Szymborska Wislawa 1923-2012
Szymborska Wislawa
Η Βισουάβα Σιμπόρσκα (Wislawa Szymborska) γεννήθηκε το 1923 στο Κούρνικ της Πολωνίας (περιοχή της επαρχίας Πόζναν) κι από εκεί μετακινήθηκε στα οκτώ της χρόνια στην Κρακοβία, τόπο μόνιμης διαμονής της έκτοτε, ως το θάνατό της, την 1η Φεβρουαρίου του 2012, σε ηλικία 88 ετών. Σπούδασε φιλολογία και κοινωνιολογία στο φημισμένο πανεπιστήμιο της πόλης και εμφανίστηκε για πρώτη φορά στην ποίηση το 1945. Μέχρι το 1996, που της απονεμήθηκε το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας, είχε εκδώσει μόλις εννέα ποιητικές συλλογές και τέσσερα βιβλία με δοκίμια, ενώ μετέφρασε έμμετρη γαλλική ποίηση και για ένα διάστημα (1967-1972) σχολίαζε τακτικά άσημους μάλλον ξένους και Πολωνούς λογοτέχνες. Τιμήθηκε με το Φιλολογικό Βραβείο της Κρακοβίας (1995), το Πολωνικό Κρατικό Βραβείο για την Τέχνη (1963), το Βραβείο Γκαίτε (1991) και το Βραβείο Χέρντερ (1995) και υπήρξε διδάκτορας της Τέχνης, τιμής ένεκεν, στο Πανεπιστήμιο του Πόζναν. Ανήκει μαζί με τους Ζμπίγκνιεβ Χέρμπερτ και Ταντέους Ρουζέβιτς στην κορυφή της πυραμίδας των μεταπολεμικών εκπροσώπων της λεγόμενης "Πολωνικής σχολής της ποίησης", παρότι η αναγνώρισή της στην Ευρώπη, και ιδιαίτερα στον αγγλοσαξονικό χώρο έγινε πολύ αργότερα απ' αυτούς. Η Σιμπόρσκα από νωρίς διαγράφει το ποιητικό της κλίμα, γράφοντας ότι "δανείζεται λέξεις που βαραίνουν από πάθος και μετά προσπαθεί να τις κάνει να δείχνουν ελαφρές". Η κλασικότροπη κομψότητα στον χειρισμό και την ανάπτυξη του ποιητικού της υλικού συνδυάζεται με μιαν ανάλαφρη προσέγγιση των πραγμάτων και έναν απατηλά εύθυμο σκεπτικισμό, όπου υφέρπει η επώδυνη συνείδηση της ανθρώπινης συνθήκης και περιπέτειας στον κόσμο, αλλά και η ζωντανή, εις πείσμα της θνητής μας μοίρας και της ιστορίας (όπου επαναλαμβάνεται συνήθως η τραγωδία), ελπίδα. Γιατί, για τη Σιμπόρσκα, ο κόσμος, παρά την ανασφάλεια, τον φόβο και το μίσος που εκτρέφει και καλλιεργεί η ανθρώπινη φύση μας, δεν παύει να προκαλεί και να εκπλήσσει, κι η φύση μαζί με την τέχνη παραμένουν πάντοτε οι καλύτεροι μεσίτες γι' αυτό το όραμα (όπως κατέληξε στην εκδήλωση για την απονομή του Νόμπελ: "Οι ποιητές, φαίνεται, θα έχουν πάντοτε πολλή δουλειά"). Κάποια από τα ποιήματα της Σιμπόρσκα, γραμμένα σε ανύποπτο χρόνο, αποκτούν μια δραματική επικαιρότητα σήμερα που ολόκληρη η ανθρωπότητα βιώνει το άγχος της τρομοκρατίας με μοναδική ένταση, και είναι δείγματα της βαθιάς ηθικής συνείδησης και εγρήγορσης που διατρέχει τελικά όλο το ποιητικό της έργο.
Εδώ
Szymborska Wislawa 1923-2012
Σοκόλη (2013)
Η τελευταία ποιητική συλλογή της βραβευμένης με Νόμπελ Ποίησης πολωνής ποιήτριας. Τη μετάφραση έχει κάνει ο καταξιωμένος ποιητής Βασίλης Καραβίτης.
