Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Το κλασικό αυτό έργο είναι μια ιστορία των τρόπων με τους οποίους οι ανθρωπολόγοι έχουν σκεφτεί την "πρωτόγονη κοινωνία". Η μελέτη της ήταν ένα από τα προγράμματα που ανέδειξαν την ανθρωπολογία σε επιστήμη στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα. Επρόκειτο για μια εξειδικευμένη προσπάθεια στο πλαίσιο ενός ευρύτερου λόγου, που αγκάλιαζε τότε τις μελέτες της "πρωτόγονης" νοοτροπίας και τις θεωρητικές εικασίες αναφορικά με την προέλευση της γλώσσας και της θρησκείας. Όλα αυτά τα ζητήματα συνδέονταν άρρηκτα με το μεγάλο δαρβίνειο ερώτημα περί των απαρχών του ανθρώπου. Ωστόσο, η ιδιάζου...

Συγκεντρώνοντας δεκαπέντε χρόνων πρωτοποριακές εθνογραφικές μελέτες, η Ερμηνεία των Πολιτισμών έφερε μια τομή που έμελλε να έχει μακρόπνοες συνέπειες. Στο βιβλίο αυτό ο κορυφαίος αμερικανός ανθρωπολόγος Κλίφορντ Γκήρτζ επεξεργάζεται μια ρηξικέλευθη έννοια του πολιτισμού, που αντλεί από τις παραδόσεις της σημειωτικής, της ερμηνευτικής και της πολιτισμικής και κοινωνικής ανθρωπολογίας. Η κλασσική πλέον απόψή του για τον πολιτισμό ως «δίκτυο σημασιών» που φέρονται από σύμβολα εφαρμόζεται εδώ σε πεδία όπως η ιδεολογία, η θρησκεία και η τελετουργία, ο εθνικισμός και το κράτος, η...

Όταν εξετάζεται το φαινόμενο της οικογένειας, και γενικότερα της κοινωνικότητας, συχνά εκχωρείται στην ψυχολογία ο,τιδήποτε ανήκει στο πεδίο των αισθημάτων. Όμως τα αισθήματα, ακόμη και τα πιο αυθόρμητα, έχουν κι αυτά κοινωνική προέλευση. Χρειάζεται επομένως μια θεώρηση του εξουσιαστικού πλαίσιου και του συσχετισμού οικονομικών και συμβολικών δυνάμεων που διέπουν τις σχέσεις μέσα και ανάμεσα στις οικογένειες· και μαζί μια νέα αναλυτική τεχνική ικανή να παρακολουθεί τη συγκρότηση και την κυκλοφορία των αισθημάτων μεταξύ γονέων και παιδιών, ή μεταξύ των ίδιων των παιδιών, και...

Στηριγμένο σ' ένα εξαιρετικά σημαντικό φωτογραφικό αρχείο από την Ανάφη, το βιβλίο αυτό ασχολείται με τη ζωή των κομμουνιστών, των συνδικαλιστών και άλλων προσώπων που εξορίστηκαν εκεί από τη δικτατορία του Μεταξά, με την αιτιολογία ότι συνιστούν "δημόσιο κίνδυνο". Αντλώντας από δημοσιευμένα και αδημοσίευτα απομνημονεύματα και από προσωπικές αφηγήσεις πρώην εξόριστων, η Μάργκαρετ Κέννα δίνει μια ολοζώντανη εικόνα αυτής της ετερόκλητης συνάθροισης ανθρώπων που βρέθηκαν μπροστά σ' ένα δυσβάσταχτο κοινό πεπρωμένο. Ως άτομα και ως "ομάδα συμβίωσης" χρειάστηκε να αντιμετωπίσουν...

Μητρότητα; Ξανά; Το κοινό νήμα που συνδέει τις έρευνες που παρουσιάζονται εδώ αναπτύσσεται στο επίπεδο του αναλυτικού ενδιαφέροντος για τη μητρότητα στην Ελλάδα στα τέλη του 20ού και τις αρχές του 21ου αιώνα. Αντλώντας από τη σύγχρονη εθνογραφική παραγωγή, οι μελέτες του τόμου αναρωτιούνται για την αναλυτική σημασία της μητρότητας στη μελέτη της ελληνικής κοινωνίας, ενώ αποσκοπούν, ταυτόχρονα, να συνομιλήσουν με πρόσφατες θεωρητικές και εθνογραφικές μετατοπίσεις που οδήγησαν στην ανάδυση των "νέων" ανθρωπολογικών μελετών για τη συγγένεια. Οργανωμένες σε τέσσερεις διακρι...

