Παπανούτσος Ευάγγελος Π. 1900-1982
Papanoútsos Evángelos P.
Ο Ευάγγελος Παπανούτσος γεννήθηκε το 1900 στον Πειραιά. Σπούδασε στα πανεπιστήμια Αθηνών, Βερολίνου, Τυβίγγης και Παρισίων. Διετέλεσε διδάκτωρ της Φιλοσοφίας, του γερμανικού Πανεπιστημίου της Τυβίγγης. Και "τιμής ένεκεν" διδάκτωρ του Δικαίου, του σκωτικού Πανεπιστημίου του Αγίου Ανδρέου. Η συμβολή του στη λειτουργία και στην ανακαίνιση της Ελληνικής Παιδείας είναι πασίγνωστη. Υπηρέτησε την εκπαίδευση από το 1920, και ως εκπαιδευτικός πέρασε όλες τις βαθμίδες της ιεραρχίας, έως ότου (μετά την απελευθέρωση της χώρας) διορίστηκε γενικός διευθυντής και αργότερα (1950 και 1963) γενικός γραμματέας στο Υπουργείο Παιδείας. Δίδαξε επί 20 χρόνια φιλοσοφία, ψυχολογία και παιδαγωγικά στον μορφωτικό σύλλογο "Αθήναιον". Διετέλεσε αντιπρόεδρος του "Αθηναϊκού Τεχνολογικού Ομίλου" και βουλευτής επικρατείας στην πρώτη Δημοκρατική Βουλή. Με τη διεύθυνσή του δημοσιεύτηκαν 15 τόμοι του Περιοδικού "Παιδεία" (1946-1961) και 100 τόμοι Αρχαίων Ελλήνων Συγγραφέων, έκδοση Ι. Ζαχαρόπουλου (1954-1958). Το συγγραφικό του έργο περιλαμβάνει δεκάδες βιβλία, όχι μόνο στην ελληνική, αλλά και στη γερμανική, την αγγλική και τη γαλλική. Πέθανε το 1982.
Ηρακλείδαι. Ιφιγένεια εν Αυλίδι. Ιφιγένεια εν Ταύροις
Ευριπίδης 480-406 π.Χ.
Δαίδαλος Ι. Ζαχαρόπουλος
Ηθική
Παπανούτσος Ευάγγελος Π. 1900-1982
Νόηση (2010)
Το θέμα εδώ έχει πρακτικό χαρακτήρα: με ποιά μέτρα και προς ποιούς σκοπούς ρυθμίζει ο άνθρωπος την ατομική και συλλογική του ζωή. Με άλλα λόγια: ποιά είναι και σε τί κατατείνει η ανθρώπινη αρετή. Αλλά η εξέτασή του γίνεται με τρόπο καθαρά θεωρητικό. Αυτό σημαίνει ότι ο στοχαστής που φιλοσοφεί απάνω στο ηθικό πρόβλημα, δεν έχει την πρόθεση να φρονηματίσει τους άλλους, αλλά να συλλάβει θεωρητικά και κριτικά ν' αποσαφηνίσει την ουσία της αρετής. Το "λόγον διδόναι", της φιλοσοφίας γενικά, άρα και της ηθικής φιλοσοφίας η τάση, είναι μια ορισμένη κατεύθυνση στην κίνηση του πνεύμα...
Η νεοελληνική κριτική για τον Παντελή Πρεβελάκη
Συλλογικό έργο
Ευθύνη (1979)
Συγκροτώντας με τα "Τετράδιά" της η "Ευθύνη" την πινακοθήκη των εξαιρετικών μορφών του Νέου Ελληνισμού, θεώρησε καθήκον της να σταθεί και να γιορτάσει πνευματικά τα εβδομηντάχρονα του Παντελή Πρεβελάκη. Γιατί το έργο του υψώνεται σοβαρό και στέρεο, με ιερή προαίρεση αθανασίας, δίδαγμα και μάθημα των Ελλήνων. Στο έργο αυτό έχει εκφραστεί με αξιοζήλευτη γλώσσα η δραματική συνείδηση του Ελληνισμού και η τραγικότητα των καιρών μας, κι αποτελεί αναπαλλοτρίωτη κατάθεση του Έθνους, τιμή του λαού και καύχηση. Το "Τετράδιο" έπρεπε κανονικά να συγκροτήσουν μελετήματα γραμμένα για...
