Αλεξίου Στυλιανός 1921-2013
Alexíou Stylianós
Ο Στυλιανός Αλεξίου (1921-2013) γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης, γιος του του ποιητή Λευτέρη Αλεξίου, εγγονός του λογίου και εκδότη Στυλιανού Αλεξίου και ανιψιός της Έλλης Αλεξίου και της Γαλάτειας Καζαντζάκη. Το 1946 αποφοίτησε από τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Μεταξύ 1951-52 παρακολούθησε με υποτροφία μεταπτυχιακά μαθήματα στην Ecole Normale Surerieure, στο Παρίσι. Το 1959 ανακηρύχθηκε διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1961 παρακολούθησε μαθήματα στη Χαϊδελβέργη, με υποτροφία του Ιδρύματος Humboldt. Υπήρξε διακεκριμένος αρχαιολόγος, φιλόλογος και μελετητής τόσο της κλασικής, όσο και της βυζαντινής και της νεότερης ελληνικής γραμματείας και ομότιμος καθηγητής υστεροβυζαντινής, δημώδους και κρητικής λογοτεχνίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, όπου δίδαξε από το 1977 έως το 1991. Προηγουμένως είχε διατελέσει μέλος της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας από το 1947, όταν διορίστηκε αρχικά στη Ρόδο, έως το 1977, όταν παραιτήθηκε για να αναλάβει τα διδακτικά του καθήκοντα στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Ως αρχαιολόγος διετέλεσε Έφορος Αρχαιοτήτων Δυτικής Κρήτης (1961-1962), Γενικός Έφορος Αρχαιοτήτων Κρήτης και διευθυντής του Αρχαιολογικού Μουσείου Ηρακλείου (1962-1977). Ήταν αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, μέλος της Αρχαιολογικής Εταιρείας, του Γερμανικού Ινστιτούτου και επίτιμος διδάκτωρ των πανεπιστημίων Padova και Κύπρου. Στο πλαίσιο των ανασκαφών του, ανακάλυψε τους υστερομινωικούς τάφους του Λιμένος Κνωσού και τους πρωτομινωικούς θολωτούς τάφους της Λεβήνος (Λέντα). Στο μουσείο Ηρακλείου δημιούργησε μια νέα πτέρυγα και την αίθουσα της Συλλογής Γιαμαλάκη. Επίσης, ίδρυσε τα αρχαιολογικά μουσεία Χανίων και Αγίου Νικολάου. Δημοσίευσε πολλές εργασίες σε ελληνικά και ξένα περιοδικά. Πραγματοποίησε φιλολογικές μελέτες και εκδόσεις έργων ("Έρωτόκριτος", "Απόκοπος", "Βοσκοπούλα", "Διγενής Ακρίτας", "Σολωμός"), καθώς και μελέτες σχετικές με την κοινωνία, τη ζωή και τον πολιτισμό της Κρήτης στο ΙΕ΄ - ΙΖ΄ αι. Άλλες εργασίες του αφορούν σε θέματα ιστορικής γλωσσολογίας και σε ετυμολογήσεις λέξεων του κρητικού ιδιώματος και των νέων ελληνικών. Το 1993 τιμήθηκε με το Ειδικό Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου του, και το 2003 με τον Χρυσού Σταυρό του Τάγματος της Τιμής. Ήταν επίτιμο μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων. Τελευταία του εργασία ήταν η φιλολογική έκδοση του "Κρητικού" του Διονυσίου Σολωμού από τις εκδόσεις Κίχλη (Νοέμβριος 2013). Έφυγε από τη ζωή ακμαίος, πνευματικά, στο Ηράκλειο, την Τρίτη 12 Νοεμβρίου 2013, σε ηλικία 92 ετών.
Βασίλειος Διγενής Ακρίτης
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (1995)
Σολωμικά
Αλεξίου Στυλιανός 1921-2013
Στιγμή (1994)
Εκδίδονται συγκεντρωμένα, με μικρές βελτιώσεις και συμπληρώσεις, τα μελετήματα που προπαρασκεύασαν τη νέα μεγάλη έκδοση, Διονυσίου Σολωμού "Ποιήματα και πεζά", Στιγμή 1994. Τα μελετήματα δημοσιεύθηκαν για πρώτη φορά, στη δεκαετία του 1980, στο περιοδικό της Βικελαίας Βιβλιοθήκης Ηρακλείου "Παλίμψηστον", στον τιμητικό τόμο του F. M. Pontani, "Lirica Greca" και στο περιοδικό "Δέντρο". Στόχος ήταν η επανεξέταση των εκδόσεων Πολυλά και Πολίτη, η υπόδειξη της σωστής ερμηνείας και διάρθρωσης της "Αιμιλίας Ροδόσταμο" και του "Πόρφυρα", καθώς και του εντελώς παρανοημένου κειμένου π...
