Μπίρης Τάσος Κ. 1942- καθηγητής αρχιτεκτονικής
Bíris Tásos K.
Ο Τάσος Μπίρης γεννήθηκε τον Ιούνιο του 1942 στην Αθήνα. Μεγάλωσε σε περιβάλλον αρχιτεκτόνων. Ο πατέρας του Κυπριανός Μπίρης, αρχιτέκτονας και Καθηγητής της Ανώτατης Σχολής Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ, και ο θείος του Κώστας Μπίρης, επίσης αρχιτέκτονας-πολεοδόμος και γνωστός μελετητής της αρχιτεκτονικής ιστορίας της Αθήνας, οδήγησαν τα πρώτα του βήματα προς την κατεύθυνση της αρχιτεκτονικής. Σπούδασε στη Σχολή Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ, από την οποία αποφοίτησε το 1966. Τον ίδιο χρόνο δέχτηκε πρόταση του καθηγητή Ιωάννη Δεσποτόπουλου, του οποίου ήταν μαθητής, να υπηρετήσει στην έδρα «Γενικής Κτιριολογίας και Αρχιτεκτονικών Συνθέσεων» της ίδιας σχολής, ως μέλος του διδακτικού προσωπικού. Δίδαξε στον Τομέα Ι (του οποίου υπήρξε πρώτος διευθυντής προερχόμενος από τη νεότερη γενιά διδασκόντων που εκλέχθηκαν με το Π.Δ. 123) ως Καθηγητής στην περιοχή των αρχιτεκτονικών Συνθέσεων. Κατά την περίπου 40 χρόνων δράση του εκεί διαμόρφωσε και διατύπωσε δημοσίως προσωπικές του θέσεις για το μάθημα των Συνθέσεων (ορισμός εκπαιδευτικού αντικειμένου, θεματολογίας, μεθόδων διδασκαλίας των Συνθέσεων κ.ά). Πολλές από τις απόψεις του αυτές παρουσιάζονται στο πρώτο του βιβλίο "Αρχιτεκτονικής Σημάδια και Διδάγματα. Στο ίχνος της Συνθετικής Δομής" το οποίο δίδεται ως εκπαιδευτικό σύγγραμμα στους σπουδαστές και τις σπουδάστριες των μεγαλύτερων εξαμήνων. Κεντρικά θέματα αυτής της έρευνας του, αλλά και της διδασκαλίας του, αποτέλεσαν έννοιες όπως η «Κεντρική Ιδέα», η «Συνθετική Δομή σε συνάρτηση με τη Μορφή», οι «Αντίρροπες συζυγίες», οι «Αρχέτυπες χωρικές δομές», η σημασία του συσχετισμού θεωρίας και πράξης στο μάθημα των Συνθέσεων κ.ά. Ταυτόχρονα, ο Τάσος Μπίρης δίδαξε ως προσκεκλημένος (άμισθος με δική του επιθυμία) καθηγητής στο νεοσύστατο Τμήμα Αρχιτεκτόνων του ΔΠΘ στη Ξάνθη για έξι συνεχή έτη. Κατά το διάστημα αυτό οργάνωσε τις βασικές κατευθύνσεις του μαθήματος των αρχιτεκτονικών Συνθέσεων, το οποίο τώρα εμπλουτίζουν με δικές τους ιδέες νεότεροι εκλεγμένοι διδάσκοντες του Τμήματος. Εξάλλου, υπήρξε εταίρος σε συνεργασία με τον αδελφό του Δημήτρη Μπίρη (αρχιτέκτονα και Επίκουρο Καθηγητή της ίδιας Σχολής, ο οποίος χάθηκε αδόκητα το 2002) του Αρχιτεκτονικού Γραφείου Καθηγητού Κυπριανού Μπίρη και συνεργατών. Στο πλαίσιο αυτής της ομάδας έχει εκπονήσει μελέτες ιδιωτικών και -κυρίως-δημοσίων κτηρίων. Από αυτά τα περισσότερα έχουν υλοποιηθεί και παρουσιάζονται στην ελληνική και ξένη βιβλιογραφία. Η κύρια δράση του στο χώρο της αρχιτεκτονικής εφαρμογής εξακολουθεί να πραγματοποιείται μέσω συμμετοχών και βραβεύσεων σε σημαντικούς πανελλήνιους και διεθνείς αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς (π.