Λύρας Γιάννης Δ.
Ο Γιάννης Δ. Λύρας γεννήθηκε στη Βαλύρα Μεσσηνίας το 1947. Είναι μέλος πολύτεκνης οικογένειας (5 παιδιά) και ορφάνεψε μικρός, από πατέρα. Τελειώνοντας το λύκειο Μελιγαλά (πρακτική κατεύθυνση) και τις στρατιωτικές του υποχρεώσεις, εισάγεται με εξετάσεις στη ΔΕΗ. Παραιτείται, παίρνει πτυχίο λογιστικής και στη συνέχεια τελειώνει το πανεπιστήμιο Πατρών (τμήμα Βιολογίας), καλύπτοντας μόνος του τα έξοδα σπουδών εργαζόμενος ferien arbeit στην Ελβετία μαθαίνοντας παράλληλα γερμανικά. Πριν διοριστεί δημιουργεί ιδιόκτητο φροντιστήριο στο Μελιγαλά και είναι διευθυντής στις σχολές "ΝΙΚΑ" στην Καλαμάτα. Το 1976 διορίζεται καθηγητής στο λύκειο που αποφοίτησε και διδάσκει παράλληλα στα σχολεία Ανδρούσας -Μερόπης, για 3 χρόνια. Στη συνέχεια μετατίθεται για Πάτρα, διδάσκοντας βιολογία δέσμης. Συμμετέχει ως βαθμολογητής - αναβαθμολογητής των πανελληνίων εξετάσεων, στο μάθημα της βιολογίας, διδάσκει στο μεταλυκειακό, παρακολουθεί διάφορα συνέδρια εσωτερικού - εξωτερικού, προγράμματα του υπουργείου παιδείας, αρθρογραφεί σε εφημερίδες - περιοδικά και είναι συγγραφέας βιβλίων της ειδικότητάς του. Με τη συνεργασία του ο καταξιωμένος γκραβουρίστας Γιώργος Τσονακίδης από την Πάτρα σχεδίασε σε γκραβούρες τα 2 μοναστήρια του Βουλκάνου (Καθολικό και Νέο) και το κάστρο της Αρκαδίας (Κυπαρισσίας). Έχει βραβευτεί από την Εταιρεία Αχαϊκών Μελετών με τιμητικό δίπλωμα, για το βιβλίο με τίτλο "Πάτρα Ονομάτων Επίσκεψις" που έγραψε με άλλους 3 συναδέλφους του, από το δήμο Πατρέων με τιμητική πλακέτα για τις περιβαλλοντικές του δραστηριότητες και από το υπουργείο πολιτισμού για το έντυπο με τίτλο: Πρόταση για ένα Corpus των Βυζαντινών Μνημείων του Δήμου Ιθώμης (2004). Συμμετείχε στη δημιουργία εκπαιδευτικού υλικού με θέματα: το νερό και την ενέργεια για τις ανάγκες του πρώτου περιβαλλοντικού κέντρου στην Ελλάδα, στην Κλειτορία Καλαβρύτων. Συμμετείχε στις φοιτητικές εκλογές 14-11-1972, τις οποίες νόθευσε η χούντα και στις πρώτες μεταδικτατορικές κοινοτικές εκλογές του χωριού του, το Μάρτιο του 1975 (δεν εκλέχτηκε). Ήταν εκλεγμένος γραμματέας της ΣΕΛΜΕ Πατρών το 1983 και απο τα ιδρυτικά μέλη του πολιτιστικού συλλόγου του χωριού του "Ο Θαμύρης" και της Π.Ε.Β. (Πανελλήνια Ένωση Βιολόγων). Διοργάνωσε έκθεση ασπρόμαυρης φωτογραφίας με τίτλο "Η Βαλύρα στο χρόνο, στο χώρο και στη ζωή" τα έτη 1995-96 και λαχειοφόρο μαζί με τον αδελφό του το 1997, τα έσοδα της οποίας διατέθηκαν στον Α.Π.Σ. "Αστέρα Βαλύρας". Έχει αξιοποιήσει τις νέες τεχνολογίες στην παιδαγωγική, διδακτική και μαθησιακή διαδικασία δημιουργώντας λογισμικό (Μοντέλα - Προσομοιώσεις), παρουσιάζοντας σε Εικονική Πραγματικότητα, τα μαθήματα της ειδικότητάς του. Έχει σχεδιάσει το χάρτη του χωριού του, το χάρτη του Δήμου Ιθώμης, το χάρτη της Μεσσηνίας (29 δήμοι - 2 κοινότητες) και το σχέδιο εξέλιξης της πόλης των Πατρών (1828-1980). Το πλούσιο και σπάνιο φωτογραφικό υλικό του χωριού του, είναι σε έντυπη και ψηφιακή μορφή (σε πρόγραμμα ρο\λ/θγ ροίητ). Έχει στην κατοχή του σε δερματόδετο τόμο: "Το αρχείο όλων των φύλλων της εφημερίδας 'Βαλύρα' 1982-1999", πλούσιο φωτογραφικό - λαογραφικό και ιστορικό υλικό από την περιοχή του, και πέραν αυτής. Στον ελεύθερο χρόνο του ασχολείται με τη φωτογραφία - λαογραφία και με τη μελέτη - έρευνα - καταγραφή, των "Διατηρητέων Μνημείων της Φύσης" και της πολιστικής κληρονομιάς. Είναι παντρεμένος με την Αικατερίνη Λαζαράκη από Ζάκυνθο η οποία εργάζεται στο γενικό νοσοκομείο Πατρών "Αγιος Ανδρέας" και η κόρη του Διονυσία είναι διορισμένη στην νομαρχιακή αυτοδιοίκηση Μεσσηνίας, αποφοιτώντας από το τμήμα φυτικής παραγωγής, του γεωπονικού Πανεπιστήμιου Αθηνών.