Η πρωτοποριακή, και κλασική πλέον, μελέτη του Μάικλ Χέρτσφελντ για τα ήθη, τις πρακτικές και την καθημερινή ζωή μιας παραδοσιακής ορεινής κοινότητας της Κρήτης, που σήμερα, τρεις δεκαετίες αργότερα, βρίσκεται στο προσκήνιο μιας αμφιλεγόμενης δημοσιότητας. "Καιρός είναι να μπορέσουν οι "Γλεντιώτες" να διαβάσουν τα όσα έγραψα για το χωριό τους, τη ζωή τους και τις αξίες που διέπουν την καθημερινότητά τους στη δική τους γλώσσα (άν όχι -για προφανείς λόγους- στην πλούσια διάλεκτο που εξακολουθεί να είναι σημαντικός φορέας των αντιλήψεών τους). Εξίσου σημαντικό είναι ότι οι...

Ήπια διπλωματία είναι η εξωτερική πολιτική κρατικών ή άλλων φορέων που θεωρείται συμπληρωματική της επίσημης διπλωματίας και ιδανικό εργαλείο διακυβέρνησης με μακροπρόθεσμα αποτελέσματα σε (δι)εθνικά ζητήματα που δεν "αγγίζονται" εύκολα. Έχει υποστηριχθεί ότι η διπλωματία, όπως και η ειρήνη, δεν είναι παρά μορφές πολέμου με διαφορετικά μέσα. Σήμερα δεν μπορούμε να μιλάμε για τη νομισματική ή πολιτική σχέση της Ελλάδας με την Ευρωπαϊκή Ένωση, χωρίς να λαμβάνουμε υπόψη και τις ήπιες τεχνολογίες εξουσίας που προωθεί η Κομισιόν σε συνεργασία με τον ΟΗΕ για να υποβάλουν στα κ...

Τον Ιανουάριο του 1779, μετά από δεκάμηνη περιπλάνηση στα νησιά Σάντουϊτς, δύο φρεγάτες του βρετανικού ναυτικού, υπό την ηγεσία του πλοιάρχου Τζέημς Κουκ, εισέπλευσαν για δεύτερη φορά στη δυτική ακτή της Χαβάης. Δέκα χιλιάδες ιθαγενείς τις υποδέχθηκαν με δώρα και τραγούδια, οδήγησαν τον πλοίαρχο στο ναό και τον περιποιήθηκαν τελετουργικά, ταυτίζοντάς τον με το θεό της γονιμότητας Λόνο. Αυτή η υποδοχή, η πιο μεγαλειώδης που είχε γίνει ποτέ σε δυτικό ταξιδιώτη στον Ειρηνικό, ολοκληρώθηκε ένα μήνα μετά με μια δραματική πράξη θεοκτονίας και θεοφαγίας: τη δολοφονία του Κουκ και...

Τον Ιανουάριο του 1779, μετά από δεκάμηνη περιπλάνηση στα νησιά Σάντουϊτς, δύο φρεγάτες του βρετανικού ναυτικού, υπό την ηγεσία του πλοιάρχου Τζέημς Κουκ, εισέπλευσαν για δεύτερη φορά στη δυτική ακτή της Χαβάης. Δέκα χιλιάδες ιθαγενείς τις υποδέχθηκαν με δώρα και τραγούδια, οδήγησαν τον πλοίαρχο στο ναό και τον περιποιήθηκαν τελετουργικά, ταυτίζοντάς τον με το θεό της γονιμότητας Λόνο. Αυτή η υποδοχή, η πιο μεγαλειώδης που είχε γίνει ποτέ σε δυτικό ταξιδιώτη στον Ειρηνικό, ολοκληρώθηκε ένα μήνα μετά με μια δραματική πράξη θεοκτονίας και θεοφαγίας: τη δολοφονία του Κουκ και...

