Τραχανάς Στέφανος Λ.
Trachanás Stéfanos L.
Ο Στέφανος Τραχανάς γεννήθηκε στην Ιεράπετρα της Κρήτης. Σπούδασε στο Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο και συνέχισε με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Harvard, στον τομέα της φυσικής. Το 1983 άρχισε να διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, σε προπτυχιακό και σε μεταπτυχιακό επίπεδο (όπως, λ.χ., στο θερινό σχολείο φυσικής). Από το 1985 είναι διευθυντής των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης, που ανήκουν διοικητικά στο Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ). Είναι συγγραφέας βιβλίων που θεωρούνται, σήμερα, κλασικά και διδάσκονται σε αρκετά πανεπιστημιακά τμήματα: "Κβαντομηχανική Ι, ΙΙ & ΙΙΙ", "Σχετικιστική κβαντομηχανική", "Προβλήματα κβαντομηχανικής", "Ακριβώς επιλύσιμα κβαντομηχανικά δυναμικά", "Συνήθεις διαφορικές εξισώσεις", "Μερικές διαφορικές εξισώσεις", "Mathematica και εφαρμογές", καθώς και ενός κεφαλαίου με τίτλο "Η βιολογική καταλληλότητα των φυσικών νόμων: τύχη ή αναγκαιότητα;" στο βιβλίο "Η Φυσική σήμερα", τ. ΙΙ του Ε. Ν. Οικονόμου (εκδόσεις ΠΕΚ). (φωτογραφία: Κανάρης Τσίγκανος)
Γένεση και πρώιμη βιοχημική εξέλιξη της ζωής
Γεωργάτσος Ι. Γ.
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (2008)
Το βιβλίο αναφέρεται στις πιο αξιόλογες θεωρίες αλλά και στις αξιόπιστες επιστημονικές ενδείξεις που έχουμε στη διάθεσή μας μέχρι στιγμής σχετικά με την αβιογενή εμφάνιση ζωντανών συστημάτων στον πλανήτη μας και την ανάπτυξη μεταβολικών διεργασιών και μηχανισμών μεταφοράς πληροφορίας στους πρώιμους οργανισμούς. Τα συμπεράσματα είναι ότι η εμφάνιση της ζωής δεν οφείλεται σε μία και μοναδική πράξη δημιουργίας, αλλά ούτε και σε ένα συγκεκριμένο γεγονός αυτόματης γένεσης. Φαίνεται ότι είναι αποτέλεσμα μιας μακρόχρονης διαδικασίας δοκιμών και σφαλμάτων, που διήρκεσε περί το ένα...
Αναζητώντας τη μνήμη
Kandel Eric R. 1929-
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (2008)
Η μνήμη συνδέει τα συμβάντα της νοητικής ζωής μας. Είμαστε αυτό που είμαστε, σε μεγάλο βαθμό χάρη σε αυτά που μαθαίνουμε και θυμόμαστε. Οι μνήμες μας αποτελούν ένα είδος νοητικού ταξιδιού στον χρόνο, που μας απελευθερώνει από τους περιορισμούς του χρόνου και του χώρου. Πώς, όμως, δημιουργούνται οι αναμνήσεις στον εγκέφαλο; Περιγράφοντας την πνευματική ιστορία της αναδυόμενης βιολογίας του νου, ο νομπελίστας Έρικ Καντέλ εξηγεί τους καθοριστικούς σταθμούς της σύγχρονης βιολογίας και ρίχνει φως στο πώς η συμπεριφορική ψυχολογία, η γνωσιακή ψυχολογία, η νευροεπιστήμη και η μορι...
Κβαντομηχανική ΙΙ
Τραχανάς Στέφανος Λ.
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (2008)
Αντίθετα με ό,τι προϊδεάζει ο τίτλος του, τούτο το βιβλίο -η Κβαντομηχανική ΙΙ- δεν αποτελεί συνέχεια της Κβαντομηχανικής - αλλά ένα χωριστό βιβλίο για τη διδασκαλία της κβαντικής θεωρίας σε ένα πιο προχωρημένο -αλλά πάντα προπτυχιακό- επίπεδο. Πρόκειται δηλαδή για Κβαντομηχανική επιπέδου ΙΙ έναντι της Κβαντομηχανικής επιπέδου Ι που ήδη κυκλοφορεί. Όπως και η Κβαντομηχανική Ι, έτσι και η Κβαντομηχανική ΙΙ έχει μια ισχυρή διεπιστημονική στόχευση. Ένας από τους βασικούς στόχους της είναι να ενθαρρύνει τη "συνάντηση" φυσικών, μαθηματικών και επιστημόνων πληροφορικής πάνω στο...