Η ελευθερωμένη Ιερουσαλήμ
Χορτάτσης Γεώργιος 1550-π.1660
Στιγμή (1992)
Τα "Ιντερμέδια της Ερωφίλης" αποτελούν ανεξάρτητο έργο με θέμα τον έρωτα του Ρινάλδου και της Αρμίδας και την απελευθέρωση της τουρκοκρατούμενης Ιερουσαλήμ. Πρόκειται για μια τολμηρή επιτομή της Gerusalemme liberate του Torquato Tasso, γραμμένη από τον Γεώργιο Χορτάτση στην τελευταία δεκαετία του 16ου αιώνα. Το ιδεολογικό περιεχόμενο του έργου είναι η ταλάντευση ανάμεσα "στον έρωτα και τον πόλεμο" και η υπέρβαση του πρώτου με την εκ νέου ανάληψη του αγώνα. Παρά την κατάληξη αυτή, το ερωτικό, αισθησιακό και λυρικό στοιχείο δίνεται αριστοτεχνικά. Η νέα έκδοση εθεράπευσε...
Ζήνων
Στιγμή (1991)
Η τραγωδία "Ζήνων" είχε εκδοθεί για πρώτη και τελευταία φορά στα 1879 απότον Κ.Ν. Σάθα με πολλά λάθη και παρανοήσεις, ακόμη και στην κατανομή των προσώπων. Η παρούσα έκδοση αποκατέστησε το κείμενο ύστερα από παραβολή προς το επτανησιακό χειρόγραφο και προς το πρότυπο, που είναι η περίφημη στην εποχή της τραγωδία "Zeno" γραμμένη λατινικά από τον Άγγλο Ιησουίτη Josephus Simo και τυπωμένη στη Ρώμη στα 1648. Στην εισαγωγή επιβεβαιώνεται η άποψη του Σπύρου Ευαγγελάτου ότι ο "Ζήνων" είναι έργο επτανησιακό με κρητικές επιδράσεις· γράφτηκε και παίχτηκε στη Ζάκυνθο στα 1682-1683...
Βασίλειος Διγενής Ακρίτης
Ερμής (1985)
Η αποκατάστασις του ναού του Αγίου Μάρκου του Χάνδακος
Αλεξίου Στυλιανός 1921-2013
Εταιρία Κρητικών Ιστορικών Μελετών (1958)
[...] Η έκδοσις του παρόντος τεύχους περιέχοντος δύο εμπεριστατωμένας και πρωτοτύπους μελέτας των εταίρων Στυλιανού Αλεξίου και Κώστα Λασιθιωτάκη αφορώσας εις τε την ιστορίαν και την αρχιτεκτονικήν μορφήν του μνημείου, μετά χαρακτηριστικών φωτογραφιών και σχεδίων, θα προκαλέση αναμφιβόλως το ενδιαφέρον του κοινού περί το επιφανέστερον μεσαιωνικόν μνημείον της νήσου και θα δημιουργήση, ελπίζομεν, κλίμα κατανοήσεως και στοργής -απαραίτητον δια να ολοκληρωθή ταχύτερον και ειδικώς του ναού του Αγίου Μάρκου η αποκατάστασις και ο σχετιζόμενος με την χρήσιν του γενικώτερος εκπολιτ...
Μινωικός πολιτισμός
Αλεξίου Στυλιανός 1921-2013
Κουβίδης B. Μανουράς Β. ΟΕ
Το βιβλίο αυτό αποτελεί συνοπτική επισκόπηση της εξελίξεως του μινωικού πολιτισμού από τα νεολιθικά χρόνια έως τη δωρική κατάκτηση. Η εξιστόρηση βασίζεται στα νεώτερα συμπεράσματα των αρχαιολογικών ερευνών και μελετών. Παρακολουθούνται τα κυριότερα γεγονότα και η εξέλιξη της ζωής και της τέχνης του μινωικού ανθρώπου, βάσει της αρχιτεκτονικής, της κεραμεικής, της πλαστικής, της σφραγιδογλυφίας, των τοιχογραφιών, της μεταλλοτεχνίας. Σε ιδιαίτερα κεφάλαια εξετάζονται η θρησκεία, η γραφή και ο οικονομικός βίος. Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου περιγράφονται αναλυτικά τα μεγάλα μιν...
Minoan Civilization
Αλεξίου Στυλιανός 1921-2013
Κουβίδης B. Μανουράς Β. ΟΕ
Mr. Stylianos Alexiou, professor emeritus of the University of Crete, ex-Curator General of Antiquities, is a corresponding member of the Academy of Athens, member of the Archaeological Society, the German Institute, and honorary professor of the University of Padova and Cyprus. He discovered the late Minoan cemetery at the harbour town or Knossos, and the early Minoan vaulted tombs at Lebena (Leda). He is credited with the creation of a new wing at the Archaeological Museum of Heraklion, as well as with the Hall of the Giamalakis' collection. He also established the museum...