Σταυρακάκης Γιάννης
Stavrakákis Giánnis
Ο Γιάννης Σταυρακάκης είναι αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Σπούδασε πολιτική επιστήμη στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σπουδών του Παντείου Πανεπιστημίου και πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές (MA) στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου του Essex, από όπου έλαβε και το διδακτορικό του δίπλωμα στο πλαίσιο του προγράμματος για την "Ιδεολογία και την Ανάλυση Λόγου" (Ideology and Discourse Analysis Program). Ο τίτλος της διδακτορικής του διατριβής ήταν "New Directions in the Theory of Ideology and the Case of Green Ideology". Στη συνέχεια εργάστηκε στα Πανεπιστήμια του Essex και του Nottingham και στο Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών του τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου, ενώ άρχισε να διδάσκει στο τμήμα Πολιτικών Επιστημών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης το 2006, με γνωστικό αντικείμενο "Ανάλυση του πολιτικού λόγου". Σήμερα κατέχει τη βαθμίδα του αναπληρωτή καθηγητή στο ίδιο Τμήμα. Ασχολείται ερευνητικά με τη σύγχρονη πολιτική θεωρία (με έμφαση στις ψυχαναλυτικές και μετα-στρουκτουραλιστικές προσεγγίσεις) και με την ανάλυση της ιδεολογίας και του πολιτικού λόγου στις κοινωνίες της ύστερης νεωτερικότητας (με έμφαση στη μελέτη της πολιτικής οικολογίας, του λαϊκισμού, της μετα-δημοκρατίας, αλλά και των σύγχρονων καλλιτεχνικών πρακτικών). Συμμετέχει στις συντακτικές επιτροπές των περιοδικών "Σύγχρονα Θέματα", "Journal for Lacanian Studies", "Subjectivity", "Psychoanalysis, Culture and Society", "Synthesis". Στις κυριότερες δημοσιεύσεις του περιλαμβάνονται οι μονογραφίες "Lacan and the Political" (Routledge, 1999· ελλ. μτφρ. Ψυχογιός, 2008) και "The Lacanian Left" (Edinburgh University Press/State University of New York Press, 2007), ενώ έχει (συν)επιμεληθεί τους συλλογικούς τόμους "Φύση, κοινωνία και πολιτική" (Νήσος, 1997), "Discourse Theory and Political Analysis" (Manchester University Press, 2000), "Lacan & Science" (Karnac, 2002), "Όψεις λογοκρισίας στην Ελλάδα" (Νεφέλη, 2008) και "Το πολιτικό στη σύγχρονη τέχνη" (Εκκρεμές, 2008). Είναι επίσης εκ των συγγραφέων των μελετών "Φύση, κοινωνία, επιστήμη στην εποχή των "τρελών αγελάδων": διακινδύνευση και αβεβαιότητα" (Νεφέλη, 1999) και "Νεολαία: ο αστάθμητος παράγοντας;" (Πολύτροπον, 2008).
Προσευχή για (παθητική;) αντίσταση
Συλλογικό έργο
Futura (2007)
Στο βιβλίο αυτό περιλαμβάνονται τα κείμενα των εισηγήσεων στο συνέδριο "Προσευχή για (παθητική;) αντίσταση" που διοργάνωσε η 1η Μπιενάλε της Αθήνας τον Φεβρουάριο του 2007. Προσκεκλημένοι στο συνέδριο ήταν διεθνείς επιμελητές εκθέσεων, θεωρητικοί της σύγχρονης τέχνης, φιλόσοφοι, αρχιτέκτονες και καλλιτέχνες. Το θέμα του συνεδρίου ήταν η δυνατότητα της σύγχρονης τέχνης και των μεγάλων διοργανώσεων να αποτελέσουν εστία στοχασμού γύρω από τη σύγχρονη πολιτική πράξη. Οι εισηγήσεις και οι συζητήσεις που ακολούθησαν και καταγράφονται εδώ, θέτουν ένα εύρος ζητημάτων που αγγί...
Ψυχανάλυση και αριστερά
Συλλογικό έργο
Νήσος (2007)
[...] Η συζήτηση για τη σχέση ψυχανάλυσης και αριστεράς δεν μπορεί σήμερα να ξενίσει κανέναν. Μέσα από μια περιπετειώδη πορεία, όπου περίοδοι αμοιβαίας καχυποψίας ανάμεσα στις δύο αυτές τροπικότητες σκέψης και πρακτικής εναλλάσσονταν, με περιόδους υπερβολικής αισιοδοξίας ως προς το συνθέσιμο των αντίστοιχων εγχειρημάτων, τα πάθη φαίνεται πως έχουν καταλαγιάσει και ένα είδος συναίνεσης έχει επικρατήσει: ούτε η οπτική του Φρόιντ μπορεί να αναχθεί στην οπτική του Μαρξ ούτε εκείνη του Μαρξ σε αυτή του Φρόιντ. Με άλλα λόγια, ούτε κάποιας μορφής φροϋδο-αριστερά ούτε κάποιας μορφή...
