Goethe Johann Wolfgang von 1749-1832
Goethe Johann Wolfgang von
O Γιόχαν Βόλφγκανγκ φον Γκαίτε γεννήθηκε στη Φραγκφούρτη στις 28 Αυγούστου 1749. Το 1765 πηγαίνει για να σπουδάσει νομικά στη Λειψία, αλλά δείχνει περισσότερο ενδιαφέρον για τη ζωγραφική και συναναστρέφεται καλλιτέχνες. Έπειτα από τρία χρόνια, αιμοπτύσεις τον αναγκάζουν να επιστρέψει στην πατρίδα του. Τα έτη 1770-71 πηγαίνει στο Στρασβούργο, για να ολοκληρώσει τις νομικές του σπουδές. Εκεί αρχίζει να γράφει, κυρίως λυρικά ποιήματα, και πρωτογνωρίζει τον έρωτα, που έμελλε να παίξει πολύ μεγάλο ρόλο στη ζωή του. Το 1773 δημοσιεύει το πρώτο του δράμα: "Γκαιτς φον Μπερλίχινγκεν". Το 1775 είναι έτος ταξιδιών. Επισκέπτεται την Ελβετία και τη Βαϊμάρη, προσκεκλημένος του Δούκα Καρόλου Αυγούστου όπου και διορίζεται σύμβουλος του ηγεμόνα και υπουργός των Οικονομικών. Κατά τη διετία 1786-87 ταξιδεύει στην Ιταλία. Τις εντυπώσεις του τις περιγράφει στο βιβλίο "Ταξίδι στην Ιταλία". Δουλεύει όμως και το πρώτο μέρος του "Φάουστ". Επιστρέφει στη Βαϊμάρη στις 18 Ιουνίου 1788. Απαλλάσεται από τα κυβερνητικά του καθήκοντα και κρατά την ευθύνη μόνο για τα επιστημονικά ιδρύματα και το Θέατρο της Αυλής. Γνωρίζεται με την εικοσιτριάχρονη Κριστιάνε Βούλπιους και την παίρνει στο σπίτι του. Αργότερα, το 1806, θα την παντρευτεί. Το 1789 γεννιέται ο γιος του Αύγουστος, ο μόνος που επέζησε από τους γιους που του χάρισε η Κριστιάνε. Στο μεταξύ κάνει γνωριμίες, μελετά, γράφει, μεταξύ άλλων και το αριστούργημα "Τα χρόνια της μαθητείας του Βίλχελμ Μάιστερ". Το 1809 εκδίδει ένα από τα πιο ονομαστά μυθιστορήματά του, τις "Εκλεκτικές συγγένειες". Το 1816 πεθαίνει η γυναίκα του και το 1830 ο γιος του Αύγουστος, που βρίσκεται στη Ρώμη. Ο Γκαίτε ζει πλέον πασίγνωστος και αναγνωρισμένος στη Βαϊμάρη μέχρι το θάνατό του, στις 22 Μαρτίου 1832.
Κλασικοί γερμανοί ποιητές
Συλλογικό έργο
Λεξίτυπον (2009)
Η πρώτη μου επαφή με τον Γκαίτε ήταν στα μέσα της δεκαετίας του '50, όντας μαθητής στις τελευταίες τάξεις γυμνασίου που έπεσε στα χέρια μου όλως τυχαία το πολυμεταφρασμένο, ερωτικό μυθιστόρημά του τα "Πάθη του "Βέρθερου" και είναι αλήθεια πως με επηρέασε βαθύτατα. Λίγα χρόνια αργότερα φοιτητής πια στη Γερμανία σε φιλοσοφική σχολή φυσικό ήταν να ενδιαφερθώ περισσότερο για την ποίηση του μεγάλου Γερμανού ποιητή. Διάβασα από το πρωτότυπο φυσικά το πρώτο μέρος του Φάουστ, αλλά και πολλά ποιήματά του, ωστόσο δεν είχα επιχειρήσει να μεταφράσω ποίησή του. Ομολογουμένως πάρα πολύ μ...
