Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Από το προσωπείο στο πρόσωπο, από το πρόσωπο στο βλέμμα, από το βλέμμα στην εικόνα. Αυτοί είναι οι σημαντικότεροι σταθμοί μιας εξερεύνησης που στοχεύει στην αποκάλυψη, μέσω των κειμένων και των παραστάσεων στα αγγεία, των εικόνων με τις οποίες παρουσιάζονται οι Έλληνες. Το ελληνικό πρόσωπο αποκαλύπτει: σκέψεις και συγκινήσεις εγγράφονται στην επιφάνειά του. Ό,τι ισχύει για το πρόσωπο από σάρκα ισχύει και για το τεχνητό προσωπείο με τα άκαμπτα χαρακτηριστικά. Δεν αποκρύπτει την πραγματικότητα που καλύπτει, αλλά την αντικαθιστά. Προσδίδει στον φορέα του μια νέα ατομικότητ...

Η αρχαία ελληνική αρχιτεκτονική διατηρεί ακόμη τη λάμψη της. Στη Γαλλία, μαρτυρίες αυτής της λάμψης αποτελούν τόσο τα οικοδομικά συγκροτήματα με πομπώδεις ονομασίες όπως "Παρθενών" ή "Προπύλαια" (παρά τα κτίρια από μπετόν που τα περιβάλλουν), όσο και οι εμπορικές στοές ή οι χώροι συγκέντρωσης με την ονομασία "αγορά", χωρίς να παραβλέπουμε τα διακοσμητικά σχήματα ή τις πολυάριθμες ιδέες που εμπνέονται από την ελληνική αρχιτεκτονική. Ωστόσο, αυτές οι αρχιτεκτονικές μορφές, που αποτελούν σημεία αναφοράς, περιορισμένες αριθμητικά είναι λίγο πολύ παρόμοιες και αυτό έχει ως αποτέ...

Η ιστορία της αρχαίας εκπαίδευσης ενδιαφέρει τον σύγχρονο κόσμο εφόσον αποκαλύπτει τις άμεσες πηγές της παιδαγωγικής μας παράδοσης. Είμαστε Ελληνο-Λατίνοι: η πεμπτουσία του πνευματικού πολιτισμού μας είναι δημιούργημα του δικού τους πολιτισμού, γεγονός που ισχύει μέχρις ενός βαθμού και για το ίδιο το εκπαιδευτικό σύστημά μας. Η σύγχρονη εκπαίδευση, επηρεάζεται καθοριστικά από την μεγάλη αναγέννηση του 15ου και 16ου αιώνα, με την επιστροφή της -εξαιτίας της οποίας μάλιστα εκούσια κατηγορήθηκε- στην πλέον αυστηρή κλασική παράδοση. Σήμερα ακόμη, η κληρονομιά του ανθρωπισμο...

Η ελληνική λογοτεχνία καλύπτει μια αδιάλειπτη ακολουθία είκοσι οκτώ αιώνων. Αρχίζει τον 8ο αι. π.Χ. με τα ομηρικά έπη, τα οποία συνεχίζουν μια προφορική λογοτεχνία χαμένη στις μέρες μας. Η αφετηρία αυτή συμπίπτει με την εμφάνιση της γραφής. Γνωρίζει εκπληκτική ακμή στην Αθήνα κατά την κλασική εποχή (5ος και 4ος αι. π.Χ.), αναβιώνει στην Αλεξάνδρεια, συνεχίζεται στον ρωμαϊκό κόσμο, ανθεί με τον χριστιανισμό, διατηρείται στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία και αναγεννάται τελικά κατά τους νεότερους χρόνους, μετά την απελευθέρωση. Από την άλλη πλευρά, η αρχαία ελληνική λογοτεχνία παρο...

