Τσίζεκ Κάρολος 1922-2013
Ο Κάρολος Τσίζεκ (1922-2013) ήταν εικαστικός καλλιτέχνης και ποιητής της Θεσσαλονίκης. Γεννήθηκε στη Μπρέσια της Ιταλίας από Τσέχους γονείς, αλλά το 1929 εγκαταστάθηκε μαζί με τους γονείς του στη Θεσσαλονίκη. Έκανε τις εγκύκλιες σπουδές του στο ιταλικό σχολείο Santorre di Santarosa, στο Επιστημονικό Λύκειο Umberto I και στο Ιταλικό Ινστιτούτο (Istituto Italiano di Cultura). Σπούδασε ιστορία-αρχαιολογία και ιταλική φιλολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, μεταξύ 1941-1950, και εργάστηκε ως διερμηνέας και μεταφραστής. Μεταξύ 1945-1948 συνεργάστηκε με το περιοδικό "Κοχλίας". Το 1961 έγινε καθηγητής στο τμήμα Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ (όπου δίδαξε μέχρι το 1988). Το 1987 πήρε την ελληνική υπηκοότητα. Μαζί με τον Ντίνο Χριστιανόπουλο υπήρξαν υπεύθυνοι για την έκδοση του περιοδικού "Διαγώνιος", από το 1958 έως το 1983 (τυπώθηκαν 60, συνολικά, τεύχη και 30 ανάτυπα, όλα στο τυπογραφείο του Νίκου Νικολαΐδη, που σήμερα δεν υπάρχει), καθώς και για τις εκδόσεις του ίδιου εκδοτικού οίκου (περίπου 170 βιβλία, με δική του γραφική και καλλιτεχνική επιμέλεια). Δημοσίευσε μεταφράσεις έργων από τα τσεχικά και τα ιταλικά, μεταξύ των οποίων: - Γίρζι Βολκρ, "Οκτώ ποιήματα", Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από το περιοδικό "Διαγώνιος", 1959 - Πετρ Μπέζρους, "Τραγούδια της Σιλεσίας", μτφρ. Κάρολος Τσίζεκ - Γιώργος Ιωάννου, Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από το περιοδικό "Διαγώνιος", 1959/2 - Ίβαν Όλμπραχτ, "Ο θάνατος του ληστή Νίκολα Σούγαϊ" (απόσπασμα από μυθιστόρημα), Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από το περιοδικό "Διαγώνιος", 1960/2 - Γιόζεφ Γιόρα, "Πέντε ποιήματα", Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από το περιοδικό "Διαγώνιος", 1961 - Φράνια Σράμεκ, "Το φεγγάρι πάνω στον ποταμό" (απόσπασμα από θεατρικό έργο), Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από το περιοδικό "Διαγώνιος", 1961/1 - Αδελφοί Τσάπεκ, "Από τη ζωή των εντόμων" (απόσπασμα από θεατρικό έργο), Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από το περιοδικό "Διαγώνιος", 1962 - "Τρία δοκίμια του Εμίλιο Τσέκκι", μτφρ. Γιάννη Ροσολάτου και Καρόλου Τσίζεκ, δίγλωσση έκδοση, Τετράδια του Ιταλικού Επιμορφωτικού Ινστιτούτου, Θεσσαλονίκη, 1974 - Ντάλιμπορ Πέσεκ, "Ακολουθώντας την συνταγή. Ποιήματα", μτφρ. Κάρολος Τσίζεκ - Μαρία Καραγιάννη, Παιανία, "Το οκτασέλιδο του Μπιλιέτου" 32/2002 - Jaroslav Seifert, "Η γλυκειά συμφορά της ποίησης. Επιλογή από το έργο του", Ποταμός, Αθήνα 2003, καθώς και τεχνοκριτικά σημειώματα: - "Ο ζωγράφος Τάκης Ιατρού", Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από το περιοδικό "Διαγώνιος", 1967/9 - "Άγγελος Καλογερόπουλος", Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από το περιοδικό "Διαγώνιος", 1967/ΙΙ - "Το ξυλόγλυπτα του Δημήτρη Αγοραστή", Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από το περιοδικό "Διαγώνιος", 1969/19 Το 2000 αναγορεύθηκε σε επίτιμο διδάκτορα του ΑΠΘ. Από το ιταλικό κράτος τιμήθηκε με τις διακρίσεις Μedaglia di Βenemerenza Culturale (1960) και Οrdine di Cavaliere al Merito (2000). Το 2005 εκδόθηκαν τα ποιήματά του σε συγκεντρωτική έκδοση με τίτλο "Στίχοι έρωτα και αγάπης", από τις εκδόσεις Μπιλιέτο. Το 2013 η συλλογή πεζογραφημάτων με τίτλο "Η λιμνοθάλασσα της Γεωργικής Σχολής και άλλες αφηγήσεις", από τις εκδόσεις Κίχλη. Πέθανε στη Θεσσαλονίκη, στις 14 Δεκεμβρίου 2013, σε ηλικία 91 ετών.
