Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Βιέννη 1896: Ο αυστριακής καταγωγής καθηγητής νευροπαθολογίας Σίγκμουντ Φρόιντ ανατρέπει όλα τα δεδομένα γύρω από τον ανθρώπινο ψυχισμό, θεμελιώνοντας την ψυχαναλυτική θεωρία, μια νέα θεραπευτική και νοητική μέθοδο. Κυρίαρχη θέση στη θεωρία του Φρόιντ κατέχει το ασυνείδητο, ένα δυναμικός ψυχικός μηχανισμός που επηρεάζει τη σκέψη, τη συμπεριφορά και τα αισθήματά μας, ενεργεί εν αγνοία μας και ευθύνεται για τη δημιουργία ψυχονευρωτικών διαταραχών. Με το ασυνείδητο αλλά και τις ρηξικέλευθες διατυπώσεις του περί σεξουαλικότητας, οιδιπόδειου συμπλέγματος, ναρκισσισμού και απώθησ...

Βιέννη 1896: Ο αυστριακής καταγωγής καθηγητής νευροπαθολογίας Σίγκμουντ Φρόιντ ανατρέπει όλα τα δεδομένα γύρω από τον ανθρώπινο ψυχισμό, θεμελιώνοντας την ψυχαναλυτική θεωρία, μια νέα θεραπευτική και νοητική μέθοδο. Κυρίαρχη θέση στη θεωρία του Φρόιντ κατέχει το ασυνείδητο, ένα δυναμικός ψυχικός μηχανισμός που επηρεάζει τη σκέψη, τη συμπεριφορά και τα αισθήματά μας, ενεργεί εν αγνοία μας και ευθύνεται για τη δημιουργία ψυχονευρωτικών διαταραχών. Με το ασυνείδητο αλλά και τις ρηξικέλευθες διατυπώσεις του περί σεξουαλικότητας, οιδιπόδειου συμπλέγματος, ναρκισσισμού και απώθησ...

Τι κάνουμε όταν κάνουμε ψυχανάλυση; Ποια είναι η πορεία της; Ποιοι οι περιορισμοί της; Πώς μεταδίδεται και πώς είναι δυνατή η διαμόρφωση των ψυχαναλυτών; Ασφαλώς, πρόκειται για ερωτήματα που διατρέχουν όλο το φροϋδικό έργο. Ωστόσο, στα κείμενα του παρόντος τόμου τα παραπάνω ερωτήματα τίθενται με τον πιο άμεσο τρόπο. Υπάρχουν περισσότεροι από ένας τρόποι να διαβάσει κανείς τα κείμενα αυτά. Ο απλούστερος θα ήταν να διαβαστούν ως αποσπάσματα ενός εγχειριδίου όπου παρατίθενται κάποιες οδηγίες συγκεκριμένων χειρισμών. Ωστόσο, στην αρχή του πρώτου από αυτά ("Για την εισαγωγή...

[...] Ο αναγνώστης θα παρακολουθήσει στο δοκίμιο πάνω στον "Μωυσή του Μιχαήλ Αγγέλου" μιαν επαναστατική ερμηνευτική, που συγκροτείται από τη μεθοδική επεξεργασία λεπτομερειών, όπως στην αποκρυπτογράφηση των ονείρων. Αλλά αυτό που πρέπει να ερευνηθεί δεν είναι η φύση της τέχνης, ένα χρέος στη γενικότητα του οποίου ναυάγησαν πολλοί επίγονοι ψυχαναλυτές. Ο Φρόυντ θα προσπαθήσει να εξηγήσει τη συντριπτική εντύπωση του συνόλου, τον τρόπο με τον οποίο ο Μιχαήλ Άγγελος συναντά τις βαθύτερες ψυχικές ανάγκες μας, βαδίζοντας στο έμμεσο μονοπάτι του ήσσονος γεγονότος. Αυτό που έχουμε...

Ο Φρόυντ πιστεύει ότι το ευφυολόγηµα µας προσφέρει την ευφορία του αυθόρµητου γέλιου που απωλέσαµε µε την ενηλικίωση, ενώ ως παιδιά "αγνοούσαµε το κωµικό, ήµασταν ανίκανοι να παράγουµε ευφυολογήµατα και δεν είχαµε ανάγκη το χιούµορ για να νιώθουµε ευτυχισµένοι στη ζωή". "Το ευφυολόγηµα και η σχέση του µε το ασυνείδητο" είναι ένα από τα πιο πυκνά και πολυδιάστατα κείµενα του Φρόυντ, χαρακτηριστικό παράδειγµα της αριστοτεχνικής του γραφής. Ο Φρόυντ άντλησε το υλικό του από ευφυολογήµατα "Εβραίων για Εβραίους". Επίσης, χρησιµοποιεί πολλά παραδείγµατα από τη γερµανόφωνη κ...

