385-322 π.Χ.
Ζήτρος (2006)
Στα έξι τελευταία βιβλία των "Ηθικών Νικομαχείων" ο Αριστοτέλης, συνεχίζοντας τη μελέτη της έννοιας "αρετή", πραγματεύεται -με τον ίδιο αξιοθαύμαστο και γοητευτικό τρόπο όπως στα τέσσερα πρώτα βιβλία- έννοιες όπως "δικαιοσύνη", "φρόνηση", "ηδονή", "φιλία". Ιδιαίτερα η γόνιμη πραγμάτευση της έννοιας της δικαιοσύνης αποτέλεσε τη βάση για την πραγμάτευση του ίδιου θέματος από τη σύγχρονη νομική επιστήμη.
Ηθικά Νικομάχεια
Αριστοτέλης 385-322 π.Χ.
Ζήτρος (2006)
Ένα από τα πιο ώριμα και πιο σημαντικά έργα του Αριστοτέλη. Μαζί με τα "Πολιτικά" αποτελούν την "περί τα ανθρώπεια" φιλοσοφία του Σταγειρίτη φιλοσόφου, η οποία πραγματεύεται θέματα που σχετίζονται με την κοινωνική συμβίωση των ανθρώπων. Θέμα του έργου αυτού είναι οι ανθρώπινες πράξεις, η συμπεριφορά δηλαδή του ατόμου, μέσα από τις οποίες οδηγείται στην ευδαιμονία. Σε άμεση σχέση με τις πράξεις βρίσκεται η αρετή, η οποία ορίζεται από τον Αριστοτέλη ως έξη που έχει στόχο της το μέσον (το σημείο ανάμεσα στην υπερβολή και την έλλειψη). Η κατάκτηση της αρετής δεν είναι εύκολη...
Ηθικά Νικομάχεια
Αριστοτέλης 385-322 π.Χ.
Ζήτρος (2006)
Ένα από τα πιο ώριμα και πιο σημαντικά έργα του Αριστοτέλη. Μαζί με τα "Πολιτικά" αποτελούν την "περί τα ανθρώπεια" φιλοσοφία του Σταγειρίτη φιλοσόφου, η οποία πραγματεύεται θέματα που σχετίζονται με την κοινωνική συμβίωση των ανθρώπων. Θέμα του έργου αυτού είναι οι ανθρώπινες πράξεις, η συμπεριφορά δηλαδή του ατόμου, μέσα από τις οποίες οδηγείται στην ευδαιμονία. Σε άμεση σχέση με τις πράξεις βρίσκεται η αρετή, η οποία ορίζεται από τον Αριστοτέλη ως έξη που έχει στόχο της το μέσον (το σημείο ανάμεσα στην υπερβολή και την έλλειψη). Η κατάκτηση της αρετής δεν είναι εύκολη...
Ιστορίαι
Θουκυδίδης π.460-π.397 π.Χ.
Ζήτρος (2006)
Όταν δημοσιεύσαμε τον πρώτο τόμο των Ιστοριών του Θουκυδίδη, είχαμε υποσχεθεί ότι το έργο του ιστορικού στο σύνολό του έχει προγραμματιστεί να κυκλοφορήσει σε οχτώ τόμους, όσα και τα βιβλία των Ιστοριών του. Συνεπείς στις υποσχέσεις μας προσφέρουμε τώρα στους αναγνώστες μας το δεύτερο τόμο. Δεν θα προτάξουμε εδώ καμιάν Εισαγωγή, αφού σε ό,τι αφορά τη ζωή του ιστορικού και το έργο του, εάν και κατά πόσο επηρεάστηκε από τα ιπποκρατικά συγγράμματα και τη σοφιστική κίνηση της εποχής του, τη στάση του απέναντι στη θρησκεία και στο μύθο, την ηθική, τη μέθοδο, τις δημηγορίες, τις...
Ο Έρως στη ζωή των αρχαίων Ελλήνων
Συλλογικό έργο
Ζήτρος (2006)
Ο τόμος περιέχει τις θέσεις των Ελλήνων φιλοσόφων περί του έρωτος. Μετά από αναφορά στη θρησκεία και τη μυθολογία, το βάρος δίνεται στις περί έρωτος διδαχές των φιλοσόφων, από τον 6ο αιώνα π.Χ. έως τον 5ο αιώνα μ.Χ. Ακολουθεί επίμετρο με τις απόψεις βυζαντινών φιλοσόφων. Ακόμη, περιλαμβάνει σελίδες για τη μνηστεία, το γάμο, την παρθενία, την παλλακεία, τη μοιχεία, την πορνεία, τον εταιρισμό και τον παιδαγωγικό έρωτα. Ο πολιτισμός των Ελλήνων, κυριότατα "ερωτικός" υπό πάσα έννοια (έρως των σωμάτων, των ψυχών, των αξιών κ.τ.λ.), "συγκρίνεται" στο τελευταίο κεφάλαιο με...