Η κριτική παρουσία του Πέτρου Σ. Σπανδωνίδη
Συλλογικό έργο
Ευθύνη (1992)
Οι στάχτες του χρόνου οι άσπλαχνες δεν είναι δίκαιο να σκεπάσουν το άξιο όνομα του Πέτρου Σ. Σπανδωνίδη (1890-1964). Γιατί το όνομα αυτό το έφερε μια εξέχουσα προσωπικότητα των Νεοελληνικών Γραμμάτων και το υποστηρίζει από την απειλή του καιρού ένα έργο ευρύ, υψηλό και μαζί βαθύ, γνώσης, ευαισθησίας, στοχαστικότητας και κριτικής δεινότητας εντελώς πρώτης γραμμής. Αυτές τις στάχτες παραμερίζουμε σήμερα, τριάντα σχεδόν χρόνια από την κοίμηση του, υψώνοντας στο φως το όνομά του με ποικίλα κριτικά μελετήματα και κείμενα δικά του ανθολογημένα, επιδιώκοντας να ξαναθυμίσουμε στου...
Η κριτική για τον Πέτρο Χάρη
Συλλογικό έργο
Ίδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη (2009)
Όσο κι αν ψάξει κανείς είναι μάλλον αδύνατον ν' ανακαλύψει πότε δημοσιεύεται για πρώτη φορά κείμενο του Πέτρου Χάρη. Και αν, επιπλέον, το κείμενο αυτό είναι σχόλιο, μελέτημα, κριτική, δοκίμιο ή διήγημα. Αν υπάρχει ακόμα έστω κι ένα κείμενό του δημοσιευμένο με το πραγματικό του όνομα που ήταν Γιάννης Μαρμαριάδης. [...] Όπως γίνεται αντιληπτό και από την μακριά σειρά των κριτικών κειμένων που ακολουθούν, για τα βιβλία του Πέτρου Χάρη, ο ίδιος παρά το αίσθημα νοικοκυρωσύνης και τάξεως που απέπνεε, υπήρξε ένας δημιουργός συχνά απρόβλεπτος στον νεωτερισμό και την ριζοσπαστικότη...
Η κρίση του πολιτισμού μας
Παπανούτσος Ευάγγελος Π. 1900-1982
Νόηση (2009)
Τοµές στην επικαιρότητα είναι ο στόχος αυτών των δοκιµίων. Ζούµε σε µια ώρα της ιστορίας ευνοηµένη κατά τούτο: ότι µέσα στα δεινά προβλήµατα, όπου παραδέρνει σήµερα η ανθρωπότητα σε όλα σχεδόν τα γεωγραφικά πλάτη της οικουµένης, όποιος έχει µάτια για να ιδεί και θάρρος για να σηκώσει εκείνα που βλέπει, θα καταλάβει πολλά πράγµατα. Και οι κρίσεις του µπορεί να ξεπεράσουν τα σύνορα του τόπου και του χρόνου της προσωπικής του ζωής και να πάρουν γενικότερη σηµασία. Σ' αυτά τα καίρια προβλήµατα, που αρχίζουν από τα ρήγµατα του πολιτισµού µας και φτάνουν έως τις περιπολοκές το...
Εφήμερα
Παπανούτσος Ευάγγελος Π. 1900-1982
Νόηση (2002)
Όπως γράφει στον πρόλογό του ο αείμνηστος Ε.Π.Παπανούτσος, ο απλός και ταπεινός αυτός πνευματικός εργάτης και διακεκριμένος φιλόσοφος: "ένας καλός λόγος, αν είναι τίμιος και θαρραλέος, πάντα μπορεί να ωφελήσει εκείνους που αισθάνονται την ανάγκη βοήθειας από κάποιον που τον δίδαξε πολλά η ζωή με τις εμπειρίες και τις δοκιμασίες της" Είναι βέβαιο, ότι όποιος διαβάσει τα Εφήμερα θα ωφεληθεί πνευματικά και ψυχικά. Τέτοια διαχρονικά κείμενα σπανίζουν στην εποχή μας και οφείλουμε να αποδίδουμε τα δέοντα σε πνευματικούς ανθρώπους του αναμετρήματος του μεγάλου Δασκάλου μας.
Επίκαιρα. Ανεπίκαιρα
Παπανούτσος Ευάγγελος Π. 1900-1982
Νόηση (2002)
Οι συγγραφείς έχουν τη (συγγνωστή) καλή πίστη ή την (ασύγγνωστη) ματαιοδοξία να νομίζουν ότι τα κείμενά τους πρέπει να σωθούν, γιατί μπορούν να διδάξουν, να παρηγορήσουν ή να διασκεδάσουν τον άνθρωπο στο δύσκολο δρόμο της ζωής. Αυτό ακριβώς το κίνητρο έκανε το συγγραφέα του βιβλίου τούτου να προβεί στην έκδοσή του. Όσο και αν τρέχει σήμερα με μεγάλο διασκελισμό και με γοργό ρυθμό ο χρόνος και μαζί του μεταβάλλονται οι διαθέσεις, οι αντιλήψεις, οι συνήθειές μας, το ανθρώπινο τοπίο (στην Ελλάδα τουλάχιστο) δεν έχει, ή δεν έχει ακόμη αλλάξει ριζικά. Και ένας καλός λόγος, αν ε...