Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η ιδεολογία αποτελεί μία από τις πλέον αμφιλεγόμενες και πολυδύναμες έννοιες της φιλοσοφίας, της πολιτικής θεωρίας, αλλά και της αισθητικής και της θεωρίας λογοτεχνίας. Το θεωρητικό ενδιαφέρον για την έννοια αυτή προσφάτως έχει ανανεωθεί σοβαρά, έτσι ώστε η κατανόησή της να είναι σήμερα επιτακτική. Το κλασικό πλέον σύγγραμμα του Terry Eagleton αποτελεί βασικό εργαλείο τόσο για τους σπουδαστές όσο και για τους καθηγητές στον χώρο των ανθρωπιστικών και κοινωνικών σπουδών. Πραγματοποιεί μια κριτική παρουσίαση της ιστορίας της έννοιας της ιδεολογίας και των βασικών θεωριών γ...

"Οι φιλόσοφοι έχουν την εξοργιστική συνήθεια να αναλύουν τις ερωτήσεις αντί να τις απαντάνε", γράφει ο Τέρυ Ήγκλετον, ο οποίος ωστόσο στις σελίδες του αυτές θέτει το πιο σημαντικό ερώτημα που απασχολεί τον καθένα, και επιχειρεί να το απαντήσει. Υπάρχει απάντηση στο ερώτημα "Ποιο είναι το νόημα της ζωής"; Ή μήπως το ερώτημα είναι ολωσδιόλου επίπλαστο; Σ' αυτή την πνευματώδη και χιουμοριστική του έρευνα ο Ήγκλετον δείχνει πώς προσέγγιζαν το ζήτημα στο διάβα των αιώνων στοχαστές και συγγραφείς όπως ο Σαίξπηρ, ο Σοπενάουερ, ο Νίτσε και ο Μαρξ, ο Σαρτρ ο Μπέκετ και οι αρχαίοι...

Η υπερπαραγωγή θεωρητικού λόγου για τη λογοτεχνία και τις γραμματολογικές σπουδές, ιδίως από τη δεκαετία του 1960 και εξής, προσέφερε μεν μεγάλη ποικιλία προσεγγίσεων, διαμόρφωσε όμως ένα τοπίο όπου δεν μπορεί κανείς να προσανατολιστεί αν αγνοεί τους βασικούς οδοδείκτες, τα κείμενα δηλαδή που αποτέλεσαν την αφετηρία των περισσότερων θεωρητικών αναζητήσεων. Το παρόν "Ανθολόγιο" του K. M. Newton αποτελεί μια συλλογή τέτοιων θεμελιωδών κειμένων: ξεκινώντας από τις συμβολές του Ρωσικού Φορμαλισμού, της Νέας Κριτικής και της Ερμηνευτικής, ο Newton παρακολουθεί την επίδραση π...

Σ' αυτό το μαχητικό και προκλητικό βιβλίο ο Terry Eagleton καταρρίπτει ένα προς ένα τα γνωστά επιχειρήματα ότι ο μαρξισμός είναι νεκρός ή ότι ανήκει οριστικά στο παρελθόν. Ο συγγραφέας παραθέτει τις δέκα πιο συνηθισμένες ενστάσεις κατά του Μαρξ -ότι ο μαρξισμός οδηγεί σε πολιτική τυραννία, ότι ανάγει τα πάντα στην οικονομία, ότι αποτελεί μια μορφή ιστορικής αιτιοκρατίας κ.ο.κ.-και εξηγεί με τρόπο αναλυτικό αλλά διαυγή πώς αυτές στηρίζονται σε θλιβερές ή και υστερόβουλες παρερμηνείες της μαρξικής σκέψης. Σ' έναν κόσμο όπου ο καπιταλισμός βιώνει μια βαθιά και απ' ό,τι φαίνετ...

Ο Terry Eagleton, πανεπιστημιακός καθηγητής λογοτεχνίας και πολιτισμικής θεωρίας και ειδήμονας στον μαρξισμό, εξηγεί γιατί η απόρριψη της θρησκείας είναι η ρίζα των περισσότερων από τα δεινά μας. Επιστρέφοντας στις χριστιανικές του ρίζες, επιτίθεται στους "νέους αθεϊστές" όπως ο Richard Dawkins και ο Christopher Hitchens και συνηγορεί υπέρ της πίστης. Πράγματι, δεν είναι πολλοί οι "αριστεροί" χριστιανοί - όμως ο χριστιανισμός είναι "αριστερός" από τη φύση του: βοηθάει τους φτωχούς και τους αρρώστους, μιλάει εξ ονόματος όσων δεν έχουν φωνή... Οι αθεϊστές, λέει ο Eagleton, έχ...