Οι ψυχαναλυτές σπανίως αισθάνονται την ανάγκη να επιδοθούν σε αισθητικές αναδιφήσεις, και τούτο ακόμα κι αν δεν περιορίσουμε την αισθητική στη θεωρία για το ωραίο, αλλά την ορίσουμε ως θεωρία για τις ιδιότητες του αισθάνεσθαι. Ο ψυχαναλυτής ασχολείται με άλλες περιοχές του ψυχικού βίου κι ελάχιστα τον απασχολούν οι απροσδιόριστες και εξατμισμένες συναισθηματικές αντιδράσεις, οι οποίες ως επί το πλείστον αποτελούν το αντικείμενο της αισθητικής. Ωστόσο, υπάρχουν περιστάσεις που του επιβάλλουν να στρέψει το ενδιαφέρον του σε ένα συγκεκριμένο πεδίο της αισθητικής, ξεκομμένο κάπ...

Το θέμα πότε τελειώνει μια ψυχανάλυση, πώς τελειώνει, αν τελειώνει, τι εμποδίζει το τέλος της, αν πετυχαίνει τον σκοπό της, τη θεραπεία -την "απαλλαγή ενός ανθρώπου από τα νευρωτικά συμπτώματα, τις αναστολές και τις ανωμαλίες του χαρακτήρα"- και για ποιους λόγους τυχόν αποτυγχάνει, υπερβαίνει κατά πολύ το πεδίο της τεχνικής, γιατί για τον Φρόυντ ούτε οι χειρισμοί, ούτε οι όποιες ιδιαίτερες παρεμβάσεις αποτελούν αντικείμενο του "Περατή και μη περατή ανάλυση". Είτε πρόκειται για τη νόσηση, την ίαση ή εν τέλει την υγεία, όπως χαρακτηριστικά υπογραμμίζει σε μια υποσημείωση ο...

Αλλά και το απωθημένο κυλάει μαζί με το Αυτό, και είναι μόνο ένα κομμάτι του. Το απωθημένο χωρίζεται αυστηρά από το Εγώ μέσω των αντιστάσεών του, αλλά μπορεί να επικοινωνεί με το Εγώ μέσω του Αυτό. Αναγνωρίζουμε αμέσως ότι όλες οι ειδικές καταστάσεις που μέχρι τώρα έχουμε περιγράψει υποκινούμενοι από την παθολογία συνδέονται μόνο με το επιφανειακό επίπεδο -το μοναδικό που μας είναι γνωστό- της ψυχικής συσκευής. Από αυτές τις σχέσεις θα μπορούσαμε να σχηματίσουμε ένα σχέδιο, οι γραμμές του οποίου εξυπηρετούν απλώς μια αναπαράσταση, δεν αξιώνουν κάποια συγκεκριμένη ερμηνεία.....

Εμείς οι αναλυτές θέτουμε ως στόχο την κατά το δυνατόν πλήρη και σε βάθος ανάλυση του ασθενή, δεν θέλουμε να τον ανακουφίσουμε με τη συμμετοχή του στην καθολική, την προτεσταντική ή τη σοσιαλιστική κοινότητα, αλλά να τον κάνουμε πλουσιότερο με αυτά που ο ίδιος διαθέτει, επαναφέροντας στο Εγώ τις ποσότητες ενέργειας που έχει απωθήσει και δεσμεύσει στο Α-συνείδητο και όσες το Εγώ εξαναγκάζεται να αναλώνει άκαρπα, προκειμένου να συντηρεί αυτές τις απωθήσεις... Μήπως θέσαμε έτσι στον εαυτό μας έναν υπερβολικά υψηλό στόχο; Αξίζει η πλειοψηφία των ασθενών μας τον κόπο που η δου...

...Είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον λοιπόν να παρακολουθήσουμε την ανταλλαγή απόψεων τόσο σε συναισθηματικό όσο και σε επιστημονικό επίπεδο, τις διαφωνίες που οδηγούν σε οριστική ρήξη και στο τέλος μιας φιλίας και μιας γόνιμης επιστημονικής συνεργασίας. Βλέπουμε, ιδίως στην αρχική περίοδο της αλληλογραφίας, δύο μεγαλοφυείς ανθρώπους που παλεύουν με τις ψυχικές τους δυσκολίες και τους εσωτερικούς τους δαίμονες και ξεκινώντας απ' αυτές κάνουν μια κατάδυση στα βάθη της ασυνείδητης ανθρώπινης ψυχολογίας, όπως δεν είχε γίνει ποτέ στο παρελθόν σ' αυτήν την έκταση και επιστημονική κατα...

Ένα από τα πιο σημαντικά κλινικά κείμενα το οποίο έγραψε ο Freud στα 70 του χρόνια, αναθεωρώντας τις ως τότε απόψεις του για το ακανθώδες ζήτημα του άγχους. Εδώ διατυπώνει τη λεγόμενη δεύτερη θεωρία του για το άγχος, αναφερόμενος σε παιδικό άγχος, άγχος επί πραγματικού, νευρωτικό άγχος, αυτόματο άγχος και κυρίως στο άγχος ως σήμα κινδύνου απέναντι σε κάθε απειλητική κατάσταση, το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε αναστολή ή σε διαμόρφωση συμπτώματος έχοντας ως ενέδρα του το εγώ.

Δυο συναρπαστικές προσωπικότητες συναντώνται στις σελίδες αυτού του βιβλίου, ο πατέρας της ψυχανάλυσης και ο ζωγράφος Λεονάρντο ντα Βίντσι. Ο μυθικός τόπος που σκηνοθετείται εδώ, ο τόπος που ξανάρχεται στο φως για να πραγματοποιηθεί και να καρποφορήσει αυτή η παράξενη συνάντηση είναι η παιδική ηλικία, απ' την οποίαν η ψυχανάλυση (όπως και η ποίηση) αντλεί συνήθως το υλικό της. Μια παιδική ανάμνηση, λοιπόν και η αινιγματική της εμφάνιση σ' έναν πίνακα του μαιτρ, είναι τα κίνητρα που κάνουν τον Φρόυντ να σκύψει ύστερα από αρκετούς αιώνες πάνω από έναν κόσμο φαντασμάτων και κρ...

Ο ποιητής ενεργεί σαν το παιδί που παίζει. Δημιουργεί ένα φανταστικό κόσμο που τον παίρνει στα σοβαρά, δηλαδή τον εφοδιάζει με πολύ ψυχική ενέργεια ξεχωρίζοντάς τον ταυτόχρονα καθαρά από την πραγματικότητα. Αλλά αυτή η έλλειψη πραγματικότητας από τον κόσμο του ποιητή, γεννά σημαντικές συνέπειες για την τεχνική της καλλιτεχνίας, γιατί πολλά πράματα που αν ήσαν αληθινά δε θα μπορούσαν να μας προκαλέσουν ευχαρίστηση, το κατορθώνουν παραταύτα με το παιχνίδι της φαντασίας και πολλές συγκινήσεις, οδυνηρές οι ίδιες, μπορούν να γίνουν πηγή απόλαυσης για τον ακροατή ή τον θεατή. Ο...

Τα χρόνια του πρώτου παγκόσμιου πολέμου αποδείχθηκαν από τα πιο παραγωγικά στη ζωή του Φρόυντ, και ειδικά το 1915 είναι η χρονιά που έγραψε μερικά από τα πλέον βαθυστόχαστα κείμενά του. Είναι τα λεγόμενα "Μεταψυχολογικά κείμενα του 1915", με τα οποία ο Φρόυντ πραγματοποίησε το παλαιό σχέδιό του να δώσει το όνομα "μεταψυχολογία" στην ψυχολογία που οδηγεί πέρα από τη συνείδηση και θέτει στο επίκεντρο του ενδιαφέροντός της το ασυνείδητο. Ουσιαστικά ήταν όμως η εισαγωγή ενός νέου τρόπου θεώρησης, μια περιγραφή του συνόλου της ψυχικής λειτουργίας με τρεις νέες συνιστώσες...

