Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η κατάρρευση των πύργων είναι το μείζον συμβολικό συμβάν. Φανταστείτε το ενδεχόμενο να μην είχαν καταρρεύσει ή να είχε καταρρεύσει μόνον ο ένας: το αποτέλεσμα δεν θα ήταν καθόλου το ίδιο. Η λαμπρή απόδειξη της ευθραυστότητας της παγκόσμιας δύναμης δεν θα ήταν η ίδια. Οι πύργοι, οι οποίοι ήταν έμβλημα αυτής της δύναμης, την ενσαρκώνουν ακόμη στο δραματικό τους τέλος που μοιάζει με αυτοκτονία. Βλέποντάς τους να καταρρέουν, σαν εκ των έσω, είχαμε την εντύπωση πως αυτοκτονούσαν απαντώντας στην αυτοκτονία των αεροπλάνων-καμικάζι.

[...]Το πνεύμα του 1989 -όπως εμφανίζεται στη σειρά των σκέψεων που ακολουθούν- είναι μια σύνθετη εικόνα αποτελούμενη από εκτιμήσεις ντοκουμέντα, εκθέσεις, λογοτεχνικά έργα και θεωρητικά κείμενα δημοσιευμένα και αναφερόμενα στον πρώην κομμουνιστικό κόσμο. Δεν υπάρχει σ' αυτά ούτε μια "δεσπόζουσα ιδέα" που να μην την συμμερίζονταν κάποιοι, τουλάχιστον, από τους πρωταγωνιστές των γεγονότων σ' αυτή την περιοχή. Διότι η κακόφημη λουκατσιανή "αποδιδόμενη συνείδηση" (στο προλεταριάτο) δεν αποτελούσε απλώς μια επινόηση του κομμουνιστικού οικουμενισμού. Ήταν επίσης και το χαρακτηρι...

Τα δύο κείμενα που περιέχονται σε αυτόν τον τόμο τα χωρίζει ένα διάστημα 23 χρόνων (1979-2002). Γράφτηκαν και τα δυο από διακεκριμένους πρόσφυγες από την πρώην Ανατολική Ευρώπη - ο Ferenc Feher είναι Ούγγρος, πρώην σύζυγος της Agnes Heller και μαθητής στη νεότητά του, όπως κι εκείνη, του ίδιου του Λούκατς· ο Krzysztof Ziarek, λίγο νεώτερος, είναι Πολωνός- στις Ηνωμένες Πολιτείες και συζητούν τρεις μεγάλες φιλοσοφικές μορφές του εικοστού αιώνα -τον Γκέοργκ Λούκατς, τον Τέοντορ Β. Αντόρνο και τον Μάρτιν Χάιντεγγερ- που ασχολήθηκαν κατά ιδιάζοντα τρόπο με τα αισθητικά ζητήματα...

Για να αντιληφθούμε ή να κατανοήσουμε την τεράστια εξάπλωση ασθενειών όπως η φυματίωση, ο καρκίνος και το AIDS έχουμε υιοθετήσει μια γλώσσα η οποία τις περισσότερες φορές νοθεύει ή διαστρέφει την αλήθεια σχετικά μ' αυτές. Στο "Η νόσος ως μεταφορά" και στο "Το AIDS και οι μεταφορές του", η Susan Sontag απομυθοποιεί τη γλώσσα αυτή και παρουσιάζει την πραγματική διάσταση των ασθενειών στο βαθμό που αυτές έχουν επηρεάσει την ανθρώπινη κουλτούρα δια μέσου των αιώνων. "Το γεγονός ότι η μόνη βεβαιότητά μας είναι ότι θα πεθάνουμε, μας καθιστά ικανούς να μιλούμε γι' αυτό μεταφορι...

Η απόλαυση που παίρνουμε από ένα μεταφυσικό σύστημα, η ευχαρίστηση που μας δίνει η νοητική οργάνωση του κόσμου σε ένα αυστηρά θεμελιωμένο, εντελές και ισόρροπο οικοδόμημα σκέψης, είναι πάντοτε και πάνω απ' όλα αισθητικής φύσεως. Έχει την ίδια πηγή με τη χαρά, την υψηλή και ανώτερη ευδαιμονία που μας χαρίζει η τέχνη με τη δύναμη που διαθέτει να μορφοποιεί και να ταξινομεί το υλικό της, να βάζει σε τάξη τις συγκεχυμένες καταστάσεις της ζωής, έτσι ώστε να μας προσφέρει καθαρή και καθολική θέα. [...]