[...] Το ανά χείρας βιβλίο θα το χαρακτήριζα ως ένα εγχειρίδιο, παρ’ ότι δεν συνιστά μια θεωρητική προσέγγιση της λογοτεχνίας και της πολιτισμικής θεωρίας, με βάση τη σκέψη ενός επιφανούς μαρξιστή κριτικού, απλούστατα γιατί κάτι τέτοιο δεν υπήρξε ποτέ επιλογή του Τέρρυ Ήγκλετον. Αντίθετα, κατάφερε να υπονομεύσει και να καταυγάσει τις αδυναμίες κλειστών θεωρητικών συστημάτων και να διδάξει το μεθοδολογικό πλουραλισμό, με τη συγκροτημένη εργαλειοποίηση επιχειρημάτων, της ψυχαναλυτικής, της φεμινιστικής και άλλων θεωριών, υποστηρίζοντας ότι το ζητούμενο "δεν είναι η συνέπεια τ...

Στο έργο αυτό στόχος του συγγραφέα δεν είναι μια αφ' υψηλού σχολαστική χαρτογράφηση της λογοτεχνικής θεωρίας, αλλά η παρουσίαση των προβληματισμών της μέσα από ένα δεδηλωμένο ιστορικό και πολιτικό πόρισμα. Γι' αυτό, χωρίς να επιμένει στην αναλυτική παρουσίαση των απόψεων ή των διαφωνιών μεμονωμένων θεωρητικών (εκτός αν πρόκειται για εισηγητές βασικών τάσεων όπως ο Saussure, ο Freud, ή ο Derrida) υπογραμμίζει τη γενικότερη προβληματική κάθε θεωρίας. Δεν αποσκοπεί δηλαδή απλώς να εισαγάγει τον αναγνώστη στη θεωρία της λογοτεχνίας φορτώνοντάς τον με ονόματα, ημερομηνίες, λεπτο...

Το βιβλίο αυτό απευθύνεται όχι μόνο σε όσους ενδιαφέρονται για την παρούσα κατάσταση της πολιτισμικής θεωρίας, αλλά και στους ειδικούς στο χώρο αυτό, γιατί επιχειρηματολογεί ενάντια σε ό,τι θεωρείται τρέχουσα ορθοδοξία (στο χώρο της πολιτικής, της ψυχανάλυσης, της ανθρωπολογίας). Η πολιτισμική αυτή ορθοδοξία δεν επιδιώκει ούτε να κατανοήσει ούτε να επιλύσει τα σημερινά πολιτικά και κοινωνικά προβλήματα. Ο Eagleton προσπαθεί να εξηγήσει γιατί συμβαίνει αυτό και πώς θα μπορούσε να διορθωθεί. Χρησιμοποιεί συνδυαστικά το λόγο της θεωρητικής σκέψης και το λόγο της κοινής λογικ...

Το βιβλίο αυτό δεν προορίζεται να προστεθεί στη σειρά των πολιτικών αναλύσεων περί τρομοκρατίας, που ακολούθησαν την 11η Σεπτεμβρίου 2001. Ο Terry Eagleton αναλύει τη διαχρονική εξέλιξη της έννοιας του τρόμου μέσα από αναφορές σε πολιτικές, φιλοσοφικές, λογοτεχνικές και θεολογικές πηγές. Η μελέτη του εκτείνεται από τη διονυσιακή λατρεία μέχρι τις σαιξπηρικές τραγωδίες και από τις πολιτικές απόψεις του Νταντόν και του Χέγκελ μέχρι τον Φρόυντ και τον Λακάν. Πρόκειται δηλαδή για μια "φιλοσοφία του τρόμου" όπου απαντώνται ερωτήματα γύρω από τις έννοιες του Θεού, της ελευθερίας,...

Με ποιον τρόπο θα μπορέσει να συναντηθεί η σκέψη με την αίσθηση, τον αισθησιασμό, το σώμα, τη γυναίκα; Με ποιον τρόπο θα μπορέσει η φιλοσοφία να βγει από την ψυχρότητα των διανοημάτων της και να συναντηθεί με την συγκίνηση που γεννά η τέχνη; Πώς ο πολίτης της μοντέρνας καπιταλιστικής κοινωνίας θα μπορέσει να πειστεί ότι τη ζωή, όπου όλα τείνουν να γίνουν καταναλωτικά αγαθά, αξίζει να την ζει κανείς και ότι οι στόχοι της κοινωνίας μπορούν να είναι και δικοί του; Ο Terry Eagleton, αριστερός διανοούμενος που παρά την κριτική του στον σταλινισμό συνεχίζει να πιστεύει στην ανάγκ...

