Μάρκαρης Πέτρος
Márkaris Pétros
Ο Πέτρος Μάρκαρης γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1937. Εμφανίστηκε στα ελληνικά γράμματα το 1965 με το θεατρικό έργο "Η ιστορία του Αλή Ρέτζο". Δραματουργός, μεταφραστής, μελετητής του έργου του Μπέρτολτ Μπρεχτ και σεναριογράφος του Θόδωρου Αγγελόπουλου. Εκτός από τέσσερα θεατρικά έργα, έχει γράψει δύο αστυνομικά μυθιστορήματα, το "Νυχτερινό δελτίο" (1995) και το "Άμυνα ζώνης" (1998) [σ.σ.: ακολούθησαν τα μυθιστορήματα "Ο Τσε αυτοκτόνησε" (2003), "Βασικός μέτοχος" (2006), "Παλιά, πολύ παλιά" (2008), "Ληξιπρόθεσμα δάνεια" (2010), "Περαίωση" (2011), με τη μεσολάβηση της συλλογής διηγημάτων "Αθήνα, πρωτεύουσα των Βαλκανίων" (2004)]. Στα μυθιστορήματά του κεντρικός ήρωας είναι ο αστυνόμος Κώστας Χαρίτος, ένας συντηρητικός ως προς τις ιδέες και τις συνήθειες πενηντάρης, που έχει ως χόμπι την ανάγνωση λεξικών. Πρόκειται για έναν συνεπή επαγγελματία διώκτη του εγκλήματος που πρωταγωνιστεί σε νουάρ ιστορίες. Παντρεμένος με μιαν ήσυχη, απλοϊκή γυναίκα, πατέρας μιας ανήσυχης ερωτικά φοιτήτριας, δεν έχει καμιά σχέση ή ομοιότητα με τον Ηρακλή Πουαρό της Αγκάθα Κρίστι ούτε βέβαια με τον Φίλιπ Μάρλοου του Ρέημοντ Τσάντλερ. Θυμίζει όμως αμυδρά τον αστυνόμο Μαιγκρέ του Ζορζ Σιμενόν και είναι κατά κάποιον τρόπο ο διάδοχος του εμβληματικού αστυνόμου Μπέκα, ήρωα του Γιάννη Μαρή, του εισηγητή της αστυνομικής λογοτεχνίας στην Ελλάδα τη δεκαετία του '50, ενός σημαντικού συγγραφέα, άγνωστου στο παγκόσμιο αναγνωστικό κοινό. Στα μυθιστορήματα του Μάρκαρη είναι έντονοι οι απόηχοι από την κατάρρευση των καθεστώτων της Ανατολικής Ευρώπης, καθώς κάποιοι ήρωες του, είχαν πολιτικές και οικονομικές σχέσεις με πρόσωπα των κρατικών μηχανισμών εκείνων των καθεστώτων. Ο Μάρκαρης, όπως και οι άλλοι σύγχρονοι Έλληνες ομότεχνοί του, μέσω της αστυνομικής πλοκής θίγει καίρια ζητήματα της σημερινής ελληνικής πραγματικότητας. Τα μυθιστορήματά του αποτελούν μια γοητευτική τοπογραφία της Αθήνας, της υπερτροφικής μεγαλούπολης, όπου συμβιώνουν λίγο πολύ αρμονικά γηγενείς, οικονομικοί μετανάστες και πολιτικοί πρόσφυγες από γειτονικές χώρες. Μιλάει για τον κόσμο των αστών και των νεόπλουτων, των επιτήδειων που πλουτίζουν από τις επιδοτήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των φοροφυγάδων, μα και των καταστηματαρχών που υποδέχονται με επιφυλακτικότητα στα νησιά τους ντόπιους και αλλοδαπούς επισκέπτες. Σεναριογράφος έργων της τηλεόρασης, άριστος γνώστης των δημοσιογραφικών, καλλιτεχνικών και άλλων παρασκηνίων, προσπαθεί να αποκαλύψει ορισμένες από τις κρυφές πλευρές του κόσμου των μίντια, και να κοινολογήσει τα ευτράπελα που λαμβάνουν χώρα στα πάμπολλα τηλεοπτικά κανάλια. Ακόμα μας ξεναγεί με μαεστρία στον δαιδαλώδη κόσμο των κέντρων διασκέδασης, των νονών της νύχτας και των μπράβων, κάνοντας σαφείς υπαινιγμούς κατά ορισμένων πολιτικών αναμεμιγμένων σε έκνομες δραστηριότητες. Ο τρόπος με τον οποίο αφηγείται ο Μάρκαρης είναι