Λυπουρλής Δημήτριος Δ. 1934-2018
Lypourlís Dimítris D.
Ομότιμος καθηγητής του Α.Π.Θ. Τις βασικές φιλολογικές του σπουδές τις έκανε στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης δίπλα σε λαμπρούς δασκάλους. Μετεκπαιδεύτηκε στην Ιταλία και στην Γερμανία. Καθηγητής της Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης από το 1969 ως το 1996, οπότε και αποχώρησε οικειοθελώς από την ενεργό υπηρεσία, για να αφοσιωθεί στο συγγραφικό του έργο. Υπήρξε Κοσμήτορας της Φιλοσοφικής Σχολής και Συγκλητικός κατά το ακαδημαϊκό έτος 1977-1978 και πρώτος Πρόεδρος του Τμήματος Φιλολογίας κατά τα έτη 1984-1986. Για πέντε εξάμηνα πρόσφερε τις υπηρεσίες του και στο Πανεπιστήμιο της Κύπρου ως επισκέπτης καθηγητής. Έλαβε μέρος σε πολλά συνέδρια (ιδίως για θέματα αριστοτελικά και ιπποκρατικά) και έδωσε πλήθος διαλέξεων στο εσωτερικό και το εξωτερικό. Ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τον αρχαίο ελληνικό επιστημονικό λόγο. Από την άποψη αυτή γόνιμο έδαφος για έρευνα του προσέφεραν κατά κύριο λόγο τα αρχαία ελληνικά ιατρικά κείμενα, καθώς και τα κείμενα του Αριστοτέλη. Κυριότερες εργασίες - βιβλία (πέρα από τα άρθρα και τις δημοσιεύσεις σε περιοδικά και σε εφημερίδες): - "Η παραγωγική κατάληξη -ικός στην προσωκρατική φιλοσοφία και στο Ιπποκρατικό Corpus" (1968) - "Άρτεμις Ορθρία" (1968) - "Ιπποκρατική ιατρική" (1972) - "Αρχαία ελληνική μετρική" (1975) - "Επίθετα από ουσιαστικοποιημένα επίθετα" (1977) - "Πέντε φιλολογικά μελετήματα" (1986) - "Αριστοτελικά μελετήματα" (1986) - "Εν παρόδω Α΄ - Β΄" (1987-1995) - "Γλωσσικές παρατηρήσεις Α΄ - Β΄" (1990-1994) - "Ιπποκρατική συλλογή Α΄" (1991) - "Ο Δημήτρης Λυπουρλής στο Βαφοπούλειο" (1998) - "Ην ποτε: Τρεις "ιστορίες" αρχαίας ελληνικής καθημερινότητας" (1998) - "Αριστοτέλης, Ηθικά Νικομάχεια, βιβλίο Β΄" (2000) - "Ιπποκράτης, τόμοι I-V" (2000-2001) - "Λεξικό αρχαίων συγγραφέων, Ελλήνων και Λατίνων" (μετάφραση από τα Γερμανικά, 1996). Ένας ακόμα τομέας που κίνησε με ιδιαίτερο τρόπο το ενδιαφέρον του ήταν η διδασκαλία των Αρχαίων Ελληνικών στη Μέση Εκπαίδευση. Πήρε μέρος σε πλήθος ειδικών σεμιναρίων, έκανε διαλέξεις, δημοσίευσε σχετικά άρθρα. Έφυγε από τη ζωή στις 15 Νοεμβρίου 2018.
Ερωτικός. Ερωτικές διηγήσεις.
Πλούταρχος
Ζήτρος (2004)
Μεταξύ άλλων θεών, στην αρχαία Ελλάδα ο Έρωτας είναι θεός. Γιατί; Αυτό είναι το πρωταρχικό ερώτημα. Ο "Ερωτικός" του Πλουτάρχου είναι από τα κείμενα που δίνουν την απάντηση. Φιλοσοφικός διάλογος, μοιάζει με τους διαλόγους του Σωκράτη και όπως και σ' εκείνους, για να βρει κανείς τον πυρήνα της συζήτησης, πρέπει να διακρίνει τις στιχομυθίες το φιλοσοφικό λόγο, πρέπει να στοχεύσει σωστά μέσα στο διάλογο.
Η αισθητική των αρχαίων Ελλήνων
Συλλογικό έργο
Ζήτρος (2011)
Στον τόμο αυτό επιχειρείται μια συνοπτική παρουσίαση της αρχαίας ελληνικής αισθητικής, ειδικότερα της αρχαϊκής και της κλασικής εποχής. Στα δέκα του κεφάλαια καταγράφονται κυρίως οι απόψεις των Ελλήνων για το ωραίο και την τέχνη, έτσι όπως διατυπώθηκαν ιστορικά, απο την ομηρική εποχή μέχρι τον Αριστοτέλη. Στο πρώτο μέρος περιλαμβάνονται οι απόψεις, μεταξύ άλλων, του Ομήρου, του Ησίοδου και των λυρικών ποιητών, ενώ στο δεύτερο εκείνες των ποιητών και των καλλιτεχνών της κλασικής εποχής, των Πυθαγορείων, του Δημοκρίτου, των σοφιστών, του Σωκράτη, του Πλάτωνα και του Αριστ...