Η συλλογή των κειμένων που περιέχονται σε αυτόν τον τόμο έγινε με κριτήριο την ανάδειξη, όσο το δυνατόν πιο αντιπροσωπευτική, των σημαντικότερων φυσιογνωμιών και των προβληματικών που σημάδεψαν αυτό που θα ονομάζαμε μεταμαρξιστική αισθητική και λογοτεχνική θεωρία στη διάρκεια του εικοστού αιώνα. Ένα δεύτερο κριτήριο επιλογής ήταν ακριβώς ο συγκριτικός χαρακτήρας των περισσοτέρων από τις προσεγγίσεις, ώστε να επιτρέπουν τα μέγιστα περιθώρια περαιτέρω κριτικού αναστοχασμού εκ μέρους του αναγνώστη. Ο τόμος περιλαμβάνει κείμενα για τον Γκέοργκ Λούκατς, τον Λυσιέν Γκολντμάν, το...

O Eagleton είναι ο θεωρητικός της εναντίωσης και της αντιπαλότητας. Μπορεί να άνοιξε διάλογο με το έργο πολλών θεωρητικών (Λούκατς, Αλτουσέρ, Μασρέ, Μπένγιαμιν, Μπαχτίν) ή να αξιοποίησε στο έργο του διάφορες θεωρίες από το φεμινισμό μέχρι την ψυχανάλυση, ωστόσο συχνά ο Eagleton προτείνει την επιστροφή στον παραδοσιακό ρόλο της κριτικής ή της κουλτούρας ως ένα τρόπο για τον επαναπροσδιορισμό τους στο παρόν αλλά και ως υπενθύμιση για το ζωτικό και καίριο ρόλο που διαδραμάτισαν στο παρελθόν. Αναζητώντας σταθερές ηθικές και πολιτικές αρχές για την εξασφάλιση μιας πραγματικής κο...

Σε αυτό το εξαίρετο κριτικό δοκίμιο, ο Τέρυ Ίγκλετον διερευνά τις απαρχές, τις αμφισημίες, την ιστορία, τα θέματα, τα λάθη και τις αντιφάσεις της μετανεωτερικότητας. Καθώς το βιβλίο δεν πραγματεύεται τις εξεζητημένες διατυπώσεις της μεταμοντέρνας φιλοσοφίας αλλά την κουλτούρα, το περιβάλλον και την ευαισθησία της μετανεωτερικότητας ως όλου, προορίζεται κυρίως για όσους μελετούν ή καταναλώνουν τα "λαϊκά" προϊόντα της μεταμοντέρνας σκέψης. Παρόλο που ο καθηγητής Ίγκλετον θεωρεί ότι σε γενικές γραμμές ο μεταμοντερνισμός είναι ένα αρνητικό ρεύμα, εστιάζει το ενδιαφέρον του τό...

Είναι γενικά αποδεκτό ότι ένα μεγάλο τμήμα του μαρξιστικού έργου έχει φιλοσοφική ταυτότητα, αλλά από την άλλη ο ίδιος ο Μαρξ κρατούσε μια απόλυτα περιφρονητική στάση προς τη φιλοσοφική αντιμετώπιση των πραγμάτων. Στην περίφημη ενδέκατη θέση του στον Φόυερμπαχ δήλωσε, "Οι φιλόσοφοι έχουν μέχρι τώρα ερμηνεύσει τον κόσμο με διάφορους τρόπους, το ζήτημα, όμως, είναι να τον μεταβάλλουμε".

Η λογοτεχνική κριτική στην Ελλάδα επιβιώνει σαν προσωπική ενασχόληση, ακολουθώντας τις ιδιοσυγκρασίες των συγκεκριμένων κριτικών. Στερείται των προϋποθέσεων που θα την καθιστούσαν μια αυτόνομη διανοητική πρακτική και λείπει ένας σαφής ορισμός του αντικειμένου της, καθώς και των μεθόδων προσέγγισης και ανάλυσής του. Το βιβλίο αυτό μας εισάγει στην ιστορία μιας προσπάθειας: περιγράφει το πλαίσιο, παρουσιάζει το περιεχόμενο και χαρακτηρίζει τους πρωταγωνιστές μιας δραστηριότητας. Δραστηριότητας που αναφέρεται στους "τρόπους" των μαρξιστών να ενσωματώσουν στην κοσμοθεωρία τους...