Ανατολίτικο χαλί
Zambor Ján
Μπιλιέτο (2006)
Οκτώ ποιήματα από τη συλλογή "Ανυπέρθετο" (1980), μεταφρασμένα απευθείας από το σλοβακικό πρωτότυπο.
Η γλυκιά συμφορά της ποίησης
Seifert Jaroslav 1901-1986
Ποταμός (2004)
Ο Τσέχος ποιητής Γιάροσλαβ Σάιφρτ (1901-1986) είναι τόσο δημοφιλής στη χώρα του όσο άγνωστος είναι στην Ελλάδα. Έτσι, όταν το 1984 του απονεμήθηκε το βραβείο Νομπέλ για τη λογοτεχνία, πολλοί αναρωτήθηκαν αν το άξιζε πραγματικά. Ανεξάρτητα από την παραμόρφωση που υφίσταται το πνευματικό ανάστημα ενός καλλιτέχνη ανάλογα με το αν κρίνεται απ' το κοινό της δικής του ή κάποιας άλλης χώρας, στην Ελλάδα οι εικασίες για τον Σάιφρτ δεν μπορούσαν να τεκμηριωθούν λόγω έλλειψης στοιχείων. Απ' ότι ξέρω, τα μόνα δείγματα της ποιητικής του δημιουργίας ήταν τα δώδεκα ποιήματα που είχε παρο...
Η λιμνοθάλασσα της Γεωργικής Σχολής και άλλες αφηγήσεις
Τσίζεκ Κάρολος 1922-2013
Κίχλη (2013)
Τα αφηγήματα του Κάρολου Τσίζεκ χωρίζονται σε δύο ευδιάκριτες κατηγορίες. Στην πρώτη, που εκπροσωπείται από τη "Λιμνοθάλασσα της Γεωργικής Σχολής" και από τον "Θείο Τσάις", η αναζήτηση του χαμένου χρόνου της παιδικής και της νεανικής ηλικίας του συγγραφέα διαπλέκεται άρρηκτα με την ιστορία της μεσοπολεμικής και κατοχικής Θεσσαλονίκης, καθώς ο αφηγητής ανασύρει από το βασίλειο της λήθης το χαμένο παρελθόν μιας πόλης πολυεθνοτικής, ποικιλόχρωμης, που σφύζει από ζωή. Στη δεύτερη κατηγορία, στην οποία εντάσσονται τα υπόλοιπα αφηγήματα, παρακολουθούμε τη σταδιακή διαμόρφωση της...
Κάρολος Τσίζεκ, 7 δεκαετίες
Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (2013)
Το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και το Κοινωφελές Ίδρυμα "ΧΑΡΙΛΑΟΣ Κ. ΚΕΡΑΜΕΥΣ" τιμούν τον πολυσχιδή καλλιτέχνη Κάρολο Τσίζεκ με μια έκδοση που περιλαμβάνει την εβδομηκονταετή εικαστική του δημιουργία. Πρόκειται για μία ελάχιστη ανταπόδοση ευγνωμοσύνης και ευχαριστίας στο σπουδαίο δημιουργό, που το 2012 αποφάσισε να δωρίσει το σύνολο του εικαστικού του έργου στη μόνιμη συλλογή του ΜΜΣΤ. Γεννημένος στην Ιταλία από Τσέχους γονείς, ο Κάρολος Τσίζεκ ανήκει στη γενιά εκείνων των δημιουργών που στιγμάτισαν την πολιτιστική παραγωγή της Θεσσαλονίκης. Γραφίστας, ζωγράφος,...
