Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Το παρόν τεύχος περιλαμβάνει αναδημοσίευση δύο μελετών του συγγραφέα: - Κράτος δικαίου: Δικαιοκρατία ή νομοκρατία; Σκέψεις πάνω στην καταγωγή, δομή και μετεξέλιξη του κράτους δικαίου - Στοιχεία "κράτους δικαίου" στην ελληνική νομική θεωρία του 19ου αιώνα

Κατά την 10ετία 1950 έως 1960 η επιχειρηματική δραστηριότητα του κράτους ήταν ο κύριος μοχλός για την ανασυγκρότηση και στη συνέχεια ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας μετά την ερήμωση της χώρας κατά τη διάρκεια της εχθρικής κατοχής και τις εμφύλιες διενέξεις. Στις γνωστές στην ελληνική έννομη τάξη μορφές οργάνωση και λειτουργία προστέθηκε μία νέα, η μορφή της Δημόσιας Επιχείρησης με την στενή έννοια του όρου, ενός ιδιόρρυθμου νομικού προσώπου που ανήκει αποκλειστικά στο Δημόσιο, διέπεται κατ’ αρχήν από το ιδιωτικό δίκαιο και ακολουθεί τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας, δι...

Η παρούσα τέταρτη έκδοση του βιβλίου αυτού είναι αναθεωρημένη και εμπλουτισμένη με νέα στοιχεία και αναλύσεις. Έχει συνάμα προστεθεί ένα κεφάλαιο (το τρίτο) για την επισκόπηση της γενικής κατάστασης της δημόσιας διοίκησης στη Χώρα μας. Η επέκταση του όγκου της ύλης ελπίζουμε να μην αυξάνει τη δυσκολία της κατανόησης, αλλά να διευκολύνει κατά το δυνατόν τη συστηματική μελέτη και εξοικείωση με τους βασικούς θεσμούς, τα όργανα και τις διαδικασίες του ελληνικού διοικητικού συστήματος.

Η πρόωρη προσφυγή στη λαϊκή ετυμηγορία την 16η Σεπτεμβρίου 2007 εξασφάλισε στη Νέα Δημοκρατία οριακή κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Τους μήνες που ακολούθησαν οι οικονομικοί δείκτες συνέχισαν όμως να επιδεινώνονταν και στις αρχές του φθινοπώρου του 2009 η κυβέρνηση αποφάσισε τη διάλυση της Βουλής και την προκήρυξη εκλογών. Έτσι, διακόπηκαν πρόωρα οι εργασίες της ΙΒ΄ Περιόδου, της πιο βραχείας μετά το 1974, με εξαίρεση τη λαϊκή αντιπροσωπεία που αναδείχθηκε στις εκλογικές αναμετρήσεις του Ιουνίου και του Νοεμβρίου του 1989. Παρά την περιορισμένη διάρκειά της, η ΙΒ΄ Περίοδος μπ...

Στον τιμητικό αυτόν τόμο για τον Κωνσταντίνο Τσουκαλά περιλαμβάνονται τριάντα τέσσερα κείμενα-δωρήματα πνεύματος και καρδιάς επιφανών συναδέλφων, φίλων αλλά και μαθητών του, για να τιμηθεί ο κοινωνικός επιστήμονας, ο διανοούμενος, ο καθηγητής, ο άνθρωπος Κωνσταντίνος Τσουκαλάς. Τα κείμενα αντανακλούν την ποικιλία, σπουδαιότητα και απήχηση του έργου του στην Ελλάδα. Εντάσσονται σε θεματικές ενότητες οι οποίες απορρέουν από το πολυετές έργο του και αφορούν ζητήματα που σχετίζονται με τη δημοκρατία, την παγκοσμιοποίηση, τον πόλεμο και την ειρήνη, τα είδωλα πολιτισμού, το λόγο,...