Ηθικά μεγάλα
Αριστοτέλης 385-322 π.Χ.
Ζήτρος (2010)
Τα "Ηθικά Μεγάλα" (ΗΜ) είναι η μία από τις τρεις μεγάλες συνθέσεις ηθικής διδασκαλίας που η αρχαιότητα μας παρέδωσε ως δημιουργήματα του Αριστοτέλη. Οι δύο άλλες πραγματείες που φέρουν το όνομα του Σταγειρίτη φιλοσόφου είναι τα "Ηθικά Ευδήμια" (ΗΕ) και τα "Ηθικά Νικομάχεια" (ΗΝ). Στα "Ηθικά Μεγάλα" (όπως και στις δύο άλλες πραγματείες) προτείνεται μία ηθική ανθρωπολογική, απαλλαγμένη από κάθε υπερβατικό στοιχείο τόσο στην πηγή και θεμελίωση της όσο και στη δόμηση και προοπτική της. Πρόκειται για ηθική εγγενώς πολιτική, προσανατολισμένη απαρέγκλιτα σε ένα κορυφαίο αγαθό,...
Ηθικά Νικομάχεια
Αριστοτέλης 385-322 π.Χ.
Ζήτρος (2000)
Τα Ηθικά Νικομάχεια θεωρούνται ένα από τα πιο ώριμα και πιο σημαντικά έργα του Αριστοτέλη. Μαζί με τα Πολιτικά αποτελούν την "περί τα ανθρώπεια" φιλοσοφία του Σταγειρίτη φιλοσόφου, η οποία πραγματεύεται θέματα που σχετίζονται με την κοινωνική συμβίωση των ανθρώπων. Θέμα του έργου αυτού είναι οι ανθρώπινες πράξεις, η συμπεριφορά δηλαδή του ατόμου, μέσα από τις οποίες οδηγείται στην ευδαιμονία. Σε άμεση σχέση με τις πράξεις βρίσκεται η αρετή, η οποία ορίζεται από τον Αριστοτέλη ως έξη που έχει στόχο της το μέσον (το σημείο ανάμεσα στην υπερβολή και την έλλειψη). Η κατάκτησ...
Ηθικά Νικομάχεια
Αριστοτέλης 385-322 π.Χ.
Ζήτρος (2006)
Στα έξι τελευταία βιβλία των "Ηθικών Νικομαχείων" ο Αριστοτέλης, συνεχίζοντας τη μελέτη της έννοιας "αρετή", πραγματεύεται -με τον ίδιο αξιοθαύμαστο και γοητευτικό τρόπο όπως στα τέσσερα πρώτα βιβλία- έννοιες όπως "δικαιοσύνη", "φρόνηση", "ηδονή", "φιλία". Ιδιαίτερα η γόνιμη πραγμάτευση της έννοιας της δικαιοσύνης αποτέλεσε τη βάση για την πραγμάτευση του ίδιου θέματος από τη σύγχρονη νομική επιστήμη.
Ηθικά Νικομάχεια
Αριστοτέλης 385-322 π.Χ.
Ζήτρος (2006)
Στα έξι τελευταία βιβλία των "Ηθικών Νικομαχείων" ο Αριστοτέλης, συνεχίζοντας τη μελέτη της έννοιας "αρετή", πραγματεύεται -με τον ίδιο αξιοθαύμαστο και γοητευτικό τρόπο όπως στα τέσσερα πρώτα βιβλία- έννοιες όπως "δικαιοσύνη", "φρόνηση", "ηδονή", "φιλία". Ιδιαίτερα η γόνιμη πραγμάτευση της έννοιας της δικαιοσύνης αποτέλεσε τη βάση για την πραγμάτευση του ίδιου θέματος από τη σύγχρονη νομική επιστήμη.
Ηθικά Νικομάχεια
Αριστοτέλης 385-322 π.Χ.
Ζήτρος (2006)
Ένα από τα πιο ώριμα και πιο σημαντικά έργα του Αριστοτέλη. Μαζί με τα "Πολιτικά" αποτελούν την "περί τα ανθρώπεια" φιλοσοφία του Σταγειρίτη φιλοσόφου, η οποία πραγματεύεται θέματα που σχετίζονται με την κοινωνική συμβίωση των ανθρώπων. Θέμα του έργου αυτού είναι οι ανθρώπινες πράξεις, η συμπεριφορά δηλαδή του ατόμου, μέσα από τις οποίες οδηγείται στην ευδαιμονία. Σε άμεση σχέση με τις πράξεις βρίσκεται η αρετή, η οποία ορίζεται από τον Αριστοτέλη ως έξη που έχει στόχο της το μέσον (το σημείο ανάμεσα στην υπερβολή και την έλλειψη). Η κατάκτηση της αρετής δεν είναι εύκολη...
Ηθικά Νικομάχεια
Αριστοτέλης 385-322 π.Χ.