Θεωρία των χρωμάτων
Goethe Johann Wolfgang von 1749-1832
Printa (2008)
Τι είδους βιβλίο είναι άραγε η "Θεωρία των χρωμάτων" του Γκαίτε; Είναι επιστημονικό εγχειρίδιο; Φιλοσοφική θεωρία; Ή μήπως όλα αυτά μαζί; Μοιάζει παράξενο ένας μεγάλος ποιητής -όχι ο καθ' ύλην αρμόδιος- να θέλει να μας διαφωτίζει σχετικά με τη φύση του χρώματος. Δεν πρόκειται άραγε για ζήτημα με το οποίο ασχολείται σήμερα αποκλειστικά η φυσική επιστήμη; Το εγχείρημα του Γκαίτε, ωστόσο, βρήκε θερμούς υποστηρικτές, τόσο στην εποχή του, όσο και σήμερα -και, μάλιστα, παρά τη σφοδρή σύγκρουση στην οποία αναγκαστικά περιήλθε με την ισχύουσα τότε θεωρία του Νεύτωνα περί χρωμάτων....
Γκαίτε
Goethe Johann Wolfgang von 1749-1832
Στιγμή (2007)
Στα αποφθέγματα και τους αφορισμούς αυτούς, για τους οποίους ο Hugo von Hofmannsthal έγραψε πως ακτινοβολούν περισσότερη σοφία και διδαχή απ' όση, ίσως, όλα μαζί τα γερμανικά πανεπιστήμια, ο Γκαίτε καταθέτει ό,τι το διεισδυτικό πνεύμα και η καλλιτεχνική ευαισθησία του αποθησαύρισαν στη διάρκεια μιας μακράς και συνειδητά βιωμένης ζωής. Με συνεκτικό κέντρο την προσωπικότητα του ποιητή εξακτινώνονται αφορισμοί εξαιρετικής πυκνότητας και σαφήνειας για όλες σχεδόν τις θεματικές σφαίρες της ζωής και του πνεύματος: Για τον Θεό και τη φύση, την ιστορία και την κοινωνία, την τέχνη κ...
Επιλογές από την ξένη ποίηση
Συλλογικό έργο
Σοκόλη (2006)
Η μετάφραση -και ειδικότερα η μετάφραση της ποίησης- αποτελεί έργο δύσκολο και αχάριστο, που η επιτυχία του εξαρτάται από ορισμένες προϋποθέσεις κι από πολλούς αστάθμητους παράγοντες. Δεν αρκεί ο μεταφραστής να ξέρει καλά και τις δύο γλώσσες και να 'χει καλαισθησία και ευπάθεια. Πρέπει να 'ναι κι ένας τέλειος αναδημιουργός, να διακρίνει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κάθε έργου και, με πείρα και σοφία, να ξέρει να τ' αντικαθιστά με τους αντίστοιχους τύπους και τις ανάλογες εκφράσεις της ξένης γλώσσας, χωρίς να του αφαιρεί το ιδιαίτερο εκείνο θέλγητρο του πρωτότυπου. Μια τέ...
Υπάρχουν όρια
Goethe Johann Wolfgang von 1749-1832
Ολκός (2006)
Πέντε νουβέλες, αντιπροσωπευτικά δείγματα του αφηγηματικού ύφους του Γκαίτε, όπου η φαντασία και το χιούμορ συνδυάζονται με στοιχεία πρωτοποριακά και προβληματισμούς που προκαλούν κατάπληξη, δεδομένου ότι τα έργα αυτά δημιουργήθηκαν ανάμεσα στα 1795 και στα 1827.
Faust
Goethe Johann Wolfgang von 1749-1832
Μάτι (2006)
[...] Ο "Φάουστ" εν τω συνόλω (Α΄ και Β΄ μέρος) δεν παριστά συνήθη ποίησιν, αλλ' ιδίως φιλοσοφικήν (και επιστημονικήν)· μάλιστα δε το Β΄ μέρος δεν είνε άλλο τι ή ποιητικόν άθροισμα φιλοσοφικών σκέψεων (αίτινες άλλως δεν προσφέρονται ως απταί φιλοσοφικαί δοξασίαι αλλ', αναπηδώσαι εκ του μέσου των στίχων, καθίστανται αντιληπταί υπό των δυνάμεων να εμβαθύνωσι μέχρι της δημιουργού νοήσεως του ποιητού)· διδ και δικαιολογείται αφ' ενός η μετάφρασις του έργου υπό επιστήμονος, αλλ' αφ' ετέρου και η τοιουτότροπος εμφάνισις της μεταφράεως ώστε η εντύπωσις να προκαλήται ως εκ της αναγ...