[...] Πιστεύω ότι πρέπει να δώσουμε μία μάχη ιδεών έναντι μηχανισμών επικοινωνίας, οι οποίοι επιδιώκουν την αποπολιπκοποίηση, το λαϊκισμό και την απαξίωση της παράταξης μας. Πρέπει να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα της διαστρέβλωσης των ιδεών μας. να υπερασπιστούμε την ουσιαστική συμβολή μας στην παγίωση της δημοκρατίας και τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της χώρας και να αναδείξουμε τις διακριτές θέσεις του νέου κυβερνητικού μας προγράμματος ριζοσπαστικών αλλαγών για ένα κράτος δικαίου, κοινωνικής δικαιοσύνης και αποτελεσματικότητας. [...] (Από την Εισαγωγή της Μαριέττας Γιαν...

Τα πολιτικά κόμματα αναγορεύτηκαν ρητά σε συνταγματικό θεσμό το 1975. Προς τούτο στο άρθρο 29 του Καταστατικού Χάρτη της Γ΄ Ελληνικής Δημοκρατίας προβλέφθηκαν ειδικοί ορισμοί. Έως τότε σχετικές ρυθμίσεις συναντώνταν αποκλειστικά στον εκλογικό νόμο και τον Κανονισμό της Βουλής. Χρειάστηκαν όμως άλλα είκοσι σχεδόν χρόνια, προκειμένου η μελέτη τους να αναγνωριστεί ως αυτοτελής κλάδος του Συνταγματικού Δικαίου. Πράγματι, το 1994 το δίκαιο των πολιτικών κομμάτων απέκτησε στη χώρα μας την πρώτη συστηματική του καταγραφή. Στον παρόντα τόμο συγκεντρώνονται άρθρα που γράφτηκαν την...

[...] Επειδή τα παραπάνω είναι θέματα μεγάλου και γενικότερου ενδιαφέροντος, τα οποία για την Ελλάδα μονίμως παραμένουν επίκαιρα, σκεφθήκαμε, όταν το 2006 καθορίζαμε το θέμα του 4ου Διεθνούς Συνεδρίου του ΔΙΕΓΠ για το 2008, πως, σε μια περίοδο διαφαινόμενων κρίσεων των δημοκρατικών θεσμών, η ανάλυση του θέματος "Οι Δημοκρατικές Αρχές των Κλασικών Χρόνων στους Σύγχρονους Πολιτικούς Θεσμούς" θα μπορούσε να ήταν χρήσιμη και πιθανώς καθολικού ενδιαφέροντος. Η καλύτερη δυνατή και εφικτή διαχείριση των κοινών μιας συντεταγμένης κοινωνίας είναι ένα σταθερά ζωτικό, διαχρονικά...

Η Τοπική Αυτοδιοίκηση αποτελεί πολιτικό, διοικητικό αλλά και αναπτυξιακό θεσμό, παρεμβαίνει δε στην τοπική και, ευρύτερα, περιφερειακή ανάπτυξη και οικονομία. Σημαντικό "αναπτυξιακό" θεσμό αποτελούν οι επιχειρήσεις των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Ήδη από τη δεκαετία του '80, η Τοπική Αυτοδιοίκηση με το θεσμό των επιχειρήσεων παρενέβη στον πρωτογενή, δευτερογενή και τριτογενή τομέα της οικονομίας. Εξάλλου, η χρηματοδότηση των επιχειρήσεων αυτών με κοινοτικούς πόρους, έδωσε την ευκαιρία στην Τοπική Αυτοδιοίκηση να αξιοποιήσει περαιτέρω το θεσμό και να ενισχύσει την απασ...

Η τέταρτη έκδοση του "Διοικητικού κώδικα" υιοθετεί τη δομή των προηγούμενων εκδόσεων. Στην ύλη που περιλαμβάνεται στον παρόντα τόμο έχει ληφθεί υπόψη η εξέλιξη της νομοθετικής παραγωγής στο διάστημα των τελευταίων δύο ετών. Μεσολάβησε η Αναθεώρηση του 2008, με την οποία επήλθαν ορισμένες τροποποιήσεις στον συνταγματικό Χάρτη της Χώρας. Ως επακόλουθο, εξάλλου, κυβερνητικών ανασχηματισμών, αλλά και βουλευτικών εκλογών σημειώθηκαν σημαντικές αλλαγές στις υπουργικές δομές. Περαιτέρω, ψηφίστηκε ο νόμος 3801 του 2009 που αφορά στη βαθμολογική εξέλιξη και σε ζητήματα υπηρεσιακ...

