Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Οι Αρχαίοι Έλληνες είχαν σημειώσει αξιόλογη πρόοδο στο χώρο της μηχανικής και της τεχνολογίας. Τα επιτεύγματά τους, από το 3.000 π.Χ. μέχρι το 1.100 μ.Χ. μας αφήνουν άφωνους και έρχονται να καταδείξουν ότι η σημερινή εξέλιξη της τεχνολογίας δεν οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στη βιομηχανική επανάσταση.

Πριν από 2.000 χρόνια οι Έλληνες μηχανικοί κατασκεύασαν ένα μοναδικό μηχανισμό που, μετά από 25 χρόνια μελέτης, αποδείχθηκε ότι ήταν ένα αστρονομικό όργανο μεγάλης σπουδαιότητας. Ένα σύνολο από 30 διαφορετικά γρανάζια έδινε πληροφορίες για τις κινήσεις του Ήλιου, της Σελήνης και των πλανητών στο Ζωδιακό. Πρόκειται για το μηχανισμό των Αντικυθήρων, τον πρώτο υπολογιστή στην παγκόσμια ιστορία.

Μοναδικά δείγματα πυραμιδικής αρχιτεκτονικής στον ευρωπαϊκό χώρο αποτελούν οι πυραμίδες που έχουν εντοπισθεί στην Ελλάδα. Η μορφή τους, η αρχιτεκτονική τους, η στατική τους κατατάσσουν μερικές απ' αυτές στην προπελασγική περίοδο, παρ' ότι η χρήση τους παραμένει για μας μυστήριο. Η Ακαδημία Αθηνών έχει χρονολογήσει τα κτίσματα αυτά μέχρι και στο 2700 π.Χ.

Ο Αρχιμήδης παραμένει ουσιαστικά άγνωστος παρά τις τεράστιας σημασίας εφευρέσεις του. Τα περισσότερα από τα πρωτότυπα έργα του έχουν χαθεί και στο γεγονός αυτό οφείλεται η άγνοιά μας για το πλήθος των ανακαλύψεων και των κατασκευών του: τα εμπρηστικά του κάτοπτρα με τα οποία πυρπόλησε το στόλο των Ρωμαίων, τους γιγάντιους καταπέλτες, τους κολοσσιαίους γερανούς που σήκωναν τα πλοία στον αέρα, το περίφημο υδραυλικό ρολόι.

Το ταξίδι του Πυθέα του Μασσαλιώτη προς την απώτατη και άγνωστη Θούλη, το 320 π.Χ., αποτελεί το πρώτο ιστορικά τεκμηριωμένο ταξίδι. Επιδιώκοντας να προσεγγίσει τα νησιά του κασσίτερου και του ήλεκτρου για εμπορικούς λόγους, ο Πυθέας πραγματοποίησε παράλληλα και ένα επιστημονικό ταξίδι στον Βόρειο Παγωμένο ωκεανό, την "Κρόνια θάλασσα", φτάνοντας ως τη Θούλη, την "άγνωστη γη" των αρχαίων.

Στη σημερινή εποχή, που τα τηλεπικοινωνιακά συστήματα βρίσκονται σε μια άνευ προηγουμένου εξέλιξη, το να μιλούμε για τηλεπικοινωνίες στην αρχαία Ελλάδα ακούγεται πολύ περίεργα, αφού βέβαια οι αρχαίοι δεν γνώριζαν το τηλέφωνο. Ή μήπως το γνώριζαν; Μήπως είχαν αναπτύξει τις οπτικές τηλεπικοινωνίες και είχαν εφεύρει το πρωταρχικό σύστημα μορς; Χρησιμοποιούσαν μηχανισμούς και όργανα τηλεπικοινωνίας;

Στην ανθρώπινη ιστορία ανήκουν γεγονότα, τα οποία σφράγισαν την εποχή τους τόσο έντονα, ώστε δημιούργησαν αναμνήσεις που οι γενεές τις θυμούνται με φρίκη. Στη μεσαιωνική καθώς και στη νεότερη ευρωπαϊκή ιστορία φρικιαστικά οράματα ανιχνεύουν τη ματωμένη, φριχτή πορεία του μεγαλύτερου ίσως πρωταγωνιστή της κοινωνικο-οικονομικής εξαθλίωσης των ευρωπαϊκών πληθυσμών: του «Μαύρου Θανάτου» της γνωστής πανούκλας (ή πανώλης). Πάνω σ' ένα κατακόκκινο φόντο που 'χει χρωματιστεί από το αίμα των εκατομμυρίων θυμάτων του, στην κορφή ενός ψηλού λόφου φτιαγμένου από τα εκατομμύρια κόκκαλ...

Είναι αδύνατο να φανταστεί κάποιος το μέγεθος της συμμετοχής των Ελλήνων σε διάφορα απελευθερωτικά κινήματα ανά τον κόσμο, σε διαφορετικές χρονικές περιόδους και διαφορετικές περιοχές. Από τις πάμπες της Αργεντινής και τα υψώματα της Χιλής, από τα ανθρακωρυχεία του Κολοράντο, τους βάλτους της Φλόριδας ως τους αγώνες των Γαριβαλδινών, την αντίσταση των μακί στη Γαλλία, τον αγώνα των Βιετκόγκ, των Μπόερς και άλλων. Παντού όπου είχαν ξενιτευτεί οι Έλληνες έλαβαν μέρος στις εξεγέρσεις, τους αγώνες, τις απεργίες των ντόπιων λαών, για την απόκτηση ελευθερίας, κοινωνικής αποκατάστ...

Μια λαμπρή σελίδα της συμμετοχής των Ελλήνων στα απελευθερωτικά κινήματα των λαών είναι η δράση και ο ρόλος που έπαιξαν στην Ισπανία κατά τον εμφύλιο πόλεμο. Εθελοντές στον αγώνα κατά του Φράνκο, 400 περίπου έλληνες μπριγαδίστες πήραν μέρος στον αντιφαστιστικό πόλεμο και έχυσαν το αίμα τους υπέρ της ελευθερίας του ισπανικού λαού πολεμώντας μαζί με τις Διεθνείς Ταξιαρχίες. Πάρα πολλοί από αυτούς, περίπου το 25%, έπεσαν πάνω στον αγώνα. Τιμή και δόξα στους μαχητές αυτούς που συγκεντρώθηκαν από όλα τα μέρη του κόσμου για να υπερασπιστούν το δίκιο, την ελευθερία, την αξιοπρέπει...

Σήμερα, την εποχή όχι απλώς του χαρτιού και της έντυπης γραφής, αλλά την εποχή των υπολογιστών, όπου κάθε τι γράφεται και μεταδίδεται μέσω ταχύτατων διαδικτύων, δύσκολα ο νους μας πηγαίνει πίσω, στο παρελθόν, όταν ακόμα δεν υπήρχε καλά καλά ούτε το χαρτί. Όμως ο πολιτισμός υπάρχει εδώ και χιλιάδες χρόνια και όταν μιλάμε για "πολιτισμό" εννοούμε σαφέστατα τη γραφή και τα μέσα επικοινωνίας, και όταν κανείς εμβαθύνει λίγο το θέμα, θα διαπιστώσει έκπληκτος ότι οι άνθρωποι χρησιμοποιήσαν ό,τι είχαν πρόχειρο για να εκφράσουν "εντύπως" τις σκέψεις τους. Τότε που δεν υπήρχε το χαρ...