Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η έκδοση αυτή έγινε με την ευκαιρία του αφιερώματος στο Χρήστο Βακαλόπουλο στην Αθήνα, στις 11 Φεβρουαρίου 2000, στον κινηματογράφο "Παλλάς". Το αφιέρωμα περιελέμβανε την προβολή των τεσσάρων ταινιών του σκηνοθέτη και έκθεση των βιβλίων που εξέδωσε. Περιέχονται τα κείμενα: - Κωστής Παπαγιώργης, "Γεια σου Ασημάκη" - Ηλίας Κανέλλης, "Όχι κριτικές, μόνο ψίθυροι" - Ευγένιος Αρανίτσης, "Δυο λόγια για τον Χρήστο, εν θερμώ - Μανώλης Σαββίδης, "Ωσάν να μη συμβαίνει τίποτε" - Μιχάλης Δημόπουλος, "Τα μάτια δεν θέλουν πάντα να κλείνουν" - Αντώνης Κιούκας, "Στιγμιότυπα" - Νίκ...

Η ετυμολογία του ρήματος "δημιουργώ" είναι ενθαρρυντική και ταυτόχρονα περιεκτική μιας υπερβολικής αυστηρότητας κριτηρίων. Αναρωτιέμαι με τι δικαιολογία να παρουσιάσω στην Εκκλησία του Δήμου αυτό το σπαραγμένο ποίημα, αυτή τη διάτρητη πραγματεία της ανέφικτης εμβάθυνσης. Θα παρουσιάσω τελικά το φάντασμα ενός ποιήματος που πέθανε πρόωρα. Ε.Α.

Μπορεί ο Σωκράτης, ως ένα σημείο, ν' ανιχνεύεται μέσα στον Kant, όπως ακριβώς η Σαμία Ήρα μέσα στον "Αμφίονα" του Laurens. Παρ' όλα αυτά, ενώ η λεγόμενη καθαρή σκέψη, αργά-γρήγορα, χωνεύεται και χάνεται, μέσα στον μεγάλο ρου του "κοινού συνειδέναι" -η λυρική, στον βαθμό που μπορεί να μετατραπεί ακαριαία σε εικόνα, διατηρεί όλα της πατρότητάς της τα ιδιαίτερα γνωρίσματα. Προβάλλεται σ' ένα επίπεδο αφανές αλλά, για τούτο, και απαραβίαστο. Δεν επεμβαίνει κανείς εύκολα στις πτυχές μιας "Νίκης". Ανάμεσα στο ζωντανό, πιθανόν, πρότυπο και στο τελικό αποτέλεσμα συνέβη να παρεμβληθε...

Το τεύχος του προγράμματος περιλαμβάνει τα κείμενα (ως επί το πλείστον πρωτότυπα): - Σωκράτης Καμπουρόπουλος, "Κείμενα και εικόνες" - Μάνος Ευστρατιάδης, Χαιρετισμός - Κώστας Γεωργουσόπουλος, "Μάκβεθ" του Ουίλιαμ Σαίξπηρ - Τάσος Γουδέλης, "Μακμπέθ" του Όρσον Ουέλς - Κώστας Γεωργουσόπουλος, "Οθέλος" του Ουίλιαμ Σαίξπηρ - Ηλίας Κανέλλης, "Οθέλος" του Σεργκέι Γιούτκεβιτς - Κώστας Γεωργουσόπουλος, "Ρωμαίος και Ιουλιέτα" του Ουίλιαμ Σαίξπηρ - Αλέξης Ν. Δερμεντζόγλου, "Ρωμαίος και Ιουλιέτα" του Μπαζ Λούρμαν - Χανς Σλουμ, "Τα χρόνια μαθητείας του Βίλχελμ Μάιστερ" του Γ.Β....

Όπως έχει επισημανθεί και στους δύο προηγούμενους τόμους, "Τα ποιήματα του 2006" και "Τα ποιήματα του 2007", πρόθεση των συντελεστών του καθιερωμένου, πλέον, ετήσιου εγχειρήματος, των ανθολόγων και του επιμελητή, είναι να προκύψει ένα "σώμα" όσο γίνεται πιο αντιπροσωπευτικό του σημερινού ποιητικού μας γίγνεσθαι. Στο οποίο συμμετέχουν και συμβάλλουν όχι μόνο γνωστοί και καταξιωμένοι ποιητές, αλλά και νέοι, λιγότερο γνωστοί ή και, προσώρας, άγνωστοι, που με τα δημοσιευμένα δείγματα της δουλειάς τους οι ανθολόγοι διέγνωσαν ποιότητα, νέα αντίληψη των πραγμάτων και ευαισθησία....