Κβαντομηχανική ΙΙ
Τραχανάς Στέφανος Λ.
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (2008)
Αντίθετα με ό,τι προϊδεάζει ο τίτλος του, τούτο το βιβλίο -η Κβαντομηχανική ΙΙ- δεν αποτελεί συνέχεια της Κβαντομηχανικής - αλλά ένα χωριστό βιβλίο για τη διδασκαλία της κβαντικής θεωρίας σε ένα πιο προχωρημένο -αλλά πάντα προπτυχιακό- επίπεδο. Πρόκειται δηλαδή για Κβαντομηχανική επιπέδου ΙΙ έναντι της Κβαντομηχανικής επιπέδου Ι που ήδη κυκλοφορεί. Όπως και η Κβαντομηχανική Ι, έτσι και η Κβαντομηχανική ΙΙ έχει μια ισχυρή διεπιστημονική στόχευση. Ένας από τους βασικούς στόχους της είναι να ενθαρρύνει τη "συνάντηση" φυσικών, μαθηματικών και επιστημόνων πληροφορικής πάνω στο...
Το σύμπαν της συνείδησης
Edelman Gerald M. 1929-
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (2008)
Τι συμβαίνει στο μυαλό μας όταν κάνουμε μια σκέψη; Πώς γεννιέται ο φαντασμαγορικός κόσμος της συνειδητής εμπειρίας από τα φυσικά γεγονότα που συντελούνται σε μια χούφτα ζελατινώδη ιστό; Επιστήμονες και φιλόσοφοι αναζητούν εδώ και αιώνες απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά, αλλά μέχρι σήμερα δεν είχαν καταφέρει να τις στηρίξουν σε αποτελέσματα επιστημονικών πειραμάτων. Στο "Σύμπαν της συνείδησης" προτείνεται για πρώτη φορά μια εμπειρικά θεμελιωμένη και ολοκληρωμένη θεωρία για τη συνείδηση. Τα αποτελέσματα της πρωτοποριακής εργασίας των Edelman και Tononi θέτουν υπό αμφισβήτηση...
Ζώντας με την επιστήμη
Brenner Sydney 1927-
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (2009)
Ξεκινώντας από πολύ χαμηλά, ο Sydney Brenner αναδείχθηκε σταδιακά σε έναν από τους πλέον διακεκριμένους επιστήμονες του 20ού αιώνα, για να τιμηθεί με το βραβείο Nobel το 2002. Το ερευνητικό έργο του διατρέχει τη βιολογία καθ’ όλο το εύρος της, από την αποκρυπτογράφηση του γενετικού κώδικα μέχρι την καθιέρωση του νηματώδους σκώληκα Caenorhabditis elegans ως πρότυπου οργανισμού στην αναπτυξιακή βιολογία. Σ' αυτή την ιδιαίτερα γλαφυρή ανασκόπηση, ο Brenner καταγράφει τους μικρούς και μεγάλους σταθμούς που σημάδεψαν την επιστημονική ζωή του, από τα πρώτα αδέξια πειράματ...
Ας συμφιλιωθούμε με τον Δαρβίνο
Ζούρος Λευτέρης
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (2009)
Η εξέλιξη της ζωής είναι γεγονός. Ο νεοδαρβινισμός -η θεωρία που το ερμηνεύει- έχει για τη βιολογία και για τις συναφείς επιστήμες την ίδια ερμηνευτική ισχύ που η θεωρία της Κβαντομηχανικής έχει για τη Φυσική. Ποιος λοιπόν ο λόγος για μια αντιγνωμία που συνεχίζεται αμείωτη επί 150 χρόνια; Η απάντηση είναι απλή: ο Δαρβίνος απομυθοποίησε τον άνθρωπο, τον έβαλε μέσα στον φυσικό κόσμο, τον έκανε αντικείμενο της επιστημονικής προσέγγισης - και αυτό είναι κάτι που πολλοί από εμάς δεν θέλουμε να δεχτούμε... Το βιβλίο επιχειρεί να δείξει ότι η άρνηση της ιδέας της εξέλιξης είναι κα...