χ., Β' βραβείο Διεθνούς Διαγωνισμού για το «Νέο Μουσείο Ακρόπολης», Α' βραβείο Πανελλήνιου Αρχιτεκτονικού Διαγωνισμού για το «Νέο Δημαρχείο Θεσσαλονίκης» και Α' βραβείο Πανελλήνιου Αρχιτεκτονικού Διαγωνισμού για το «Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου Ηρακλείου Κρήτης» κ.ά.). Έχει συγγράψει σειρά άρθρων για θέματα αρχιτεκτονικής σε ελληνικά και ξένα βιβλία, περιοδικά και εφημερίδες και έχει συμμετάσχει σε εκθέσεις αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Επίσης, έχει συγγράψει τρία βιβλία και έχει συμμετάσχει σε ένα συλλογικό τόμο με γενικό αντικείμενο την αρχιτεκτονική. Είναι παντρεμένος με την αρχιτέκτονα και Λέκτορα της Σχολής Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ, Σοφία Τσιράκη, επίσης μόνιμο μέλος της ίδιας αρχιτεκτονικής ομάδας. Μετά την αποχώρηση του από τη Σχολή Αρχιτεκτόνων το 2009, ο Τάσος Μπίρης συνεχίζει τη δράση του ως ομότιμος Καθηγητής και παράλληλα ως δρων αρχιτέκτων.
do.co.mo.mo.: Μοντερνισμός και αρχιτεκτονική εκπαίδευση
Συλλογικό έργο
Futura (2007)
Ο αρχιτεκτονικός μοντερνισμός, και ειδικά το μοντέρνο κίνημα των δεκαετιών '20 και '30, είχε ως "γενετικό" χαρακτηριστικό την πυκνή αντιστοιχία εφαρμογής και διδασκαλίας της αρχιτεκτονικής. Οι εκπρόσωποί της φρόντισαν να θεωρητικοποιήσουν τις εφαρμογές τους, τους έδωσαν θεωρητικό περιεχόμενο και νόημα, τις ανήγαγαν σε θεωρία και διδασκαλία. Οι πτυχές του μοντερνισμού που σχετίζονται με την αρχιτεκτονική εκπαίδευση έχουν πολλαπλό ενδιαφέρον. Εικοσιένα αρχιτέκτονες συναντήθηκαν για να διερευνήσουν τις πολυποίκιλες σχέσεις ανάμεσα στις θεωρητικές ή εφαρμοσμένες εκφάνσεις του α...
Αρχιτεκτονικές και μουσικές συμπορεύσεις
Συλλογικό έργο
Εκδόσεις Πατάκη (2011)
"Αντίστιξη: η τέχνη του συνδυασμού δύο ή περισσότερων φωνών στη διάρκεια του χρόνου, ώστε να συντίθεται μία πολυφωνική μορφή. Ή: η τέχνη του χειρισμού ενός κανονιστικού συστήματος συνδυαστικών σχέσεων, μέσω των οποίων το όλο συντίθεται από τα στοιχεία του." Είναι ίσως φυσικό ένα βιβλίο με κεντρικό θέμα την αντίστιξη στην αρχιτεκτονική, και τη μουσική σύνθεση -όπως διδάσκεται ήδη επί έξι χρόνια (2004-2010) στο ειδικό κατ' επιλογήν μάθημα των "Συνθέσεων" στη Σχολή Αρχιτεκ...
Αρχιτεκτονική
Συλλογικό έργο
Παπασωτηρίου (2004)
Το βιβλίο αυτό, ως ιδέα και πραγμάτωση, είναι προσπάθεια συλλογική. Συμπυκνώνει σκέψεις των δημιουργών του για τη τέχνη τους, που τους έφεραν κοντά και σε συχνή νοητική επικοινωνία μέσα στο χρόνο, οικοδομώντας σχέσεις αρκετά πέραν εκείνων που συνήθως προδιαγράφουν οι τρέχουσες επαγγελματικές συνθήκες. Σε ορισμένες μάλιστα περιπτώσεις πρόκειται ακόμα και για σχέσεις με πρόσωπα που, ενώ πια δεν υπάρχουν, εξακολουθούν να ασκούν πάνω μας εξαιρετικά ισχυρή και γόνιμη επίδραση. Σκέψεις όλων αυτών παρουσιάζονται εδώ, είτε μέσα από προσωπικά τους κείμενα, είτε μέσα από έργα τους π...
