Δεληβορριάς Άγγελος 1937-2018
Delivorriás Ángelos
Ο Άγγελος Δεληβοριάς γεννήθηκε το 1937 στην Αθήνα. Σπούδασε αρχαιολογία και ιστορία (1956) στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης και αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο των Αθηνών. Ξεκίνησε τις μεταπτυχιακές του σπουδές το 1964 στο Πανεπιστήμιο του Φράιμπουργκ/Μπραϊσγκάου και το 1965, έπειτα από επιτυχή διαγωνισμό, διορίστηκε στην Ελληνική Αρχαιολογική Υπηρεσία. Υπηρέτησε αρχικά στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας υπό την καθοδήγηση του Χρήστου και της Σέμνης Καρούζου και αργότερα ως επιμελητής στις Εφορείες Αρχαιοτήτων Αχαΐας και Αρκαδίας-Λακωνίας. Το 1969, με υποτροφία της Alexander von Humboldt Stiftung, άρχισε τη μελέτη της διδακτορικής του διατριβής στο Πανεπιστήμιο του Τύμπινγκεν, την οποία και ολοκλήρωσε το 1972. Κατά το διάστημα 1972-1973 συνέχισε τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης και στην Ecole Pratique des Hautes Etudes. Από το 1973 έως και το 2014, για 41 χρόνια, διηύθηνε το Μουσείο Μπενάκη, τη ριζική ανάπλαση του οποίου ανέλαβε και ολοκλήρωσε τον Ιούνιο του 2000. Για την οργάνωση των νέων εκθεσιακών χώρων έτυχε διεθνούς αναγνωρίσεως και τιμήθηκε με το χρυσό μετάλλιο της Ακαδημίας Αθηνών. Το 1992 εξελέγη καθηγητής της Ιστορίας της Τέχνης στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και από το 1998 έως το 2003 διετέλεσε διευθυντής προγράμματος μεταπτυχιακών σπουδών στο ίδιο Τμήμα. Το 2005 αποχώρησε από το Πανεπιστήμιο ως ομότιμος. Άρθρα και εργασίες του έχουν δημοσιευθεί σε πολλές ελληνικές και διεθνείς εκδόσεις. Έφυγε από τη ζωή στις 24 Απριλίου 2018, σε ηλικία 81 ετών.
Θεοχαράκης: Ζωγραφική 1952-2007
Συλλογικό έργο
Μουσείο Μπενάκη (2007)
[...] Με συνθηματική περίπου συντομία, αλλά και κάθε επιφύλαξη, προσπαθώ να σκιαγραφήσω το περίγραμμα ενός γενικού κανόνα, θεωρώντας ότι την ισχύ του επιβεβαιώνει, ως εξαίρεση, η περίπτωση του Βασίλη Θεοχαράκη. Κι αυτό επειδή πιστεύω πως αντιπροσωπεύει μια καθόλου συχνή, εντελώς ασυνήθη, θα έλεγα, σύμπτωση επιτυχημένου επιχειρηματία, ο οποίος τυχαίνει να είναι και καταξιωμένος καλλιτέχνης, ή σωστότερα, μάλλον, ενός καλλιτέχνη που τυχαίνει να είναι ταυτόχρονα και επιχειρηματίας. Έχουμε δηλαδή να κάνουμε με μια σπάνια διφυή υπόσταση, στη σύσταση της οποίας πρέπει να αναζητηθε...
Παντελής Λαζαρίδης: Διαπραγματεύσεις του εφήμερου
Συλλογικό έργο
Futura (2006)
Δεκαπέντε ιστορικοί, ιστορικοί της τέχνης, της αρχιτεκτονικής και του λόγου, αρχιτέκτονες και αρχαιολόγοι παρουσιάζουν κριτικά το συνολικό καλλιτεχνικό έργο του Παντελή Λαζαρίδη, ως ένα Αρχείο προς αποκωδικοποίηση μέσα στο γενικότερο κοινωνικό και ιστορικό του πλαίσιο, από τα χρόνια του '60 στη Θεσσαλονίκη έως σήμερα. Εξετάζονται συγχρόνως εικόνες της εποχής και δυναμικές πτυχές της σύγχρονης καλλιτεχνικής δημιουργικής έκφρασης, που επίκεντρο της έχει τη ζωή στην πόλη, στο περιβάλλον που ορίζεται από την κυριαρχία των αναπαραστάσεων. Η πόλη, η σπαρακτική φαντασμαγορία τη...