Ο τόμος αυτός παρουσιάζει ένα πλούσιο προβληματισμό πάνω στο έργο του Κωνσταντίνου Καραβίδα, κορυφαίου αγροτιστή και στοχαστή του μεσοπολέμου, καθώς και σύγχρονες ερευνητικές προσεγγίσεις του αγροτικού φαινομένου, όπως κατατέθηκαν στην επιστημονική συνάντηση με θέμα "Ο Κ. Καραβίδας και η Σύγχρονη Κοινωνική Προβληματική". Το βιβλίο χωρίζεται σε δύο μέρη. Στο πρώτο εξετάζεται το πνευματικό πλαίσιο του ελληνικού μεσοπολέμου και η επίδραση των ιδεολογικών ρευμάτων της εποχής στη σκέψη του Καραβίδα. Υπ' αυτό το πρίσμα διερευνάται η εμβέλεια των εννοιολογικών εργαλείων που εκείνο...

Ο τόμος αυτός παρουσιάζει ένα πλούσιο προβληματισμό πάνω στο έργο του Κωνσταντίνου Καραβίδα, κορυφαίου αγροτιστή και στοχαστή του μεσοπολέμου, καθώς και σύγχρονες ερευνητικές προσεγγίσεις του αγροτικού φαινομένου, όπως κατατέθηκαν στην επιστημονική συνάντηση με θέμα "Ο Κ. Καραβίδας και η Σύγχρονη Κοινωνική Προβληματική". Το βιβλίο χωρίζεται σε δύο μέρη. Στο πρώτο εξετάζεται το πνευματικό πλαίσιο του ελληνικού μεσοπολέμου και η επίδραση των ιδεολογικών ρευμάτων της εποχής στη σκέψη του Καραβίδα. Υπ' αυτό το πρίσμα διερευνάται η εμβέλεια των εννοιολογικών εργαλείων που εκείνο...

Στο παρόν αφιέρωμα συγκεντρώθηκαν κείμενα που με την παράθεση δεδομένων και προσωπικών μαρτυριών-βιωμάτων (ιστοριών ζωής) συνθέτουν, όπως οι ψηφίδες ενός μωσαϊκού, έστω και ατελώς την εικόνα των νέων τάσεων, των "νησίδων εκσυγχρονισμού" που άρχισαν να διαμορφώνονται στην κοινωνικο-επιστημονική ελληνική πραγματικότητα από τα μέσα της δεκαετίας του ΄50 και ιδίως από το 1960 μέχρι το 1967. Σ' αυτήν ακριβώς την περίοδο πρωτοπορίας ορισμένων κοινωνικών επιστημών στην Ελλάδα άρχισε να συσσωρεύεται το πολιτισμικό κεφάλαιο του Κέντρου Κοινωνικών Επιστημών Αθηνών, που αποτελεί βασικ...

Η έμμισθη οικιακή εργασία, καθώς έρχεται πλέον στο κέντρο του δημόσιου ενδιαφέροντος, συνιστά κορυφαία γνωστική και πολιτική πρόκληση. Εργασία κατεξοχήν γένους θηλυκού, είναι συνήθως θεσμικά άτυπη και περιθωριακή και κατά συνέπεια ρευστή και επισφαλής -ιδιαίτερα όταν ασκείται στην πιο εξατομικευμένη της εκδοχή από μετανάστριες. Ταυτόχρονα, καθώς συχνά καλύπτεται από το προστατευτικό κέλυφος του "νοικοκυριού", που την φυσικοποιεί μαζί με όλες τις υπόλοιπες δραστηριότητές του, γίνεται αόρατη, ασαφής ως προς το ακριβές της περιεχόμενο για την εργαζόμενη και δυσανάγνωστη για τ...