Με γνώμονα τη σύγχρονη θεωρία κοινωνικών συστημάτων επιχειρείται να διασαφηνιστεί και να εξηγηθεί η έννοια των οργανώσεων και της σχέσης τους με τους ανθρώπους που εργάζονται σε αυτές και λαμβάνουν αποφάσεις. Διότι η λογική που τις διέπει είναι εντελώς διαφορετική από αυτήν της οικογένειας ή του κράτους. Η επίγνωση αυτών των διαφορών κρίνεται απαραίτητη, στον βαθμό που κάποιος πρέπει να ερευνήσει, να καθοδηγήσει ή να συμβουλέψει συγκεκριμένες οργανώσεις. Βέβαια η κατανόηση των κανόνων λειτουργίας των οργανώσεων θα μπορούσε να είναι επωφελής για οιονδήποτε εργάζεται σε μια ο...

Ο παρών τόμος φιλοξενεί τα πρακτικά του 2ου Συνεδρίου Διοικητικών Επιστημόνων, που είχε ως αντικείμενο τις "Σύγχρονες Τάσεις στη Διοικητική Επιστήμη: "Νέα Δημόσια Διοίκηση", Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη και Κοινωνία των Πολιτών". Το Συνέδριο αυτό συνδιοργανώθηκε από το Εργαστήριο Διοικητικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών, το Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Αιγαίου, το Ελληνικό Ινστιτούτο Διοικητικών Επιστημών και τον Όμιλο Διοικητικών Επιστημόνων - "Διοικητικό Επιμελητήριο". Πραγματοποιήθηκε στη Χίο, 11-13 Οκτωβρίου 2007, στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Το 2ο...

'Ενα βασικό χαρακτηριστικό γνώρισμα των "υπερ-οργανωμένων" κοινωνιών της εποχής μας είναι ότι σε όλους σχεδόν τους τομείς της κοινωνικής δράσnς και της συμπεριφοράς, από την πολιτική και τη δnμόσια διοίκnσn ως τις επιχειρήσεις, τις υπnρεσίες και τη βιομnχανία, και από τις εθελοντικές οργανώσεις ως τους μnχανισμούς ασφάλειας και τα συστήματα καταστολής του κράτους, σnμειώνεται μια εντεινόμενn "γραφειοκρατικοποίnσn" του οργανωτικού και του διοικnτικού πεδίου. Γενικότερα, n "οργανωτικοποίnσn" του κοινωνικού κεφαλαίου σχεδόν στην ολότητά του, σε όλες δηλαδή τις εκφάνσεις και το...

Σε μια εποχή ραγδαίων μεταβολών, φρενήρους ταχύτητας στη διακίνηση της πληροφορίας και αλματώδους ανάπτυξης, ο συνταγματικός νομοθέτης καλείται να ρυθμίσει, ως παράγων εξισορρόπησης και εξομάλυνσης, τις πολύμορφες πολιτικές, κοινωνικές, οικονομικές, και όχι μόνον, ανάγκες. Για την επιτυχή έκβαση του εγχειρήματός του, καθοριστικής σημασίας αποβαίνει η, κατά το δυνατόν, ταχεία και «ευέλικτη» διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος, ώστε ο Καταστατικός Χάρτης να προσαρμόζεται εύκολα και γρήγορα στις επκρατούσες κάθε φορά συνθήκες. Μια τέτοια διαδικασία πρέπει να έχει ως βασικό...

Η σύγχρονη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας χαρακτηρίζεται από την τάση να υιοθετεί ερμηνευτικές λύσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κάθε φορά που τίθενται ζητήματα εφαρμογής της ΕΣΔΑ, με ευθεία συχνά αναφορά σε αποφάσεις του ΕΔΔΑ. Όταν, βέβαια, το ΣτΕ διαπιστώνει ότι η προστασία ανθρωπίνου δικαιώματος είναι πληρέστερη βάσει της εσωτερικής έννομης τάξης δεν διστάζει να μην εφαρμόσει την αντίστοιχη ρύθμιση της ΕΣΔΑ. Εντούτοις, σε περιπτώσεις που διατάξεις της ελληνικής νομοθεσίας δεν προστατεύουν επαρκώς τα ανθρώπινα δικαιώματα, το Ανώτατο...

