Νιτσιάκος Βασίλης Γ.
Nitsiákos Vasílis G.
Ο Βασίλης Νιτσιάκος γεννήθηκε στην Αετομηλίτσα Ιωαννίνων το 1958. Σπούδασε Φιλολογία, Λαογραφία και Κοινωνική Ανθρωπολογία στα πανεπιστήμια Ιωαννίνων, Leeds και Cambridge. Από το 1989 διδάσκει Λαογραφία στο Τμήμα Ιστορία και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, όπου σήμερα κατέχει θέση αναπληρωτή καθηγητή. Από το 1994 μέχρι το 1998 υπήρξε επιστημονικός συνεργάτης του Πανεπιστημίου του Cambridge σε διεθνές ερευνητικό πρόγραμμα. Έχει συγγράψει τα βιβλία "Παραδοσιακές κοινωνικές δομές", Οδυσσέας 1991, "Οι ορεινές κοινότητες της Πίνδου. Στον απόηχο της μακράς διάρκειας", Πλέθρον 1995, "Λαογραφικά ετερόκλητα", Οδυσσέας 1997, "Νομός Ιωαννίνων. Σύγχρονη πολιτισμική γεωγραφία" (σε συνεργασία), Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ιωαννίνων 1998, "Τα ποτάμια της Ηπείρου. Τόποι και δρόμοι των νερών, των ανθρώπων και των πολιτισμών" (σε συνεργασία), Ν.Α.Ι. 2001 και "Χτίζοντας το χώρο και το χρόνο", Οδυσσέας 2003.
Ο Νικόλαος Γ. Πολίτης και το Κέντρον Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας
Συλλογικό έργο
Ακαδημία Αθηνών (2012)
[set δύο τόμων] Πρακτικά συνεδρίου με θέμα τον Νικόλαο Γ. Πολίτη και το Κέντρο Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών. Ο Ν. Γ. Πολίτης (1852-1921) υπήρξε ο ιδρυτής του Λαογραφικού Αρχείου (1918, σήμερα Κέντρο Λαογραφίας). Στα 44 κείμενα των δύο τόμων των πρακτικών οι συγγραφείς των οποίων είναι ειδικοί επιστήμονες, ερευνητές και πανεπιστημιακοί εξετάζεται η επιστημονική σκέψη, η κοινωνική και πολιτική δράση του Ν. Γ. Πολίτη που τον οδήγησε σε ώριμη ηλικία στη ίδρυση του Λαογραφικού Αρχείου με στόχο την συστηματική συλλογή και επιστημονική μελέτη της λαογραφικής ύλης. Περιεχό...
Προσανατολισμοί
Νιτσιάκος Βασίλης Γ.
Κριτική (2014)
Η Λαογραφία εδραιώθηκε ως επιστήμη έχοντας εθνικό προσανατολισμό. Οι μεταπολεμικές εξελίξεις, ωστόσο, οδήγησαν τους λαογράφους σε αναθεώρηση των προσεγγίσεών τους και σε επαναπροσδιορισμό τόσο του θεωρητικού πλαισίου όσο και των μεθοδολογικών τους επιλογών. Έτσι η Λαογραφία εγκαταλείπει βαθμιαία τον εθνικό και τον φιλολογικό της χαρακτήρα. Επιζητεί έναν κοινωνικό-ιστορικό προσανατολισμό, στο πλαίσιο του οποίου το αντικείμενό της χάνει τον μνημειακό του χαρακτήρα και προσλαμβάνει τα χαρακτηριστικά του κοινωνικού-πολιτισμικού φαινομένου. Αυτός ο νέος δρόμος, βέβαια, δεν μπ...
Πεκλάρι
Νιτσιάκος Βασίλης Γ.
Ισνάφι (2015)
Υπάρχει μια κατηγορία κοινοτήτων που εντοπίζονται στη "ζώνη της δρυός" και ιστορικά στηρίχτηκαν για την επιβίωση και αναπαραγωγή τους σε ένα συνδυασμό γεωργίας και κτηνοτροφίας, που συμπληρώνονταν και από άλλες δραστηριότητες, όπως η υλοτομία, η τροφοσυλλογή και η τεχνική ειδίκευση. Οι κοινότητες αυτές λειτούργησαν για μια μεγάλη χρονική διάρκεια σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο πολιτικής οικονομίας με σχετική αυτονομία, αυτάρκεια και αυτοδιοίκηση. Στο πλαίσιο αυτό οι εστιακές ομάδες οικειοποιούνταν τους συλλογικούς φυσικούς πόρους με ένα σύστημα βιωματικής αειφορίας και κοινωνι...
Προσανατολισμοί
Νιτσιάκος Βασίλης Γ.
Κριτική (2015)
Η Λαογραφία εδραιώθηκε ως επιστήμη έχοντας εθνικό προσανατολισμό. Οι μεταπολεμικές εξελίξεις, ωστόσο, οδήγησαν τους λαογράφους σε αναθεώρηση των προσεγγίσεών τους και σε επαναπροσδιορισμό τόσο του θεωρητικού πλαισίου όσο και των μεθοδολογικών τους επιλογών. Έτσι η Λαογραφία εγκαταλείπει βαθμιαία τον εθνικό και τον φιλολογικό της χαρακτήρα. Επιζητεί έναν κοινωνικό-ιστορικό προσανατολισμό, στο πλαίσιο του οποίου το αντικείμενό της χάνει τον μνημειακό του χαρακτήρα και προσλαμβάνει τα χαρακτηριστικά του κοινωνικού-πολιτισμικού φαινομένου. Αυτός ο νέος δρόμος, βέβαια, δεν μπ...