Η έμμισθη οικιακή εργασία, καθώς έρχεται πλέον στο κέντρο του δημόσιου ενδιαφέροντος, συνιστά κορυφαία γνωστική και πολιτική πρόκληση. Εργασία κατεξοχήν γένους θηλυκού, είναι συνήθως θεσμικά άτυπη και περιθωριακή και κατά συνέπεια ρευστή και επισφαλής -ιδιαίτερα όταν ασκείται στην πιο εξατομικευμένη της εκδοχή από μετανάστριες. Ταυτόχρονα, καθώς συχνά καλύπτεται από το προστατευτικό κέλυφος του "νοικοκυριού", που την φυσικοποιεί μαζί με όλες τις υπόλοιπες δραστηριότητές του, γίνεται αόρατη, ασαφής ως προς το ακριβές της περιεχόμενο για την εργαζόμενη και δυσανάγνωστη για τ...

Οι μελέτες αυτού του τόμου εξετάζουν τις επιστημολογικές και μεθοδολογικές μεταβολές που έφερε η ενασχόληση με το φύλο στα επιστημονικά πεδία της ανθρωπολογίας και της ιστορίας, καθώς και την αξιοποίηση αυτών των μεταβολών σε κριτικές προσεγγίσεις του σύγχρονου πεδίου της βιοεπιστήμης. Αντλώντας από το ευρύ φάσμα της αγγλόφωνης και γαλλόφωνης βιβλιογραφικής παραγωγής από τη δεκαετία του 1970 μέχρι τις μέρες μας, παρακολουθούν τον προβληματισμό, τη θεματολογία, τα μεθοδολογικά και επιστημολογικά ερωτήματα γύρω από το φύλο που απασχόλησαν ερευνήτριες και ερευνητές, αποτιμούν...

Τι είναι εν τέλει η αρχαιολογία; Υπάρχει ελπίδα να υπερβεί το επίπεδο της απλής παράθεσης περιγραφών και να διεισδύσει στην πολυπλοκότητα της ερμηνείας των κοινωνιών του παρελθόντος;... Πόσο εν τέλει αυτό το εγχείρημα καθορίζεται από την εποχή, και τις ιδέες που κάθε εποχή, και η δική μας, κατασκευάζει και εφαρμόζει στην ανασύνθεση του παρελθόντος; Αυτή η αναστοχαστική διάθεση, συχνή σήμερα στη σύγχρονη αρχαιολογία, δικαιολογεί τη σημασία ενός βιβλίου που στηρίζεται κατά κύριο λόγο στην ιστορική κριτική σκέψη... Το κεφάλαιο για την κλασική αρχαιολογία έχει ιδιαίτερη σημασί...

Ο πολιτικός χάρτης του νεότερου κόσμου φέρει παντού τα σημάδια της επέκτασης της Δύσης είτε με αποικιοκρατικές είτε με άλλες, πιο έμμεσες, μορφές. Οι τοπικές κοινωνικές και πολιτισμικές ιστορίες εκδηλώνονται σε συνθήκες δυτικής κυριαρχίας και δεν μπορούν να κατανοηθούν ανεξάρτητα από την τομή που σήμανε το νεωτερικό κράτος. Ωστόσο, από ανθρωπολογική σκοπιά, γίνεται φανερό ότι η καθιερωμένη πολιτική ανάλυση στέκεται υπερβολικά στην τυπική πρόσοψη του κράτους και των επίσημων θεσμών διακυβέρνησης, ενώ χρειάζεται να μελετηθούν εξίσου οι μικρομηχανισμοί της εξουσίας, μέσω τω...

Για τους Έλληνες, η εμμονή της Δύσης στην εικόνα του κλασικού πολιτισμού θέτει ένα οδυνηρό δίλημμα: σε ποιο βαθμό πρέπει να προσπαθήσουν να ανταποκριθούν στις αξιώσεις της; Έτσι κι αλλιώς, υπάρχουν δύο ανταγωνιστικές θεωρήσεις για την Ελλάδα. Η μία, η "ελληνίζουσα", θεμελιωμένη στο συσσωρευμένο υλικό της ευρωπαϊκής επιστήμης, απευθύνεται σ' εκείνους που υποστήριξαν την ελληνική υπόθεση στο εξωτερικό ή την έθεσαν στην υπηρεσία των συμφερόντων διαφόρων ελίτ. Η άλλη, η "ρωμαίικη", αφορά την αυτογνωσία, την αίσθηση που έχει ένας Έλληνας για το τι σημαίνει στην πράξη να είσαι Έλ...