Θεοτοκάς Γιώργος 1905-1966
Theotokás Giórgos
Ο Γιώργος Θεοτοκάς (1905-1966) γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη, γιος του δικηγόρου Μιχαήλ Θεοτοκά και της Ανδρονίκης το γένος Νομικού. Στην Κωνσταντινούπολη τέλειωσε το Ελληνογαλλικό Λύκειο και το 1922 εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στην Αθήνα, όπου γράφτηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου. Το 1925 εκλέχτηκε Γενικός Γραμματέας της δημοτικιστικής οργάνωσης Φοιτητική Συντροφιά (για τη δράση του κινδύνευσε το 1926 να αποβληθεί από το Πανεπιστήμιο) και υποδέχτηκε τον Γιάννη Ψυχάρη στη Χίο. Μετά την αποφοίτησή του (1927) έφυγε για τρία χρόνια στο Παρίσι και το Λονδίνο. Στο Λονδίνο έγραψε το πρώτο του βιβλίο "Ελεύθερο Πνεύμα", που θεωρήθηκε ως το μανιφέστο της γενιάς του Τριάντα (δημοσιεύτηκε στην Αθήνα το 1929). Το 1929 επέστρεψε στην Αθήνα, όπου εργάστηκε ως δικηγόρος και δημοσίευσε πολλά κείμενά του στον ημερήσιο και περιοδικό Τύπο. Το 1940 κατατάχτηκε εθελοντικά στο στρατό και πολέμησε στην Αλβανία.Το 1948 παντρεύτηκε τη φιλόλογο Ναυσικά Στεργίου, η οποία πέθανε το 1959. Το 1952 ταξίδεψε στην Αμερική, το 1955 έθεσε υποψηφιότητα στις βουλευτικές εκλογές στο νομό Χίου, χωρίς επιτυχία. Το 1966 παντρεύτηκε την ποιήτρια Κοραλία Ανδρεάδη. Πέθανε τον ίδιο χρόνο στην Αθήνα. Συνεργάστηκε με πολλά λογοτεχνικά περιοδικά και με την εφημερίδα "Το Βήμα", ενώ υπήρξε επίσης μέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού "Εποχές". Υπήρξε συνιδρυτής του περιοδικού "Νέα Γράμματα" (1935). Διετέλεσε διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου (1945-1946 και 1951-1952) και πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Κ.Θ.Β.Ε. Εκπροσώπησε την Ελλάδα στις διεθνείς συναντήσεις της Γενεύης και στο Διεθνές Συνέδριο του Εδιμβούργου. Ταξίδεψε σε πολλές χώρες και έργα του μεταφράστηκαν σε πολλές ξένες γλώσσες. Τιμήθηκε με το βραβείο πεζογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών (1939 για το μυθιστόρημα "Το δαιμόνιο") και το Α’ Κρατικό Βραβείο Δοκιμίου (1957 για το έργο του "Τα προβλήματα του καιρού μας"). Ο Γιώργος Θεοτοκάς τοποθετείται στη γενιά του ’30, της οποίας υπήρξε ένα από τα πολυγραφότερα πρόσωπα. Ασχολήθηκε με την πεζογραφία, το θέατρο, την ποίηση, το δοκίμιο, την κριτική, την ταξιδιωτική λογοτεχνία. Με το έργο του έθεσε τις βάσεις της θεωρίας της γενιάς του Τριάντα για την ελληνικότητα, η οποία πηγάζει παράλληλα από την ελληνική παράδοση (αρχαιοελληνική, βυζαντινή, λαϊκός πολιτισμός) αλλά και από την ευρωπαϊκή παράδοση και σύγχρονη πραγματικότητα. Ο αφηγηματικός του λόγος επηρεάστηκε έντονα από την ελληνική πεζογραφική δημιουργία του 19ου αιώνα. Από τα έργα του σημειώνουμε ως ορόσημα τον "Λεωνή", τους "Ασθενείς και οδοιπόρους", το "Δαιμόνιο" και την "Αργώ". Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Γιώργου Θεοτοκά βλ. Αργυρίου Αλεξ. - Γεωργουσόπουλος Κώστας, "Θεοτοκάς Γιώργος", Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό 4. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1985, Γιαλουράκης Μανώλης, "Θεοτοκάς Γιώργος", Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας 7. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ., Τζιόβας Δημήτρης, "Χρονολόγιο Γιώργου Θεοτοκά", Διαβάζω 137, 12/2/1986, σ.8-11 και Αράγης Γιώργος, "Γιώργος Θεοτοκάς", Η Μεσοπολεμική πεζογραφία · Από τον πρώτο ως τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο (1914-1939) Δ΄, σ.8-81. Αθήνα, Σοκόλης, 1992. (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).