Στους δύσκολους καιρούς που ζούμε, οι ποιητές παρακολουθούν αποσβολωμένοι όσα τραγικά και παράδοξα συμβαίνουν γύρω τους -και μέσα τους. Μέσα σ' έναν κόσμο βίας, αδιαφορίας, πλεονεξίας και αρπακτικότητας, η φωνή τους πνίγεται στο λαρύγγι τους και, πνιγμένη, αρθρώνει στίχους σκληρούς, μελαγχολικούς, ερωτικούς, σουρεαλιστικούς, πολιτικούς, μεταφυσικούς, ειρωνικούς, σαρκαστικούς και προφητικούς. Με μύθους, μεταφορές και συμβολισμούς, οι ποιητές σήμερα, όπως έκαναν πάντα άλλωστε, μιλούν για έναν αλλόκοτο κόσμο σε μιαν αμφίδρομη σχέση όπου ο ένας εμπεριέχει τον άλλον -ο κόσμος το...

Μετά την επιτυχημένη έκδοση "Τόποι της λογοτεχνίας", η Εταιρεία Συγγραφέων συνεχίζει με έναν δεύτερο τόμο που τιτλοφορείται "Τα πάθη στη λογοτεχνία". Εκατό συγγραφείς καταγράφουν και αναστοχάζονται, με ανέκδοτα κείμενά τους ή δημοσιευμένα σε εφημερίδες και λογοτεχνικά περιοδικά, πάθη όλων των εκφάνσεων. Πάθη κρυφά και φανερά, ανομολόγητες εμμονές και συνήθειες, από τα οποία ο άνθρωπος τυραννιέται, τρέφεται, παρηγορείται, εμπνέεται, κακοφορμίζει, εγκλωβίζεται· πάθη που άλλοτε προσφέρουν ψευδαισθητική διεύρυνση των αισθήσεων και περιστασιακή ευρυχωρία αισθημάτων, άλλοτε πάλι...

Το πρώτο απ' τα έξι κείμενα αυτής της συλλογής "αναφέρεται" στην Κέρκυρα, την πόλη του μεταίχμιου, την μεταφυσική πόλη των ορίων της παιδικότητας, των ορίων ανάμεσα στους κήπους και τους παλιούς θερινούς κινηματογράφους. Το δεύτερο "διαπραγματεύεται" το ζήτημα της νεκρώσιμης ευωδιάς του έαρος, τις μεταφορές της Ταφής στις σκηνές της εσωτερικής ζωής. Το τρίτο "μιλάει" για την εποποιία της Ερωτικής Αφιέρωσης, την οποία οδηγώ σ' ένα παράξενο τέλος, σ' ένα κύκνειο άσμα που θα βυθιστεί, όπου να 'ναι στην παρωδία. Το τέταρτο "θίγει" την ιστορική υλικότητα της γραφής, τη "μαγική"...

Τα παλιά μου ποιήματα, που είχαν συγκεντρωθεί σ' ένα μικρό βιβλίο πριν από δέκα περίπου χρόνια, ήταν μόνο φαντάσματα ποιημάτων και πολύ γρήγορα διαπίστωσα ότι δεν ζούσαν στ' αλήθεια. Επιπλέον, υπήρχε μια υπερβολή στο λυρισμό τους που σήμερα δε μου φαίνεται και τόσο πειστική, πόσο μάλλον καλόγουστη. Έμοιαζαν περισσότερο, αυτά τα κομμάτια, με ακρωτηριασμένες ιστορίες, κάτι σαν σκίτσα ή προσχέδια διηγημάτων και παραμυθιών: υποτίθεται ότι επρόκειτο για σελίδες που περιέγραφαν κάποια αινιγματικά γεγονότα, οι ίδιες όμως δεν έκρυβαν κανένα αίνιγμα, ούτε υπήρχε κάποιο δραματικό ίχν...

