Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Το βιβλίο αυτό εξετάζει το παρελθόν και το παρόν της ιδιότητας του πολίτη στην Ευρώπη τους δυο τελευταίους αιώνες. Σε αυτόν τον τόμο συμμετέχουν περισσότεροι από 30 ερευνητές από 19 χώρες, παρουσιάζοντας το ζήτημα της έννοιας του πολίτη στις θεωρητικές αλλά και τις πρακτικές του διαστάσεις, όπως αυτό διαμορφώθηκε στη Βόρεια, Νότια, Ανατολική, Δυτική και Κεντρική Ευρώπη. Οι πολιτικές στάσεις προς τόσο ζωτικά πολιτικά και ηθικά ζητήματα, όπως η "ιδιότητα του πολίτη", στηρίζονται συνήθως σε γενικές εντυπώσεις και απόψεις, παρά σε μια κριτικά θεμελιωμένη γνώση. Συγκεκρ...

Ο Norman Davies, καθηγητής ιστορίας επί σειρά ετών στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου και ειδικός στην ιστορία της Πολωνίας και της ανατολικής Ευρώπης, µας προσφέρει μια μνημειώδη σύνθεση της ευρωπαϊκής ιστορίας. Πρόκειται για ένα φιλόδοξο ιστοριογραφικό εγχείρημα που αρχίζει από την προϊστορική περίοδο και φθάνει μέχρι τη δεκαετία του 1990. Σε δώδεκα εκτενή κεφάλαια, ο Davies εξιστορεί τις απαρχές της Ευρώπης, εστιάζει στην αρχαία Ελλάδα και στη Ρώμη, µας ταξιδεύει στους Μέσους Αιώνες, στρέφεται στην Αναγέννηση και στον Διαφωτισμό, εξετάζει τις ευρωπαϊκές Επαναστάσεις, την ανάδ...

Ο Norman Davies, καθηγητής ιστορίας επί σειρά ετών στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου και ειδικός στην ιστορία της Πολωνίας και της ανατολικής Ευρώπης, µας προσφέρει μια μνημειώδη σύνθεση της ευρωπαϊκής ιστορίας. Πρόκειται για ένα φιλόδοξο ιστοριογραφικό εγχείρημα που αρχίζει από την προϊστορική περίοδο και φθάνει μέχρι τη δεκαετία του 1990. Σε δώδεκα εκτενή κεφάλαια, ο Davies εξιστορεί τις απαρχές της Ευρώπης, εστιάζει στην αρχαία Ελλάδα και στη Ρώμη, µας ταξιδεύει στους Μέσους Αιώνες, στρέφεται στην Αναγέννηση και στον Διαφωτισμό, εξετάζει τις ευρωπαϊκές Επαναστάσεις, την ανάδ...

Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος είναι το αποφασιστικότερο γεγονός του 20ού αιώνα, καθώς n βαριά σκιά του "αγκάλιασε" όλο τον πλανήτη και είχε συνέπειες από την προσωπική και οικογενειακή τύχη τού καθενός, έως την εξόντωση ή μετατόπιση ολόκληρων πληθυσμών και το σχηματισμό ή τη διάλυση χωρών. Η μνήμη του πολέμου συνεχίζει να είναι επώδυνη και να προκαλεί παθιασμένες συζητήσεις. Όταν σίγησαν τα όπλα, ακολούθησαν οι πόλεμοι τnς ιστορίας που δεν λένε ακόμα να λήξουν, στο βαθμό που το τέλος του πολέμου ήταν η καταστατική πολιτική και ιδεολογική στιγμή τnς εποχής που ακολούθησε. Κάθε...

Μέσα από ποιες διαδικασίες συγκροτήθηκε το ελληνικό κράτος αλλά και ποιες κεντρικές πολιτικές εξελίξεις, δυνάµεις και θεσµούς ανέδειξε κατά τον δέκατο ένατο αιώνα; Αυτό είναι το βασικό ερώτηµα του παρόντος τόµου, ο οποίος περιλαµβάνει πέντε δοκίµια γραµµένα από ειδικούς επιστήµονες. Εξετάζονται οι διαδικασίες δηµιουργίας των εθνικών κρατών κατά την προϊούσα κρίση της Οθωµανικής Αυτοκρατορίας. Διερευνάται γιατί έγινε και γιατί πέτυχε η Ελληνική Επανάσταση του 1821. Αναλύονται οι πολιτικές εξελίξεις της πρώτης περιόδου του ελληνικού κράτους µε ιδιαίτερη έµφαση στις σχέσεις εξ...