Αρχιτεκτονικής σημάδια και διδάγματα
Μπίρης Τάσος Κ. 1942- καθηγητής αρχιτεκτονικής
Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (1996)
Τι είναι αυτό που κάνει να έχουν μεταξύ τους τόση συνάφεια τα γκρεμισμένα μέλη ενός αρχαίου ναού ή θεάτρου; Παρά την καταστροφή που έχει επέλθει, εξακολουθούν να συνδέονται από μια ιδεατή γραμμή, που είναι τόσο ισχυρή ώστε η φθορά πολύ δύσκολα μπορεί να την εξαφανίσει. Πάνω της μπορείς να ανασυνθέσεις αυτά τα απομεινάρια, όσο λίγα και αν είναι, και να συλλάβεις με τη φαντασία σου το όλο από το οποίο προέρχονται. Αυτός ο άυλος συνεκτικός ιστός είναι το ίχνος της συνθετικής δομής· μια απολύτως ειδική ακολουθία σημείων, και ταυτόχρονα κύριος συνθετικός κανόνας.
Αχαρτογράφητα ρεύματα
Μπίρης Τάσος Κ. 1942- καθηγητής αρχιτεκτονικής
Μελάνι (2014)
Η συνομιλία του Τάσου Μπίρη με τον Στέλιο Γιαμαρέλο δεν είναι ακόμα μία συζήτηση για την αρχιτεκτονική και την διδασκαλία της, από εκείνες που συνήθως παραμένουν στο επίπεδο γενικόλογων διαπιστώσεων και αφηρημένων ιδεολογικών αντιπαραθέσεων. Στη διάρκεια της, οι συνομιλητές αναζητούν διαρκώς διττά ορόσημα και υπόγεια αχαρτογράφητα ρεύματα ανάμεσα σε δύο γενιές: από το τέλος της προδικτατορικής "Άνοιξης" του ελληνικού μοντερνισμού της δεκαετίας του 1960 και τα πρώτα στάδια της εκπαιδευτικής διαδρομής του Τάσου Μπίρη ως άμισθου βοηθού του Ιωάννη Δεσποτόπουλου, έως και την...
Γιάννης Κούκης, Έργα και μελέτες
Συλλογικό έργο
Ποταμός (2018)
Ο αρχιτέκτονας Γιάννης Κούκης (γεν. 1941, Αθήνα) δραστηριοποιείται στην Ελλάδα μετά τα μέσα της δεκαετίας του 1970, συνεργαζόμενος για ένα μεγάλο διάστημα, με τον φίλο και νεότερο συμφοιτητή του στο Πολυτεχνείο της Καρλσρούης Άγγελο Αλτσιτζόγλου (1945-2005), αλλά κατά καιρούς και με άλλους αρχιτέκτονες. Με το έργο του διαφοροποιείται με σαφήνεια τόσο από τον διεθνή φονξιοναλισμό και τον υστερομοντέρνο φορμαλισμό όσο και από τη μεταμοντέρνα εικονογραφία, ακολουθώντας από την αρχή μια έρευνα πάνω στις ανθρωπολογικές, χωρικές και γεωμετρικές συνιστώσες του αρχιτεκτονικού έργου...