Παράλληλοι βίοι
Πλούταρχος
Ζήτρος (2006)
[...] Το σπουδαιότερο έργο του Πλουτάρχου, μια σειρά από παράλληλες βιογραφίες, 48 στον αριθμό, από τις οποίες κατέχουμε 46, άρχισαν να γράφονται κατά πάσα πιθανότητα ήδη από την αρχή της βασιλείας του Τραϊανού και η συγγραφή τους συνεχίστηκε μέχρι το θάνατο του Πλουτάρχου (περ. 120-5 μ.Χ. [...] Στους "Παράλληλους βίους" αναλαμβάνει το εγχείρημα να εξερευνήσει τη σχέση μεταξύ χαρακτήρα και πολιτικής δράσης στη ζωή φημισμένων πολιτικών και στρατηγών. Ακριβώς αυτή η έμφαση στο χαρακτήρα θέτει τους βίους ξέχωρα από την καθαρή στρατιωτική και πολιτική ιστορία και τους δίνει τη...
Πολιτικά Ι, ΙΙ
Αριστοτέλης 385-322 π.Χ.
Ζήτρος (2006)
Ανάμεσα στα έργα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας που συνεχίζουν να ασκούν γονιμοποιό επίδραση πάνω στη σύγχρονη σκέψη ξεχωριστή θέση κατέχουν τα "Πολιτικά" του Αριστοτέλη, των οποίων η πολιτική και ηθική σκέψη εξακολουθούν να διατηρούν την αξία και την επικαιρότητά τους. Το περιεχόμενο των "Πολιτικών" είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον. Πρόκειται για τα μεγάλα θέματα της πολιτικής φιλοσοφίας: σχέση πολιτικής και ηθικής, η θεμελιακή για την ηθική και την πολιτική έννοια του αγαθού, η διαλεκτική σχέση μεταξύ πολίτη και πολιτείας, η ουσία και η πολιτική φύση του ανθρώπου, η ουσία κ...
Ιατρική θεωρία και πράξη
Ιπποκράτης ο Κώος 460-377 π.Χ.
Ελληνικά Γράμματα (2006)
Η σειρά των τόμων που επιμελείται ο καθηγητής Δημήτριος Λυπουρλής αποβλέπει στο να κάνει τον μεγάλο αυτό γιατρό γνωστό - μέσα από τις καλύτερες στιγμές του πνεύματος του - στο μεγάλο κοινό, στους ειδικούς και μη. Στον τόμο αυτό περιλαμβάνονται κείμενα της Ιπποκρατικής συλλογής που δείχνουν το οριστικό πλέον πέρασμα από τη θεοκρατική στην επιστημονική σύλληψη των βασικών εννοιών της ιατρικής: της υγείας, της νόσου και της ίασης.
Ιατρική θεωρία και πράξη
Ιπποκράτης ο Κώος 460-377 π.Χ.
Ελληνικά Γράμματα (2006)
Η σειρά των τόμων που επιμελείται ο καθηγητής Δημήτριος Λυπουρλής αποβλέπει στο να κάνει τον μεγάλο αυτό γιατρό γνωστό - μέσα από τις καλύτερες στιγμές του πνεύματος του - στο μεγάλο κοινό, στους ειδικούς και μη. Στον τόμο αυτό περιλαμβάνονται κείμενα της Ιπποκρατικής συλλογής που δείχνουν το οριστικό πλέον πέρασμα από τη θεοκρατική στην επιστημονική σύλληψη των βασικών εννοιών της ιατρικής: της υγείας, της νόσου και της ίασης.
Ιατρική θεωρία και πράξη
Ιπποκράτης ο Κώος 460-377 π.Χ.
Ελληνικά Γράμματα (2006)
Η σειρά των τόμων που επιμελείται ο καθηγητής Δημήτριος Λυπουρλής αποβλέπει στο να κάνει τον μεγάλο αυτό γιατρό γνωστό - μέσα από τις καλύτερες στιγμές του πνεύματος του - στο μεγάλο κοινό, στους ειδικούς και μη. Στον τόμο αυτό περιλαμβάνονται κείμενα της Ιπποκρατικής συλλογής που δείχνουν το οριστικό πλέον πέρασμα από τη θεοκρατική στην επιστημονική σύλληψη των βασικών εννοιών της ιατρικής: της υγείας, της νόσου και της ίασης.