Είναι τα "απρόρρητα" αυτά που είναι μη ανακοινώσιμα στους μη μυημένους; Γιατί δεν έχει νόημα να λέγεται κάτι σ' εκείνους που δεν πρόκειται να του προσέξουν; Ή μήπως τελικά αναφέρονται στο άρρητο της επικοινωνίας; Γιατί η πληρέστερη γνώση και διδαχή είναι αυτή που συντελείται στον προφορικό, τον ζωντανό λόγο της άμεσης επικοινωνίας και όχι ίσως στην ακίνητη φύση του γραπτού λόγου. "Το τιμιώτερον δεν ανήκει στην γραφή, αλλά στην προφορική ομιλία", έλεγε ο Πλάτων, ακολουθώντας σε αυτή τη σωκρατική παράδοση.

[...] Το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία ανέθεσε σε πέντε διακεκριμένους επιστήμονες, τον Αντώνη Μακρυδημήτρη, το Γιάννη Κωστή, τον Κωνσταντίνο Παπαδημητρίου, τη Μαρία - Ηλιάνα Πραβίτα και τον Παναγιώτη Σαβοριανάκη, τη συγγραφή αυτού του τόμου που αναφέρεται στους προέδρους της Βουλής, της Γερουσίας και των Εθνοσυνελεύσεων από το 1821 έως σήμερα. Πιστεύουμε ότι είναι μια σημαντική συμβολή στην ιστορία του Κοινοβουλευτισμού της Πατρίδας μας. Συμβολή επιστημονική και πολιτική. Εκτός από τα βιογραφικά σημειώματα και χαρακτηριστικά...

[...] Το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία ανέθεσε σε πέντε διακεκριμένους επιστήμονες, τον Αντώνη Μακρυδημήτρη, το Γιάννη Κωστή, τον Κωνσταντίνο Παπαδημητρίου, τη Μαρία - Ηλιάνα Πραβίτα και τον Παναγιώτη Σαβοριανάκη, τη συγγραφή αυτού του τόμου που αναφέρεται στους προέδρους της Βουλής, της Γερουσίας και των Εθνοσυνελεύσεων από το 1821 έως σήμερα. Πιστεύουμε ότι είναι μια σημαντική συμβολή στην ιστορία του Κοινοβουλευτισμού της Πατρίδας μας. Συμβολή επιστημονική και πολιτική. Εκτός από τα βιογραφικά σημειώματα και χαρακτηριστικά...

Με ιδιαίτερη χαρά φιλοξενούμε στη σειρά "Διοίκηση και Κοινωνία" των εκδόσεων Σάκκουλα το όχι ιδιαίτερα γνωστό, αλλά προδρομικό για την εποχή του έργο του κορυφαίου Έλληνα Οικονομολόγου, πρώην Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος και πρώην Πρωθυπουργού Ξενοφώντα Ζολώτα. Ο σχεδιασμός αυτής της έκδοσης είχε ξεκινήσει προτού ξεσπάσει η παρούσα οικονομική κρίση. Ως γνωστόν η έξοδος από αυτήν αναζητείται urbi et orbi από τους πλέον σώφρονες πολιτικούς και διανοούμενους με τη σύνθεση και εφαρμογή κραμάτων πολιτικής, τα οποία -χωρίς να μειώνουν την ελευθερία της οικονομικής δράσης- ε...

Η συστηματική και νηφάλια αποτίμηση -με την ευκαιρία της συμπλήρωσης το 2007 100 χρόνων από τη γέννηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή- του προτύπου που υποστήριξε, των αρχών που προάσπισε, των προτάσεων που εισηγήθηκε και του έργου που επιτέλεσε, αποτελέσε χρέος έναντι της ιστορικής μνήμης και πολύτιμη κατάθεση χάριν των σημερινών και των αυριανών πολιτών. Το Ίδρυμα "Κωνσταντίνος Γ. Καραμανλής" ανέλαβε την πρωτοβουλία για τη σύγκληση διεθνούς επιστημονικού Συνεδρίου, με θέμα "Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής στον 20ό αιώνα" στο Ζάππειο Μέγαρο, το διάστημα 5-9 Ιουνίου 2007. Στο πλαί...