Πετρούνιας Ευάγγελος Β. 1935-2016
Petroúnias Evángelos V.
Ο Ευάγγελος Πετρούνιας ήταν ομότιμος καθηγητής της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ. Σπούδαδε φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας, κλασική φιλολογία και γλωσσολογία στο Πανεπιστήμιο της Tubingen, γλωσσολογία και γλωσσοδιδαχτική στα Πανεπιστήμια της Lille, του Los Angeles, και του Saltzburg. Είχε διδακτορικό δίπλωμα στην κλασική φιλολογία από το Πανεπιστήμιο Tubingen, και μεταπτυχιακό δίπλωμα γλωσσοδιδαχτικής από το Πανεπιστήμιο του Los Angeles. Δίδαξε σα λέκτορας, επίκουρος καθηγητής, και ειδικός επιστήμονας αρχαία, βυζαντινή, και νεοελληνική γλώσσα και φιλολογία, γλωσσολογία, και γλωσσοδιδαχτική στα Πανεπιστήμια της Tubingen, του Los Angeles, και της Θεσσαλονίκης. Διετέλεσε τακτικός συνεργάτης του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Σπουδών ("Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη") του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Καθηγητής ελληνικής και αντιπαραθετικής γλωσσολογίας στο Τμήμα Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Δημοσίευσε στη σειρά 'Hypomnemata' το βιβλίο "Funktion und Thematik der Bilder bei Aischylos" Gottingen 1976. Είχε συντάξει τις ετυμολογίες του Λεξικού της Κοινής Νεοελληνικής του Ιδρύματος Τριανταφυλλίδη, Θεσσαλονίκη 1998. Μετά και τη συνταξιοδότησή του συμμετείχε ενεργά στην εκπαιδευτική διαδικασία. Έφυγε από τη ζωή στις 13 Σεπτεμβρίου 2016, ύστερα από επώδυνη ασθένεια.
Σύνταξη και σημασιολογία του ρήματος στην κλασική ελληνική εισαγωγή
Rijksbaron Albert
Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας (2013)
Το κείμενο της έκδοσης αυτής είναι ουσιαστικά εκείνο της δεύτερης, ωστόσο κάποιες ενότητες έχουν ξαναγραφεί εξολοκλήρου ή εν μέρει, ιδίως εκείνες που αφορούν τον ιστορικό ενεστώτα, την οριστική μέλλοντα και τις αιτιολογικές προτάσεις. Υπάρχει μια καινούρια ενότητα για τον αόριστο των επιτελεστικών ρημάτων στη θέση της ενότητας για τον αόριστο των ρημάτων ψυχικού πάθους. Πολλές σημειώσεις έχουν ξαναγραφεί ή προστεθεί, π. χ. για τις χρήσεις του μέλλω. Η ενότητα για την ευκτική του πλαγίου λόγου έχει τροποποιηθεί ουσιαστικά. Αρκετά παραδείγματα έχουν αντικατασταθεί από πιο αντ...
Ο σχηματισμός των λέξεων στην αρχαία ελληνική
Debrunner Albert
Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας (2013)
Το 1917, με τις ελληνικές σπουδές σε άνθηση στην ευρωπαϊκή εκπαιδευτική σκηνή, κυκλοφόρησε μελέτη του διαπρεπούς γλωσσολόγου Α. Debrunner, καθηγητή στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης, με τίτλο "Ο σχηματισμός των λέξεων στην Αρχαία Ελληνική". Με επιστημονική πληρότητα και διδακτική σαφήνεια εξηγούσε τις κατασκευαστικές αρχές του αρχαίου λεξιλογίου. Ενός λεξιλογίου εύπλαστου και με τέτοια δομική ποικιλία και τόσα μυστικά, που η αποκάλυψή τους απαιτεί τη μεσολάβηση πολύ έμπειρων ειδικών. Τις δομικές αρχές του ελληνικού λεξιλογίου δεν τις βλέπει ο Debrunner ξεκομμένες από την ετυμολο...
