Παπαϊωάννου Γιάννης Α. 1910-1989
Papaïoánnou Giánnis A.
Ο Γιάννης Α. Παπαϊωάννου (1910-1989) υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες συνθέτες του 20ου αιώνα. Δημιούργησε ένα μεγάλο έργο προσανατολισμένο κυρίως προς τις σύγχρονες μουσικές τάσεις, που περιλαμβάνει συμφωνικά έργα, μουσική δωματίου, φωνητική μουσική κ.ά., με πολλές εκτελέσεις παγκοσμίως. Αρχικά τα έργα του χαρακτηρίζονται από τη χρήση προχωρημένης αρμονίας, στη συνέχεια στρέφεται προς την ατονικότητα, τον δωδεκαφθογγισμό, τη σειραϊκή και τη μετασειραϊκή τεχνική, για να καταλήξει σ' ένα προσωπικό ύφος. Ιδιαίτερα σημαντικό θεωρείται το διδακτικό έργο του. Ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του σαν πιανίστας, σύντομα έγινε παραγωγικότατος συνθέτης κι επίσης ο πιο φημισμένος "δάσκαλος" (όπως ήταν γνωστός), που εμόρφωσε γενιά κατόπιν γενιάς ώριμων, μέσης ηλικίας και νέων Ελλήνων συνθετών: ένα από τα κύρια προσόντα του σαν καθηγητή, υπήρξε το ότι δεν επέβαλε στους μαθητές του ένα συγκεκριμένο σύστημα, αλλά ήταν ικανός να διαγνώσει πού ο καθένας διέπρεπε και να τον βοηθήσει ν' αναπτυχθεί προς αυτή την κατεύθυνση. Δίδαξε ανώτερα θεωρητικά και σύνθεση στο "Ελληνικό Ωδείο" ('54-'76) και από αυτή τη θέση υπήρξε ο πρώτος στην Ελλάδα, που εκτός από την παραδοσιακή δυτική αρμονία δίδαξε και νεότερα συστήματα σύνθεσης, παραδίδοντας ιδιαίτερα μαθήματα μέχρι το θάνατό του. Σταθμός στην πρόσφατη ελληνική μουσική ιστορία αποτέλεσε, επίσης, η ίδρυση του "Ελληνικού Συνδέσμου Σύγχρονης Μουσικής" (1965), με πρόεδρο τον ίδιο. Ακρογωνιαίος λίθος της δράσης του συνδέσμου υπήρξε η δημιουργία των Ελληνικών Εβδομάδων Σύγχρονης Μουσικής -εκδηλώσεις με έμφαση στην παρουσίαση του συνολικού φάσματος της ελληνικής και δυτικής πρωτοποριακής μουσικής δημιουργίας του 20ου αιώνα. Κατείχε πολλές τιμητικές θέσεις στην πολιτιστική ζωή του τόπου. Από το 1948 διετέλεσε μέλος της Ενωσης Ελλήνων Μουσουργών. Για την προσφορά του μάλιστα τιμήθηκε με τις υψηλότερες διακρίσεις από πνευματικά ιδρύματα της Ελλάδας και του εξωτερικού. Τον Ιανουάριο του 2004 διοργανώθηκε αναδρομική έκθεση προς τιμήν του στο Μουσείο Μπενάκη, με τίτλο: "Ο συνθέτης, ο δάσκαλος: αναζήτηση και πρωτοπορία"