Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η μετάφραση -και ειδικότερα η μετάφραση της ποίησης- αποτελεί έργο δύσκολο και αχάριστο, που η επιτυχία του εξαρτάται από ορισμένες προϋποθέσεις κι από πολλούς αστάθμητους παράγοντες. Δεν αρκεί ο μεταφραστής να ξέρει καλά και τις δύο γλώσσες και να 'χει καλαισθησία και ευπάθεια. Πρέπει να 'ναι κι ένας τέλειος αναδημιουργός, να διακρίνει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κάθε έργου και, με πείρα και σοφία, να ξέρει να τ' αντικαθιστά με τους αντίστοιχους τύπους και τις ανάλογες εκφράσεις της ξένης γλώσσας, χωρίς να του αφαιρεί το ιδιαίτερο εκείνο θέλγητρο του πρωτότυπου. Μια τέ...

Στα αποφθέγματα και τους αφορισμούς αυτούς, για τους οποίους ο Hugo von Hofmannsthal έγραψε πως ακτινοβολούν περισσότερη σοφία και διδαχή απ' όση, ίσως, όλα μαζί τα γερμανικά πανεπιστήμια, ο Γκαίτε καταθέτει ό,τι το διεισδυτικό πνεύμα και η καλλιτεχνική ευαισθησία του αποθησαύρισαν στη διάρκεια μιας μακράς και συνειδητά βιωμένης ζωής. Με συνεκτικό κέντρο την προσωπικότητα του ποιητή εξακτινώνονται αφορισμοί εξαιρετικής πυκνότητας και σαφήνειας για όλες σχεδόν τις θεματικές σφαίρες της ζωής και του πνεύματος: Για τον Θεό και τη φύση, την ιστορία και την κοινωνία, την τέχνη κ...

Τι είδους βιβλίο είναι άραγε η "Θεωρία των χρωμάτων" του Γκαίτε; Είναι επιστημονικό εγχειρίδιο; Φιλοσοφική θεωρία; Ή μήπως όλα αυτά μαζί; Μοιάζει παράξενο ένας μεγάλος ποιητής -όχι ο καθ' ύλην αρμόδιος- να θέλει να μας διαφωτίζει σχετικά με τη φύση του χρώματος. Δεν πρόκειται άραγε για ζήτημα με το οποίο ασχολείται σήμερα αποκλειστικά η φυσική επιστήμη; Το εγχείρημα του Γκαίτε, ωστόσο, βρήκε θερμούς υποστηρικτές, τόσο στην εποχή του, όσο και σήμερα -και, μάλιστα, παρά τη σφοδρή σύγκρουση στην οποία αναγκαστικά περιήλθε με την ισχύουσα τότε θεωρία του Νεύτωνα περί χρωμάτων....

Η πρώτη μου επαφή με τον Γκαίτε ήταν στα μέσα της δεκαετίας του '50, όντας μαθητής στις τελευταίες τάξεις γυμνασίου που έπεσε στα χέρια μου όλως τυχαία το πολυμεταφρασμένο, ερωτικό μυθιστόρημά του τα "Πάθη του "Βέρθερου" και είναι αλήθεια πως με επηρέασε βαθύτατα. Λίγα χρόνια αργότερα φοιτητής πια στη Γερμανία σε φιλοσοφική σχολή φυσικό ήταν να ενδιαφερθώ περισσότερο για την ποίηση του μεγάλου Γερμανού ποιητή. Διάβασα από το πρωτότυπο φυσικά το πρώτο μέρος του Φάουστ, αλλά και πολλά ποιήματά του, ωστόσο δεν είχα επιχειρήσει να μεταφράσω ποίησή του. Ομολογουμένως πάρα πολύ μ...

"Ο ανίδεος αναγνώστης, που χωρίς άλλη προετοιμασία θα 'παιρνε να διάβασει τον "Ράϊνεκε Φοΰξ" του Γκαίτε, θα δοκίμαζε κάποιο πάντα ξάφνισμα, ίσως ακόμη και κάποια απογοήτευση, έστω και αν ήξερε πώς το έργο αυτό -ολάκερο επικό ποίημα σε δακτυλικούς εξαμέτρους και σε δώδεκα άσματα-είνε απλώς μετάφραση στη σύγχρονη γλώσσα και μορφή ενός άλλου παλαιού γερμανικού έπους του ΙΕ' αιώνος. Με την άχαρη όμως αύτη, κατά το φαινόμενο, εργασία του μεγάλου Γκαίτε συνδέεται ολόκληρη "φιλολογική ιστορία" πού βαστά αιώνες και αιώνες και περνά από χώρες και χώρες σ' Ανατολή και Δύση. Η κατε...