Ο Σίγκμουντ Φρόυντ, φυσιολόγος, γιατρός, ψυχολόγος είναι ο πατέρας της ψυχανάλυσης. Αναγνωρίζεται από όλους ως ένας από τους πιο βαθυστόχαστους αναλυτές, στον εικοστό αιώνα, που άσκησαν σημαντική επιρροή στην ιατρική επιστήμη. Τον πρώτο καιρό συνεργάστηκε στενά με τον Joseph Breuer, και ανέπτυξε τη θεωρία ότι ο εγκέφαλος είναι ένας πολυσύνθετος μηχανισμός, η δομική έρευνα του οποίου αποτελεί τον κύριο τομέα της Ψυχολογίας. Διατύπωσε και προσδιόρισε την έννοια του ασυνείδητου, της παιδικής σεξουαλικότητας, της απώθησης – υποστήριξε επίσης, ότι οι νοητικές λειτουργίες του εγ...

Πάντοτε όταν η ζωή μας λυγίζει κάτω απ' την αυστηρή πειθαρχία της καθημερινότητας, γεννιέται μέσα μας μια τάση αντίστασης ενάντια στη μονοτονία της σκέψης, ενάντια στις σκληρές δοκιμασίες της πραγματικότητας. Επειδή ζούμε μια ζωή στερημένη από πολυάριθμες δυνατότητες ηδονής, η λογική μας, καταλήγει να γίνεται εχθρός μας, από το ζυγό του οποίου με χαρά αναζητούμε τη λύτρωση τουλάχιστον προσωρινά, αφηνόμενοι έτσι στη γοητεία του παραλογισμού. Ο μαθητής ευχαριστιέται να παίζει με τις λέξεις, ο επιστήμονας ύστερα από ένα επιστημονικό συνέδριο αυτοσαρκάζεται και κοροϊδεύει την ί...

Η διαδικασία της ψυχανάλυσης είναι μια πραγματική ανατομία ψυχής - χωρίς νυστέρι, αλλά δύσκολη και επώδυνη πάντα. Ο πατέρας της ψυχανάλυσης, ο Sigmund Freud, παραμένει η αξεπέραστη αναφορά μιας επιστήμης που άνοιξε νέους, λαβυρινθώδεις δρόμους στη γνώση μας για την ανθρώπινη ψυχή, για τον άνθρωπο. Το βιβλίο αυτό περιέχει πέντε διαλέξεις που ο Freud έδωσε στο Πανεπιστήμιο Clark της Μασαχουσέτης, τον Σεπτέμβριο του 1909. Η θεωρία και η πρακτική της ψυχανάλυσης αναπτύσσονται στα κείμενα αυτά με τρόπο αδρό, παραστατικό, αποκαλυπτικό στην απλότητά του. Μια μοναδική εισαγωγή σ...

Δεσπόζουσα θέση του S. Freud είναι ότι η επιστήμη (και μαζί της και η ψυχανάλυση) δεν μπορεί να εξεταστεί ούτε ν' αξιολογηθεί με τους όρους της πίστης. Επειδή δεν αφήνει έδαφος και δυνατότητα στην αυταπάτη. Επειδή η επιστήμη απλά δεν είναι... πίστη. Είναι εμπειρία και μόχθος, έρευνα και γνώση με στόχο την προσαρμογή μας στην πραγματικότητα. Θα γινόταν όμως και αυτή μια αυταπάτη εάν έδινε απαντήσεις σε όλα. Η επιστήμη, ακριβώς επειδή δεν επιχειρεί να δώσει εύκολες και καθησυχαστικές απαντήσεις σε όλα, κινδυνεύει λιγότερο από την πίστη να μπορεί μόνο ν' αναπαράγει εύκολα και...

Διαβάζοντας τα γράμματα που αντάλλασαν οι δύο άνδρες για περισσότερο από τριάντα χρόνια, θα 'λεγε κανείς ότι ο Τσβάιχ είναι πραγματικά ο γιός που ο Φρόυντ θα ήθελε να έχει. Εκτιμά σ' αυτόν τη «βαθιά σεμνότητά» του και είναι ταυτόχρονα γοητευμένος από το συγγραφέα αυτόν που έχει τόσα κοινά με τον Άρθουρ Σνίτσλερ, τον οποίο θεωρούσε «δίδυμο αδελφό» του. Πρόκειται για την ίδια πνευματική οικογένεια που βρίσκεται εξίσου μακριά από τον Ντοστογιέφσκι (ο Φρόυντ ποτέ δεν θα τον εκτιμήσει πραγματικά) και από τον Κάρλ Κράους, αυτόν το δηλωμένο ανατροπέα, αυτόν τον ιδεοληπτικό της γλώ...