Ταξίδια
Θεοτοκάς Γιώργος 1905-1966
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (1971)
Το Παζάρι της Τεχεράνης λογίζεται ως το μεγαλύτερο του Ισλάμ. Είναι πραγματικά μια πόλη μες στην πόλη, περιφραγμένη από σπίτια που αποτελούν, σαν να πούμε, τα τείχη της, και σκεπασμένη ολόκληρη. Φυλάγεται έτσι από τον ήλιο και τη βροχή και μπορεί να συνεχίζει ανενόχλητη την ιδιόρρυθμη ζωή της, σ' όλες τις ώρες της ημέρας κι όλες τις εποχές της χρονιάς. Μπαίνει κανείς στο Παζάρι από λίγες ειδικές πύλες, κάτω από στοές, και χάνεται εύκολα στο λαβύρινθο των στενών του, όπου συνωστίζονται όλη μέρα οι διαβάτες, οι βαστάζοι με τα φορτία τους και συχνά τα ζώα. Δεξιά κι αριστερά στ...
Η ορθοδοξία στον καιρό μας
Θεοτοκάς Γιώργος 1905-1966
Εκδόσεις των Φίλων (1975)
Πολύ μεγάλες ζυμώσεις, που θα τις λέγαμε χτες ακόμα απίστευτες, πραγματώνονται, τα τελευταία χρόνια, στους κόλπους των χριστιανικών εκκλησιών. Παντού γίνονται εκδηλώσεις, συναντήσεις και συσκέψεις με σκοπό να προετοιμαστούν πλατύτερες ενότητες αναμεταξύ τους. Ο οικουμενισμός, από την περιοχή της θεωρίας, αρχίζει να περνά στην πράξη. Προαιώνιες δυσπιστίες, προκαταλήψεις και εχθρότητες, βαθιά ριζωμένες στην ψυχή των λαών, υποχωρούν για πρώτη φορά και αφήνουν να εξωτερικευθούν διαθέσεις για την προσέγγιση, την κατανόηση, τη συμφιλίωση των χωρισμένων Χριστιανών.
Ημερολόγιο της "Αργώς" και του "Δαιμονίου"
Θεοτοκάς Γιώργος 1905-1966
Λέσχη (1989)
Δεν είχα ποτέ την πρόθεση να κρατήσω με κάποιο σύστημα το ημερολόγιο του γραψίματος της Αργώς· πρώτα-πρώτα σαν άρχισα αυτό το βιβλίο δε μου πέρασε από το νου πως ήτανε δυνατό να με απασχολήσει τέσσερα χρόνια (1931-1935) και να μου θέσει τόσα ζητήματα. Μου συνέβηκε όμως, κατά καιρούς, να κρατήσω, στα ιδιωτικά τετράδιά μου, μερικές ακατάστατες σημειώσεις σχετικά με την πορεία, που ακολουθούσε το φανταστικό ταξίδι μου. Εκ των υστέρων, μου φαίνεται ότι οι σημειώσεις αυτές αντιπροσωπεύουν μια μικρή εμπειρία ή "βίωση", που θα μπορούσε ίσως να ενδιαφέρει κανένα νεότερο που θα είχε...
Γιώργος Θεοτοκάς, Νικόλας Κάλας: Μια αλληλογραφία
Θεοτοκάς Γιώργος 1905-1966
Πρόσπερος (1989)
"Πάντοτε με συκοφάντησαν στην Αθήνα: πώς να πιστέψουν πως ο συγγραφέας του "Foyers d' Incendie" θα πήγαινε εθελοντής στον πόλεμο; Η στάση μου δεν είναι ενός επικούριου αλλά ενός στωικού με τη διευκρίνηση πως το να δείχνεις επικούριος στην εποχή μας είναι ο μόνος τρόπος να είσαι στωικός. Μόνο οι επικούριοι παραμένουν πάνω από αυτόν τον όχλο. Αφού αγαπάς τόσο τη Γαλλία γιατί δεν πας κι εσύ να πεθάνεις για την Αγγλία; [...] Μελετάω την πορτογαλική τέχνη προπάντων το style mamelien που είναι πολύ εκπληκτική. Θα δούμε τραγικά γεγονότα αλλά επίσης, ας το ελπίσουμε, και μεγαλειώδη...
Ταξίδι στη Μέση Ανατολή και στο Άγιον Όρος
Θεοτοκάς Γιώργος 1905-1966
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (1995)
Στοχασμοί και σκέψεις: πολιτικά κείμενα 1925-1966
Θεοτοκάς Γιώργος 1905-1966
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (1996)
Στοχασμοί και σκέψεις: πολιτικά κείμενα 1925-1966
Θεοτοκάς Γιώργος 1905-1966
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (1996)
Ελεύθερο πνεύμα
Θεοτοκάς Γιώργος 1905-1966
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (1998)
Το "Ελεύθερο Πνεύμα" ερχόταν στην ώρα του για να εκφράσει την διάθεση μιας καινούργιας γενεάς η οποία διαμορφωνόταν τότε, με ορθολογικό και πνευματικά διεθνιστικό προσανατολισμό. Για τούτο, μόλις βγήκε, χαρακτηρίστηκε ως το μανιφέστο της γενεάς εκείνης.