Νεοελληνική γραμματική και συγκριτική (αντιπαραθετική) ανάλυση
Πετρούνιας Ευάγγελος Β. 1935-2016
Ζήτη (2002)
Σε τούτο το βιβλίο επιχειρείται γενική εισαγωγή στη γλωσσική ανάλυση με συσχετισμό των προβλημάτων προς τα δεδομένα της νέας ελληνικής, συστηματική παρουσίαση της φωνητικής της Κοινής νεοελληνικής, ένταξη της νέας ελληνικής στο ευρύτερο φωνητικό σύστημα των ανθρώπινων γλωσσών, και σύγκριση με τις τέσσερις γλώσσες που ενδιαφέρουν περισσότερο την Ελλάδα: τα αγγλικά, τα γερμανικά, τα γαλλικά και τα ιταλικά. Επίσης εξετάζονται ο τόνος και ο επιτονισμός. Υπάρχει εισαγωγή στη φωνολογία, καθώς και συστηματική αντιπαράθεση γραφής και προφοράς. Σε προέκταση αυτής της ανάλυσης γίνετα...
Νεοελληνική γραμματική και συγκριτική (αντιπαραθετική) ανάλυση
Πετρούνιας Ευάγγελος Β. 1935-2016
Ζήτη (2013)
Ενώ ο πρώτος τόμος του έργου απευθύνεται σε αρχάριους σπουδαστές, ο δεύτερος τόμος απευθύνεται σε προχωρημένους προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς στην αρχή της μαθητείας-τους. Ο πρώτος τόμος δέν προϋπέθετε γλωσσολογικές γνώσεις. Ο δεύτερος προϋποθέτει την εξοικείωση με το περιεχόμενο του πρώτου, και την εξάσκηση με τις συνοδευτικές ασκήσεις. Τούτος ο τόμος έχει τους εξής στόχους: 1. Να εισαγάγει τους σπουδαστές στη φωνολογική ανάλυση με βάση κάπως απλουστευμένο το "κλασικό" μοντέλο της γενετικής σχολής με ευκαιριακές αναφορές στις πιό πρόσφατες εξελξίξεις. 2. Να εξασκ...
Νεοελληνική γραμματική και συγκριτική - αντιπαραθετική ανάλυση
Πετρούνιας Ευάγγελος Β. 1935-2016
University Studio Press (1993)
Νεοελληνική γραμματική και συγκριτική - αντιπαραθετική ανάλυση
Πετρούνιας Ευάγγελος Β. 1935-2016
Ζήτη (1999)
Μελέτες για την ελληνική γλώσσα: Μνήμη Α. - Φ. Χρηστίδη
Συλλογικό έργο
Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών. Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη (2007)
O τόμος αυτός περιλαμβάνει κείμενα που ανακοινώθηκαν στο πλαίσιο της 27ης ετήσιας συνάντησης εργασίας του τομέα γλωσσολογίας του τμήματος φιλολογίας του Α.Π.Θ. (6-7 Μαΐου 2006), και είναι αφιερωμένος στη μνήμη του καθηγητή γλωσσολογίας του Α.Π.Θ. Αναστασίου-Φοίβου Χρηστίδη (1946-2004). Περιέχονται οι εισηγήσεις: - Bernard Comrie, "Areal typology and the "World Atlas of Language Structures"" - Hector Campos, ""Agree" and "move FF" in Greek Αromanian" - Chariton Charitonidis, "Towards a typological classification of modern Greek" - Γεώργιος Κ. Γιαννάκης, "Ινδοευρωπαϊκ...
Ελληνική ετυμολογία
Συλλογικό έργο
Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών. Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη (2017)
Με τη δίγλωσση αυτή έκδοση το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών εγκαινιάζει μια σειρά βιβλίων που έχει τον γενικό τίτλο "Ελληνική γλώσσα: Συγχρονία και διαχρονία" και καλύπτει τρεις θεματικές: (α) την ετυμολογία της ελληνικής, (β) τις γλωσσικές επαφές, και (γ) την κοινή και τα προβλήματά της. Συγκεκριμένα, στον πρώτο αυτό τόμο περιλαμβάνονται 23 εργασίες, οι περισσότερες από τις οποίες παρουσιάστηκαν στο 1ο Διεθνές Συνέδριο για την Ετυμολογία της Ελληνικής Γλώσσας (Αρχαίας, Μεσαιωνικής και Νέας), που διοργάνωσε το Ινστιτούτο στις 5 και 6 Νοεμβρίου 2015, στο Τελλόγλειο Ίδρυμ...