Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η στρατιωτική δικτατορία των συνταγματαρχών 1967-1974, ως ειδική μορφή Κράτους Εκτάκτου Ανάγκης, κατά τον Πουλαντζά δεν ήταν φασισμός, σε αντίθεση με το σύνολο σχεδόν των άλλων αναλύσεων που υποστηρίζουν ακριβώς το αντίθετο. Και τούτο διότι η Χούντα δεν ήταν κόμμα φασιστικό, όπως το ναζιστικό στη Γερμανία και το φασιστικό στην Ιταλία κατά τον Μεσοπόλεμο. Δεν είχε οργανώσει μάζες σε μηχανισμούς φασιστικού τύπου, δεν είχε δράσει ιδεολογικά και πολιτικά πριν την άνοδο των στρατιωτικών στην εξουσία, ούτε κατά τη διάρκεια της επταετίας. Έτσι, δεν είχε πετύχει τον εκφασισµό των κ...

Η συλλογική αυτή ιστορία της φιλοσοφίας διαφέρει σε ουσιαστικά σημεία από τις παραδοσιακές. Δεν υποτάσσει τη φιλοσοφική παράδοση στην οπτική γωνία ενός μόνο ερμηνευτή ούτε την βλέπει ως αυτόνομο και κλειστό σύστημα εννοιών και προβλημάτων. Αντίθετα, τα κεφάλαια του έργου είναι γραμμένα από διάφορους ειδικούς, κι αυτό εξασφαλίζει την πολυφωνία των απόψεων και την πολλαπλότητα των προσεγγίσεων και των μεθόδων, δίνοντας αντίστοιχους ερεθισμούς στον αναγνώστη. Επιπλέον οι κατευθύνσεις της φιλοσοφικής σκέψης συσχετίζονται με τα μεγάλα κοινωνικά, πολιτισμικά και ιδεολογικά ρεύματ...

Το κείμενο αυτό δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά από το Κέντρο Μαρξιστικών Μελετών (ΚΜΕ) το 1966. Αποτελεί την ομιλία του Νίκου Πουλαντζά στη Δεύτερη Εβδομάδα Σύγχρονης Σκέψης ("Μαρξισμός και επιστήμη"), που έγινε στην Αθήνα την περίοδο 4-14 Μαΐου 1965.

Στον τόμο αυτό ο Τζέιμς Μάρτιν έχει συλλέξει κείμενα του Νίκου Πουλαντζά τα οποία αναφέρονται σε θέματα μαρξισμού, φιλοσοφίας του δικαίου και θεωρίας του κράτους. Το έργο του Νίκου Πουλαντζά έχει επηρεάσει καταλυτικά τις αναλύσεις του καπιταλιστικού κράτους και των κοινωνικών τάξεων, ενώ οι θέσεις του σχετικά με τα χαρακτηριστικά των σύγχρονων κοινωνιών και του δημοκρατικού δρόμου για το σοσιαλισμό αποτελούν σταθερή αναφορά της μαρξιστικής συζήτησης. Τα κείμενα που παρουσιάζονται στον τόμο συγκεντρώνονται για πρώτη φορά, ενώ τα περισσότερα δεν έχουν μέχρι τώρα δημοσιευτεί...

Ο Νίκος Πουλαντζάς στα μαθήματά του στην Πάντειο το 1977 συμπυκνώνει το σύνολο της σκέψης του, ξεδιπλώνει τον συλλογισμό του για τον μαρξισμό και τα πράγματα της εποχής του, αναδεικνύει την πρωτοτυπία του επιχειρήματός του. Η σκέψη του Ν. Πουλαντζά είχε μαγνητίσει όχι μόνο τους θεράποντες της Αριστεράς της εποχής -ακόμη και πέραν της μεταρρυθμιστικής Αριστεράς- αλλά και τους θιασώτες του φιλελευθερισμού. Εμφανιζόταν ως νέος φρέσκος αέρας στον μαρξιστικό στοχασμό που τον σκίαζε ακόμη ο άκρατος δογματισμός, η αδυναμία του να εναρμονισθεί με τις εξελίξεις και η βαριά παρουσ...