Ζήτρος (2006)
Ένα από τα πιο ώριμα και πιο σημαντικά έργα του Αριστοτέλη. Μαζί με τα "Πολιτικά" αποτελούν την "περί τα ανθρώπεια" φιλοσοφία του Σταγειρίτη φιλοσόφου, η οποία πραγματεύεται θέματα που σχετίζονται με την κοινωνική συμβίωση των ανθρώπων. Θέμα του έργου αυτού είναι οι ανθρώπινες πράξεις, η συμπεριφορά δηλαδή του ατόμου, μέσα από τις οποίες οδηγείται στην ευδαιμονία. Σε άμεση σχέση με τις πράξεις βρίσκεται η αρετή, η οποία ορίζεται από τον Αριστοτέλη ως έξη που έχει στόχο της το μέσον (το σημείο ανάμεσα στην υπερβολή και την έλλειψη). Η κατάκτηση της αρετής δεν είναι εύκολη...
Ηθική
Επίκουρος
Ζήτρος (2009)
Ο Επίκουρος επιστρέφει στον κατεξοχήν τόπο της φιλοσοφίας, στην Αθήνα, όταν αρχίζουν οι ελληνιστικοί χρόνοι. Αγνοεί επιδεικτικά τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη και ξαναπιάνει το νήμα της Ιωνικής και της Δημοκρίτειας παράδοσης. Ανοίγει τη δική του σχολή, τον Κήπο, όπου δεν διδάσκει τη φιλοσοφία ως ένα σύνολο γνώσεων αλλά την ασκεί ως έναν θεραπευτικό τρόπο ζωής μέσα στην κοινότητα των φίλων. Με γλώσσα σκοπίμως απλή και χωρίς να ηθικολογεί, ο Επίκουρος ξαναθέτει και απαντά σε βασικά ερωτήματα: τι είμαι; πως αντιμετωπίζω τους θεούς και τον θάνατο; πως μπορώ να ευτυχήσω; είμα...
Ήν ποτε
Λυπουρλής Δημήτριος Δ.
University Studio Press (1998)
Οι συνήθειες, έλεγε ο Αριστοτέλης, αποκτιούνται με την επανάληψη ομοίων ενεργειών. Στα συμφραζόμενα, βέβαια, εκείνου η "επανάληψη" ήταν πράξη "προαίρεσης", έκδηλης δηλαδή προσωπικής επιλογής και προτίμησης. Όσο λοιπόν κι αν λέω να αναφερθώ κι εγώ σε κάτι που μοιάζει να μου έγινε συνήθεια, στην περίπτωσή μου πρόκειται, πάντως, για κάτι απόλυτα συμπτωματικό. Ήταν, πράγματι, μια σύμπτωση που φίλοι της Εταιρείας Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας στην Αθήνα με προσκάλεσαν -πάνε χρόνια τώρα- να πάρω κι εγώ μέρος, με μια ομιλία μου, στη σειρά ομιλιών που παρουσί...
Ιατρική δεοντολογία, νοσολογία
Ιπποκράτης ο Κώος 460-377 π.Χ.
Ελληνικά Γράμματα (2006)
Στην Ιπποκρατική Συλλογή περιλαμβάνονται και έργα που πραγματεύονται διάφορα επιμέρους θέματα από τη μεγάλη περιοχή της ιατρικής δεοντολογίας και των προϋποθέσεων για την κατοχή και άσκηση της ιητρικής τέχνης. Το περιεχόμενό τους δείχνει καθαρά ότι οι Έλληνες είχαν συλλάβει την ιατρική σαν μια τέχνη απόλυτα συνυφασμένη με τους υψηλότερους κανόνες της ηθικής και με την αγάπη για τον άνθρωπο.
Ιατρική δεοντολογία, νοσολογία
Ιπποκράτης ο Κώος 460-377 π.Χ.
Ελληνικά Γράμματα (2006)
Στην Ιπποκρατική Συλλογή περιλαμβάνονται και έργα που πραγματεύονται διάφορα επιμέρους θέματα από τη μεγάλη περιοχή της ιατρικής δεοντολογίας και των προϋποθέσεων για την κατοχή και άσκηση της ιητρικής τέχνης. Το περιεχόμενό τους δείχνει καθαρά ότι οι Έλληνες είχαν συλλάβει την ιατρική σαν μια τέχνη απόλυτα συνυφασμένη με τους υψηλότερους κανόνες της ηθικής και με την αγάπη για τον άνθρωπο.
Ιατρική δεοντολογία, νοσολογία
Ιπποκράτης ο Κώος 460-377 π.Χ.
Ελληνικά Γράμματα (2006)
Στην Ιπποκρατική Συλλογή περιλαμβάνονται και έργα που πραγματεύονται διάφορα επιμέρους θέματα από τη μεγάλη περιοχή της ιατρικής δεοντολογίας και των προϋποθέσεων για την κατοχή και άσκηση της ιητρικής τέχνης. Το περιεχόμενό τους δείχνει καθαρά ότι οι Έλληνες είχαν συλλάβει την ιατρική σαν μια τέχνη απόλυτα συνυφασμένη με τους υψηλότερους κανόνες της ηθικής και με την αγάπη για τον άνθρωπο.