Τσίζεκ Κάρολος 1922-2013
Ο Κάρολος Τσίζεκ (1922-2013) ήταν εικαστικός καλλιτέχνης και ποιητής της Θεσσαλονίκης. Γεννήθηκε στη Μπρέσια της Ιταλίας από Τσέχους γονείς, αλλά το 1929 εγκαταστάθηκε μαζί με τους γονείς του στη Θεσσαλονίκη. Έκανε τις εγκύκλιες σπουδές του στο ιταλικό σχολείο Santorre di Santarosa, στο Επιστημονικό Λύκειο Umberto I και στο Ιταλικό Ινστιτούτο (Istituto Italiano di Cultura). Σπούδασε ιστορία-αρχαιολογία και ιταλική φιλολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, μεταξύ 1941-1950, και εργάστηκε ως διερμηνέας και μεταφραστής. Μεταξύ 1945-1948 συνεργάστηκε με το περιοδικό "Κοχλίας". Το 1961 έγινε καθηγητής στο τμήμα Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ (όπου δίδαξε μέχρι το 1988). Το 1987 πήρε την ελληνική υπηκοότητα. Μαζί με τον Ντίνο Χριστιανόπουλο υπήρξαν υπεύθυνοι για την έκδοση του περιοδικού "Διαγώνιος", από το 1958 έως το 1983 (τυπώθηκαν 60, συνολικά, τεύχη και 30 ανάτυπα, όλα στο τυπογραφείο του Νίκου Νικολαΐδη, που σήμερα δεν υπάρχει), καθώς και για τις εκδόσεις του ίδιου εκδοτικού οίκου (περίπου 170 βιβλία, με δική του γραφική και καλλιτεχνική επιμέλεια). Δημοσίευσε μεταφράσεις έργων από τα τσεχικά και τα ιταλικά, μεταξύ των οποίων: - Γίρζι Βολκρ, "Οκτώ ποιήματα", Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από το περιοδικό "Διαγώνιος", 1959 - Πετρ Μπέζρους, "Τραγούδια της Σιλεσίας", μτφρ. Κάρολος Τσίζεκ - Γιώργος Ιωάννου, Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από το περιοδικό "Διαγώνιος", 1959/2 - Ίβαν Όλμπραχτ, "Ο θάνατος του ληστή Νίκολα Σούγαϊ" (απόσπασμα από μυθιστόρημα), Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από το περιοδικό "Διαγώνιος", 1960/2 - Γιόζεφ Γιόρα, "Πέντε ποιήματα", Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από το περιοδικό "Διαγώνιος", 1961 - Φράνια Σράμεκ, "Το φεγγάρι πάνω στον ποταμό" (απόσπασμα από θεατρικό έργο), Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από το περιοδικό "Διαγώνιος", 1961/1 - Αδελφοί Τσάπεκ, "Από τη ζωή των εντόμων" (απόσπασμα από θεατρικό έργο), Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από το περιοδικό "Διαγώνιος", 1962 - "Τρία δοκίμια του Εμίλιο Τσέκκι", μτφρ. Γιάννη Ροσολάτου και Καρόλου Τσίζεκ, δίγλωσση έκδοση, Τετράδια του Ιταλικού Επιμορφωτικού Ινστιτούτου, Θεσσαλονίκη, 1974 - Ντάλιμπορ Πέσεκ, "Ακολουθώντας την συνταγή. Ποιήματα", μτφρ. Κάρολος Τσίζεκ - Μαρία Καραγιάννη, Παιανία, "Το οκτασέλιδο του Μπιλιέτου" 32/2002 - Jaroslav Seifert, "Η γλυκειά συμφορά της ποίησης. Επιλογή από το έργο του", Ποταμός, Αθήνα 2003, καθώς και τεχνοκριτικά σημειώματα: - "Ο ζωγράφος Τάκης Ιατρού", Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από το περιοδικό "Διαγώνιος", 1967/9 - "Άγγελος Καλογερόπουλος", Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από το περιοδικό "Διαγώνιος", 1967/ΙΙ - "Το ξυλόγλυπτα του Δημήτρη Αγοραστή", Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από το περιοδικό "Διαγώνιος", 1969/19 Το 2000 αναγορεύθηκε σε επίτιμο διδάκτορα του ΑΠΘ. Από το ιταλικό κράτος τιμήθηκε με τις διακρίσεις Μedaglia di Βenemerenza Culturale (1960) και Οrdine di Cavaliere al Merito (2000). Το 2005 εκδόθηκαν τα ποιήματά του σε συγκεντρωτική έκδοση με τίτλο "Στίχοι έρωτα και αγάπης", από τις εκδόσεις Μπιλιέτο. Το 2013 η συλλογή πεζογραφημάτων με τίτλο "Η λιμνοθάλασσα της Γεωργικής Σχολής και άλλες αφηγήσεις", από τις εκδόσεις Κίχλη. Πέθανε στη Θεσσαλονίκη, στις 14 Δεκεμβρίου 2013, σε ηλικία 91 ετών.