Φυσικοχημεία
Atkins Peter William 1940-
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (2009)
Η Φυσικοχημεία του Atkins αποτελεί ίσως το πιο καταξιωμένο διεθνώς προπτυχιακό σύγγραμμα στο αντικείμενό του. H παρουσίαση των εννοιών γίνεται με τρόπο απλό, χωρίς όμως να παραβλέπεται η επιστημονική αυστηρότητα, όπου αυτή είναι αναγκαία, δίνοντας έτσι στον αναγνώστη τη δυνατότητα να κατανοήσει βασικές έννοιες απαραίτητες για την περαιτέρω μελέτη. Tα πολυάριθμα παραδείγματα, οι λυμένες ασκήσεις καθώς και η πλούσια συλλογή άλυτων προβλημάτων βοηθούν σε αυτή την κατεύθυνση. Ο παρών δεύτερος τόμος πραγματεύεται τη Δομή της ύλης. Στα πρώτα κεφάλαια αναπτύσσονται οι αρχέ...
Ακριβώς επιλύσιμα κβαντομηχανικά δυναμικά
Τραχανάς Στέφανος Λ.
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (2009)
Καρπός μιας μακράς ενασχόλησης του συγγραφέα με το πρόβλημα της ακριβούς επιλυσιμότητας των γραμμικών διαφορικών εξισώσεων με μεταβλητούς συντελεστές -και ειδικότερα της εξισώσεως Schrodinger- τούτο το βιβλίο αποσκοπεί στη συστηματική αναζήτηση και καταγραφή όλων των επιλύσιμων δυναμικών -χρονανεξάρτητων ή χρονεξαρτημένων- που είναι σήμερα γνωστά. Το βιβλίο απευθύνεται σε προχωρημένους προπτυχιακούς ή μεταπτυχιακούς φοιτητές -με κλίση προς τη θεωρητική φυσική- καθώς και σε πανεπιστημιακούς δασκάλους με εκπαιδευτικό ή ερευνητικό ενδιαφέρον για το θέμα.
Πέρα απ' τα γονίδια
Schatz Gottfried
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (2011)
Μπορεί κάποιο παράσιτο να οδηγήσει ένα έντομο στην αυτοκτονία και τον άνθρωπο στη σχιζοφρένεια; Μπορεί η "σιωπή" ενός γονιδίου να επηρεάζει τον καρκίνο; Τι ρόλο μπορεί να παίζει το βιολογικό μας ρολόι στη θεραπεία του; Θα φθάσει ο άνθρωπος να ζει εκατοντάδες ή και χιλιάδες χρόνια, εφαρμόζοντας τον κατάλληλο συνδυασμό χημικών και γενετικών στρατηγικών; Μήπως η ανάπτυξη των θηλαστικών, άρα και του είδους μας, οφείλεται στο κύμα ρετροϊών που κατέκλυσε τη Γη πριν από 170 εκατομμύρια χρόνια; Ποιες φοβερές γυναίκες καταλαβαίνουν το ψέμα απ' το χρώμα του προσώπου μας και πόσο κίνδ...
Στοιχειώδης κβαντική φυσική
Τραχανάς Στέφανος Λ.
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (2012)
Kαρπός της µακράς ενασχόλησης του συγγραφέα µε τη διδασκαλία της κβαντικής φυσικής, τούτο το βιβλίο επιχειρεί µια νέα προσέγγιση στον τρόπο διδασκαλίας του αντικειµένου στο πιο εισαγωγικό δυνατό επίπεδο· το επίπεδο της γενικής φυσικής. Το βασικό στοιχείο αυτής της νέας προσέγγισης είναι η σπονδυλωτή δοµή. Το συνεχές της διδακτέας ύλης σπάει σε έναν µεγάλο αριθµό αυτόνοµων µαθηµάτων που είναι επίσης αυτόνοµα εξετάσιµα. Ώστε να µπορεί ο φοιτητής να ελέγξει "επιτόπου" αν τα έχει κατανοήσει ή όχι, λύνοντας έναν µικρό αριθµό ασκήσεων πολλαπλής επιλογής. Η εκπαιδευτική προσέγγιση...
Το μικρό βιβλίο της θεωρίας χορδών
Gubser Steven S.
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (2012)
Το βιβλίο αυτό προσφέρει μια προσιτή στον γενικό αναγνώστη, ερεθιστική και ενημερωμένη με πρόσφατες εξελίξεις εισαγωγή στην πιο πολυσυζητημένη ίσως περιοχή της φυσικής σήμερα. Η θεωρία χορδών έχει συχνά αποκληθεί επίδοξη "θεωρία των πάντων", καθώς ο πλούτος των κομψών δομών της, που μάλιστα ενσωματώνουν την κβαντική βαρύτητα, ενθάρρυνε τους ερευνητές της να θέσουν ως ρητό στόχο μια ενοποιημένη θεωρία όλων των γνωστών θεμελιωδών αλληλεπιδράσεων. Ωστόσο, μετά από ερευνητική περιπέτεια δεκαετιών με πολλά επιτεύγματα αλλά και επαναπροσδιορισμούς προοπτικών, η θεωρία παραμένει ο...