Πολωνοί ποιητές
Συλλογικό έργο
Λεξίτυπον (2007)
Ανθολογούνται οι ποιητές: - Adam Mickiewicz (Άνταμ Μισκιέβιτς) - Juliusz Slowacki (Γιούλιους Σλοβάσκι) - Cyprian Kamil Norwid (Τσιπρίαν Κάμιλ Νόρβιντ) - Stanislaw Wyspianski (Στανίσλαβ Βυσπιάνσκι) - Maryla Wolska (Μαρύλα Βόλσκα) - Leopold Staff (Λεόπολντ Σταφ) - Boleslaw Lesmian (Μπολέσλαβ Λέσμιαν) - Maria Pawlikowska - Jasnorzewska (Μαρία Παβλικόβσκα) - Kazimiera ΙΗakοwiczowna (Καζιμίρα Ιλλακοβιτσούβνα) - Kazimiera Wierzynska (Καζίμιερζ Βιεζίνσκι) - Julian Tuwim (Γιούλιαν Τούβιμ) - Jaroslaw Iwaszkiewicz (Γιαρόσλαβ Ιβασκιέβιτς) - Antoni Slonimski (Αντόνι Σλο...
Επιλεγμένα ποιήματα
Szymborska Wislawa 1923-2012
Δωδώνη (2006)
"Τίποτα δύο φορές" Τίποτα δεν μπορεί ποτέ να συμβεί δύο φορές./ Αποτέλεσμα, το θλιβερό γεγονός/ ότι φτάνουμε εδώ απροετοίμαστοι/ και φεύγουμε χωρίς την δυνατότητα ν' αποχτήσουμε πείρα./ Ακόμα κι αν δεν υπάρχει κανένας περισσότερο αδής/ κι αν είσαι ο χειρότερος μαθητής του πλανήτη,/ δεν μπορείς να επαναλάβεις την τάξη το καλοκαίρι:/ αυτή η σειρά των μαθημάτων προσφέρεται μόνο μια φορά./ Καμιά μέρα δεν αντιγράφει την προηγούμενη,/ δυο νύχτες δεν θα διδάξουν τι είναι ευδαιμονία/ με τον ίδιο τρόπο επακριβώς,/ και ούτε ακριβώς με τα ίδια φιλιά. [...] (από τη σελ. 21...
Μια ποιητική διαδρομή
Szymborska Wislawa 1923-2012
Σοκόλη (2003)
Έλεγα πάντοτε ότι η πολωνική ποίηση έχει σθένος και ξεχωρίζει στο υπόβαθρο της παγκόσμιας ποίησης από ορισμένα διακριτικά γνωρίσματα. Αυτά τα χαρακτηριστικά της γνωρίσματα μπορεί να εντοπισθούν στα ποιήματα κάποιων περίφημων Πολωνών ποιητών, μεταξύ των οποίων και η Βισουάβα Σιμπόρσκα. Το δικό της Βραβείο Νόμπελ είναι ο προσωπικός της θρίαμβος, αλλά ταυτόχρονα επιβεβαιώνει τον χώρο της "Πολωνικής σχολής της ποίησης". Ίσως δεν είναι αναγκαίο να ξαναθυμίσω ότι η γλώσσα αυτής της ποίησης είναι η γλώσσα μιας χώρας όπου το έγκλημα της γενοκτονίας έχει διαπραχθεί σε μια μαζική κλί...
Τέλος και αρχή. Κάθε ενδεχόμενο
Szymborska Wislawa 1923-2012
Κούριερ Εκδοτική (1997)
"Μερικοί αγαπούν την ποίηση" Μερικοί -δηλαδή όχι όλοι. Ούτε το μεγαλύτερο μέρος όλων, αλλά το μικρότερο. Μη υπολογίζοντας τα σχολεία, όπου πρέπει, και τους ίδιους τους ποιητές, θα είναι δυο στα χίλια άτομα. Τους αρέσει -μα αρέσει επίσης το κρεατόζουμο με μακαρόνια, αρέσουν τα κομπλιμέντα και το γαλάζιο χρώμα, αρέσει το παλιό κασκόλ, αρέσει να επιμένουν στο δικό τους, αρέσει να χαϊδεύουν το σκυλί. Η ποίηση -μόνο τι είναι αυτό η ποίηση. Δεν ήταν μόνο μια απάντηση ασταθής πάνω σ' αυτό το ερώτημα. Μα εγώ δεν ξέρω και δεν ξέρω και πιάνομαι απ' αυτό σαν ένα σωτ...