Marina Karella
De Grèce Michel
Φερενίκη (2005)
Η Μαρίνα Καρέλλα γεννήθηκε λίγες μόλις εβδομάδες μετά την είσοδο της Ελλάδας στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η οικογένειά της κατάγεται από τη Σίφνο, τη Σύρο και άλλα νησιά των μυθικών, ηλιόλουστων Κυκλάδων. Ανήκει σ' ένα περιβάλλον εξόχως παραδοσιακό, όπου καλλιεργούντο επιμελώς αρετές όπως η τιμιότητα, η μετριοφροσύνη, η περιφάνια. [...] Σπούδασε Καλές Τέχνες και πήγε στο Παρίσι. Μετά την επιστροφή της στην Αθήνα, μαθήτευσε πλάι στο Γιάννη Τσαρούχη. Ο μάγος αυτός της τέχνης, με την ισχυρή προσωπικότητα και το αναγνωρισμένο από όλη την Ελλάδα ταλέντο, διέβλεψε αμέσως τις δυ...
Η Ζωοφόρος του Παρθενώνα
Δεληβορριάς Άγγελος 1937-
Μέλισσα (2004)
Αν επιχειρήσει κανείς να σταθμίσει προσεκτικά τα περιουσιακά στοιχεία της ανθρωπότητας -και σαν τέτοια μόνο τα σταθερά κέρδη που αποταμιεύει το πολιτισμικό γίγνεσθαι μπορεί να θεωρηθούν- είναι αμφίβολο αν θα καταλήξει σε κάποιο άλλο μνημείο με τόσο βαρύ πνευματικό φορτίο όσο του Παρθενώνα. Κι αυτό, όχι γιατί η μνήμη του χρόνου τον έχει προσγράψει τελεσίδικα στα θαύματα του αρχαίου κόσμου, ή γιατί ακόμα και κατά τη σκοτεινή περίοδο της παγκοσμιοποίησης ερεθίζει ανακουφιστικά τη συγκίνηση της υφηλίου, αλλά γιατί η αρκετά εξεζητημένη συνείδηση της καθαρής έρευνας τον έχει ήδη...
Ελληνική και ρωμαϊκή γλυπτική
Συλλογικό έργο
Μέλισσα (2004)
Στον τόμο παρουσιάζονται έργα της ελληνικής και της ρωμαϊκής γλυπτικής από τη νεολιθική περίοδο έως την ύστερη αρχαιότητα. Τα κείμενα συντάχθηκαν από 29 συγγραφείς-καθηγητές πανεπιστημίου και ερευνητές διακεκριμένων ινστιτούτων της Ελλάδας και του εξωτερικού-, ύστερα από συστηματική και εξαντλητική έρευνα των πηγών. Παρέχονται πολύτιμες πληροφορίες όχι μόνο αρχαιολογικές αλλά και ιστορικές-κοινωνιολογικές. Η πλούσια εικονογράφηση του τόμου περιλαμβάνει, εκτός από τα έργα του Μουσείου Μπενάκη, και συγκριτικό υλικό από μουσεία της Ελλάδας και του εξωτερικού.
Πάρεργα
Δεληβορριάς Άγγελος 1937-
Εκδόσεις Καστανιώτη (2003)
Η επιλογή του τίτλου με βασάνισε πολύ. Περισσότερο ίσως και από την επιλογή των κειμένων που απαρτίζουν το περιεχόμενο αυτού του βιβλίου. Αναρωτιέμαι δηλαδή αν ανταποκρίνεται, και κατά πόσο, στον ομολογουμένως ανώμαλο ειρμό της νοητικής του συγκρότησης, καθώς και στον άλλοτε άτακτο, άλλοτε τακτικό ρυθμό της λογικής του ακολουθίας. Δεν ξέρω, με άλλα λόγια, ως ποιο βαθμό το "Πάρεργα" μπορεί να καθρεφτίζει, ταυτόχρονα όμως και να δικαιολογεί, την αβέβαιη ενίοτε καθαρότητα και την ασταθή συχνά συνοχή του σκεπτικού τών υπό εξέταση θεμάτων. Όπως δεν ξέρω και αν στο "άκαιρα, ανεπί...