Η δεκαετία του 1960 συνιστά τη "σύντομη" δεκαετία της μεταπολεμικής εποχής - μια εύστοχη υπενθύμιση της σχετικότητας του ιστορικού χρόνου, που αναδεικνύει όχι μόνο τη βίαιη ανακοπή των κοινωνικών, πολιτικών και πολιτιστικών εξελίξεων από τη δικτατορική επιβολή του 1967, αλλά και την έκταση και πυκνότητα αυτών των ίδιων των εξελίξεων σε πολλούς τομείς. Βασισμένα στις εισηγήσεις που έγιναν στο Ζ΄ Συνέδριο της Ελληνικής Εταιρείας Πολιτικής Επιστήμης στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, τα κείμενα αυτού του τόμου προσφέρουν μια μοναδική, σφαιρική εικόνα για τη δεκαετία του '60 στην Ελλ...

Πριν από την Επανάσταση του 1821 οι οθωμανικές επαρχίες που λίγο αργότερα θα αποτελούσαν το ελληνικό κράτος είχαν οικονομικές δομές το ίδιο αρχαϊκές και επίπεδο ανάπτυξης εξίσου χαμηλό με τα υπόλοιπα Βαλκάνια και τα παράλια της Μικράς Ασίας. Στα εκατόν ογδόντα χρόνια που ακολούθησαν, παρά τις καθυστερήσεις και τις αποτυχίες που υπήρξαν, παρά τις σοβαρές αδυναμίες και τα προβλήματα, που ακόμη και σήμερα συνεχίζουν να υφίστανται, η Ελλάδα απέκτησε μια σύγχρονη οικονομία, έγινε μέλος της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης και έφθασε σε επίπεδο ανάπτυξης ασύγκριτα υ...

"Ο Ιανός του εθνικισμού" κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1993, από τις εκδόσεις του περιοδικού "Ο Πολίτης", σε μια εποχή που ο εθνικιστικός πυρετός, με αιχμή το Μακεδονικό, βρισκόταν σε έξαρση. Σήμερα, δεκαπέντε σχεδόν χρόνια μετά, το ζήτημα της αναγνώρισης της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας (του "κρατιδίου των Σκοπίων", όπως αποκαλείται στον εθνικιστικό λόγο), παραμένει ακόμα άλυτο για το ελληνικό κράτος. Και τα όσα μεσολάβησαν επιβεβαιώνουν, δυστυχώς, τις περισσότερες, αν όχι όλες τις αναλύσεις των συγγραφέων. Γιατί τώρα μπορούμε να αντιληφθούμε, πολύ κ...

Το ροκ ήταν μια από τις μεγαλύτερες πολιτισμικές επαναστάσεις. Δημιούργησε μια κουλτούρα που πήρε ταχύτατα μεγάλη έκταση στη νεολαία όχι μόνο των δυτικών χωρών αλλά όλου του κόσμου. Έχει ιδέες, που βγαίνουν από τους στίχους των τραγουδιών, αισθήματα, που καλλιεργούσε η μουσική και ο χορός, αλλά και στυλ: ντύσιμο, συμπεριφορά, κινησιολογία, έκφραση. Πράγματι το ροκ αποτελεί ένα από εκείνα τα φαινόμενα της ύστερης νεωτερικότητας το οποίο δεν μπορεί να περιγραφεί με κλασικές κατηγορίες ανάλυσης. Στο βιβλίο αυτό ο Νίκος Μποζίνης επιχειρεί μια ιστορική και πολιτισμική ανάλυση το...

Η παρέλευση δεκαπενταετίας από την πτώση του τείχους του Βερολίνου παρέχει ίσως την ασφάλεια κάποιας απόστασης για μια πρώτη αποτίμηση, όπως έδειξε η πληθώρα των δημοσιευμάτων στον ελληνικό και ξένο Τύπο και οι σχετικές τηλεοπτικές εκπομπές, που το 2004 ήσαν πολυπληθείς και μάλιστα επεκτάθησαν αρκετά πέραν της 9ης του Νοεμβρίου εκείνου του έτους. Μέσα σε αυτό το κλίμα εγγράφηκε και το παρόν αφιέρωμα των "Αναγνώσεων", δηλαδή του ένθετου βιβλίου της "Αυγής", το οποίο διήρκεσε ενάμισι μήνα (31/10/2004 έως 12/12/2004). Όμως, αυτό το αφιέρωμα δεν προέκυψε ως μια "έξυπνη" ιδέα...