Σύγχρονοι μηχανισμοί βίας και καταπίεσης
Σχολή Μωραΐτη. Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας (2006)
Κυρίες και Κύριοι, Η βία είναι ένα συνολικό φαινόμενο με βαθιές κοινωνικές ρίζες, υποκείμενο σε πολιτικές και ιδεολογικές χρήσεις· είναι και ένα φαινόμενο με βάθος χρόνου, με ιστορικότητα. Αλλάζει δηλαδή μορφή και περιεχόμενο στο χρόνο - γεννά ο ιστορικός χρόνος νέα βία. Ασφαλώς, οι σκληρότερες εκφράσεις βίας -και καταπίεσης- ανιχνεύονται στα συμφραζόμενα της πολιτικής στο επίπεδο των διεθνών σχέσεων· μιλώ για την οργανωμένη, κρατική ή και παρακρατική, ένοπλη βία. Και αυτό όχι μόνον επειδή αφήνει πίσω της πολλούς νεκρούς και τραυματίες, αλλά και γιατί βίαια ανατρέπει κοιν...
Ιράκ: Η δανεική χύτρα
Žižek Slavoj
Scripta (2006)
Ο Σλάβοϊ Ζίζεκ τονίζει την αντιφατικότητα που χαρακτηρίζει τη δικαιολογία του πολέμου ενάντια στο Ιράκ, όπου μια σύνδεση ανάμεσα στο καθεστώς του Σαντάμ και την Αλ-Κάιντα μεταμορφώθηκε σε απειλή του καθεστώτος ενάντια στην περιοχή, απειλή που περαιτέρω διαστρεβλώθηκε σε κίνδυνο που απειλούσε τους πάντες (πάνω απ' όλους τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Βρετανία) με τη μορφή όπλων μαζικής καταστροφής.Όταν κανένα σημαντικό όπλο δεν βρέθηκε, μας πρόσφεραν την ίδια λογική: εντάξει, τα δύο εργαστήρια που βρήκαμε δεν αποδεικνύουν τίποτα στην πραγματικότητα, αλλά ακόμα κι αν δεν υπάρχ...
Το υψηλό αντικείμενο της ιδεολογίας
Žižek Slavoj
Scripta (2006)
Στο προκλητικό και πρωτότυπο αυτό έργο, ο Σλάβοϊ Ζίζεκ μελετά το ζήτημα της ανθρώπινης δράσης σε έναν μεταμοντέρνο κόσμο. Από το ναυάγιο του "Τιτανικού" μέχρι τον "Σιωπηλό μάρτυρα" του Χίτσκοκ, από τις όπερες του Βάγκνερ μέχρι την επιστημονική φαντασία, από το "Alien" μέχρι τα εβραϊκά ανέκδοτα, η αιχμηρή ανάλυση του συγγραφέα διερευνά τις ιδεολογικές φαντασιώσεις πληρότητας και αποκλεισμού που συγκροτούν την ανθρώπινη κοινωνία. Συνδέοντας κομβικές ψυχαναλυτικές και φιλοσοφικές έννοιες με κοινωνικά φαινόμενα όπως ο ολοκληρωτισμός και ο ρατσισμό, το βιβλίο διερευνά την πολιτ...
Εισαγωγικό λεξικό της λακανικής ψυχανάλυσης
Evans Dylan
Ελληνικά Γράμματα (2005)
O Jacques Lacan αποτελεί ίσως τον πιο πρωτότυπο και σημαντικό στοχαστή της ψυχανάλυσης μετά τον Freud. Οι ιδέες του έφεραν επανάσταση στην κλινική πρακτική της ψυχανάλυσης και συνεχίζουν να ασκούν σημαντική επιρροή σε πολύ διαφορετικά μεταξύ τους πεδία, όπως η θεωρία του κινηματογράφου, η λογοτεχνική κριτική, η φεμινιστική θεωρία και η φιλοσοφία. Το "Εισαγωγικό λεξικό της λακανικής ψυχανάλυσης" αποτελεί μια μοναδική πηγή αναφοράς για ψυχαναλυτές αλλά και για όσους ενδιαφέρονται γενικότερα για την ψυχανάλυση στην κλινική και θεωρητική της διάσταση. Σε αυτό ο αναγνώστης θα α...
Homo Sacer
Agamben Giorgio
Scripta (2005)
Στο αρχαϊκό ρωμαϊκό δίκαιο είναι ξεκάθαρος ο ρόλος του Homo sacer όπως και η σημασία του για τη δόμηση της κυριαρχίας και της βιοπολιτικής. Πρόκειται για μια φιγούρα στην οποία αποτυπώνεται για πρώτη φορά η παράδοξη σχέση εξουσίας/κυριαρχίας και απλής βιολογικής ζωής. Γιατί αυτός ο χαρακτήρας παρουσιάζει τόσο ενδιαφέρον; Μα γιατί πρόκειται για κάποιον που ενώ η κοινότητα τον έχει κρίνει για κάποιο έγκλημα, εντούτοις δεν τον καταδικάζει με τους συνηθισμένους τρόπους, αλλά του αποδίδει μια ιερότητα που απαγορεύει μεν τη θυσία του, επιτρέπει όμως σε οποιοδήποτε άλλο μέλος της...