Αμέσως μετά την επιστροφή του από την Ιταλία (Ιούνιος του 1788), ο Γκαίτε καταπιάστηκε με μια συλλογή ποιημάτων, που έμελλε να γίνουν οι Ρωμαϊκές Ελεγείες, στην οποία έδωσε τον προσωρινό τίτλο "Buchlein Elegien" ("Βιβλιαράκι Ελεγείες") ή "Cahier" (Τετράδιο), και υπότιτλο "Erotica Romana". Αυτή αποτελείτο από 26 ποιήματα. Περί τα τέλη του 1790 και πριν η συλλογή εκδοθεί, ο Γκαίτε αφαίρεσε, αυτολογοκρινόμενος, τις δύο λεγόμενες "πριάπειες" ελεγείες, οι οποίες θα χρησίμευαν μάλλον ως πρόλογος και επίλογος της συλλογής. Δύο ακόμη από τα ποιήματα αφαιρέθηκαν - έμελλαν να αποτελέ...

Η μετάφραση αυτή έγινε στην αρχή περικομμένη και πρόχειρη για να παρασταθεί στο θέατρο. Έπειτα διορθώθηκε και συμπληρώθηκε στη μορφή που τυπώνεται δω. Ο μεταφραστής γνωρίζει πρώτος πως και η τωρινή μορφή δεν είναι κείνη που θα μπορούσε να θεωρηθεί σαν η τελειωτική στη γλώσσα μας, και πως απομένει πάντα μια δοκιμή, ίσως μάλιστα παράτολμη, όσο η καθαυτό της πρόθεση δεν είναι να μεταφράσει κατά λέξη, αλλά ν' αποδώσει ποιητικά, σε μια γλώσσα που τώρα σχηματίζεται, ένα από τα μεγαλύτερα ποιητικά δημιουργήματα των αιώνων. Όμως μια κ' έγινε η πρώτη δοκιμή στο θέατρο, παρουσιάζεται...

Ο αναγνώστης του πρώτου μέρους του "Φάουστ" ευθύς από την αρχή του ανυψώθηκε από τον ποιητή του έργου στον ουρανό. Κι εκεί είδε, πως ο Κύριος, ο Θεός της αιώνιας αγάπης δίνει άδεια στο Σατανά - Μεφιστοφελή να φέρει στον κακό δρόμο και την οριστική πτώση τον δόκτορα Φάουστ, έχοντας τη βεβαιότητα, που είναι και βεβαιότητα και κύρια ιδέα του ποιητή, πως ένας άνθρωπος, προικισμένος με τις ανώτατες δυνάμεις του πνεύματος της καρδιάς και της θελήσεως, όπως είναι ο Φάουστ, όσο κι αν παραστρατήσει δεν θα πέσει μακριά, μα θα έχει τη δύναμη με την βοήθεια της αγάπης να ξαναβρεί το σω...

Ο Γκαίτε κοιτά προς την ελληνική κλασική αρχαιότητα και τα διαχρονικά ερωτήματα της φιλοσοφίας. Ο Χάινε προς τη διαμορφούμενη πολιτική συνείδηση των Ευρωπαίων αστών του 19ου αιώνα. Υπάρχουν όμως και πολλά που τους ενώνουν. Στο βιβλίο που κρατάτε τα ποιήματα έχουν μια σειρά δραματουργική, ώστε σχεδόν κάθε ποίημα να λειτουργεί ως απάντηση, συμπλήρωμα ή αντιλογία του προηγούμενου. Η ανθολογία αυτή χτίστηκε με την ίδια συλλεκτική, συνθετική και αναδημιουργική διαδικασία που χρησιμοποιεί ο τραγουδιστής για να σερβίρει ένα μουσικοποιητικό δείπνο στο κάθε ρεσιτάλ. Έτσι ώστε τα...