Παραδοσιακές κοινωνικές δομές
Νιτσιάκος Βασίλης Γ.
Ισνάφι (2016)
"Περιεκτικό, σαφές, ενημερωμένο, μέχρι και στους πιο πρόσφατους προβληματισμούς και θεωρητικο-μεθοδολογικές κατευθύνσεις του κλάδου, αφομοιώνει αβίαστα τη διεθνή βιβλιογραφία στην ερευνητική εμπειρία του ελληνικού αγροτικού χώρου και πετυχαίνει στόχους που υπερβαίνουν κατά πολύ τους στόχους ενός απλού πανεπιστημιακού βοηθήματος: την (σωστή) ενημέρωση ενός ευρύτερου κύκλου (επαρκών) αναγνωστών πάνω στις σύγχρονες κατακτήσεις των κοινωνικών επιστημών αναφορικά με τη μελέτη της αγροτικής κοινωνίας στη χώρα μας". (Στάθης Δαμιανάκος) "Γενικά το βιβλίο είναι πλουσιότατο σε πλ...
Λαογραφιά και ανθρωπολογία
Συλλογικό έργο
Εκδόσεις Ι. Σιδέρης (2018)
"Αλήθεια, σε μια εποχή που η διεθνής τάση και πρακτική υπαγορεύει την ενοποίηση του γνωστικού αντικειμένου των κοινωνικών επιστημών είναι θεμιτό κάποιοι κλάδοι να περιφρουρούν τα σύνορά τους σαν να ήταν ιδιοκτησίες; Σε μια εποχή που πνέουν καταλυτικά οι άνεμοι της διεπιστημονικότητας, αντί να κατασκευάζουμε ανεμόμυλους, να χτίζουμε τείχη προστασίας του γνωστικού μας αντικειμένου και του ίδιου του κλάδου που υπηρετούμε; Ίσως τελικά το ζήτημα της (ανα)συγκρότησης των γνωστικών αντικειμένων να είναι πιο επιτακτικό και από εκείνο των θεωρητικών-μεθοδολογικών (ανα)συνθέσεων διε...
Λαογραφιά και ανθρωπολογία
Συλλογικό έργο
Εκδόσεις Ι. Σιδέρης (2018)
"Αλήθεια, σε μια εποχή που η διεθνής τάση και πρακτική υπαγορεύει την ενοποίηση του γνωστικού αντικειμένου των κοινωνικών επιστημών είναι θεμιτό κάποιοι κλάδοι να περιφρουρούν τα σύνορά τους σαν να ήταν ιδιοκτησίες; Σε μια εποχή που πνέουν καταλυτικά οι άνεμοι της διεπιστημονικότητας, αντί να κατασκευάζουμε ανεμόμυλους, να χτίζουμε τείχη προστασίας του γνωστικού μας αντικειμένου και του ίδιου του κλάδου που υπηρετούμε; Ίσως τελικά το ζήτημα της (ανα)συγκρότησης των γνωστικών αντικειμένων να είναι πιο επιτακτικό και από εκείνο των θεωρητικών-μεθοδολογικών (ανα)συνθέσεων διε...
Τα πολλαπλά σύνορα ενός μεταβαλλόμενου κόσμου
Συλλογικό έργο
Κριτική (2018)
Μπορεί τα ορατά σύνορα να είναι διαπερατά, αλλά δημιουργούνται νέοι μηχανισμοί και τεχνικές συγκρότησης συμβολικών συνόρων, δηλαδή ορίων, με βάση τα οποία προκύπτουν νέες ταξινομήσεις και ιεραρχήσεις, που σημαίνει και νέες απαγορεύσεις και αποκλεισμοί. Μπορεί να φανταστεί κανείς τι συμβαίνει στα Βαλκάνια μετά το 1989, όταν καταρρέουν τα καθεστώτα, ανοίγουν τα σύνορα, αμφισβητούνται οι προηγούμενες αρχές οργάνωσης των κοινωνιών, αναθεωρούνται τα ζητήματα των εθνικών σχέσεων και καθίσταται μεγάλο ζητούμενο ο επαναπροσδιορισμός των ταυτοτήτων, που, σε ακραίες περιπτώσεις, θέτε...
O lele
Ιδιωτική Έκδοση (2019)
Το βιβλίο - cd "Ο lele / Ω λέλε" αποτελεί ίσως το πρώτο εγχείρημα παγκοσμίως για καταγραφή μελοποιημένης ποίησης στη Βλάχικη γλώσσα. Πρόκειται για ποιήματα του Καθηγητή της Κοινωνικής Λαογραφίας στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Βασίλη Νιτσιάκου, που γράφτηκαν με σκοπό να μελοποιηθούν και, ως εκ τούτου, η προσπάθεια θα μπορούσε να θεωρηθεί και στιχουργική. Τα στιχουργήματα γράφτηκαν εξαρχής στην Βλάχικη γλώσσα, που συμβαίνει να είναι και η μητρική γλώσσα -μαζί με την Ελληνική- του δημιουργού τους, για τον οποίο η παρούσα έκδοση αποτελε...