Είδωλα καμόντων
Συλλογικό έργο
Μεταίχμιο (2002)
Το βιβλίο "Είδωλα καμόντων. Μια προσωπική Νέκυια" περιλαμβάνει είκοσι έξι μεγάλους πίνακες του ζωγράφου Χρόνη Μπότσογλου, οι οποίοι με τον ενιαίο τίτλο "Μια προσωπική Νέκυια" θα εκτεθούν από τις 18 Δεκεμβρίου στο Μουσείο Μπενάκη. Η λέξη Νέκυια, που περιλαμβάνεται στον τίτλο, μας παραπέμπει στην ενδέκατη ραψωδία της Οδύσσειας, στην οποία ο Οδυσσέας, δασκαλεμένος από την Κίρκη, πηγαίνει στον Άδη για να ρωτήσει την ψυχή του μάντη Τειρεσία σχετικά με την επιστροφή στην Ιθάκη. Στον Άδη ο Οδυσσέας συναντά αγαπημένα του πρόσωπα, συγγενείς και φίλους. Στη Νέκυια του Μπότσογλου, ο δ...
Κανίσκιον φιλίας
Συλλογικό έργο
Αναγνωστόπουλος Βελισσάριος Σ. (2002)
[...] Ο τιμητικός τόμος για τον Guy/Michel Saunier "Κανίσκιον φιλίας" αποτελείται, μετά το βιογραφικό-μυθιστορηματικό "Χαιρετισμό" του Βασίλη Βασιλικού, από μελέτες για την Ελλάδα στους ποικίλους πολιτιστικούς σταθμούς της, στους οποίους ο Saunier συχνάζει άλλοτε περισσότερο και άλλοτε λιγότερο. Πέρα από τις δύο μελέτες της Ε. Αρβελέρ και του J.P. Vernant που αποτελούν ένα είδος τελετουργικής Εισόδου και Εξόδου, οι υπόλοιπες είναι οργανωμένες σε τέσσερις θεματικού άξονες (μερικές από αυτές αλληλοεμπλέκονται θεματικά) σε διαχρονική προοπτική. Πολλά θέματα συμπίπτουν με ορισμ...
57 κείμενα για τη Νίκη Καραγάτση
Συλλογικό έργο
Άγρα (2002)
Ο παρών τόμος συγκεντρώνει μερικά από τα σημαντικότερα κείμενα που γράφτηκαν για τη ζωγράφο Νίκη Καραγάτση στον Τύπο, στους καταλόγους των εκθέσεων της, στις δημόσιες παρουσιάσεις καθώς και σε ιδιωτικές επιστολές. Καλύπτει την περίοδο 1956-1998. Κυκλοφόρησε με την ευκαιρία της έκθεσης έργων της ζωγράφου που οργάνωσε το Μορφωτικό Ίδρυμα της Εθνικής Τραπέζης (ΜΙΕΤ), τον Μάιο 2002, στο Μέγαρο Εϋνάρδου, Αθήνα. Περιέχονται τα κείμενα: - Νίκη Καραγάτση, "Αναμνήσεις" - 1956, Έκθεση στη "Γκαλερί Πέυν" (κείμενα: Ελένη Βακαλό, Τώνης Π. Σπητέρης, Άγγελος Γ. Προκοπίου) - 1963, Έκ...
Άγγελοι, μουσική, ποίηση
Συλλογικό έργο
Μουσείο Μπενάκη (2001)
[...] Το έργο και η σκέψη του Γιάννη Μόραλη που παρουσιάζεται στην έκθεση του Μουσείου Μπενάκη, διατρέχει και χρωματίζει την ελληνική δημιουργία στην ποίηση, τη μουσική, το θέατρο και το χορό. Η κορυφαία αυτή πνευματική σύμπραξη προσφέρει ένα μοναδικό παράδειγμα για τον τρόπο που η ζωγραφική εξερεύνησε το διάλογο με τις άλλες τέχνες, προσθέτοντας αλήθεια και αυθεντικότητα στην επαφή του κοινού με την παράδοση και τη συνείδηση της πολιτιστικής του ταυτότητας. Εξάλλου αυτό καθιστά την πρωτοβουλία του Μουσείου Μπενάκη ευρύτερη σε μέγεθος από ένα απλό πολιτιστικό γεγονός, προσφ...