Ένοχος ή Συνένοχος, αναρωτιέται κανείς σ' αυτό το παράδοξα εύθυμο έργο. Τι συμβαίνει όταν μια αποκριάτικη νύχτα στο πανδοχείο η Μαύρη Άρκτος ο Διάβολος "παίζει το παιγνίδι του" και πόσο αυτό το "παιγνίδι" μπορεί να επηρεάσει έναν περίεργο ξενοδόχο, έναν χαρτοπαίκτη βουτηγμένο στα χρέη, την παραμελημένη του σύζυγο κι έναν ακόλαστο εργένη; Καθένας από αυτούς τους "καθ' όλα" έντιμους πολίτες διαπράττει ένα αμάρτημα! Καθένας τους διαμαρτύρεται για την ανηθικότητα του άλλου και τον κατηγορεί. Ωστόσο, ποιος απ' όλους διαπράττει το μεγαλύτερο αμάρτημα; Αυτή η μπουρλέσκ κωμωδία...

Οι ημερολογιακές σημειώσεις του Γκαίτε με τον τίτλο "Το ταξίδι στην Ιταλία" (1786-1787), που μεταφράζονται για πρώτη φορά στα ελληνικά, αποκαλύπτουν την επιθυμία του συγγραφέα να γνωρίσει την Ιταλία όχι ως μια νοσταλγική κατάσταση με ρίζες στα παιδικά του χρόνια αλλά ως ακατανίκητη ανάγκη να βιώσει την κλασική και την αναγεννησιακή τέχνη διευρύνοντας τον καλλιτεχνικό του ορίζοντα και κυρίως ανακαλύπτοντας τον πραγματικό εαυτό του. Μαγεύεται από τη Βενετία αλλά ανυπομονεί να γνωρίσει τη Ρώμη και την κλασική αρχαιότητα. Συνεχίζει το ταξίδι στη Νάπολη και στη Σικελία, ό...

Ο Γκαίτε άρχισε να γράφει το "Ένας άνδρας πενήντα ετών" το 1807, λίγο προτού κλείσει τα πενήντα. Δημοσιεύθηκε πρώτη φορά δέκα χρόνια αργότερα σε συντομευμένη μορφή και επανεκδόθηκε το 1821, ενταγμένο πλέον στο δεύτερο μέρος του μυθιστορήματος για τον Βίλχελμ Μάιστερ. Στη σημερινή, πολύ πιο εκτεταμένη της μορφή, η ουσιαστικά αυτοτελής αυτή νουβέλα είδε το φως της δημοσιότητας το 1829. Θέμα της έχει τη συναισθηματικά πολυτάραχη και βιωματικά σύνθετη εμπειρία του αρχόμενου γήρατος, σε μια εποχή όπου η ηλικία των πενήντα ετών θεωρείται γενικά ως αφετηρία της σωματικής και πνευμ...

O Φάουστ έχει κατακτήσει το σύνολο της ανθρώπινης γνώσης, αλλά καθώς πλησιάζει το τέλος του βίου του αισθάνεται ότι δεν γνωρίζει τίποτα για την πραγματική ζωή. Αποζητά μία στιγμή που θα του φανερώσει το νόημα του Κόσμου, της ανθρώπινης ύπαρξης. Η ένωσή του με τον Μεφιστοφελή τού ανοίγει την πόρτα στην σκοτεινότερη πλευρά του εαυτού του. Αυτό το δαιμόνιο Alter Ego θρέφει τον εθισμό του Φάουστ στην αέναη κίνηση μέσα από την άρνηση κάθε ορίου και κάθε περιορισμού στις απολαύσεις. Οι δυο τους, με νεανικό σφρίγος, ορμάνε "στην εποχή της βίας όπως σε παραλήρημα μετά από τραύμα" (...

"Κόκκινη κλωστή δεμένη στην ανέμη τυλιγμένη, δώστης κλώτσο να γυρίσει παραμύθι ν' αρχινίσει..." Πολυαγαπημένα και διαχρονικά κλασικά παραμύθια. Παραμύθια με βασιλιάδες, πεντάμορφες πριγκίπισσες, κακές μάγισσες και καλές νεράιδες. Παραμύθια από τις χώρες του ονείρου. Παραμύθια με διάσημους και γοητευτικούς ήρωες. Παραμύθια που μας ταξιδεύουν στον μαγικό κόσμο της φαντασίας. Παραμύθια που το καλό και το δίκαιο είναι πάντα ο νικητής στο τέλος. ΤΑ ΩΡΑΙΟΤΕΡΑ ΚΛΑΣΙΚΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ "Και ζήσανε αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα..."