Εν πτήσει: Συνομιλίες για την αρχιτεκτονική
Μπίρης Τάσος Κ. 1942- καθηγητής αρχιτεκτονικής
Παπασωτηρίου (2008)
"... Σ' αυτή τη συνομιλία ο Τάσος Μπίρης καλείται να αποσαφηνίσει τα ερωτήματα που αφορούν την πιστότητά του στο μοντερνισμό -την οποία ενίοτε χαρακτηρίζει ως "άπιστη πιστότητα"- διαλύοντας τις συγχύσεις που συχνά τον ανήγαγαν αδικαιολόγητα σε μια άτεγκτη και κατηγορηματική μορφή. Συνεπώς, ο Τ. Μπίρης προασπίζεται την επιλογή μιας αέναης ζωντανής πορείας του μοντερνισμού, του οποίου η ζωή αποτελεί εντέλει σύμφυτο στοιχείο, αλλά και διαχωρίζει τη θέση του από τους μετα-νεομοντέρνους αρχιτέκτοντες, φωτίζοντας τις αγεφύρωτες διαφορές, τις τεράστιες αποστάσεις που τον χωρίζουν...
Η σημασία της λεπτομέρειας
Συλλογικό έργο
Μουσείο Μπενάκη (2012)
Μονοκατοικίες, πολυκατοικίες, ξενοδοχειακά συγκροτήματα και νοσοκομεία σε ολόκληρο τον ελληνικό χώρο, αλλά και στο εξωτερικό, αποτελούν τη μεγάλη συνεισφορά του Γραφείου Κυριακίδη. Μέσα από την πλούσια εικονογράφηση του τόμου (φωτογραφίες, σκίτσα, μακέτες και αρχιτεκτονικά σχέδια) και τα συνοδευτικά κείμενα αποτυπώνεται η πολύχρονη δραστηριότητα του Γραφείου και μαζί αναδεικνύεται η προσπάθεια των αρχιτεκτόνων για "ζωογόνηση" του αριχτεκτονικού έργου. Η έκδοση συμπληρώνεται με τον αναλυτικό χρονολογικό κατάλογο των έργων που ανέλαβε το Γραφείο από το 1964 μέχρι το 2010....
Τάσος Μπίρης - Δημήτρης Μπίρης: Αρχιτεκτονική
Μπίρης Τάσος Κ. 1942- καθηγητής αρχιτεκτονικής
Παπασωτηρίου (2011)
Οργανώσαμε την έκθεση σε δυο βασικές ενότητες: Α. Στην εισαγωγική περιοχή περιλαμβάνονται ελάχιστα χαρακτηριστικά δείγματα της διδασκαλίας του Τ. Μπιρη στην περιοχή των αρχιτεκτονικών Συνθέσεων (Σχολή Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ, Τομέας Ι-Αρχιτεκτονικού Σχεδιασμού και Τμήμα Αρχιτεκτόνων Δ.Π.Θ., Τομέας III-Αρχιτεκτονικού Σχεδιασμού και Κατασκευών) και του Δ. Μπίρη στην περιοχή της Οικοδομικής (Σχολή Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ, Τομέας IV-Συνθέσεων Τεχνολογικής Αιχμής). Και τούτο γιατί το κύριο σώμα του διδακτικού έργου και των δύο αρχιτεκτόνων παρουσιάζεται στην παράλληλη έκθεση στο κτήριο της...
Τάσος Μπίρης - Δημήτρης Μπίρης: Αρχιτεκτονική
Μπίρης Τάσος Κ. 1942- καθηγητής αρχιτεκτονικής
Παπασωτηρίου (2011)
Οργανώσαμε την έκθεση σε δυο βασικές ενότητες: Α. Στην εισαγωγική περιοχή περιλαμβάνονται ελάχιστα χαρακτηριστικά δείγματα της διδασκαλίας του Τ. Μπιρη στην περιοχή των αρχιτεκτονικών Συνθέσεων (Σχολή Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ, Τομέας Ι-Αρχιτεκτονικού Σχεδιασμού και Τμήμα Αρχιτεκτόνων Δ.Π.Θ., Τομέας III-Αρχιτεκτονικού Σχεδιασμού και Κατασκευών) και του Δ. Μπίρη στην περιοχή της Οικοδομικής (Σχολή Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ, Τομέας IV-Συνθέσεων Τεχνολογικής Αιχμής). Και τούτο γιατί το κύριο σώμα του διδακτικού έργου και των δύο αρχιτεκτόνων παρουσιάζεται στην παράλληλη έκθεση στο κτήριο της...