Στο πρώτο του περισπούδαστο βιβλίο "Πολιτική εξουσία και κοινωνικές τάξεις" ο Νίκος Πουλαντζάς προσπάθησε ν' απαντήσει στο ερώτημα: μπορούμε να αντλήσουμε μια "πολιτική" από τον μαρξισμό; Από μια βαθιά και συστηματική μελέτη των κειμένων πρόβαλλε μια γενική μαρξιστική απάντηση στα προβλήματα που θέτει η πολιτική επιστήμη μέσα στη σύγχρονη καπιταλιστική κοινωνία. Συνεχίζοντας τούτη την προσπάθεια, ο Πουλαντζάς, αναλαμβάνει εδώ να εφαρμόσει τη μέθοδό του ανάλυσης των συγκεκριμένων καταστάσεων, στις κοινωνικές συγκρούσεις που ξετυλίγονται μέσα στα πλαίσια του σύγχρονου μονοπω...

Η επικαιρότητα της μαρξιστικής προσέγγισης επιβεβαιώνεται από το αίτημα της εποχής μας για κοινωνική αλλαγή. Η νεοκλασική οικονομική δεν έχει δώσει λύσεις στα προβλήματα που επισωρεύει ο καπιταλισμός, όπως η ανεργία, η φτώχεια, η ανισότητα, οι κρίσεις και η καταστροφή του περιβάλλοντος. Ο συλλογικός αυτός τόμος περιέχει κείμενα που έχουν γραφεί τόσο από τους κλασικούς του Μαρξισμού -K. Marx, V. I. Lenin, N. Bukharin- όσο και από νεότερους μαρξιστές συγγραφείς και καλύπτει τη βασική θεματολογία της μαρξιστικής πολιτικής. Σκοπός του είναι να προσφέρει στον αναγνώστη πρ...

Τα άρθρα αυτού του τόμου είναι κείμενα θεωρητικής κριτικής και ιδεολογικής αντιπαράθεσης. Η δημιουργία και η αποτελεσματική λειτουργία θεωρητικών έργων προϋποθέτουν μια διανοητική κοινωνική συγκυρία, που έχει σα βάση τη σοβαρή κριτική: δηλαδή μία αλληλοκριτική που να εντοπίζει τα ιδεολογικά μέτωπα και που να επιτρέπει στη θεωρία να εγκολπώνεται έτσι, χωρίς εκλεκτικισμό, τις θετικές προσφορές των διαφόρων απόψεων. Ξέρουμε ότι, αυτή τη στιγμή, και εκτός από ορισμένες φωτεινές εξαιρέσεις, ο τόπος μας, παρά την παράδοσή του, παρουσιάζει σημαντικές ελλείψεις στον τομέα αυτό της...

...Η ιστορία δεν μας έχει δώσει ως τώρα επιτυχημένο πείραμα δημοκρατικού δρόμου προς τον σοσιαλισμό: απεναντίας μας έδωσε αρνητικά παραδείγματα προς αποφυγήν και σφάλματα για μελέτη, πράγμα όχι αμελητέο. Ασφαλώς, μπορεί κανείς ν' αντιτείνει, στο όνομα φυσικά του ρεαλισμού (του ρεαλισμού της δικτατορίας του προλεταριάτου ή του ρεαλισμού των άλλων, των υγιώς σκεπτομένων νεοφιλελεύθερων) πως αν αυτός ο δημοκρατικός σοσιαλισμός δεν υπήρξε ακόμη πουθενά είναι διότι είναι ανέφικτος. Ίσως: δεν έχουμε πια την χιλιαστική πίστη, τη βασισμένη σε μερικούς σιδερένιους νόμους μιας αναπόφ...

Ο "Φασισμός και δικτατορία" του Νίκου Πουλαντζά, είναι ένα από τα σπουδαιότερα έργα, αν όχι το σπουδαιότερο, που γράφτηκαν για την άνοδο του φασισµού στην Ιταλία και τη Γερµανία κατά τον Μεσοπόλεµο, την εµπέδωσή τους στην εξουσία και την άσκησή της από το ναζιστικό (Γερµανία) και το φασιστικό (Ιταλία) κόµµα. Πιο συγκεκριµένα, ο Πουλαντζάς προσπάθησε να δώσει απάντηση στο ερώτηµα της τεράστιας κοινωνικής -αστικής και λαϊκής- βάσης του φασισµού. Ήτοι, ανέδειξε τη διαδικασία και το αποτέλεσµα του εκφασισµού των αντίστοιχων χωρών. Αυτός ο εκφασισµός ερµηνεύει τη συµπαράταξη φασ...