Ο πενηντάρης
Goethe Johann Wolfgang von 1749-1832
Το Ποντίκι (2006)
Ο Γκαίτε άρχισε να γράφει τον "Πενηντάρη" το 1807, λίγο πριν κλείσει τα πενήντα. Εκδόθηκε για πρώτη φορά ύστερα από μια δεκαετία σε συντομευμένη μορφή και επανεκδόθηκε το 1821 ως τμήμα του τελευταίου μυθιστορήματος του Γκαίτε "Τα χρόνια των περιπλανήσεων του Βίλχελμ Μάιστερ", που στην πραγματικότητα ήταν περισσότερο μια συλλογή αφηγήσεων παρά μυθιστόρημα. Τέλος εμφανίστηκε σε πολύ πιο εκτεταμένη μορφή -αυτή που δημοσιεύουμε εδώ- ως τμήμα του ξαναγραμμένου "Βίλχελμ Μάιστερ", το 1829. Με το έργο αυτό, ο Γκαίτε θέτει ερωτήματα για τη σημασία και τις επιπτώσεις του γήρατος σ...
Φάουστ
Goethe Johann Wolfgang von 1749-1832
Διώνη (2006)
[...] Κατ' αυτόν τον τρόπο, ο Φάουστ του Goethe μεταμορφώνεται, επίσης, σε Πατρικό φάντασμα του Ρομαντισμού. Ο Goethezeit ορθώνεται ως αφετηρία μιας μυθοπλασίας και ενός κοσμοειδώλου που αντλούν απ' αυτόν μια από τις πλέον ισχυρές κατευθύνσεις τους. Για άλλη μια φορά, ο μυθικός Φάουστ συναντά το ρομαντικό του πεπρωμένο, τώρα μέσω της κένωσης του στο πρόταγμα της ανύψωσης των εωσφορικών δυνάμεων του εσωτερικού ανθρώπου σε ύψιστη ουσία της ατομικής του ελευθερίας. Ήδη, ο μυθικός Φάουστ έφερε μαζί του πανίσχυρες τις συνδηλώσεις μιας δαιμονολογίας γνωστικού και μανιχαϊκού τύπο...
Ράινεκε Φουξ
Goethe Johann Wolfgang von 1749-1832
Εκάτη (2005)
Το παραμύθι αυτό της αλεπούς προέρχεται από την ελεύθερη απόδοση σε δακτυλικά εξάμετρα ενός γνωστού παλιού ποιήματος της νοτίου Γερμανίας και το οποίο ο Γκαίτε συνέθεσε σε στίχους ως άσκηση ποιητικού ύφους. Το έργο τούτο δημοσιεύτηκε το 1793, τότε που η Γαλλική Επανάσταση συγκλόνιζε εκ θεμελιων τον κόσμο. Αν και ο Γκαίτε φαίνεται ότι ασχολήθηκε με το θέμα τούτο αντιδρών - προς ανεύρεση της ψυχικής του γαλήνης - στα φοβερά εκείνα γεγονότα, εν τούτοις η αλληγορία του παλαιού μύθου όπου η αλεπού συμβολίζει την πληβειακή αστική τάξη που θριαμβεύει επί της φεουδαρχίας και των ε...