Η ζωή και το έργου του Franz Neumann, ενός κλασικού πλέον νομικού και πολιτικού στοχαστή, είναι συνυφασμένα με τη ζωή και το έργο όσων αγωνίστηκαν ενάντια στο ρεύμα του εικοστού αιώνα, που χαρακτηρίζεται από δύο παγκόσμιους πολέμους και τη γέννηση του ολοκληρωτισμού. Ο Franz Neumann είναι ένας άγνωστος στο ελληνικό κοινό πολιτικός στοχαστής που οι μελέτες του έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της σύγχρονης πολιτικής και νομικής θεωρίας. Το έργο του απαρτίζεται από ένα πλήθος μελετών κοινωνιολογικού και νομικού περιεχομένου για το δημοκρατικό και το αυταρχικό κράτος, μ...

Το κείμενο που παρουσιάζεται εδώ προέρχεται από το βιβλίο του Έρντ Κασσίρερ "The Myth of the State" (1944) που γράφτηκε από τον γερμανό συγγραφέα κατά την τελευταία περίοδο της ζωής του στην Αμερική και εκδόθηκε, μεταθανάτια, το 1946 με την επιμέλεια του Charles W. Hendel στις εκδόσεις Yale University press. [...] Σ' ολόκληρη τη διαδρομή αυτής της έκθεσης ο συγγραφέας παρακολουθεί τις διαδικασίες εκείνες που οδήγησαν στη σύγχρονη αναπαραγωγή, ή, πιο σωστά, υποκατάσταση των μύθων μέσα στη μεταβαλλόμενη κοινωνικοπολιτική πραγματικότητα. Και εδώ βέβαια γεννάται το ερώτημα αν...

Η ιδέα ή μάλλον η ζοφερή πρόβλεψη ότι η "δύση" είναι καταδικασμένη έχει ασκήσει επανειλημμένα τεράστια επιρροή στη λαϊκή φαντασία από τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο. Ο Σπένγκλερ εγκαινίασε το συνθηματολογικό ιδεολόγημα περί της "παρακμής της δύσεως" εν συνεχεία ο Τόυνμπη και διάφοροι άλλοι το επανέλαβαν. Έστω και αν η επιχειρηματολογία αστήρικτη από ένα ευρύ φάσμα διαπρεπών λογίων, προκάλεσε μακρά και σοβαρή συζήτηση. Ένα από τα σημαντικότερα επιστημονικά περιοδικά στη Γερμανία, το "Logos" αφιέρωσε ένα ολόκληρο τεύχος του στην ανασκευή αυτής της πλέον, απεχθούς, όχι όμως και αθ...

Το βιβλίο περιέχει: - Τον λόγο του Ντοστογιέφσκι στα αποκαλυπτήρια του μνημείου του Πούσκιν, με τίτλο: "Πούσκιν" - Την απάντηση που έδωσε στο κείμενο του Ντοστογιέφσκι ένας "διαφωτιστής" της εποχής, ο Κονσταντίν Καβέλιν, με τίτλο: "Γράμμα στον Ντοστογιέφσκι (Σλαβόφιλοι και Δυτικιστές)".

Περιέχονται τα κείμενα: - Ειδώλου Είδωλον: Πάνω σε μερικές σκέψεις του Ζήσιμου Λορεντζάτου για την "κρίση" της ποίησης - Το όραμα και η άρνηση: Σικελιανός και Βάρναλης - Ο ελληνικός σουρρεαλισμός και ο Μίλτος Σαχτούρης - Η ποίηση του Μανόλη Αναγνωστάκη - Η ποίηση του Β. Λεοντάρη - Ο "φασισμός" του Έζρα Πάουντ - Επίμετρο: Η συνέχεια 3, του Μανόλη Αναγνωστάκη

Το κείμενο που παρουσιάζουμε δημοσιεύτηκε το 1985, τέσσερα χρόνια σχεδόν πριν τα αλυσιδωτά γεγονότα στην Ανατολική Ευρώπη υποχρεώσουν την εμπειρική πολιτική σκέψη, ένθεν και ένθεν του πάλαι ποτέ "Σιδηρού παραπετάσματος", να πάρει κάποιους δρόμους οι οποίοι φαίνονταν πριν αδιανόητοι. Η αναφορά αυτή δεν γίνεται για να επισημανθεί το "ανύποπτον" του χρόνου κατά τον οποίο γράφτηκε το κείμενο (χρόνος ανύποπτος για τη σκέψη ίσως να μην υπάρχει) αλλά για να υπογραμμιστεί η σημερινή του αξία καθώς φωτίζει αναδρομικά τα σημερινά γεγονότα. [...] Κείμενα όπως αυτό της Agnes Heller σ...