Δράμα και μουσική στην αρχαιότητα
Pöhlmann Egert
Εκδόσεις Καστανιώτη (2000)
Οι μελέτες που είναι συγκεντρωμένες στον παρόντα τόμο διαλευκαίνουν την αρχαία δραματική ποίηση του 5ου και 4ου αι. π.Χ. από διαφορετικές οπτικές γωνίες. Στη μελέτη "Ο ρόλος του χορού στην εξέλιξη του δράματος" παρακολουθούμε πώς παραχωρούν ο χορός και ταυτόχρονα η μουσική σταδιακά τη θέση τους στους υποκριτές από τον Αισχύλο μέχρι τον Μένανδρο. Η "Αρχαία ελληνική μουσική σημειογραφία" δείχνει ότι από το τέλος του 5ου αι. υπήρχε μια μουσική γραφική, την οποία όμως χρησιμοποιούσαν μόνο επαγγελματίες μουσικοί προς παράδοση του ρεπερτορίου τους. Τα "Αποσπάσματα αρχαίας ελληνικ...
A Guide to the Benaki Museum
Δεληβορριάς Άγγελος 1937-
Μουσείο Μπενάκη (2000)
When I was writing the first short guide to the Benaki Museum, in 1980, I had to make an almost superhuman effort to articulate a vast material into discrete chapters with a comprehensive and coherent line of reasoning. At that time the arrangement of the objects in the Museum was based on the principle of exhibition units by kind, which was, of course, completely contrary to my own views and vision. Today, after the enlargement of the Museum's premises and the radical remodeling of the original building, but above all the reorientation of the Museum's aims and the fundamen...
Οδηγός του Μουσείου Μπενάκη
Δεληβορριάς Άγγελος 1937-
Μουσείο Μπενάκη (2000)
Το 1980, όταν επεξεργαζόμουν τον πρώτο σύντομο οδηγό του Μουσείου, κατέβαλα υπεράνθρωπες προσπάθειες για να αρθρώσω ένα απέραντο υλικό σε επιμέρους κεφάλαια, με εύληπτο εσωτερικό ειρμό. Η διάταξη των αντικειμένων στηριζόταν, τότε, στις αρχές της κατά είδη συγκρότησης των εκθετικών ενοτήτων, πράγμα εντελώς αντίθετο προς τις μουσειολογικές μου απόψεις. Σήμερα, με την επέκταση και τη ριζική ανάπλαση των κτιριακών εγκαταστάσεων, κυρίως όμως με τον αναπροσανατολισμό των μουσειακών στόχων, αλλά και με τη ριζική αλλαγή του εκθεσιακού πνεύματος, η διαδρομή του επισκέπτη από τη μία...
Το ένδυμα στην Αθήνα στο γύρισμα του 19ου αιώνα
Φωτόπουλος Διονύσης Δ. 1943-
Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (Ε.Λ.Ι.Α.) (1999)
Προσωπογραφία του Ν. Χατζηκυριάκου - Γκίκα
Συλλογικό έργο
Ευθύνη (1998)
Ηγετική φυσιογνωμία της περίφημης, και στη ζωγραφική, Γενιάς τους '30 ο Ν. Χατζηκυριάκος-Γκίκας υψώθηκε, μ' ένα χάρισμα μοναδικού δυναμισμού δημιουργικού, σε κορυφή και της νεοελληνικής, και της ευρωπαϊκής ζωγραφικής του αιώνα μας κατορθώνοντας, με τρόπους μοναδικούς και νέους, να συνδυάσει και να συνθέσει την ελληνικότητά του με τα πιο γόνιμα, ανανεωτικά κινήματα στην Τέχνη των καιρών μας. Υπήρξε υπόδειγμα, οδηγός και αποκαλυπτικός σύμβουλος, σοφός σηματωρός του πνευματικού μας πολιτισμού συμπληρώνοντας με τον λόγο, όσα άφηνε μισοκρυμένα, κατά τον αθάνατο Αλεξανδρινό, μέσα...