απολαυστικός, οι χαρακτήρες διαγράφονται με ενάργεια, οι περιγραφόμενες καταστάσεις είναι αληθοφανείς, οι ήρωες ζουν μια πραγματική ζωή, τα πάντα είναι άψογα από λογοτεχνική άποψη. Ο Κώστας Χαρίτος πάνω στον οποίο στηρίζει την πλοκή των ιστοριών του, μολονότι έχει ένα αντικομμουνιστικό παρελθόν, γίνεται αμέσως συμπαθής στον αναγνώστη εξαιτίας του αδιάφθορου χαρακτήρα του και ίσως της έντιμης πενίας του, κι αυτό σε μια χώρα όπου οι αστυνομικοί δεν χαίρουν μεγάλης εκτίμησης για πολλούς λόγους, μα κυρίως πολιτικούς. Διότι ο αστυνόμος δεν είναι απλώς ένας ήρωας που εξιχνιάζει εγκλήματα αλλά κι ένας κάπως εκκεντρικός μα συνηθισμένος Έλληνας ο οποίος δεν αρκείται στη δράση: η συναρπαστική περιπλάνησή του στους αθηναϊκούς χώρους συνοδεύεται από ευφυείς παρατηρήσεις. Όλα αυτά επιτείνουν τη σαγήνη του κειμένου που παγιδεύει τον αναγνώστη μέχρι το τέλος της ιστορίας. Μερικές φορές ο συγγραφέας γράφει παρωδιακά και αυτό προφανώς οφείλεται στη διάθεσή του να διακωμωδήσει το αστυνομικό σώμα. Ο Μάρκαρης χρησιμοποιεί ένα σκληρό και ενίοτε προκλητικό χιούμορ κάτι που δείχνει πως επιθυμεί να σκανδαλίσει, αφού προηγουμένως κατορθώνει να κινητοποιήσει τα φαιά κύτταρα του εγκεφάλου των αναγνωστών του. Συμπερασματικά, κινείται με μια ανατρεπτική διάθεση βάλλοντας κατά των κακώς κειμένων που ταλανίζουν την Ελλάδα. Τιμήθηκε στις 29.8.2013 με το "Μετάλιο Γκαίτε 2013" από το γερμανικό κράτος, σε τελετή που διοργανώθηκε στην Βαϊμάρη παρουσία της υφυπουργού Εξωτερικών Κορνέλια Πίπερ, "για την εξαιρετική προσφορά του στη γερμανική γλώσσα και τις διεθνείς πολιτιστικές σχέσεις". Φίλιππος Φιλίππου, συγγραφέας - κριτικός λογοτεχνίας.
Τριημερία και άλλα διηγήματα
Μάρκαρης Πέτρος
Γαβριηλίδης (2015)
Στο Αστυνομικό Τμήμα του Ταρλάμπασι, όπου ήταν διοικητής ο Μετίν, γινόταν χαμός. ''Αλί απ' τον τεμπέλη, άμα τον πιάσει προκοπή'' σκέφτηκε ο Βασίλης. ''Συνήθως, τον πιάνει κατόπιν εορτής''. Ζήτησε από έναν αστυφύλακα τον κομισέρ Μετίν και εκείνος του έδειξε μια πόρτα στο βάθος του διαδρόμου. Βρήκε τον Μετίν να τα ψέλνει σε έναν υφιστάμενό του. Μόλις είδε τον Βασίλη, προσπάθησε να καταπιεί την έκπληξη του και έδιωξε μ'ένα απότομο νεύμα τον αστυφύλακα. ''Σε καλό, τι γυρεύεις εσύ εδώ;'' ρώτησε τον Βασίλη. ''Συμβαίνει τίποτα;'' Ο Βασίλης πήρε το κακομοίρικο ύφος του. ''Σ'εμένα σ...
Τσαντόρ
Mungan Murathan
Εκδόσεις Καστανιώτη (2010)
Ο Ακμπάρ επιστρέφει στην πατρίδα του μετά από μεγάλη απουσία: βρίσκει μια χώρα κατεστραμμένη από τον πόλεμο και από ένα πραξικόπημα που εγγυάται στο ισλαμικό κόμμα την απόλυτη εξουσία. Κανένας δεν ξέρει να του πει πού βρίσκονται τα αγαπημένα του πρόσωπα, στο σπίτι της οικογένειάς του κατοικούν ξένοι, και μερικοί φοβούνται ακόμα και να του απευθύνουν το λόγο. Οι γυναίκες είναι όλες τυλιγμένες σε τσαντόρ, αγνώριστες και ανώνυμες. Φοβισμένος αλλά και πεισματάρης, ο Ακμπάρ σιγά-σιγά συνειδητοποιεί ότι ο υποβιβασμός της γυναίκας στρέφεται και κατά των αντρών. Η εξέγερσή του εν...
