Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η "Αντιγόνη" του Σοφοκλή είναι έργο πυκνού πολιτικού προβληματισμού. Η ηρωίδα αρθρώνει διαυγή πολιτικό λόγο, δρα πολιτικά. Είναι η βασιλοκόρη που δε διστάζει να συγκρουστεί με την εξουσία και να πληρώσει το τίμημα. Μιλά, όταν όλοι σιωπούν. Επαναστατεί, όταν όλοι υπακούουν. Αυτή, μία γυναίκα. Η νέα μετάφραση του εμβληματικού έργου του Σοφοκλή, γειωμένη στον λόγο του σήμερα, υπάκουη στον εσωτερικό ποιητικό ρυθμό, υπήρξε παραγγελία του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος για την παράσταση της Νεανικής Σκηνής το 2009-2010.

Η παρούσα επανέκδοση των επτά σωζόμενων τραγωδιών του Σοφοκλή σε μετάφρασή μου, γίνεται σε συνεργασία με την Real Media ΑΕ, σε μια προσπάθεια να γίνουν προσιτά σε ευρύτερο κοινό τα αθάνατα αυτά έργα. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των μεταφράσεων αυτών, πέραν της μεγαλύτερης δυνατής πιστότητας και ακρίβειας, είναι η ισοσυλλαβία κατά στίχο αρχαίου κειμένου και αντίστοιχου στίχου της μετάφρασης. Την ισοσυλλαβία επεδίωξα για πρώτη φορά στην μετάφραση της τραγωδίας του Αισχύλου "Προμηθεύς δεσμώτης", και την ακολούθησα ως κανόνα και μεταφραστικό εργαλείο στις λοιπές τις τραγωδίες...

Η Αντιγόνη θάβει τον αδελφό της Πολυνείκη παρά την απαγορευτική διαταγή του βασιλιά Κρέοντα, που θεωρεί τον Πολυνείκη προδότη της πόλης. Η Αντιγόνη συλλαμβάνεται και τιμωρείται. Ο Κρέοντας νιώθει δικαιωμένος. Είναι όμως έτσι; Η μεταφορά ενός έργου από μια μορφή τέχνης σε άλλη προϋποθέτει τη διάσπαση της αρχικής μορφής στα επιμέρους συστατικά της και την ανασύνθεσή της με βάση τους κανόνες που επιβάλλει η καινούργια μορφή. Η "Ιφιγένεια" και η "Αντιγόνη" δεν είναι αυτούσιες οι τραγωδίες των Ευριπίδη και Σοφοκλή που γράφτηκαν για να παρασταθούν στο θέατρο. Εδώ τα έργα αυτά,...

Είναι δύσκολο να σταθεί κανείς με νηφαλιότητα απέναντι σ’ ένα κείμενο, όπως η Αντιγόνη του Σοφοκλή, που έχει καθαγιαστεί από αιώνες θεατρικών και φιλολογικών αναγνώσεων. Ακόμα δυσκολότερο είναι να μην επιχειρήσει να το αποφλοιώσει ιδεολογικά νομίζοντας πως έτσι θα το κατανοήσει βαθύτερα. Αν όσοι επιδόθηκαν κατά καιρούς με πάθος στην ανάλυση της περίφημης τραγωδίας μπορούσαν να μπουν στο μυαλό του δημιουργού της, τον καιρό που αυτός το παρουσίαζε στο Αθηναϊκό κοινό, το 442/441 π.Χ., σίγουρα θα απογοητεύονταν. Όμως η ποίηση, ακόμα και η δραματική ποίηση, είναι η τέχνη του σ...

Η Αντιγόνη, το παλαιότερο από τα σωζόμενα δράματα του Σοφοκλή, είναι, κατά την κρίση του Hegel, το εξοχότερο και αρτιότερο έργο στον αρχαίο και σύγχρονο κόσμο. Στην εποχή μας ζυμώθηκε μέσα στους μεγάλους πολέμους του 20ού αιώνα, στους άταφους νεκρούς, την ενοχή εκείνων που επέζησαν· πέρασε στα χέρια σπουδαίων δημιουργών - R. Rolland, J. Anouilh, B. Brecht, A. Gide, H. Boll, M. Yourcenar, S. Heavey, Γ. Ρίτσου, Άρη Αλεξάνδρου - φωτίζοντας το "δεινόν" του ανθρώπου, τη "δαιμόνια μηχανή¨ όλων των εκδοχών της εξουσίας. Ο G. Steiner κατέγραψε τις εκατοντάδες Αντιγόνες που παίχτηκα...