Clavigo
Goethe Johann Wolfgang von 1749-1832
Νεφέλη (2005)
Για να επιτύχει τους στόχους του στην ισπανική αυλή, ο φιλόδοξος και ταλαντούχος Κλαβίγκο εγκαταλείπει την αγαπηµένη του Μαρί Μπωµαρσαί. Η Μαρί αρρωσταίνει από θλίψη, ο αδελφός της το µαθαίνει και έρχεται να πάρει εκδίκηση. Ζητάει το λόγο και φέρνει σε αδιέξοδο τον Κλαβίγκο που, βασανισµένος από τύψεις, µετανοεί και ζητάει πάλι σε γάµο τη Μαρί. Όλα προµηνύουν αίσια εξέλιξη, αλλά µε την παρέµβαση του αδίστακτου φίλου του, Κάρλος, που τον πείθει ότι ο γάµος αυτός θα οδηγήσει σε ναυάγιο την καριέρα του, ο Κλαβίγκο κλονίζεται και προδίδει τη Μαρί για δεύτερη φορά. Η Μαρί πεθαίν...
Ιωάννου Σέργιου Παπαδόπουλου θεατρικές μεταφράσεις
Von Kotzebue August
Ίδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη (2004)
Φάουστ
Goethe Johann Wolfgang von 1749-1832
Ερευνητές (2004)
Η σύγκρουση ανάμεσα στο Θεό και το Διάβολο, στο Καλό και στο Κακό, είναι μια πανάρχαια υπόθεση. Ο «Φάουστ», το κλασικό αριστούργημα του μεγάλου γερμανού συγγραφέα Γιόχαν φον Γκέτε, αναφέρεται σ΄ αυτό ακριβώς το θέμα. Ο σατανικός Μεφιστοφελής βάζει στοίχημα με το Θεό ότι θα καταφέρει να κερδίσει την ψυχή του σεβάσμιου Δρ Φάουστ. Ο Μεφιστοφελής κατεβαίνει στη Γη, παίρνει αρχικά τη μορφή ενός σκύλου και εμφανίζεται μπροστά στο Φάουστ. Με πολλά μαγικά τεχνάσματα ο Μεφιστοφελής πείθει τον Φάουστ ότι μπορεί να του δώσει ξανά τα νιάτα και την ομορφιά του, με αντάλλαγμα να του π...
Ο μαθητευόμενος μάγος. Τιλ Οϊλενσπίγκελ
Goethe Johann Wolfgang von 1749-1832
Κέδρος (2003)
Μια σειρά παραμυθιών που τα μικρότερα παιδιά μπορούν να ακούσουν από το cd. Τα μεγαλύτερα θα τα διαβάσουν μόνα τους, ακούγοντας το cd. Έτσι θα συνδέσουν την εικόνα με το λόγο και τη μουσική, επιχειρώντας ένα πρώτο απλό βήμα στο χώρο της μουσικής αγωγής.
Φάουστ
Goethe Johann Wolfgang von 1749-1832
Δωδώνη (2003)
Η μετάφραση αυτή έγινε στην αρχή περικομμένη και πρόχειρη για να παρασταθεί στο θέατρο. Έπειτα διορθώθηκε και συμπληρώθηκε στη μορφή που τυπώνεται δω. Ο μεταφραστής γνωρίζει πρώτος πως και η τωρινή μορφή δεν είναι κείνη που θα μπορούσε να θεωρηθεί σαν η τελειωτική στη γλώσσα μας, και πως απομένει πάντα μια δοκιμή, ίσως μάλιστα παράτολμη, όσο η καθαυτό της πρόθεση δεν είναι να μεταφράσει κατά λέξη, αλλά ν' αποδώσει ποιητικά, σε μια γλώσσα που τώρα σχηματίζεται, ένα από τα μεγαλύτερα ποιητικά δημιουργήματα των αιώνων. Όμως μια κ' έγινε η πρώτη δοκιμή στο θέατρο, παρουσιάζεται...
Ο μαθητευόμενος μάγος
Goethe Johann Wolfgang von 1749-1832
Εκδόσεις Παπαδόπουλος (2003)
Ο μικρός μαθητευόμενος μάγος εκμεταλλεύεται την απουσία του δασκάλου του για να δοκιμάσει τις μέχρι τώρα γνώσεις του και να τα κάνει όλα κυριολεκτικά μούσκεμα! Ένα αριστούργημα του Γκαίτε με μαγική...εικονογράφηση.