Εισαγωγή στην ηλεκτροδυναμική
Griffiths David J.
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (2012)
Μετάφραση της 3ης αμερικανικής έκδοσης, το βιβλίο αυτό απευθύνεται σε φοιτητές που έχουν τελειώσει το μάθημα της Γενικής Φυσικής και αποσκοπεί στην ολοκληρωμένη «μύησή» τους στην Ηλεκτροδυναμική, με έμφαση στην πλήρη αποσαφήνιση της όμορφης αυτής θεωρίας. Χάρις στο ταλέντο του συγγραφέα να επιχειρηματολογεί με ελκυστικό, και ταυτόχρονα ακριβολόγο και απέριττο τρόπο, καθώς και στην ικανότητά του να διεγείρει τη διερευνητική διάθεση και να αναδεικνύει με σαφήνεια τις κεντρικές ιδέες και τα λεπτά σημεία, το βιβλίο θεωρείται από πολλούς καθηγητές και φοιτητές ως το διεθνώς καλύ...
Ένας αστρολάβος του ουρανού και της ζωής
Γραμματικάκης Γιώργος
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (2012)
Σε άλλους καιρούς, ο αστρολάβος καθοδηγούσε τους ναυτικούς στα ταξίδια τους και αποκάλυπτε στους ανθρώπους τις κινήσεις των άστρων και τις φωτεινές αναλαμπές τους. Ο σύγχρονος αστρολάβος, που κρατά στα χέρια του ο αναγνώστης, δεν έχει διαφορετική φιλοδοξία. Το ταξίδι όμως που υπόσχεται κρύβει μεγαλύτερες εκπλήξεις και αναπάντεχες διαδρομές. Θα ξεκινήσει από τα θαυμαστά του Σύμπαντος, τους μακρινούς γαλαξίες και τους κομήτες, την αντιύλη και τις υπέρλαμπρες εκρήξεις αστεριών. Στη συνέχεια, θα αναζητήσει τις απαντήσεις που δίδει η σημερινή επιστήμη στα προαιώνια ερωτήματα του...
Το φάντασμα της όπερας
Τραχανάς Στέφανος Λ.
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (2014)
Τούτο το βιβλίο χτίζεται πάνω σε μια αλληγορία. Στο "Φάντασμα της όπερας" -το πασίγνωστο μιούζικαλ- ένας ιδιοφυής συνθέτης με παραμορφωμένο πρόσωπο διευθύνει τις παραστάσεις από τα σκοτεινά υπόγεια της Όπερας του Παρισιού. Οι θεατές απολαμβάνουν τις δημιουργίες του, το πρόσωπό του όμως αρνούνται να το αντικρίσουν. Η επιστήμη, ως άλλο φάντασμα της όπερας, είναι μια δημιουργική δύναμη που επίσης κυβερνά τον κόσμο από το "υπόγειο". Εμφανίζεται όμως σε δύο διαφορετικές εκδοχές: το φάντασμα στη φύση και το φάντασμα στον πολιτισμό μας. Το φάντασμα στη φύση είναι οι θεμελιώδεις...
Η Κόμη της Βερενίκης
Γραμματικάκης Γιώργος
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (2018)
Το βιβλίο αυτό αφορά σε ένα πείραμα που έγινε πριν από 15 περίπου δισεκατομμύρια χρόνια. O επιστήμονας που το σχεδίασε δεν είναι πια τριγύρω για να μας εξηγήσει τι ακριβώς έκανε και κυρίως, τι σκοπό εξυπηρετούσε. Ήταν δε τέτοιες οι συνθήκες και η θερμοκρασία του πειράματος, που καθιστούν ανέφικτη την επανάληψή του στα γήινα εργαστήρια. O Γιώργος Γραμματικάκης, ανασυνθέτοντας με τρόπο ποιητικό και γλαφυρό τις σύγχρονες επιστημονικές απόψεις για τη γένεση του Σύμπαντος και την εμφάνιση της ζωής, αναφέρεται στην κορυφαία εκδήλωση αυτής της ζωής, τον άνθρωπο, και υπογραμμίζει τ...