Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Μετά την ανατύπωση δύο παλαιών αφιερωμάτων περιοδικών στον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη ("Νέα Ζωή" Αλεξάντρειας, 1908 και "Χαραυγή" Μυτιλήνης 1911), το Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο ολοκληρώνει με τούτο τον τόμο τη συνεισφορά του στην επέτειο των εβδομήντα χρόνων από το θάνατο του συγγραφέα της "Φόνισσας". Αν τα δύο πιο πάνω αφιερώματα καλύπτουν ανάγκες του αναγνωστικού κοινού και των μελετητών σε παλαιά και δυσεύρετα κείμενα, ο τόμος τούτος αποτελεί μια σύγχρονη θεώρηση του Παπαδιαμάντη. [...] (από τον πρόλογο του Μάνου Χαριτάτου στην πρώτη έκδοση, Δεκέμβριος 1981)

Οι "Τρωάδες" του Ευριπίδη παίχτηκαν στα Μεγάλα Διονύσια το 415 π.Χ. και θεωρείται βέβαιο πως απηχούν την κτηνώδη σφαγή των Μηλίων από τους Αθηναίους στη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου. Το δράμα είναι στην ουσία ένα μακρύ μοιρολόι, μια τελετή πένθους. Θρηνείται η άλωση της Τροίας, η τραγική μοίρα της ένδοξης δυναστείας του Πριάμου που σύρεται στην ατίμωση, στην αιχμαλωσία και στη δουλεία, η ταπείνωση των γυναικών των ηττημένων που βιάζονται, θανατώνονται και εξευτελίζονται, ο απάνθρωπος θάνατος ενός αθώου παιδιού. Από την άλλη, ο τολμηρός ποιητής εκθέτει ανεπανόρθωτα τ...

Το έργο έλαβε τον τίτλο του από το χορό, που τον αποτελούν κορίτσια από την Τραχίνα, όπου διαδραματίζονται τα γεγονότα. Η τραγωδία αυτή είναι γεμάτη εναλλαγές. Η χαρά και η λύπη, η ευτυχία και η δυστυχία εναλλάσσονται η μια με την άλλη. Το μέλλον του ανθρώπου είναι απρόβλεπτο και αβέβαιο, οργανωμένο από μια ανώτερη δύναμη. Ο άνθρωπος, όσες προσπάθειες κι αν κάνει, αδυνατεί να αποφύγει το πεπρωμένο του. Η ανθρώπινη επιφανειακή γνώση και η τυφλή ψευδαίσθηση υποχωρούν μπροστά σ' αυτό που έχουν σχεδιάσει και ορίσει οι θεοί κι εκδηλώνεται μέσα από τους χρησμούς. Αυτοί απελευθέρω...

Στην τραγωδία αυτή εκτός από τη σύγκρουση του Προμηθέα με το Δία, υπάρχουν και άλλες συγκρούσεις και αντιθέσεις, όπως αυτή του Προμηθέα και των οργάνων του Δία, του Κράτους, της Βίας, του Ήφαιστου και του Ερμή, και αυτή του Δία με την Ιώ και τις Ωκεανίδες. Όλες αυτές οι αντιθέσεις εκφράζουν την αλήθεια και προβάλλουν το μήνυμα πως η αντίδραση στην εξουσία είναι ο μόνος τρόπος για τον εξανθρωπισμό του ανθρώπου, με την κατάκτηση της ελευθερίας, του αμοιβαίου σεβασμού και της δικαιοσύνης. Ο αγώνας του Προμηθέα είναι αγώνας για την εξέλιξη και τον πολιτισμό. Ο Αισχύλος με τη μ...

Η κωμωδία "Πλούτος" διαβάζεται σήμερα με μεγάλη ευχαρίστηση και άνεση. Είναι απαλλαγμένη από ακρότητες και χονδροειδείς αισχρολογίες και διακρίνεται για το λεπτό της χιούμορ, το μετρημένο σκώμμα της και τη λεπτή της ειρωνεία. Πέρα από αυτά, η κωμωδία αυτή έχει κανονική σύνθεση και δομή και η κωμική ιδέα είναι σαφής και καθαρή. Ο αναγνώστης αισθάνεται τις συνέπειες της θεραπείας του Πλούτου σε δύο φάσεις. Το έργο δείχνει πως η αρετή θα φέρει την ευτυχία και η κακία τη δυστυχία στους ανθρώπους. Στον "Πλούτο" οι ιδέες του ποιητή ντύνονται με κάποια αστειότητα και παραδοξολογ...

Το έργο θεωρείται συνέχεια της "Ηλέκτρας" του Ευριπίδη, αλλά στη σύλληψή του είναι πολύ διαφορετικό: Ο "Ορέστης" είναι πολύ πιο κοντά στην τραγωδία και χαρακτηρίζεται από έναν έλεγχο του δραματικού ρυθμού που είναι πιο έντονος από ό,τι στην "Ηλέκτρα". Η "Ηλέκτρα" ξεκινά από μια τραχιά δυσαρέσκεια και φτάνει μέχρι το αφύσικο μίσος, ενώ ο "Ορέστης" προχωρεί από τη διάψευση και την αφροσύνη στην εγκληματικότητα και τη μανία. Μπορεί όμως κανείς να ανιχνεύσει μέσα στο έργο αξίες όπως η αγνή, ανιδιοτελής και ανυπόκριτη φιλία, όπως αυτή εκφράζεται από τον Ορέστη και τον Πυλάδη κα...

