Βερτόδουλος Απόστολος
Vertódoulos Apóstolos
Ο Απόστολος Βερτόδουλος γεννήθηκε στα Γιάννινα το 1907 από Γιαννιώτες γονείς. Μετά την αποφοίτησή του από την Ζωσιμαία Σχολή πήγε στην Αθήνα να σπουδάσει γραμμικό σχέδιο. Συγχρόνως εμφανίστηκε και σαν καλλιτέχνης σκιτσογράφος με σκίτσα πολιτικού και κοινωνικού περιεχομένου στις εφημερίδες της εποχής εκείνης. Στην Αθήνα το 1927 "ανακαλύπτει" την φωτογραφική μηχανή και βγάζει τις πρώτες φωτογραφίες. Οικογενειακοί λόγοι τον κάνουν να επιστρέψει στα Γιάννινα, όπου για λίγο υπηρετεί το υποθηκοφυλάκιο και το 1929 διορίζεται ως τεχνικός υπάλληλος στο Γραφείο Σχολικού Αρχιτέκτονος που τότε στεγαζόταν στην Καπλάνειο Σχολή. Έκτοτε αναλαμβάνει τα σχολικά κτίρια και στις μέρες του έγιναν τα περισσότερα σχολεία ιδίως μετά τον πόλεμο. Παράλληλα ο Απόστολος Βερτόδουλος προσφέρει τις υπηρεσίες του και στην Μητρόπολη Ιωαννίνων για την κατασκευή και επισκευή των εκκλησιών και των μοναστηρίων από τα χρόνια του Σπυρίδωνα Βλάχου ως τον θάνατο του. Μεταξύ των άλλων για λογαριασμό της Μητρόπολης έχει σχεδιάσει και το γεναιολογικό κλάδο του νεομάρτυρα Αγίου Γεωργίου. Το 1936 που ιδρύεται ο Ορειβατικός Σύλλογος Ιωαννίνων ο Απόστολος Βερτόδουλος είναι ένα από τα ιδρυτικά στελέχη. Την ίδια χρονιά πραγματοποείται το Πρώτο Πανελλήνιο Ορειβατικό Συνέδριο την 15/6/1936 στον Όλυμπο όπου λαμβάνει μέρος μαζί με τρεις άλλους ορειβάτες, τον Κλέαρχο Στάρα, τον Οδυσσέα Σκούρτη και τον Πέτρο Μαρτίνη από την Ήπειρο. Ο Απόστολος Βερτόπουλος ήταν ο σχεδιαστής και κατασκευαστής σχεδόν του Ορειβατικού Καταφυγίου του Μιτσικελιού που εγκαινιάστηκε την 9/7/1939 από τον Πρόεδρο των Ορειβατικών Συλλόγων Σπήλιο Αγαπητό. Ο ίδιος δήλωνε φυσιολάτρης και το αποδεικνύει με τις φωτογραφίες του όπου στο κύριο μέρος τους απεικονίζεται η φύση. Με απλές μηχανές τις οποίες άλλαζε με νεώτερες, χωρίς ειδικά εφέ αλλά με την χρήση του ηλιακού φωτός άφησε πίσω του ένα πλούσιο αρχείο από ασπρόμαυρες φωτογραφίες αλλά και έγχρωμες διαφάνειες (slides). Έλαβε μέρος σε πολλές εκθέσεις στα Γιάννινα και αλλού όπως στη Θεσσαλονίκη, όπου στην Διεθνή Έκθεση σε Πανελλήνιο Διαγωνισμό φωτογραφιών πήρε το Β' βραβείο το 1960 με τη φωτογραφία "Μετέωρα", το Α' Βραβείο με τη φωτογραφία "Πάπιγκο", το Γ' Βραβείο το 1965 με τη φωτογραφία "Αυλόπορτα στο Μέτσοβο", έπαινο το 1966 για τη φωτογραφία "Ο βλάχος του Ζαλόγγου". Τις ασπρόμαυρες φωτογραφίες τις εμφάνιζε και τις μεγένθυνε ο ίδιος στο σκοτεινό θάλαμο του σπιτιού του ενώ αργότερα τις έγχρωμες διαφάνειες όταν εμφανίστηκαν τις έστελνε στο εξωτερικό κατά προτίμηση Γερμανία - Γαλλία. Ο Απόστολος Βερτόδουλος ήταν από τους αγαπημένους της ζωής, πέθανε ξαφνικά την 6/3/1983 σε εκδρομή του Ορειβατικού Συλλόγου κρατώντας τις φωτογραφικές μηχανές στα χέρια. Τιμώντας τον το Διοικητικό Συμβούλιο του Ορειβατικού Συλλόγου με απόφαση του ονόμασε το ορειβατικό καταφύγιο Μιτσικελιού σε "Καταφύγιο Απόστολος Βερτόπουλος".
Ζαγορισίων βίος
Πιτούλη - Κίτσου Χριστίνα
Ριζάρειο Ίδρυμα (2003)
[...] Το φωτογραφικό υλικό του βιβλίου ανάγεται στην περίοδο από τα μέσα της δεκαετίας του 1860 μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1950. Οι παλαιότερες φωτογραφίες, που αποτελούν τη χρονική αφετηρία της συλλογής μας, είναι δύο και φέρουν ημερομηνία 1864. Εικονίζουν αντίστοιχα μέλη των οικογενειών Στέα από το Μονοδένδρι και Τζιμοπούλου από τους Κήπους και ανήκουν στο οικογενειακό αρχείο του Κ. Κατσουλίδη. Η επιλογή του υλικού έγινε μεταξύ περίπου 2.800 φωτογραφιών που τις είχαν στα οικογενειακά τους αρχεία και τις προσέφεραν ευγενικά για χρήση στο Ριζάρειο Ίδρυμα εκλεκτοί...
Ιωάννινα 1890-1950
Σφυρόερας Βασίλης 1921-2015
Ολκός (1996)
Η φωτογραφική ύλη της έκδοσης αναφέρεται στην περίοδο 1890-1960 και έχει κατανεμηθεί σε πέντε θεματικές ενότητες: - "Γιαννιώτικος περίγυρος" - "Ο ρυθμός της πόλης" - "Εβραϊκή κοινότητα" - "Λίμνη, Νησί, Κάστρο" - "Ιστορικά στιγμιότυπα"
Τα Γιάννινα στο χώρο και το χρόνο
Δωδώνη (2005)
[...] Ο Απόστολος Βερτόδουλος, γέννημα θρέμμα των Γιαννίνων, με σπουδές στο ελεύθερο σχέδιο στη Σχολή Αρχιτεκτόνων, διορίστηκε στον οργανισμό σχολικών κτιρίων της Μητροπόλεως Ιωαννίνων και δοκίμασε τη χαρά του δημιουργού, παρακολουθώντας το έργο της σωστής ανέγερσης και των επισκευών δεκάδων σχολικών κτιρίων στην πόλη και την ύπαιθρο, σε στενή πάντοτε συνεργασία με τους δασκάλους, στενούς φίλους, που τον εκτιμούσαν για την εργατικότητα και το ήθος του. Η ιστορία, η λαογραφία και η παράδοση γενικά της Ηπείρου χρωστάει πολλά στον Απόστολο Βερτόδουλο, που για την πόλη των Γιαν...