Αργώ
Θεοτοκάς Γιώργος 1905-1966
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (1998)
Το πρώτο μέρος της "Αργώς" κυκλοφόρησε το φθινόπωρο του 1933. Το έργο ολοκληρώθηκε τρία χρόνια αργότερα σε δύο τόμους. Στην εισαγωγή του πρώτου τόμου σημείωνε ο Γιώργος Θεοτοκάς: "Σαν άρχισα αυτό το βιβλίο, η μοναδική μου πρόθεση ήταν να ζωντανέψω μερικά ανθρώπινα πλάσματα που τριγυρνούσανε στη φαντασία μου και βασάνιζαν τις ώρες της σχόλης μου. Κατόπι, σαν προχώρησε η δουλειά, μου ήρθε η όρεξη να δώσω με αυτήν την ευκαιρία, μια γενική κάπως έκθεση της ελληνικής ζωής και των προβλημάτων της εποχής μας. Έτσι η "Αργώ" πήρε διαστάσεις που δεν τις περίμενα". Το βιβλίο είναι μ...
Αργώ
Θεοτοκάς Γιώργος 1905-1966
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (1998)
Το πρώτο μέρος της "Αργώς" κυκλοφόρησε το φθινόπωρο του 1933. Το έργο ολοκληρώθηκε τρία χρόνια αργότερα σε δύο τόμους. Στην εισαγωγή του πρώτου τόμου σημείωνε ο Γιώργος Θεοτοκάς: "Σαν άρχισα αυτό το βιβλίο, η μοναδική μου πρόθεση ήταν να ζωντανέψω μερικά ανθρώπινα πλάσματα που τριγυρνούσανε στη φαντασία μου και βασάνιζαν τις ώρες της σχόλης μου. Κατόπι, σαν προχώρησε η δουλειά, μου ήρθε η όρεξη να δώσω με αυτήν την ευκαιρία, μια γενική κάπως έκθεση της ελληνικής ζωής και των προβλημάτων της εποχής μας. Έτσι η "Αργώ" πήρε διαστάσεις που δεν τις περίμενα". Το βιβλίο είναι μ...
Ανθολογία λογοτεχνικών κειμένων για το Άγιον Όρος
Συλλογικό έργο
Ιωλκός (2000)
[...] Κατά την ανθολόγηση καταβλήθηκε προσπάθεια, ώστε να καλυφθεί σφαιρικά η καθημερινή, η λατρευτική ζωή, το περιβάλλον, οι συνήθειες, τα "άνθη" που βλάστησαν στην αθωνική Έρημο. Επιχειρήθηκε γλωσσική ενοποίηση και συγχρονισμός με τη σύγχρονη γλωσσική αντίληψη, διατηρήθηκαν όμως οι ιδιοτυπίες που εκφράζουν και το ύφος των συγγραφέων, όπως π.χ. του Νίκου Καζαντζάκη (μάχονταν αντί μαχόταν στο τρίτο πρόσωπο του ενικού στον Παρατατικό χρόνο και μαχόντουσαν στο τρίτο του πληθυντικού). Διορθώθηκαν σιωπηρά αβλεπτήματα ή λάθη οφειλόμενων σε άγνοια των αγιορείτικων δεδομένων. Σ...
Οι καμπάνες
Θεοτοκάς Γιώργος 1905-1966
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (2002)
Τα μεγάλα μυθιστορήματα δεν χάνουν ποτέ την επικαιρότητά τους. Στις Καμπάνες ο Γιώργος Θεοτοκάς εκφράζει (όπως λέει ο ίδιος σε μια συνέντευξή του) την «αγωνία του καιρού μας». Ο ήρωάς του, κορυφαίος επιστήμονας και άνθρωπος της δράσης, κυριεύεται κάθε τόσο από το αίσθημα ότι τριγύρω του καταρρέει ο πολιτισμός. Στη Νέα Υόρκη, μια μέρα, «εμπρός στα μάτια μου, συνέβηκε ένα γεγονός που δεν το είχα φανταστεί ούτε ονειρευτεί ποτέ μου, κάτι που δεν ξέρω πώς να το χαρακτηρίσω, γιατί ήταν ολωσδιόλου απίθανο και -για να κυριολεκτήσω- αδιανόητο. Ο κεντρικός ουρανοξύστης του Rockefell...