Ο "Οιδίπους επί Κολωνώ" είναι η τελευταία τραγωδία που έγραψε ο Σοφοκλής και η μεγαλύτερη αρχαία τραγωδία που έχει σωθεί ως τις μέρες μας. Αντλεί το θέμα της από το μυθολογικό κύκλο των Λαβδακιδών, όπως και οι άλλες δύο γνωστές τραγωδίες του Σοφοκλή, ο "Οιδίπους Τύραννος" και η "Αντιγόνη". Από άποψη πλοκής, τοποθετείται περίπου είκοσι χρόνια μετά τον "Οιδίποδα Τύραννο", όταν ο εξόριστος και τυφλός Οιδίποδας φτάνει, γέρος πια, στον Ίππιο Κολωνό, προάστιο της Αθήνας και τέλος της περιπλάνησής του. Ο Σοφοκλής περιγράφει την τελειωτική "αναμέτρηση" του ήρωα με συγγενείς, εχθρού...

Ο Μολιέρος υπήρξε μια χαρισματική μεγαλοφυΐα που με δύναμη, τόλμη, φαντασία, ευρηματικότητα κατέγραψε, έκρινε, κατέκρινε και συχνά χλεύασε μέσα στης δικής του εποχής τα αδιέξοδα και τις αντιφάσεις τους κοινωνικούς αρνητικούς κύριους χαρακτήρες που πηγάζουν από την εποχή και την καθορίζουν συνάμα.

Η κωμωδία "Nεφέλαι" παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στη γιορτή των Μεγάλων Διονυσίων το 423 π.Χ. και φαίνεται πως στην πρώτη της μορφή πήρε το τρίτο βραβείο. O Αριστοφάνης αναδιασκεύασε το έργο του, για να το παρουσιάσει για δεύτερη φορά. Η κωμωδία που έφτασε σε εμάς είναι η δεύτερη και πιστεύεται πως, από λογοτεχνική άποψη, είναι η πιο σημαντική και η λιγότερο αθυρόστομη από όλες όσες σώζονται. Ενώ η παράδοση αυτού του είδους δράματος είχε μια ροπή προς το χοντροκομμένο αστείο και το άσεμνο, ο ποιητής προσπάθησε να το εξευγενίσει και να προσφέρει στους θεατές κάτι ποιοτικά...

Τα δώδεκα εγκώμια του Κ. Χ. Μύρη με τον τίτλο "Μεταφυσική Τοπολογία" που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Νόηση / Κρύπτη με εικονογράφηση της Δήμητρας Σπυρίδωνος και μετάφραση στα αγγλικά και τα γερμανικά της Γλυκερίας Παπαγεωργίου είναι λυρικά ποιήματα που αποθεώνουν το ελληνικό μυθολογικό τοπίο σε μια απόπειρα να αφανίσουν τη λεηλασία που έχει υποστεί στη σύγχρονη Ελλάδα το ιστορικό, το φυσικό και το μεταφυσικό στερέωμα. Τα ποιήματα αυτά ήταν μια παραγγελία του Ε.Ο.Τ. το 1993 για τα ημερολόγιά του και ως εκ τούτου τα ποιήματα αυτά περιορίστηκαν στον αριθμό δώδεκα όσοι και ο...

Ο "Κύκλωψ" του Ευρυπίδη είναι το μοναδικό σατυρικό δράμα που σώζεται ολόκληρο. Τα σατυρικά δράματα αντλούσαν το υλικό τους, όπως και οι τραγωδίες, από το χώρο της μυθολογίας, με τη διαφορά ότι σε αυτά συχνά παρωδούνταν πρόσωπα και καταστάσεις ενώ η παρουσία χορού Σατύρων εγγυόταν τη δημιουργία μιας εύθυμης και εορταστικής ατμόσφαιρας. Στο συγκεκριμένο έργο ο Ευριπίδης δραματοποιεί τα γεγονότα της ραψωδίας ι της Οδύσσειας, όπου ο Οδυσσέας παγιδεύεται στην σπηλιά του Κύκλωπα Πολύφημου.

Οι "Ικέτιδες", αν δεν είναι η παλαιότερη σωζόμενη τραγωδία, ως σχέδιο και ως δομή απηχεί την απλή φόρμα με την οποία πρωτοπαρουσιάστηκε το τραγικό είδος. Η σοφή κατασκευή της μεταβάλλει την ευθύγραμμη δράση σε δυναμικό καλπασμό, μεταστοιχειώνει τη λυρική υφή της σε υπαρξιακό αγώνισμα και μετουσιώνει τον κοινόχρηστο μύθο σε κοινόχρηστη εμπειρία. Σπάνια το παγκόσμιο θέατρο, χωρίς να προδώσει ούτε μια στιγμή τη λαϊκή καταγωγή του, τα οικεία μέσα του και την ευθυβολία του, έθεσε και έλυσε, σε χίλιους περίπου στίχους, περίπλοκα προβλήματα δημόσιου και ιδιωτικού διεθνούς δικαίο...

Όπως σ' όλα τα σημαντικά πράγματα στον κόσμο της τέχνης, κι όχι μόνο στον κόσμο της τέχνης, το μυστικό βρίσκεται στην απλότητα, και στην τυπικότητα με την οποία εκφράζεται το απλό. Χωρίς να έχω πειστεί πως οι "Ικέτιδες" δεν είναι το πρώτο σωζόμενο θεατρικό κείμενο της ανθρωπότητας, πιστεύω πως είναι το πιο απλό θεατρικό κείμενο του κόσμου. Απλοϊκά έχουμε άπειρα, και μονοσήμαντα πάμπολλα. Τόσο όμως απλό και συνάμα τόσο φορτισμένο σπάνια θα συναντήσουμε στο παγκόσμιο θέατρο. Κ. Χ. Μύρης