Σήμερα, μετά τις συχνές διαμάχες για την ιστορία, είναι καιρός να συζητήσουμε πώς το παρελθόν γίνεται, μετασχηματίζεται, μετατρέπεται σε ιστορία. Πώς από τα άπειρα συμβάντα του παρελθόντος καταλήγουμε σε ιστορίες με νόημα; Γιατί μεταβάλλεται η ιστορία; Γιατί παθιαζόμαστε για γεγονότα μακρινά, για πράξεις ανθρώπων που ποτέ δεν γνωρίσαμε; Η μετατροπή του παρελθόντος σε ιστορία δεν γινόταν με τον ίδιο τρόπο σε κάθε εποχή και δεν είναι όμοια σε διαφορετικά πολιτισμικά περιβάλλοντα. Πώς μια κοινωνία χειρίζεται τις σχέσεις της με τον χρόνο και ποια θέση δίνει στην ιστορία στο πολ...

Είναι δυνατό να σκεφτούμε το "κλασικό" και τις ελληνικές κληρονομιές διαφορετικά, με έναν καινούργιο τρόπο; Είναι δυνατό να τις αποσυνδέσουμε από την ιδεολογία της ελληνικής εθνικής γενεαλογίας ή της ανωτερότητας του δυτικού πολιτισμού; Γιατί, άλλωστε, να μας ενδιαφέρουν σήμερα που οι γνώσεις μας παγκοσμιοποιήθηκαν; Ο συγγραφέας προτείνει να αντιμετωπίζουμε το"κλασικό" όχι ως κάτι το βαθιά "εκπληκτικό" και "ξένο" ο κατακτούμε καθημερινά, ως ένα ισχυρό κίνητρο για να κατανοήσουμε το "διαφορετικό", ως ένα πρόγραμμα ανοιχτό σε καινούργιες ερμηνείες. Προτείνει μια καινούργια θε...

Στα χέρια σας κρατάτε την πρώτη πολιτισμική ιστορία που γράφτηκε για την πιο κοινή σεξουαλική πρακτική του κόσμου: τον αυνανισμό. Σε μια εποχή σαν την δική μας, στην οποία όλες σχεδόν οι αβλαβείς σεξουαλικές πρακτικές διαθέτουν τους δημόσιους υπερασπιστές τους και όλες σχεδόν οι σεξουαλικές πράξεις μπορεί να βρεθούν στα πρωτοσέλιδα την εφημερίδων, η πιο απλή και πιο αθώα ανάμεσά τους προκαλεί αμηχανία, δυσφορία και, όταν ομολογείται ανοιχτά, αναδεικνύεται γνήσια ριζοσπαστική. Ωστόσο, δεν συνέβαινε έτσι ανέκαθεν. Ο αυνανισμός ενδιέφερε ελάχιστα τον αρχαίο κόσμο, ενώ δεν αποτ...

Δεκαπέντε ιστορικοί, ιστορικοί της τέχνης, της αρχιτεκτονικής και του λόγου, αρχιτέκτονες και αρχαιολόγοι παρουσιάζουν κριτικά το συνολικό καλλιτεχνικό έργο του Παντελή Λαζαρίδη, ως ένα Αρχείο προς αποκωδικοποίηση μέσα στο γενικότερο κοινωνικό και ιστορικό του πλαίσιο, από τα χρόνια του '60 στη Θεσσαλονίκη έως σήμερα. Εξετάζονται συγχρόνως εικόνες της εποχής και δυναμικές πτυχές της σύγχρονης καλλιτεχνικής δημιουργικής έκφρασης, που επίκεντρο της έχει τη ζωή στην πόλη, στο περιβάλλον που ορίζεται από την κυριαρχία των αναπαραστάσεων. Η πόλη, η σπαρακτική φαντασμαγορία τη...

Αγαπητοί συνάδελφοι, κυρίες και κύριοι, ως προς τον προβληματισμό του σεμιναρίου με θέμα την ανάδειξη και αξιοποίηση της πολιτιστικής κληρονομιάς, το οποίο οργανώθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού στο πλαίσιο της τέταρτης Ελληνικής Προεδρίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση, θα ήθελα να επισημάνω δυο-τρία σημεία από όσα πολύ ενδιαφέροντα ακούστηκαν τις μέρες αυτές, και να διατυπώσω, αν μου επιτρέπετε, κάποιες προσωπικές σκέψεις. Κατ' αρχάς, για το ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού η ανάληψη της συγκεκριμένης διοργάνωσης με τη συγκεκριμένη θεματική, τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή, ήταν όχι α...