Ο Ντ' Αλαμπέρ αρχίζει το δοκίμιό του "Στοιχεία Φιλοσοφίας" δίνοντας μια γενική περιγραφή του πνεύματος που επικρατούσε κατά τα μέσα του 18ου αιώνα. Προλογίζει την περιγραφή του με την παρατήρηση ότι για την πνευματική ζωή των τριακοσίων προηγούμενων χρόνων το ορόσημο που σημαδεύει το κέντρο αυτού του αιώνα υπήρξε πάντα μια σημαντική καμπή. Η Αναγέννηση αρχίζει στα μέσα του 15ου αιώνα· η Μεταρρύθμιση αρχίζει στα μέσα του 16ου αιώνα και στα μέσα του 17ου αιώνα η καρτεσιανή φιλοσοφία μεταβάλλει θριαμβευτικά την όλη εικόνα του κόσμου. Μπορεί άραγε να παρατηρηθεί μια ανάλογη κίν...

Το κείμενο αυτό του Λούκατς για τον Τόμας Μαν γράφτηκε το 1948. Η μετάφραση στηρίχτηκε στην αγγλική έκδοση "Essays on Thomas Mann" (Merlin Press, 1964) η οποία περιλαμβάνει διάφορες εργασίες που έγραψε ο Λούκατς για τον Τόμας Μαν σε διάφορες εποχές και με διάφορες ευκαιρίες. Το κύριο σώμα του βιβλίου αποτελείται από τα τρία ακόλουθα μεγάλα δοκίμια: Το πρώτο, "Σε αναζήτηση του αστού" γράφτηκε το 1945 και αναφέρεται στην ιδέα του αστικού ανθρώπου όπως διαμορφώνεται και κριτικάρεται στα μυθιστορήματά του "Τόνιο Κρέγκερ", "Οι Μπούντενμπροκς" και "Το Μαγικό Βουνό"· το δεύτερο εί...

Στο έργο αυτό οι συγγραφείς ανιχνεύουν τους σημασιακούς σχηματισμούς ανάμεσα στην μπενγιαμινική ιδέα του μύθου και τις ιδέες του ωραίου, της γλώσσας, της ελευθερίας και του τραγικού σε όλα τα έργα του Μπένγιαμιν και τις συγκρίνουν με διάφορες άλλες βαρύνουσες παραδοσιακές ερμηνείες του μύθου.

Η διάγνωση της "ανθρώπινης κατάστασης", που επιχειρεί στο βιβλίο αυτό μια από τις πιο ευαίσθητες και εύστροφες παρατηρήτριες του αιώνα μας, προσπαθεί να κάνει κατανοητό τον χαρακτήρα των σημερινών βιομηχανικών κοινωνιών, φωτίζοντας παράλληλα τρεις θεμελιώδεις εκδηλώσεις της ανθρώπινης ύπαρξης γενικά: τον μόχθο, την εργασία και την πράξη. Ως ιστορική αφετηρία χρησιμεύει η αντιπαράθεση της αρχαίας (και προπαντός της αρχαιοελληνικής) κοινωνίας, στην οποία αφιερώνονται εκτεταμένες αναλύσεις, με τις τεράστιες αλλαγές που συνεπέφερε η νεότερη επιστημονική και τεχνική επανάσταση,...

Ο Γκέοργκ Λούκατς, πέρ' από τη σπουδαία συμβολή του στην ιστορία των ιδεών, υπήρξε η εμβληματική εκείνη μορφή στην οποία συνοψίστηκε κατά κάποιον τρόπο η μοίρα των στοχαστών μιας άλλης εποχής, όταν το αξίωμα του Αριστοτέλη περί του ανθρώπου ως "ζώου πολιτικού" επαληθευόταν πειστικότερα απ' ό,τι στη δική μας εποχή, η οποία έχει προ πολλού εναποθέσει την πολιτική δραστηριότητα στους image makers και στους χορηγούς των ΜΜΕ. Ο Λούκατς ανήκει στην ομάδα εκείνων των στοχαστών που δεν αποποιήθηκαν τη "στράτευση του πνεύματος", παρά το κόστος και τους κινδύνους που συνόδευσαν πά...

Το κείμενο που παρουσιάζουμε είναι το Ε΄ κεφάλαιο από το βιβλίο "Sociologie de Marx" (1966) και το επιλέξαμε όχι μόνο για την αυτοτέλειά του άλλα κυρίως για τη σπουδαιότητα του αντικειμένου του, το οποίο ο Λεφέβρ πραγματεύεται εξαντλητικά. Αποτελεί μια πιστή, περιεκτική και ζωντανή έκθεση των περί κράτους ιδεών του Μαρξ και, ως εκ τούτου, μιαν επαρκή εισαγωγή στη βαθύτερη μελέτη της πολιτικής του φιλοσοφίας. [...] Η αναδρομή στις ρίζες της μαρξικής θεωρίας ενοποιεί τη σύγχρονη κριτική της έννοιας του κράτους που είχε διασπαστεί από το ιστορικό γεγονός της ύπαρξης "σοσιαλι...