Περιέχονται τα δοκίμια: Η εργασία και η τεχνική σκέψη - Ο Προμηθεύς και η τεχνική λειτουργία - Εργασία και φύση - Ψυχολογικές πλευρές της εργασίας Από την κατηγορία του "διπλού" στην εικόνα - Απεικόνιση του αοράτου και ψυχολογική κατηγορία του "διπλού": ο κολοσσός - Από τον παρουσιασμό του αοράτου στη μίμηση του φαινομένου Το πρόσωπο στη θρησκεία - Πλευρές του προσώπου στην αρχαία ελληνική θρησκεία Από τον μύθο στον λόγο - Η διαμόρφωση της θετικής σκέψης στην αρχαϊκή Ελλάδα - Η καταγωγή της φιλοσοφίας

Περιέχονται τα δοκίμια: Δομές του μύθου - Ο ησιοδικός μύθος των γενών. Προσπάθεια δομικής ανάλυσης. - Ο ησιοδικός μύθος των γενών. Σχετικά με μια "προσπάθεια επανεξέτασης". - Δομική ανάλυση και μύθος των γενών Μυθικές πλευρές της μνήμης και του χρόνου - Μυθικές πλευρές της μνήμης - Ο ποταμός Αμέλης και η "μελέτη του θανάτου" Η οργάνωση του χώρου - Εστία-Ερμής. Σχετικά με τη θρησκευτική έκφραση του χώρου και της κίνησης. - Γεωμετρία και σφαιρική αστρονομία στην πρώτη ελληνική κοσμολογία - Γεωμετρική δομή και πολιτικές έννοιες στην κοσμολογία του Αναξιμάνδρου...

Σε αυτόν εδώ τον τόμο -που θα ακολουθήσει όσο γίνεται γρηγορότερα κι ένας δεύτερος- αποφασίσαμε να συγκεντρώσουμε εφτά μελέτες, δημοσιευμένες στη Γαλλία και στο εξωτερικό, γιατί αυτές ακριβώς οι εργασίες εντάσσονται στα πλαίσια μιας κοινής έρευνας, που γίνεται εδώ και πολλά χρόνια κι έχει γι΄ αφετηρία της τη διδασκαλία του Louis Gernet. Τι εννοούμε ακριβώς με τον τίτλο "Μύθος και τραγωδία"; Οι τραγωδίες, βέβαια, δεν είναι μύθοι. Αντίθετα μάλιστα, μπορεί κανείς να υποστηρίξει πως το τραγικό είδος εμφανίζεται στο τέλος του 6ου π.Χ αιώνα, όταν η γλώσσα του μύθου δεν βρίσκεται...

Όταν το 1972 συγκεντρώσαμε και παρουσιάσαμε τις εφτά μελέτες, που αποτέλεσαν τον πρώτο τόμο του "Μύθος και τραγωδία" ("Mythe et tragedie"), τον οποίο δέχτηκε να εκδώσει ο Francois Maspero, γράψαμε, με κάποια απερισκεψία ίσως, ότι αυτόν τον πρώτο τόμο θα τον ακολουθούσε όσο γινόταν συντομότερα κι ένας δεύτερος. Είχαμε μάλιστα την ιδέα, χωρίς όμως να την εκφράσουμε, ότι κι ένας τρίτος δεν θα ήταν, στο κάτω κάτω, κάτι το ανέφικτο. [...] Όπως και το προηγούμενο έργο, έτσι και ο τόμος αυτός μπορεί, σε μια πρώτη ματιά, να φανεί ότι αποτελείται από ανομοιογενή κομμάτια: δέκα μελέ...

[...] Μια μελέτη που θα περιοριζόταν στη μορφή του Ερμοαφρόδιτου δεν θα είχε καμία πιθανότητα να αποκαλύψει τις δοξασίες και τα συναισθήματα από τα οποία απορρέει. Όμως τα γαμήλια έθιμα, που προέρχονται με τη σειρά τους από το τελετουργικό των μυήσεων, αποκαλύπτουν ένα ψυχολογικό υπόβαθρο στο οποίο μπορεί να στηριχθεί μια θρησκειολογική μελέτη. Οι έρευνες των κοινωνιολόγων έφεραν στο φως την πρωταρχική σημασία της ανδρογυνικής μορφής ενώ αργότερα, η εμβάθυνση προήλθε από την ψυχανάλυση. Ο Καρλ Γιούγκ απέδειξε τον ρόλο της στο σύμπαν των αλχημιστών: η μορφή αυτή αναπαράγει,...