Υπό το μηδέν
Συλλογικό έργο
Ωκεανίδα (2010)
Τους τελευταίους μήνες όλη η Ελλάδα, και όχι μόνον, μιλάει για την κρίση χωρίς να μπορεί να προσδιορίσει ποιο είναι το πρόσωπο αυτής της κρίσης. Η χώρα βουλιάζει στα χρέη της και φτωχαίνει μέρα με την ημέρα και οι υπερχρεωμένοι πολίτες της διαπιστώνουν πως τα χρήματα που δεν έχουν είναι περισσότερα απ’ αυτά που έχουν για να καλύψουν τις ανάγκες τους. Η Ελλάδα κατηγορεί την Ευρώπη και η Ευρώπη, προσπαθεί να εξορκίσει την κρίση ονομάζοντάς την "ελληνική". Όμως, μήπως η οικονομική πλευρά της κρίσης δεν είναι παρά το σύμπτωμα, ή μάλλον, ένα από τα συμπτώματα; Μήπως πίσω από τα...
Φάουστ
Goethe Johann Wolfgang von 1749-1832
Γαβριηλίδης (2019)
Η ανίχνευση των πηγών της "Πρώτης Γραφής" του "Φάουστ" είναι ένα εγχείρημα ασαφές και συγκεχυμένο. Δεν είναι γνωστό πότε ο Γκαίτε ξεκίνησε να γράφει τον "Φάουστ". Οι περισσότεροι μελετητές τοποθετούν χρονικά τη συστηματική εργασία του Γκαίτε στον "Φάουστ" τη διετία 1773-75. Ωστόσο, ίσως ο πιο έγκυρος μελετητής του, ο Albrecht Schone, υποστηρίζει ότι οι πρώτες απόπειρες, τοποθετούνται στην τριετία 1765-68, όταν σπούδαζε νομικά στη Λειψία. Το μόνο βέβαιο είναι ότι η γνωριμία του Γκαίτε με τον μύθο του Φάουστ έγινε στην παιδική του ηλικία και από παραστάσεις του κουλοθέατ...
Χωρίς μαγνητόφωνο
Παπασπύρου Σταυρούλα
Πόλις (2018)
Πορτρέτα και συνεντεύξεις σημαντικών ελλήνων συγγραφέων από τα τέλη της δεκαετίας του ’80 ώς τις μέρες μας. Ένα ταξίδι στις μεταμορφώσεις της Ελλάδας κατά τα τελευταία τριάντα χρόνια, μέσα από τα έργα, τη δημόσια στάση και το λόγο δημιουργών. Μιλούν οι Χρήστος Βακαλόπουλος, Θανάσης Βαλτινός, Βασίλης Βασιλικός, Ρέα Γαλανάκη, Γιώργης Γιατρομανωλάκης, Μιχάλης Γκανάς, Θεόδωρος Γρηγοριάδης, Σωτήρης Δημητρίου, Μάρω Δούκα, Ζυράννα Ζατέλη, Άλκη Ζέη, Νίκος Θέμελης, Ιάκωβος Καμπανέλλης, Ιωάννα Καρυστιάνη, Μένης Κουμανταρέας, Ηλίας Μαγκλίνης, Πέτρος Μάρκαρης, Δημήτρης Νόλλας, Γιάννης...
Ψωμί, παιδεία, ελευθερία
Μάρκαρης Πέτρος
Γαβριηλίδης (2012)
... 1η Ιανουαρίου 2014. Η Ελλάδα έχει γυρίσει στη δραχμή. Είναι μια Ελλάδα της φτώχειας, των αστέγων και της αναστολής πληρωμών. Ο αστυνόμος Χαρίτος και η οικογένειά του αναγκάζονται να κάνουν αιματηρές οικονομίες, όπως οι περισσότεροι Έλληνες. Και ενώ οι Αθηναίοι έχουν επιδοθεί σε αγώνα επιβίωσης, κάποιος αρχίζει να σκοτώνει επώνυμα πρόσωπα από τη γενιά του Πολυτεχνείου. Πάνω σε κάθε θύμα του αφήνει και ένα μήνυμα που παραπέμπει στην εξέγερση του Πολυτεχνείου. Ποιος είναι ο δολοφόνος; Κάποια ακροδεξιά οργάνωση ή κάποιος που εκδικείται παλιές αμαρτίες; Η Αθήνα ψυχο...