Ο αναγνώστης του πρώτου μέρους του "Φάουστ" ευθύς από την αρχή του ανυψώθηκε από τον ποιητή του έργου στον ουρανό. Κι εκεί είδε, πως ο Κύριος, ο Θεός της αιώνιας αγάπης δίνει άδεια στο Σατανά - Μεφιστοφελή να φέρει στον κακό δρόμο και την οριστική πτώση τον δόκτορα Φάουστ, έχοντας τη βεβαιότητα, που είναι και βεβαιότητα και κύρια ιδέα του ποιητή, πως ένας άνθρωπος, προικισμένος με τις ανώτατες δυνάμεις του πνεύματος της καρδιάς και της θελήσεως, όπως είναι ο Φάουστ, όσο κι αν παραστρατήσει δεν θα πέσει μακριά, μα θα έχει τη δύναμη με την βοήθεια της αγάπης να ξαναβρεί το σω...

Ο αναγνώστης του πρώτου μέρους του "Φάουστ" ευθύς από την αρχή του ανυψώθηκε από τον ποιητή του έργου στον ουρανό. Κι εκεί είδε, πως ο Κύριος, ο Θεός της αιώνιας αγάπης δίνει άδεια στο Σατανά - Μεφιστοφελή να φέρει στον κακό δρόμο και την οριστική πτώση τον δόκτορα Φάουστ, έχοντας τη βεβαιότητα, που είναι και βεβαιότητα και κύρια ιδέα του ποιητή, πως ένας άνθρωπος, προικισμένος με τις ανώτατες δυνάμεις του πνεύματος της καρδιάς και της θελήσεως, όπως είναι ο Φάουστ, όσο κι αν παραστρατήσει δεν θα πέσει μακριά, μα θα έχει τη δύναμη με την βοήθεια της αγάπης να ξαναβρεί το σω...

Ένα διαχρονικό οντολογικό-ανθρωπολογικό "παραμύθι", όπου ο μεσαίωνας συναντά την αναγέννηση και τον διαφωτισμό, το προπατορικό αμάρτημα την επικούρεια αναζήτηση της ηδονής, η μαγεία και η μεταφυσική την ανθρώπινη διάνοια, η υπαρξιακή αγωνία για την τραγικότητα της ζωής τον έρωτα και το χιούμορ: ο "Φάουστ" του Γιόχαν Βόλφγκανγκ φον Γκαίτε, ένα αγκωνάρι του ευρωπαϊκού πολιτισμού, "αφηγείται", με τη μορφή θεατρικού έργου, την αναμέτρηση του ανθρώπου με τους θεούς και τους δαίμονες, τη φύση και την κοινωνία, το ασυνείδητο και τη γνώση. Οι Εκδόσεις Φαρφουλάς παρουσιάζουν την...

Σε σας, ω Χάριτες, θέτει τα λίγα φύλλα του ένας ποιητής Επάνω στον αγνό βωμό, μαζί με μπουμπούκια τριαντάφυλλα, Και το κάνει αυτό με θάρρος. Ο καλλιτέχνης χαίρεται Το εργαστήρι του, όταν πάντα σαν Πάνθεον φαίνεται ολόγυρά του. Ο Δίας χαμηλώνει το θείο μέτωπο, και η Ήρα το υψώνει· Ο Φοίβος προχωρά, τινάζει το σγουρόμαλλο κεφάλι· Η Αθηνά κοιτάζει κάτω αυστηρά, κι ο Ερμής, ο ελαφρός, Στρέφει στο πλάι το βλέμμα του, πονηρό και τρυφερό μαζί. Στον Βάκχο όμως, τον τρυφερό κι ονειροπόλο, η Κυθέρεια σηκώνει Βλέμμα επιθυμίας γλυκιάς, υγρό και στο μάρμαρο ακόμη. Την αγκ...