Η μαριονέτα και ο νάνος
Žižek Slavoj
Scripta (2005)
Τον έχουν αποκαλέσει "ακαδημαϊκό ροκ σταρ" και "κακό παιδί της θεωρίας" όμως η γραφή τού Σλάβοϊ Ζίζεκ συνδυάζει εντυπωσιακή ευρυμάθεια με συχνές αναφορές στην μαζική κουλτούρα. Στο βιβλίο του "Η μαριονέτα και ο νάνος" επιχειρεί μια διεξοδική ανάγνωση του σημερινού θρησκευτικού αστερισμού από την οπτική γωνία της λακανικής ψυχανάλυσης. Έρχεται κριτικά αντιμέτωπος και με τις δυο κυρίαρχες εκδοχές της σημερινής πνευματικότητας -τον γνωστικισμό της Νέα Εποχής [New Age] και τον αποδομητικό λεβινάσιο Ιουδαϊσμό- και προσπαθεί να αποκαταστήσει τον "υλιστικό" πυρήνα του Χριστιανισμο...
Το δημοκρατικό παράδοξο
Mouffe Chantal
Πόλις (2004)
Η Chantal Mouffe υποστηρίζει ότι τόσο η πολιτική σκέψη όσο και η πολιτική πράξη παγιδεύονται σε μια πλανημένη αναζήτηση της συναίνεσης και στην προαγωγή μιας ρηχής κοινωνικής ομοφωνίας, η οποία, ισχυρίζεται η συγγραφέας, αντί να συνιστά σημάδι προόδου, θέτει σε κίνδυνο τους δημοκρατικούς θεσμούς. Πράγματι, σε πολλές χώρες αυτή η "συναίνεση στο κέντρο" και η εξασθένιση της διάκρισης αριστερά-δεξιά δίνει την ευκαιρία στον ακροδεξιό λαϊκισμό να αυτοπαρουσιάζεται ως η μόνη πολιτική δύναμη που αντιστέκεται στο "κατεστημένο", και, ως εκ τούτου, να επιχειρεί να καταλάβει το πεδίο...
Μίλησε κανείς για ολοκληρωτισμό;
Žižek Slavoj
Scripta (2002)
Ο ολοκληρωτισμός ως ιδεολόγημα ανέκαθεν εξυπηρετούσε μια πολύ συγκεκριμένη στρατηγική λειτουργία: εγγυώνταν τη φιλελεύθερη - δημοκρατική ηγεμονία απορρίπτοντας την αριστερή κριτική τής φιλελεύθερης δημοκρατίας ως την άλλη όψη του «διδύμου» των δεξιών φασιστικών δικτατοριών. Αντί να παράσχει μιαν ακόμη συστηματική έκθεση της ιστορίας της ιδέας αυτής, ο Slavoj Zizek προσεγγίζει εδώ τον ολοκληρωτισμό κατά τρόπο βιτγκενσταϊνιανό, ως έναν ιστό οικογενειακών ομοιοτήτων. Έτσι διερευνά σε βάθος την εξάρτησή του από μια σειρά καθιερωμένων αντιλήψεων και παραδοχών. [...]
Το υποκείμενο στην ύστερη νεωτερικότητα
Ρωμανός Βασίλης
Νήσος (2002)
Η έντονη διαμάχη γύρω από τα θεμέλια του δυτικού πολιτισμού έχει χαρακτηρίσει το πνευματικό τοπίο των τελευταίων δεκαετιών και έχει οδηγήσει στην αντίληψη ότι κατά κάποιον τρόπο έχουμε μεταβεί στη λεγόμενη "μεταμοντέρνα" κατάσταση. Τα ερωτήματα που έχουν αναδειχθεί από τη διαμάχη αυτή αφορούν κυρίως το λόγο και το υποκείμενο, την έκφραση μέσα από τις πράξεις των σύγχρονων υποκειμένων, τη σχέση με την εσώτερη και εξώτερη φύση, την ιστορική περίοδο και βέβαια την ελπίδα για κοινωνικοπολιτική συμφιλίωση.
Ο Λακάν με εικόνες
Leader Darian
Δίαυλος (1999)
Ζακ Λακάν: ο μεγαλύτερος θεωρητικός της ψυχανάλυσης μετά τον Φρόιντ και, συνάμα, ένας επιστήμονας με πολύ σύνθετη σκέψη, πράγμα που αντικατοπτρίζεται στα γραπτά του. Ο Λακάν με Εικόνες, λύνει το πρόβλημα της προσέγγισης της λακανικής θεωρίας από το μη ειδικό κοινό μέσα από έναν επιτυχημένο συνδυασμό: το διαυγές κείμενο του λακανικού ψυχαναλυτή και συγγραφέα δένει θαυμάσια με τη διαφωτιστική εικονογράφηση της Τζούντι Γκρόουβς δημιουργώντας ένα αποτέλεσμα κατανοητό από το μέσο μορφωμένο αναγνώστη. Η παράνοια, η εισαγωγή της δομικής γλωσσολογίας στο φροϊδισμό, η βρεφική "φάση...