Κολάζ
Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (2008)
Το κολάζ είναι μια τεχνική οικεία και μάλλον αγαπητή. Από τα λερωμένα με κόλλα παιδικά χέρια ως την αφισοκόλληση στους δρόμους κι από τα νεανικά ημερολόγια με τα αναμνηστικά σχέδια, σημειώσεις, εισιτήρια, φωτογραφίες και ποικίλα ευφάνταστα ενθύμια ως τους πίνακες ανακοινώσεων που διαρκώς καλούμαστε για τον έναν ή τον άλλο λόγο να συμβουλευτούμε, το κολάζ βρίσκεται στην καθημερινότητά μας από τότε που θυμόμαστε τον εαυτό μας. Από τις αρχές του 20ού αιώνα, τα κινήματα του μοντερνισμού και n εισβολή της εικόνας μέσω των διαφημίσεων και της ενημέρωσης, έδωσαν στο κολάζ μια νέα,...
Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Η μόνιμη συλλογή
Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (2004)
[...] Ο Δημήτρης Μεϊμάρογλου είναι ένας φιλοσοφημένος συλλέκτης, ο οποίος με προσοχή αλλά και πολύ μεράκι αναζητά και εντοπίζει έργα που θα συγκροτήσουν ολοκληρωμένα τη συλλογή του. Και όταν τα βρει τα εναγκαλίζεται με πάθος, αλλά και τρυφερότητα, αυθεντικά δικά του αποκτήματα που δύσκολα μπορεί να αποχωριστεί. Και όμως κάποια στιγμή σκέπτεται να μοιραστεί την αγάπη του με το πλατύτερο κοινός ενός μουσείου. Η χρονική στιγμή της ευγενικής προσφοράς είναι βαθιά συγκινητική. Σαράντα οκτώ σύγχρονα δημιουργήματα, ζωγραφικής και καλλιτεχνικής φωτογραφίας δωρίζει ο Δημήτρης Μεϊμάρ...
Στίχοι έρωτα και αγάπης
Τσίζεκ Κάρολος 1922-2013
Μπιλιέτο (2005)
Τα ποιήματα της συλλογής "Στίχοι έρωτα και αγάπης" του Καρόλου Τσίζεκ πρωτοδημοσιεύθηκαν στα περιοδικά: "Το Παραμιλητό" 15/1993, Πειραιάς, "Ανιχνεύσεις" 13/1996, Θεσσαλονίκη, "Εντευκτήριο" 54/2001, Θεσσαλονίκη, "Μπιλιέτο" 1/2001, Παιανία, "Πλανόδιον" 36/2003, Αθήνα, "Νέα Εστία" 1760/2003, Αθήνα, "Εντευκτήριο" 65/2004, Θεσσαλονίκη, εκτός από το ποίημα "Καταχνιές" που δημοσιεύεται εδώ για πρώτη φορά. [Μικρό δείγμα γραφής: ΠΑΡΑΙΝΕΣΗ Γονατισμένη κάτω απ' το καντήλι, στις εικόνες μπροστά, την προσευχή σου ψιθυριστά πριν πεις, αναλογίσου τι ηδονές σου μάτωσ...
Τόπος: Αρχαιολογία του βλέμματος
Καββαθάς Διονύσης
Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (2007)
Ο διαρκώς αναπτυσσόμενος τεχνικός εξοπλισμός των αισθήσεων, και ιδιαίτερα εκείνος του μοντέρνου βλέμματος ο οποίος έχει οδηγήσει στην απώλεια της εμπιστοσύνης μας στις μορφές της υποτιθέμενης "φυσικής" αντίληψης, έχει μακράν ιστορία. Προϋποθέτει μετατοπίσεις που έχουν λάβει χώρα στην τάξη του δυτικού Λόγου τουλάχιστον τα τελευταία 200 χρόνια και οι οποίες κλονίζουν συθέμελα τον διαφανή τόπο της "αναγνωσιμότητας του κόσμου" (πρβλ. Hans Blumenberg, "Die Lesbarkeit der Welt", Frankfurt am Main, 1981), δηλαδή την απρόσκοπτη μετάφραση του ορατού κόσμου στη γραμμική τάξη των λέξε...