[...] Το «κατά δύναμιν» του Χρήστου Βακαλόπουλου είναι αδιαμφισβήτητα μεγάλο, σπουδαίο και σημαντικό, η δε μνήμη του διαρκής και άσβεστη. Το ότι πέρασαν είκοσι χρόνια και κανείς δεν τον ξέχασε, αλλ', αντιθέτως, αποκτά συνεχώς νέους θαυμαστές είναι στοιχείο αδιάσειστο. Για όλους όσοι τον γνωρίζουν μές απ' το έργο του θα παραμένει πάντα ιδιαιτέρως σημαντικός, θα είναι για όλους αυτούς ό,τι είναι και για όλους εμάς που τον γνωρίσαμε: Ο Χρήστος Βακαλόπουλος! (Φώτης Μπατσίλας)

Η σειρά "Κείμενα και εικόνες", αναζητώντας το άρωμα των παλιών συναναστροφών, συγκεντρώνει γύρω από ένα θέμα ανθρώπους της γραφής και της εικόνας. Ένα παιχνίδι εκφραστικής ανταλλαγής που φιλοδοξεί να φέρει πιο κοντά τον βιβλιόφιλο με τον φιλότεχνο -με δυό λόγια: να πλατύνει και να βαθύνει την καλλιέργειά μας.

Οι "Λεπτομέρειες για το τέλος του κόσμου" διατηρούν το πρόσχημα της γραμμικής εξιστόρησης των περιπετειών μιας μεσοαστικής οικογένειας που οδηγείται σε διάλυση εξαιτίας της αδύνατης σύνθεσης πολλών διαφορετικών πραγματικοτήτων, πολλών νοηματικών τάξεων που συγκρούονται: το αληθινό τους όμως υλικό είναι το με την πρώτη ματιά αόρατο βάθος των κοινών "καθημερινών" συμβάντων. Το βάθος αυτό αποτελεί την έμμονη ιδέα μου, ο τόπος όπου κατοικεί η λυρική μου διάθεση ακονίζοντας την ιδιοτροπία της. Ούτε η τρέλα, ούτε η αμήχανη κινητικότητα της νέας γενιάς των εφήβων, ούτε η μικρο-πολ...

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει τα κείμενα: - Διαγόρας Χρονόπουλος, πρόεδρος ΕΚΚ, χαιρετισμός - Μπάμπης Ακτσόγλου, υπεύθυνος προγράμματος δικτύου αιθουσών Filmcenter, "Το σινεμά της λογοτεχνίας" - Σωκράτης Καμπουρόπουλος, ειδικός σύμβουλος ΕΚΕΒΙ, "Κείμενα στην οθόνη" Κύκλος Α'. Ερωτικές γραφές - Νίκος Σαββάτης, "Λολίτα", για την ταινία του Στάνλεϊ Κιούμπρικ - Φίλιππος Φιλίππου, "Λολίτα", για το μυθιστόρημα του Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ - Γιάννης Ζουμπουλάκης, "Σαρκική εξάρτηση", για την ταινία του Πατρίς Σερό "Intimacy" - Λώρη Κέζα, "Οικείες απιστίες", για το μυθιστόρημα του Χ...

Τέσσερις φίλοι. Παράμεσος. Μέσος. Δείκτης και Αντίχειρας, που διάβασαν μιαν εκτύπωση του έργου πριν κυκλοφορήσει στο εμπόριο, έδειξαν σκεπτικισμό για τους στιχουργικούς κανόνες που εφαρμόζονται εδώ, όμως ένας πέμπτος φίλος (Ωτίτης ή Μικρός) κατάλαβε πως οι συγκεκριμένοι κανόνες διευκολύνουν την εκροή ενός ψιθύρου που απευθύνεται στο αφτί και το μάτι εξίσου. Με τα μέτρα της μορφολογίας του ανθρώπινου κεφαλιού, εκείνου που αφαιρούσε ο Αλάριχος Α΄ από τ' αγάλματα, αφτί και μάτι βρίσκονται πάρα πολύ κοντά, ωστόσο το πρώτο δεν ακούει το δεύτερο, ούτε το δεύτερο βλέπει το πρώτο....