Αυτό το δοκίμιο παρακολουθεί την ιδέα του έθνους, από τον καιρό του Μαρξ έως τις συζητήσεις για την παγκοσμιοποίηση στα τέλη του 20ού αιώνα. Έτσι, εξετάζονται διαδοχικά οι θεωρίες και απόψεις του Καρλ Μαρξ, της Β΄ Διεθνούς, του Αυστρομαρξισμού και του Όττο Μπάουερ, του Στάλιν, του Γκράμσι, του Ε.Π. Τόμσον, του Νίκου Πουλαντζά, του Ετιέν Μπαλιμπάρ, της Χάννα Άρεντ, του Μπένεντικτ Άντερσεν, του Χάμπερμας, των Χαρντ και Νέγκρι, και του Αγκάμπεν. Η ιδέα του έθνους, σε έναν κόσμο με άγνωστο μέλλον, γίνεται μια άγκυρα βεβαιότητας, μια βάρκα διαφυγής. Γι' άλλους όμως σημαίνει μ...

Το βιβλίο του Κώστα Φουντανόπουλου δεν αναφέρεται µόνο σε µια εργατική εποποιία, όπως ήταν το εργατικό κίνηµα της Θεσσαλονίκης, από τον καιρό της Φεντερασιόν έως την εξέγερση του Μάη του '36. Την αναλύει σε βάθος, τεκµηριωµένα και προπαντός µε τα ερωτήµατα της σύγχρονης κοινωνικής ιστορίας. Από πού προήλθε και πώς σχηµατίστηκε ο εργατικός πληθυσµός της Θεσσαλονίκης; Πώς συσχετίστηκε µε τη βιοτεχνία και τη βιοµηχανία της πόλης; Ποιο ήταν το βάρος των πολιτισµικών και νοοτροπιακών παραδόσεων και πώς επηρέασαν τις αντιλήψεις των εργατών για τον εαυτό τους και την εργασία τους;...

Το ανά χείρας βιβλίο αφηγείται την ιστορία των τρόπων συγκρότησης μιας παράδοσης, η οποία λειτουργεί ως ένα νοητικό σύμπαν που περικλείει ένα σύνθετο αφήγημα για τον "ελληνοχριστιανικό πολιτισμό". Ποιοι είναι οι Τρεις Ιεράρχες; Ο Βασίλειος ο Μέγας, ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος και ο Γρηγόριος ο Θεολόγος φυσικά. Πώς συγκροτήθηκε όμως αυτό το αγιολογικό σχήμα και πότε; Γιατί περιλαμβάνει αυτούς τους αγίους και όχι κάποιους άλλους; Τι σχέση έχει με τον "ελληνοχριστιανικό πολιτισμό"; Γιατί η ημέρα μνήμης των Τριών Ιεραρχών είναι "σχολική εορτή"; Πότε καθιερώθηκε; Το βιβλίο προσπα...

Το δοκίµιο της ιστορικού Arlette Farge για το "πώς κάνουµε ιστορία" εκκινεί από τον στοχασµό πάνω στην εµπειρία του αρχείου και την καθηµερινότητα της έρευνας. Με οδηγό την αντίληψη του Μισέλ Φουκώ για τον χαρακτήρα του αρχείου, η Arlette Farge προτείνει µια νηφάλια ισορροπία ανάµεσα στην κοινωνική ιστορία και σε εκείνες τις προσεγγίσεις που, αφενός εκλαµβάνουν τους λόγους του αρχείου ως γεγονότα και αφετέρου, φέρνουν στο προσκήνιο τις τεχνικές µε τις οποίες οι ιστορικοί προσδίδουν πλοκή στο αρχειακό υλικό. Το αρχείο έχει γούστο, έχει µια οµορφιά που προκαλεί την επιθυµία ό...

Αντικείμενο του συνεδρίου μας υπήρξε ο αναστοχασμός επί των διαδρομών της ιστοριογραφίας της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας. Η σπουδή της ιστορίας και η καλλιέργεια του ιστορικού λόγου υπήρξαν θεμελιώδη και προσδιοριστικά στοιχεία της πνευματικής ζωής που αναπτύχθηκε στο ελληνικό κράτος από τη χαραυγή της ανεξαρτησίας του. Οι πραγματικές ιδεολογικές και κοινωνικές ανάγκες στις οποίες ανταποκρίθηκε η ιστοριογραφία ως διανοητικός παράγοντας της συγκρότησης του ελληνικού εθνικού κράτους πρόσθεσαν στην ακαδημαϊκή της υπόσταση και σοβαρές κοινωνικές λειτουργίες οι οποίες βρίσκον...