Στην μετάφραση της "Ηλέκτρας" του Σοφοκλή η πιστότης αναζητήθηκε στους βαθύτερους δραματικούς και ποιητικούς ρυθμούς του αρχαίου κειμένου. Δεν μ' ενδιέφερε μία μίμηση λόγου - ή, όπως γίνεται σε τέτοιες μεταφράσεις, μια αντικατάσταση της αρχαϊκής γλώσσας από μια «νέα». Μ' ενδιέφερε να μεταφέρω, όσο μπορούσα αυτούσιον, εκείνον τον λόγο κατ' ευθείαν σ' έναν δραστικό, σύγχρονο ελληνικό λόγο. Το κατ' ευθείαν αυτό παρακάμπτει τους λογοτεχνικούς ή μεταγλωττισμένους τρόπους απόδοσης μιας τραγωδίας, οι οποίοι συνήθως ανακαλούν ιδιώματα θρήνου από άλλα Πένθη της αγωνίας του ελληνικού...

Η Ηλέκτρα στις "Χοηφόρες" του Αισχύλου θέλει την εκδίκηση, αλλά, αν ήταν, να μη μάτωναν τα χέρια της. Η "Ηλέκτρα" του Ευριπίδη είναι ένα στενόκαρδο και εγωκεντρικό πλάσμα μ' ένα ακραίο μίσος, για να φτάσει μετά σχεδόν στη μεταμέλεια. Στην "Ηλέκτρα" του Σοφοκλή δε διέταξε κανείς το φόνο της Κλυταιμνήστρας και του Αίγισθου. Η Ηλέκτρα έχει πάρει σταθερή απόφαση κι ο Ορέστης έχει σταθερό χέρι. Εδώ δεν υπάρχουν Ερινύες για να διώξουν τους μητροκτόνους. Ερινύες είναι τα παιδιά του Αγαμέμνονα για τους ενόχους. Δεν υπάρχουν δικαστήρια για να δικάσουν τον Ορέστη. Ο Χορός τον απαλλάσ...

Ο Ορέστης επιστρέφει κρυφά στις Μυκήνες με τη βοήθεια της αδελφής του Ηλέκτρας. Εκδικούμενος τον φόνο του Αγαμέμνονα, σκοτώνει τη μητέρα του Κλυταιμνήστρα και τον Αίγισθο. Η Ηλέκτρα δέχεται τον έπαινο του χορού των Μυκηναίων γυναικών.

Η "Ηλέκτρα" αποτελεί ένα από τα κορυφαία δράματα του Σοφοκλή και ξεχωρίζει για τον αριστοτεχνικό τρόπο με τον οποίο προωθείται η πλοκή, για τις έντονες ψυχικές μεταπτώσεις των ηρώων και για τη διάχυτη τραγική ειρωνεία. Η υπόθεση του έργου αφορά την επιστροφή του ξενιτεμένου Ορέστη στην πατρίδα του, προκειμένου να εκδικηθεί το φόνο του πατέρα του, του Αγαμέμνονα. Στο κέντρο όμως του δράματος βρίσκεται η αδελφή του Ορέστη, η Ηλέκτρα, η οποία ζει ακόμα στο παλάτι του πατέρα της, ως υπηρέτρια πια, υποχρεωμένη να υφίσταται διαρκώς την αδικία και να συμβιώνει με το δολοφόνο του Α...

Ο Σοφοκλής είναι ο δεύτερος της τριάδας των μεγάλων ποιητών της δραματικής ποίησης της αρχαίας Ελλάδας. Παρουσιάζει στα έργα του πρόσωπα εξιδανικευμένα που προβάλλουν ως πρότυπα για την ανθρώπινη αυμπεριφορά. Η πλοκή των έργων του είναι τεχνικότατη και η διαγραφή των χαρακτήρων των προσώπων εναργής και ζωηρή. Από το πλούσιο έργο του μας σώζονται επτά τραγωδίες: "Αίας", "Αντιγόνη", "Ηλέκτρα", "Οιδίπους τύραννος", "Τραχίνιαι", "Φιλοκτήτης", "Οιδίπους επί Κολωνώ". Η συνολική επεξεργασία του τόμου έγινε με την επιμέλεια του φιλολόγου Θ.Γ. Μαυροπούλου και περιλαμβάνει: πρόλογ...