Ο Ελύτης ονειρεύτηκε για χάρη μας έναν κόσμο θαυμάτων· από το άνοιγμα της πόρτας κοίταξε τον Παράδεισο, είδε τα χρώματα να γίνονται εντονότερα στη διαφάνεια του τοπίου κι εκεί συνάντησε το "δεύτερο εαυτό του", όπως τον αποκάλεσε. Τα παραπάνω είναι γνωστά. Τώρα, ο συγγραφέας αυτού εδώ του βιβλίου, με τη βοήθεια των εικονογράφων, μεταφέρει το ίδιο εκείνο όνειρο στους αναγνώστες, σαν να ήταν δικό του. Να κάνεις ένα ξένο όνειρο δικό σου, να ζεις στο όνειρο ενός άλλου, είναι μια πράξη που τελείται, κυρίως, απ' τα παιδιά και τους ερωτευμένους. Σαν παιδιά ή ερωτευμένοι, ο συγγρ...

Το βιβλίο αυτό είναι μια μικρή "Ιστορία της λογοτεχνίας με Παραδείγματα". Το να πούμε όμως ότι απαρτίζεται, απλώς, από παρωδίες, παραφράσεις, μιμήσεις και αντίλαλους, είναι μια υπερβολικά αυστηρή κρίση, πιστεύω, διότι, στο κλαβιέ όλων αυτών των διαφορετικών τόνων, στο ρεπερτόριο των διαβαθμίσεων του ύφους, έχω επενδύσει την αγάπη μου για τα μεγάλα "συγκινησιακά" και "φιλοσοφικά" θέματα που (θα έπρεπε να) απασχολούν τη λογοτεχνία, έτσι όπως τη βλέπω εγώ σήμερα : ο Παπαδιαμάντης δεν είναι άραγε η "μορφή" που αρμόζει στο πένθος της άνοιξης, στο στεναγμό του αποχωρισμού από την...

Ο πρώτος τόμος της ανθολογίας περιλαμβάνει τις ενότητες: - Πριν και προς τον Σολωμό [Ανώνυμος της Κύπρου, Γεώργιος Χορτάτσης, Βιτσέντζος Κορνάρος, Νικόλαος Μαυροκορδάτος, ..., Αθανάσιος Χριστόπουλος] - Ο Σολωμός - Ρομαντισμός [Ιούλιος Τυπάλδος, Γεώργιος Τερτσέτης, Αντώνιος Μανούσος, Ανδρέας Λασκαράτος, ..., Γεράσιμος Μαρκοράς] - Η εποχή του Παλαμά [Πολύβιος Δημητρακόπουλος, Αντώνης Αναπλιώτης, Γεώργιος Δροσίνης, Νίκος Καμπάς, Ιωάννης Πολέμης, Κώστας Κρυστάλλης, Κώστής Παλαμάς, ..., Στέφανος Δάφνης, Αιμιλία Δάφνη] - Καβάφης - Πρωθύστερο [Άγγελος Σικελιανός, Νίκος Καζαν...

Ο δεύτερος τόμος της ανθολογίας περιλαμβάνει τις ενότητες: - Η μελαγχολία [Ζαχαρίας Παπαντωνίου, Γεώργιος Αθάνας, Κώστας Ουράνης, Κώστας Καρυωτάκης, ..., Γιάννης Χατζίνης] - Η αγωνία για το χαμένο κέντρο [Τ. Κ. Παπατσώνης, Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος, Γ. Θ. Βαφόπουλος, ..., Γιώργος Σεφέρης] - Το φωτεινό ρήγμα [Γιώργος Σαραντάρης, Νικόλαος Κάλας, Νίκος Εγγονόπουλος, Ανδρέας Εμπειρίκος, Οδυσσέας Ελύτης, Νίκος Γκάτσος, Γιώργος Λίκος, Νίκος Καρύδης, Μάτση Χατζηλαζάρου] - Η μυθολογία των ήρεμων τόπων [Γιάννης Ρίτσος, Νικηφόρος Βρεττάκος, Τάσος Λειβαδίτης, Κώστας Μόντης, ..., Γιώργ...

Ταξιδεύοντας με το πλοίο, ο ξάδελφός μου κι εγώ σκύβαμε πού και πού απ' την κουπαστή και ταΐζαμε τα δελφίνια με μπούκλες που κόβαμε απ' τα μαλλιά μας. Εγώ πενθούσα, εκείνος έτρωγε πάντα το ρυζόγαλο με το χέρι. Και μια μέρα μου αφηγήθηκε το ακόλουθο παραμύθι.